Finanse publiczne- ćwiczenia 21.11.2010
Budżet państwa
Wieloletni Plan Finansowy Państwa
Art. 103. 1. Wieloletni Plan Finansowy Państwa to plan dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów budżetu
państwa sporządzany na cztery lata budżetowe.
2. Wieloletni Plan Finansowy Państwa jest sporządzany w układzie obejmującym funkcje państwa wraz z celami i
miernikami stopnia wykonania danej funkcji i uwzględnia:
1) cele średniookresowej strategii rozwoju kraju, o której mowa w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju;
2) kierunki polityki społeczno-gospodarczej Rady Ministrów.
Plan finansowy jest uchwałą Rady Ministrów.
Art. 105. 1. Wieloletni Plan Finansowy Państwa stanowi podstawę przygotowywania projektu ustawy budżetowej na
kolejny rok budżetowy.
2. W projekcie ustawy budżetowej na dany rok budżetowy, przedstawianym przez Radę Ministrów Sejmowi, poziom
deficytu nie może być większy niż poziom deficytu ustalony na ten rok budżetowy w Wieloletnim Planie Finansowym
Państwa.
3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach możliwe jest uwzględnienie wyższego poziomu deficytu. W tym przypadku
Rada Ministrów jest obowiązana przedstawić Sejmowi szczegółowe wyjaśnienie.
Art. 106. 1. Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów projekt Wieloletniego Planu Finansowego Państwa.
2. Rada Ministrów uchwala Wieloletni Plan Finansowy Państwa i ogłasza go w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej
Polskiej "Monitor Polski" oraz w Biuletynie Informacji Publicznej.
Art. 107. 1. Wieloletni Plan Finansowy Państwa: jest aktualizowany przez Radę Ministrów, w drodze uchwały, corocznie,
w terminie dwóch miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej, i uwzględnia prognozę na kolejne trzy lata.
2. Aktualizacja polega na doprowadzeniu danych zawartych w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa do zgodności z
ustawą budżetową na dany rok budżetowy.
3. Aktualizacja polega również na skorygowaniu Wieloletniego Planu Finansowego Państwa w dalszych latach jego
realizacji, w celu zapewnienia zgodności z kierunkami polityki społeczno-gospodarczej i średniookresową strategią
rozwoju kraju.
Ustawa budżetowa
Art. 109. 1. Ustawa budżetowa jest podstawą gospodarki finansowej państwa w danym roku budżetowym.
2. Ustawa budżetowa składa się z:
1) budżetu państwa;
2) załączników;
3) postanowień, których obowiązek zamieszczenia i w ustawie budżetowej wynika z niniejszej ustawy lub z odrębnych
ustaw.
3. Ustawa budżetowa jest uchwalana na okres roku budżetowego.
4. Rokiem budżetowym jest rok kalendarzowy. 5. Ustawa budżetowa nie może zawierać przepisów zmieniających inne ustawy.
Art. 110. Budżet państwa określa:
1) łączną kwotę prognozowanych podatkowych i niepodatkowych dochodów budżetu państwa;
2) łączną kwotę planowanych wydatków budżetu państwa;
3) kwotę planowanego deficytu budżetu państwa wraz ze źródłami jego pokrycia;
4) łączną kwotę prognozowanych dochodów budżetu środków europejskich;
5) łączną kwotę planowanych wydatków budżetu środków europejskich;
6) wynik budżetu środków europejskich;
7) łączną kwotę planowanych przychodów budżetu państwa;
8) łączną kwotę planowanych rozchodów budżetu państwa;
9) planowane saldo przychodów i rozchodów budżetu państwa;
10) limit zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i pożyczek oraz emitowanych papierów wartościowych.
Art. 113. 1. Różnica między dochodami a wydatkami budżetu państwa stanowi odpowiednio nadwyżkę budżetu
państwa albo deficyt budżetu państwa, z zastrzeżeniem art. 118 ust. 2. 2. Deficyt budżetu państwa oraz inne pożyczkowe potrzeby budżetu państwa mogą być sfinansowane przychodami
pochodzącymi z:
1) sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym i zagranicznym;
2) kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych;
3) pożyczek;
4) prywatyzacji majątku Skarbu Państwa;
5) kwot pochodzących ze spłat udzielonych kredytów i pożyczek;
6) nadwyżki budżetu państwa z lat ubiegłych;
7) nadwyżki budżetu środków europejskich, z zastrzeżeniem art. 118 ust. 4;
8) innych operacji finansowych.
Art. 114. 1. Budżet państwa składa się z części odpowiadających organom władzy publicznej, kontroli państwowej,
sądom, trybunałom i innym organom wymienionym w art. 139 ust. 2, administracji rządowej, przy czym dla
poszczególnych działów administracji rządowej oraz dla urzędów nadzorowanych przez Prezesa Rady Ministrów ustala
się odpowiednio odrębne części budżetu.
2. W odrębnych częściach budżetu państwa ujmuje się:
1) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego;
2) rezerwę ogólną;
3) rezerwy celowe;
4) obsługę długu Skarbu Państwa;
5) środki własne Unii Europejskiej;
6) przychody i rozchody związane z finansowaniem potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
7) dochody, o których mowa w art. 111 pkt 16.
3. W uzasadnionych przypadkach, na wniosek właściwego ministra, w budżecie państwa mogą być tworzone odrębne
części dla:
1) urzędów centralnych nadzorowanych przez ministra;
2) państwowych jednostek organizacyjnych, które nie są organami władzy lub administracji rządowej;
3) zadań ogólnych, jeżeli wyodrębnienie części jest uzasadnione koniecznością zapewnienia bieżącej kontroli
dochodów lub wydatków.
4. Częściami budżetu państwa dysponują dysponenci części budżetowych, jeżeli odrębne ustawy nie stanowią inaczej.
5. Dochody i wydatki oraz przychody i rozchody budżetu państwa klasyfikuje się według zasad określonych w art. 39
oraz według części budżetowych, o których mowa w ust. 1-4.
6. Minister Finansów ustala, w drodze rozporządzenia, klasyfikację części budżetowych oraz dysponentów części
budżetowych dla części budżetowych, o których mowa w ust. 1-3, mając na celu zapewnienie przejrzystości
gospodarowania środkami budżetu państwa.
Art. 116. 1. Podatkowe i niepodatkowe dochody budżetu państwa ujmuje się w załączniku do ustawy budżetowej
według:
1) źródeł dochodów;
2) części i działów klasyfikacji budżetowej.
2. Wydatki budżetu państwa ujmuje się w załączniku do ustawy budżetowej w podziale na części, działy i rozdziały
klasyfikacji budżetowej wydatków oraz grupy wydatków, z wyodrębnieniem wydatków przeznaczonych na:
1) realizację projektów pomocy technicznej programów finansowanych z udziałem środków europejskich i środków, o
których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5;
2) współfinansowanie realizacji programów finansowanych z udziałem środków europejskich i wpłat do wspólnych
budżetów pomocy technicznej programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5;
3) realizację programów, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5 lit. c i d.
Budżet środków europejskich
Art. 117. 1. Budżet środków europejskich jest rocznym planem dochodów i podlegających refundacji wydatków
przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich, z wyłączeniem środków
przeznaczonych na realizację projektów pomocy technicznej.
2. W budżecie środków europejskich ujmuje się: 1) dochody z tytułu realizacji programów finansowanych z udziałem środków europejskich;
2) wydatki na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich w części podlegającej
refundacji.
Załączniki do ustawy budżetowej
Art. 122. 1. W załącznikach do ustawy budżetowej zamieszcza się także:
1) plany finansowe:
a) agencji wykonawczych,
b) instytucji gospodarki budżetowej,
c) państwowych funduszy celowych,
d) państwowych osób prawnych, o których mowa w art. 9 pkt 14;
2) wykaz:
a) jednostek otrzymujących dotacje podmiotowe i celowe oraz kwoty dotacji,
b) programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3, wraz z limitami wydatków
budżetu państwa przeznaczonych na finansowanie tych programów,
c) wieloletnich limitów zobowiązań w kolejnych latach realizacji programów finansowanych z udziałem środków europejskich
wraz z wykazem wieloletnich limitów wydatków realizowanych w ich ramach;
3) plan wydatków budżetu państwa w roku budżetowym na:
a) realizację projektów pomocy technicznej programów finansowanych z udziałem środków europejskich i środków, o
których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5,
b) realizację programów współfinansowanych z udziałem środków europejskich i wpłat do wspólnych budżetów pomocy
technicznej programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5,
c) realizację programów, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5 lit. c i d
- w szczegółowości klasyfikacji budżetowej: część, dział, rozdział; 4) zestawienie programów wieloletnich w układzie zadaniowym;
5) zestawienie zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego
odrębnymi ustawami;
6) zakres i kwoty dotacji przedmiotowych i podmiotowych;
7) plan przychodów i rozchodów budżetu państwa.
2. Zestawienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, zawiera:
1) nazwę programu i podstawę prawną jego utworzenia;
2) jednostkę organizacyjną realizującą program lub koordynującą jego wykonanie;
3) cel programu;
4) zadania programu;
5) okres realizacji programu;
6) łączne nakłady, w tym z budżetu państwa, na realizację programu;
7) wysokość wydatków w roku budżetowym oraz w kolejnych latach na realizację programu;
8) mierniki określające stopień realizacji celu.
3. W przypadku gdy z określonych w odrębnych przepisach zasad i trybu udzielania dotacji wynika, że nie jest możliwe
ujęcie jednostki w wykazie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, wykaz może zawierać grupy jednostek i łączną kwotę
dotacji.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, dysponent części budżetowej, w której zaplanowane zostały dotacje, podaje
do publicznej wiadomości, w drodze obwieszczenia, wykaz jednostek wraz z kwotami dotacji przyznanych
poszczególnym jednostkom.
Przeznaczenie wydatków Budżetu Państwa
Art. 124. 1. Wydatki budżetu państwa dzielą się na następujące grupy wydatków:
1) dotacje i subwencje;
2) świadczenia na rzecz osób fizycznych;
3) wydatki bieżące jednostek budżetowych;
4) wydatki majątkowe;
5) wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa;
6) wydatki na realizację programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, w tym
wydatki budżetu środków europejskich;
7) środki własne Unii Europejskiej.
2. Świadczenia na rzecz osób fizycznych obejmują wydatki budżetu państwa kierowane, na podstawie odrębnych
przepisów, bezpośrednio lub pośrednio do osób fizycznych, a niebędące wynagrodzeniem za świadczoną pracę.
3. Wydatki bieżące jednostek budżetowych obejmują:
1) wynagrodzenia i uposażenia osób zatrudnionych w państwowych jednostkach budżetowych oraz składki naliczane
od tych wynagrodzeń i uposażeń;
2) zakupy towarów i usług; 3) koszty utrzymania oraz inne wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych i realizacją ich
statutowych zadań;
4) koszty zadań zleconych do realizacji jednostkom zaliczanym i niezaliczanym do sektora finansów publicznych, z
wyłączeniem organizacji pozarządowych.
4. Wydatki majątkowe obejmują:
1) wydatki na zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego;
2) wydatki inwestycyjne państwowych jednostek budżetowych oraz dotacje celowe na finansowanie lub
dofinansowanie kosztów inwestycji realizowanych przez inne jednostki.
5. Wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa obejmują w szczególności wydatki budżetu państwa z tytułu
oprocentowania i dyskonta od skarbowych papierów wartościowych, oprocentowania zaciągniętych kredytów i pożyczek
oraz wypłat związanych z udzielonymi przez Skarb Państwa poręczeniami i gwarancjami, a także koszty związane z
emisją skarbowych papierów wartościowych.
Art. 126. Dotacje są to podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek
samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na podstawie niniejszej ustawy,
odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych, na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych.
Art. 127. 1. Dotacje celowe są to środki przeznaczone na:
1) finansowanie lub dofinansowanie:
a) zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami,
b) ustawowo określonych zadań, w tym zadań z zakresu mecenatu państwa nad kulturą, realizowanych przez jednostki inne
niż jednostki samorządu terytorialnego,
c) bieżących zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego,
d) zadań agencji wykonawczych, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b,
e) zadań zleconych do realizacji organizacjom pozarządowym,
f) kosztów realizacji inwestycji;
2) dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie określonym w odrębnych ustawach.
2. Dotacjami celowymi są także środki przeznaczone na:
1) realizację programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3 i ust. 3 pkt 6,
wydatkowane przez podmioty realizujące te programy, inne niż państwowe jednostki budżetowe;
2) realizację projektów pomocy technicznej finansowanych z udziałem środków europejskich i środków, o których
mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5 lit. a i b;
3) finansowanie lub dofinansowanie zadań realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz inne
podmioty, ze środków przekazywanych przez jednostki, o których mowa w art. 9 pkt 5, 7 i 14;
4) realizację programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5 lit. c i d;
5) współfinansowanie realizacji programów finansowanych z udziałem środków europejskich.
Art. 130. 1. Dotacje przedmiotowe są to środki przeznaczone na dopłaty do określonych rodzajów wyrobów lub usług,
kalkulowane według stawek jednostkowych.
2. Dotacje przedmiotowe mogą być udzielane na podstawie odrębnych ustaw lub przepisów Unii Europejskiej: 1) dla przedsiębiorców wytwarzających określone rodzaje wyrobów lub świadczących określone rodzaje usług,
2) dla podmiotów wykonujących zadania na rzecz rolnictwa
- z uwzględnieniem ich równoprawności.
3. Ustawa budżetowa ustala kwoty i przedmiot dotacji, o których mowa w ust. 2.
4. Minister Finansów ustala, w drodze rozporządzenia, stawki dotacji przedmiotowych, o których mowa w ust. 2 pkt 1,
oraz określa szczegółowy sposób i tryb udzielania i rozliczania tych dotacji, z zastrzeżeniem ust. 6 i 7, w tym formę
składania wniosków, informowania o ich przyjęciu lub odrzuceniu, warunki przekazywania i rozliczenia dotacji, termin
zwrotu dotacji, uwzględniając łączne kwoty dotacji na poszczególne cele określone w ustawie budżetowej oraz mając na
celu zapewnienie jawności i przejrzystości gospodarowania środkami budżetu państwa.
5. Minister właściwy do spraw rolnictwa oraz minister właściwy do spraw rozwoju wsi w porozumieniu z Ministrem
Finansów ustalają, w drodze rozporządzenia, stawki dotacji, o których mowa w ust. 2 pkt 2, na jednostkę usługi lub
produktu oraz szczegółowy sposób i tryb udzielania oraz rozliczania tych dotacji, z uwzględnieniem równoprawności
podmiotów, w tym formę składania wniosków, informowania o ich przyjęciu lub odrzuceniu, warunki przekazywania i
rozliczenia dotacji, termin zwrotu dotacji, uwzględniając łączne kwoty dotacji na poszczególne cele określone w ustawie
budżetowej oraz mając na celu zapewnienie jawności i przejrzystości gospodarowania środkami budżetu państwa.
6. W przypadku gdy ustawa budżetowa ustali dotacje przedmiotowe do podręczników szkolnych minister właściwy do
spraw oświaty i wychowania w porozumieniu z Ministrem Finansów ustala, w drodze rozporządzenia, stawki oraz określa
szczegółowy sposób oraz tryb udzielania i rozliczania dotacji, w tym formę składania wniosków, informowania o ich
przyjęciu lub odrzuceniu, warunki przekazywania i rozliczenia dotacji, termin zwrotu dotacji, uwzględniając łączne kwoty
dotacji na poszczególne cele określone w ustawie budżetowej oraz mając na celu zapewnienie jawności i przejrzystości
7. W przypadku gdy ustawa budżetowa ustali dotacje przedmiotowe do posiłków sprzedawanych w barach mlecznych,
Minister Finansów ustala, w drodze rozporządzenia, stawki oraz określa szczegółowy sposób oraz tryb udzielania i
rozliczania dotacji, w tym formę składania wniosków, informowania o ich przyjęciu lub odrzuceniu, warunki
przekazywania i rozliczenia dotacji, termin zwrotu dotacji, uwzględniając łączne kwoty dotacji na poszczególne cele
określone w ustawie budżetowej oraz mając na celu zapewnienie jawności i przejrzystości gospodarowania środkami
budżetu państwa.
Art. 131. Dotacje podmiotowe obejmują środki dla podmiotu wskazanego w odrębnej ustawie lub w umowie
międzynarodowej, wyłącznie na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie określonym w odrębnej ustawie lub
umowie międzynarodowej.
Tryb opracowywania i uchwalania Budżetu Państwa (rozdział 4):
1) Minister Finansów opracowuje założenia do projektu budżetu, przekazuje go do Rady Ministrów
2) Minister Finansów opracowuje projekt ustawy budżetowej, przekazuje do Rady Ministrów
3) Rada Ministrów uchwala projekt ustawy, przekazuje go do Sejmu do 30 września
Art. 138. 1. Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów założenia projektu budżetu państwa na rok następny,
uwzględniające ustalenia przyjęte w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa oraz kierunki działań zawarte w przyjętym
przez Radę Ministrów Programie Konwergencji, opracowanym zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1466/97 z dnia
7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych
(Dz. Urz. WE L 209 z 02.08.1997, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 10, t. 1, str. 84, z późn. zm.).
2. Materiały do projektu ustawy budżetowej opracowują i przedstawiają Ministrowi Finansów dysponenci części
budżetowych, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4.
3. Materiały do projektu ustawy budżetowej w zakresie programów finansowanych z udziałem środków europejskich i
środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5, opracowuje i przedstawia Ministrowi Finansów minister właściwy do
spraw rozwoju regionalnego, z uwzględnieniem wieloletnich limitów wydatków, o których mowa w art. 122 ust. 1 pkt 2
lit. c, z zastrzeżeniem ust. 4. 4. Materiały do projektu ustawy budżetowej w zakresie środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rybackiego
oraz środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 4, opracowuje i przedstawia Ministrowi Finansów odpowiednio
minister właściwy do spraw rybołówstwa lub minister właściwy do spraw rozwoju wsi.
5. Właściwe organy oraz kierownicy jednostek opracowują i przedstawiają projekty planów finansowych właściwym
ministrom w terminach określonych w rozporządzeniu wydanym na podstawie ust. 6.
6. Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób, tryb i terminy opracowania materiałów, o
których mowa w ust. 2-5, w tym:
1) planów rzeczowych zadań realizowanych ze środków budżetowych,
2) projektów planów dochodów i wydatków poszczególnych części budżetowych na rok budżetowy,
3) zestawienia programów wieloletnich,
4) wykazu wydatków związanych z realizacją Wspólnej Polityki Rolnej oraz innych programów, projektów i zadań
finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2,
5) wzory formularzy,
6) projektów rocznych planów finansowych jednostek, o których mowa w art. 9 pkt 14, dla których organem założycielskim lub nadzorującym jest organ administracji rządowej,
7) materiałów do opracowania zestawienia i planu, o których mowa w art. 142 pkt 10 i 11,
8) materiałów do opracowania i aktualizacji Wieloletniego Planu Finansowego Państwa oraz informacji o przebiegu jego wykonania
- kierując się koniecznością uwzględniania klasyfikacji dochodów i wydatków budżetowych, opracowania budżetu w układzie zadaniowym oraz zakresem podmiotowym i przedmiotowym spraw wymagających ujęcia w projekcie ustawy budżetowej.
Art. 139. 1. Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów projekt ustawy budżetowej na rok następny wraz z uzasadnieniem.
2. Minister Finansów włącza do projektu ustawy budżetowej dochody i wydatki Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Trybunału Konstytucyjnego, Najwyższej Izby Kontroli, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego wraz z wojewódzkimi sądami administracyjnymi, Krajowej Rady Sądownictwa, sądownictwa powszechnego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzec...
gosicka