Postępowanie adm. Ćw. 28.04
UDOSTĘPNIANIE AKT
Prawa strony związane z udostępnieniem akt to jedne z najważniejszych praw strony w postępowaniu administracyjnym.
Prawo strony do:
Przeglądanie akt sprawy w każdym czasie i sporządzenie notatek i odpisów z akt spawy w każdym czasie są to podstawowe formy udostępniania akt. W sporządzeniu notatek i odpisów z akt spawy mieści się także robienie ksero poszczególnych notatek – zamiast przepisywania.
Zwrot „w każdym czasie” oznacza, że w godzinach pracy urzędów np. gminnych lub powiatowych. W niektórych urzędach są wyznaczone specjalne dni, gdy są udostępniane akta. Nie ma przepisu, który by ten zwrot dokładnie opisywał.
Uwierzytelnianie – poświadczenie zgodności dokumentu wydawanego z dokumentem, który znajduje się w aktach prawnych.
Możliwość odmowy udostępnienia akt, następuje, gdy (art.74§1):
Ø dokumenty są objęte ochroną tajemnicy państwowej
Ø dokumenty zawierają informacje niejawne
Organ może odmówić uwierzytelnienia, gdy strona nie wskazała ważnego interesu strony. Odmowa ma postać postanowienia, do którego przysługuje zażalenie. Postanowienie to musi, więc zawierać uzasadnienie odmowy.
Etapy postępowania administracyjnego prowadzonego przez organ 1 instancji:
a) postępowanie dowodowe
b) ewentualna rozprawa
Postępowanie wyjaśniające jest najbardziej czasochłonną częścią postępowania administracyjnego. Administracyjnego ramach postępowania administracyjnego najważniejszym elementem jest postępowanie dowodowe.
Tu znajduje zastosowanie reguła generalna:
Zobowiązanym do gromadzenia całości materiału dowodowego w sprawie jest organ administracji publicznej prowadzący postępowanie a nie wnioskodawca. (art.77§1)
Dobrze jest gdy strona sama przynosi potrzebne dokumenty, gdyż można znacznie przyspieszyć postępowanie.
Metody dowodzenia:
Þ Gromadzenie dowodów – przeprowadzenie poszczególnych dowodów celem ustalenia istnienia dowodowych faktów.
Þ Domniemanie:
a) faktyczne – z istnienia jakiegoś faktu wnioskujemy o istnieniu innego faktu w oparciu o zasady logiki i doświadczenie
b) prawne – z istnienia określonego faktu przepis prawa nakazuje wyciągnąć określony wniosek np. (art. 9 Kc) W razie urodzenia dziecka domniemywa się, że przyszło na świat żywe, domniemanie prawdziwości dokumentu urzędowego (art.76§1Kpa)
Każde domniemanie można obalić, zaprzeczyć. Dlatego dzielimy je na:
ü Wzruszalne – zaprzeczamy zawsze wnioskami domniemania
ü Niewzruszalne – wnioskami domniemania nie możemy bezpośrednio zaprzeczyć, trzeba wykazać, że nie było podstawy prawnej
Aby obalić domniemanie prawdziwości dokumentu urzędowego, które jest niewzruszalne należy wykazać, że:
- dokument nie jest urzędowy
- jest fałszywy
- został sporządzony z fałszywych danych
Þ Uprawdopodobnienie – (metoda ta nie należy do typowych metod dowodzenia) – jest to nie udowodnienie, lecz uwiarygodnienie istnienia pewnych faktów; wykazanie dużego prawdopodobieństwa, że mogły one zaistnieć np.
- przy przywracaniu terminu – musimy uprawdopodobnić, ze termin minął bez naszej winy np. powódź, szpital, wypadek
- wyłączenie fakultatywne pracownika (art. 24§3)
W ramach dowodzenia mamy dwie instytucje:
ü Fakt notoryjny (powszechnie znany) – nie znaczy, że znany globalnie; oznacza to, że są to fakty znane na terenie działania danego organu administracyjnego np. gradobicie w gminie Wąchock; są to fakty związane z działalnością przyrody np. powodzie, burze, ulewy, gradobicie; a także fakty związane z prawami przyrody np. ogień rozpala się przy gazie; tych faktów nie dowodzimy
ü Fakty znane z urzędu – nie są to fakty, które zna urzędnik, bo ma taką wiedzę; są to fakty, które urzędnik uzyskał z przebiegu innego postępowania administracyjnego (art. 75§1)
Dowodem może być wszystko co ma znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. W Kpa są wymienione dowody. Są to dowody nazwane, reszta to nienazwane.
Rodzaje dowodów:
1. nienazwane – np. nośniki rejestrujące obraz i dźwięk
2. nazwane:
a) dokumenty
- prywatne - wszystkie, których nie można uznać za urzędowe;
- urzędowe – sporządzone w przypisanej formie, czyli określonej przez prawo; prawo mówi jaka ma być formuła np.
o stan faktyczny nieruchomości – powierzchnia, kształt itd.
Dokumenty urzędowe mogą być wydawane przez inne podmioty prawne, tylko wtedy gdy mają one ustawowe upoważnienie np. szkoła wyższa wydaje zaświadczenie o studiowaniu.
Dokument prywatne może być w języku obcym, ale wymagane jest tłumaczenie przysięgłe. Dotyczy to też dokumentu urzędowego, ale wtedy powstaje problem czy można go uznać za urzędowy. Dokument ten powinien także posiadać klauzulę legalizacyjną wystawioną przez placówkę polską: Ambasadę Rzeczpospolitej Polski
b) oględziny – „zobaczenie na oczy” - środek dowodowy bezpośredni – urzędnik własnymi zmysłami stwierdza określoną sytuację. Jest to czynność bardzo sformalizowana:
- poprzedzona oficjalnym wezwaniem stron gdzie i kiedy ma być miejsce spotkania
-gdy ktoś nie został poinformowany można przeprowadzić oględziny, ale należy wziąć pod uwagę że ta osoba może wnieść skargę o nieważność dokumentu
c) opinia biegłego – gdy kodeks do danej sprawy wymaga wiadomości specjalnej; opinia ta jest odpłatna
Biegły- to osoba mająca uprawnienia do wykonywania zawodu np. rzeczoznawca majątkowy, geodeta, architekt uprawniony. Listy biegłych posiada urząd, który nadał uprawnienia. A wojewoda posiada listy biegłych z całego województwa. Osoba umieszczona na takich listach nie może odmówić sporządzenia opinii. Tylko w wyjątkowych okolicznościach odmawia:
- gdy stan zdrowia nie pozwala na sporządzenie opinii
gdy powinien być wyłączony ze sprawy np. gdy ma coś wspólnego ze sprawą itd
Jest to czynność władcza organu wobec biegłego. Musi mieć formę postanowienia dopuszczenie dowodu z opinii biegłego. Biegły, który będzie uchylał się od sporządzenia opinii może być ukarany grzywną.
gosicka