Fatima.rtf

Johannes Fiebag

Tajne Orędzie Fatimskie

Co naprawdę stało się w 1917 roku w Portugalii

Z niemieckiego przełożył Marek Strasz

WYDAWNICTWO PROKOP

Świat nie jest absurdalny. Nie jest tak, że umysł nie potrafi go zrozumieć. Przeciwnie: może umysł ludzki już zrozumiał świat, ale jeszcze o tym nie wie...

L. Pauwels i J. Bergier, “Aufbruch ins dritte Jahrtausend”

Dzieje rodzaju ludzkiego są ciągłą walką pomiędzy ciemnością a światłem. Dlatego kłótnie o korzyści poznania nie mają .sensu: człowiek chce poznawać. Jeśli przestanie, nie będzie już człowiekiem.

Fridtjof Nansen

Fatima nie powiedziała światu swego ostatniego słowa. Od pierwszego dnia rozwija się religijna żarliwość; cud staje się większy, tajemnica się objawia...

Kardynał Cerejeira

Cuda nie zdarzają się w sprzeczności z naturą, lecz w sprzeczności z tym, co nam jest w naturze znane.

Św. Augustyn

Kto wie, co drzemie za kulisami dziejów?

Fryderyk Schiller, Don Carlos

Przedmowa

W czerwcu 1985 roku byłem w Fatimie. W miesiącach letnich zajmowałem się sprawami zawodowymi w Hiszpanii, rękopis niniejszej książki był już w zasadzie ukończony, ja zaś odczułem wewnętrzną potrzebę pojechania do Portugalii, zobaczenia tego kraju, tej miejscowości i stanięcia choć raz dokładnie w miejscu, gdzie prawie siedemdziesiąt lat temu wszystko się wydarzyło. Co stało się w 1917 roku w Fatimie? Chodzi mi o to, co stało się naprawdę? Zgodnie z wersją tradycyjną, oficjalnie uznaną i reprezentowaną przez Kościół katolicki, w Fatimie objawiła się Matka Boska, tak jak wcześniej objawiała się w Lourdes i w wielu innych miejscach Ziemi. Krytycy, którzy· z reguły tylko bardzo powierzchownie zajmowali się niezwykle skomplikowaną i wielowarstwową tematyką objawień maryjnych (lub przynajmniej twierdzą, że się nią zajmowali), tłumaczą je halucynacjami, zbiorową psychozą oraz jakimiś duchowo-umysłowymi procesami w ludzkim mózgu, nie odnosząc ich jednak do zdarzeń z otaczającej nas rzeczywistości. Zasadniczo nie podzielam tych opinii. Jak to często bywa, także i tu niezbędna jest wielostronna obserwacja i analiza. Być może, niektóre przypadki (jak z Carabandal) da się wyjaśnić w ten sposób, wiele jednak ma zdecydowanie inną wymowę. Jeżeli jednak objawienia maryjne są rzeczywistymi i nie urojonymi wytworami fantazji dzieci w okresie dojrzewania lub jeszcze młodszych, to jaka tajemnica kryje się za tym? Czy jest to rzeczywiście Maria, matka Jezusa, która od stuleci "objawia się" na całym świecie, głosi na ogół mało konkretne przepowiednie o końcu świata i znika. Już przed stuleciami takie zjawisko ostrzegało przed rychłym końcem świata - ,kielich wkrótce się przepełni", a przed 25 laty oznajmiło - "kielich się przepełnił", ale jak dotąd koniec świata nie nastąpił. Dlaczego w większości przypadków Maria kieruje swoje orędzie do mało wykształconych dzieci, które rzadko są w stanie zrozumieć, co dzieje się wokół nich i z nimi? Dlaczego porozumiewanie się "widzących" ze zjawiskiem jest często tak nieefektywne, że dla wyjaśnienia im sensu i treści posłania konieczna jest większa liczba objawień. Czy nie byłoby rozsądniej przekazać je rządzącym tym światem, zamiast wybierać drogę okrężną? W dyskusjach o objawieniach często wysuwa się argument, który na pierwszy rzut oka wydaje się logiczny: jakie jest "naturalne" wyjaśnienie dla licznych cudownych uzdrowień w Lourdes czy Fatimie, jeżeli Matka Boska tam się nie objawiła? Jak sądzę, należy sobie wyjaśnić, że w istocie mamy tu do czynienia z dwiema zupełnie różnymi sprawami. Z jednej strony jest to pojawianie się postaci kobiecej, której zamiarem z reguły jest przekazanie określonego posłania (chyba że postać jest niema). Uleczenie chorych nigdy nie jest jej zasadniczym celem. Przeciwnie, nie ma ani jednego znanego przypadku, aby zjawa - na przykład - pochyliła się nad chorym i go leczyła.

Cudowne uleczenia to zupełnie inna sprawa. Zdarzają się spontanicznie podczas samych objawień (ale tylko podczas ich serii) lub po objawieniach, tzn. w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca objawienia. Nie ma jednak żadnego dowodu, ba, nawet poważniejszej poszlaki, że istnieje związek przyczynowy między nimi a postacią Marii. Nie wiemy, jak właściwie dochodzi do tak zwanego cudownego uleczenia. Mocna postawa oczekiwania i intensywna nadzieja na cud spowodowały z pewnością większość uzdrowień. W psychologii fenomen ten znany jest jako self fullfilling prophecy (samospełniająca się przepowiednia). Inne uzdrowienia mogą być też wywołane przez nie zbadane dotąd zjawiska, które może wytłumaczyć parapsychologia. Może istnieje coś takiego jak "pole mentalne", wywoływane przez ogół wiernych w miejscu pielgrzymki tym, że są oni przekonani o cudach w danym miejscu. Być może takie pola powodujące uzdrowienia istnieją. W sprawie cudownych uzdrowień jedno nie powinno nas zmylić. Wszystkie wykazywane na odpowiednich listach uzdrowienia dotyczą takich chorób, jak: gruźlica, ślepota, zapalenie opon mózgowych, zapalenie opłucnej, paraliż itd. Nie było ani jednego przypadku odrośnięcia amputowanej nogi czy też odzyskania mowy i słuchu przez głuchoniemego od urodzenia. Skąd ta selekcja? Gdyby rzeczywiście chodziło o "cuda" w klasycznym rozumieniu, podobny wybór nie byłby zrozumiały. A więc cuda zdarzają się tylko w określonych, wyznaczonych ramach, tzn. w chorobach, których uleczenie może być wytłumaczone wspomnianymi przyczynami: wiarą i oczekiwaniem. Weźmy do ręki Nowy Testament i przeczytajmy z Ewangelii św. Marka. Jezus nie mówi tam "pomogłem ci" lub "Bóg cię uzdrowił", ale: "Córko, wiara twoja uzdrowiła cię" (Mar. 5, 34) i "Idź, wiara twoja uzdrowiła cię" (Mar. 10, 52). Najdobitniej podkreśla Jezus moc wiary w Ewangelii św. Mateusza: "Wtedy przystąpili uczniowie do Jezusa na osobności i powiedzieli: Dlaczego my nie mogliśmy go wypędzić? A On im mówi: Dla niedowiarstwa waszego. Bo zaprawdę powiadam wam, gdybyście mieli wiarę jak ziarnko gorczycy, to powiedzielibyście tej górze: Przenieś się stąd tam, a przeniesie się, i nic niemożliwego dla was nie będzie. Ale ten rodzaj nie wychodzi inaczej, jak tylko przez modlitwę i post" (Mat. 17. 19-21).

W zasadzie jest to właśnie zjawisko, o którym wcześniej pisałem. Cudowne uleczenia nie są powodowane działaniem Boga, Jezusa czy Marii, ale tylko i wyłącznie wiarą w te działania. Spostrzeżenie to uważam za bardzo ważne i godne podkreślenia, bo pomoże nam w obiektywnej ocenie i w lepszym zrozumieniu wydarzeń zachodzących przed i po objawieniu maryjnym. Jeżeli więc to nie Maria objawiła się w Fatimie, Lourdes i w innych miejscach, to w takim razie kto lub co? W książce tej spróbowałem przedstawić całkowicie nową odpowiedź na to pytanie, w tak szczegółowej i obszernej formie. O ile wiem, istnieją nieliczne krótkie artykuły i wzmianki we francuskich i angielskich publikacjach (np. B. Vallee The Invisible College), zajmujących się jednak tym tematem tylko na marginesie. Przyznaję, że proponowane przeze mnie wyjaśnienia problemu nie tłumaczą wszystkich fenomenów i nie odpowiadają na wszystkie pytania. Ale wierzę, że jeśli pójdziemy tym tropem, to otrzymamy niezwykły instrument, który pewnego dnia może okazać się pomocny w poznaniu pełnej prawdy. I właśnie to wydaje mi się

potrzebniejsze dzisiaj niż kiedykolwiek.

Johannes Fiebag  Wurzburg, czerwiec 1986

Wstęp

"Kto chce się rozwijać, musi wpierw nauczyć się wątpić, gdyż wątpliwość ducha prowadzi do odkrycia prawdy."

Arystoteles

Znane są najróżniejsze przepowiednie końca świata. Od biblijnego Objawienia św. Jana, przez Nostradamusa, aż do licznych proroctw religijnych, pseudoreligijnych lub wypowiedzi spekulujących na sensacjach proroków, wizjonerów i szarlatanów, przedstawiających różne domniemane czy urojone apokalipsy. Dziś dochodzą do tego naukowo upiększone czy umotywowane politycznie histerie czasu zagłady·, widzące Czarnego Piotrusia odpowiedzialnego za całe zło w· technice, wmawiające pozostałej części ludzkości nieuchronność globalnej śmierci i nie widzące alternatywy ani dla straszliwego szybkiego końca, ani dla strachu bez końca. W historii ludzkości przepowiadano już wiele końców świata. Po raz pierwszy, przynajmniej w europejskim kręgu kulturowym, miała to być noc sylwestrowa 999-1000. Ledwie możemy dziś zrozumieć, co się wtedy stało. A może po prostu powstał ruch "No-Future". Od wielu lat panował głód i bezrobocie, w ciężkie zimy brakowało drewna na opał, a najpotrzebniejsze produkty spożywcze wciąż drożały. Ale nikomu nie chciało się nawet kiwnąć palcem, bo i po co? Czyż w Biblii nie napisano wyraźnie o walce Michała Archanioła z szatanem: "I pochwycił smoka, węża starodawnego, którym jest diabeł i szatan, i związał go na tysiąc lat. I wrzucił go do otchłani i zamknął ją, i położył nad nim pieczęć, aby już nie zwodził narodów, aż się dopełni owych tysiąc lat. Potem musi być wypuszczony na krótki czas" (Obj. 20, 2-3). To miało nastąpić. Nikomu chyba poważnie nie przeszkadzało, że Jezus sam powiedział: "Ale o tym dniu i godzinie nikt nie wie: ani aniołowie w· niebie, ani Syn, tylko Ojciec" (Mar. 13, 32). Kolumny umartwiających się pokutników rozbiegły· się po Europie, szerząc smutek i przygnębienie (obok dżumy i cholery). Nieliczni, którzy nie dali się zwariować agonią, obejmującą cały świat zachodni, i starali się zachować rozsądek, nie byli z pewnością dość silni czy zdolni do walki z tymi bredniami. Pozostało im jedno: przeczekać.

I nadszedł rok 1000 i nic się nie zdarzyło! Rankiem 1 stycznia 1000 roku słońce jak zawsze wzeszło na wschodzie, nie otworzyły się bramy piekieł, nie zagrzmiały z nieba apokaliptyczne trąby i nie zostali wskrzeszeni umarli. Życie toczyło się dalej, tak jak dotychczas. Wciąż powtarzały się podobne, nie tak jednak radykalne zapowiedzi

zagłady świata. Nie jest od nich wolne i nasze stulecie. Ponowne pojawienie się na niebie komety Halleya w 1910 roku przeraziło pół świata. A kiedy dwaj brytyjscy badacze zapowiedzieli na 1982 rok tzw. "efekt Jowisza", rzadką w Układzie Słonecznym konstelację, gdy większość planet ustawi się jakby w szeregu, to nawet nasi "oświeceni" współcześni uwierzyli w zbliżające się trzęsienia ziemi, wybuchy wulkanów. przesunięcia biegunów i wielkie katastrofy klimatyczne.

Następną "podejrzaną" datą był rok 1988, kolejną - jakże inaczej - będzie przełom stulecia. Jednak i po 1 stycznia 2000 roku słońce będzie dalej wschodzić, nie zobaczymy apokaliptycznych jeźdźców wymachujących trąbami, a groby się nie otworzą. Mimo przeciwnych twierdzeń określonych kręgów uważam, że zarówno globalna katastrofa środowiska, jak i trzecia wojna światowa są nieprawdopodobne. Oczywiście, nie możemy tych niebezpieczeństw bagatelizować czy ignorować, ale historia pokazała, że w ciągu dziejów człowiek stale potwierdzał swoją umiejętność rozpoznawania kryzysów, stawiania czoła niebezpieczeństwom i pokonywania przeszkód. Jeśli jednak zechcemy widzieć wszystko w czarnych barwach, to wcześniej czy później staniemy się ofiarą własnego pesymizmu: po co się męczyć, jeśli za kilka lat i tak będzie po wszystkim? Jest to dokładnie takie samo zachowanie, jak zachowanie wyśmiewanych przez nas ludzi z 999 roku. Tylko, że leżenie z założonymi rękami miałoby w dzisiejszych czasach bardziej katastrofalne następstwa niż przed tysiącem lat. Ale co mamy myśleć o tych wszystkich proroctwach sprzed wielu, wielu lat, zapowiadających koniec świata? Jak to jest właściwie z przepowiednią przekazaną przed siedemdziesięciu laty trójce dzieci w Portugalii przez postać, która "jednak musiała to wiedzieć", przez Matkę

Boską? Od początku lat sześćdziesiątych znana jest, choć tylko we fragmentach, wersja słynnej "trzeciej części orędzia", którą przekazano dzieciom z Fatimy w 1917 roku (wrócimy jeszcze do okoliczności tego posłania i jego zwiastowania). W proroctwie tym, przez wielu uważanym za autentyczne, powiedziano dosłownie:  "Na całą ludzkość przyjdzie wielka kara, jeszcze nie dziś i nie jutro, ale w drugiej połowie dwudziestego wieku... Nigdzie nie ma porządku. Nawet na najwyższych szczeblach władzy· panuje szatan i decyduje o wszystkim. Zdoła wniknąć nawet na najwyższe urzędy kościelne. Będzie umiał opętać umysły· wielkich naukowców, którzy wynajdą broń zdolną w kilka minut zniszczyć połowę ludzkości! Opanuje przywódców narodów, a oni zlecą jej produkcję na wielką skalę. Jeśli ludzkość temu się nie sprzeciwi, nie będę mogła powstrzymać ręki sprawiedliwości mego Syna, Jezusa Chrystusa. Spójrzcie, Bóg ukarze wtedy ludzi surowiej i dotkliwiej, niż ukarał ich kiedyś potopem. Ale także dla Kościoła nadejdzie czas najcięższej próby. Kościół pogrąży się w mroku, a świat wielce się przerazi. wielka wojna rozpęta się w drugiej połowie dwudziestego wieku. Ogień i dym spadną wówczas z nieba, woda z oceanów wyparuje, piana z sykiem uderzy w niebo i przewróci się wszystko, co stoi. Miliony, wiele milionów ludzi zginie z godziny na godzinę, a ci, którzy przeżyją, będą zazdrościć umarłym. Wszędzie, gdzie spojrzeć, będą cierpienia, nędza na całej ziemi i zagłada we wszystkich krajach. Spójrzcie, ten czas jest coraz bliżej, nieszczęście staje się coraz większe, nie ma żadnego ratunku, dobrzy umrą razem ze złymi, wielcy z małymi, książęta Kościoła z wiernymi, władcy tego świata ze swymi ludami, wszędzie zapanuje śmierć, przez błądzących ludzi wychwalana jako triumf i przez pachołków szatana, który będzie jedynym władcą na ziemi. Będzie to czas, którego nie oczekuje żaden król i cesarz, żaden kardynał i biskup. Nadejdzie jednak zgodnie z wolą Boga Ojca, by ukarać tych, którzy muszą zostać ukarani. Ale później ci, którzy wszystko przetrwają i pozostaną przy życiu, wezwą Boga i jego wspaniałość, i znowu będą służyć Bogu jak kiedyś, gdy świat nie był jeszcze tak zepsuty. Wzywam wszystkich prawdziwych następców mego Syna, Jezusa Chrystusa, wszystkich prawdziwych chrześcijan i apostołów ostatniego czasu! Zbliża się czas i koniec, jeżeli ludzie się nie nawrócą i to nawrócenie nie nadejdzie z góry od rządzących światem i rządzących Kościołem. Lecz biada, biada, jeśli to nawrócenie nie nastąpi i wszystko pozostanie tak, jak jest, stanie się wtedy jeszcze o wiele gorzej! Idź, moje dziecko, i ogłoś to! Będę stać u twego boku służąc ci pomocą".

Na pierwszy rzut oka brzmi to dość zagadkowo i strasznie. Jeśli te słowa istotnie pochodzą od jakiejś "boskiej instancji", mielibyśmy wiele powodów do strachu, gdyż oskarżane przez tę postać stosunki na ziemi od tej pory niewiele się poprawiły, lecz raczej przeciwnie: pogorszyły. Innymi słowy, katastrofy, ostateczna apokalipsa i Sąd Ostateczny zdarzałyby się zapewne co dzień wokół nas i należałoby się tylko dziwić, że nie zdarzyły się już dawno. Ale czy słowa te są naprawdę słowami Matki Boskiej? Czy rzeczywiście przekazała je pastereczce Lucii dos Santos? Możemy też poczekać do końca naszego stulecia i sprawdzić, czy zdarzenia opisane w proroctwie nastąpią. Wydaje mi się jednak, że i w inny sposób można stwierdzić, czy ten tekst o końcu świata pochodzi ze źródeł niebiańskich czy też wątpliwych, ziemskich. Nie unikniemy przy tym pytania, czy proroctwo znane jako "trzecia część orędzia" z Fatimy ma w ogóle cokolwiek wspólnego z wydarzeniami 1917 roku lub czy autentyczna "trzecia tajemnica" nie zawierała całkiem innego posłania, którego treść była tak niezwykła i przerażająca, że wpływowe kręgi Watykanu wolały utrzymać je na zawsze w tajemnicy?  Czyż nie budzi to państwa wątpliwości? Proszę wybrać się z nami w tę niecodzienną, ale - jak sądzę - fascynującą odkrywczą podróż. Podróż ta doprowadzi nas do granic współczesnej wiedzy, spotkamy się z licznymi, niezwykłymi sprawami, na końcu jednak tej naszej "podróży" wszystkie elementy mozaiki ułożymy w wielki, wielowymiarowy obraz.

Niech państwo dadzą zrobić sobie niespodziankę...

l. Objawienia

Bogowie będą rozmawiać z nami oko w oko dopiero, gdy my sami będziemy mieli twarz.

C. S. Lewis, teolog, Oxford

Fatima, dzieci i ich czasy

Gdy człowiek - jako pielgrzym, turysta czy zwyczajny ciekawski - przybywa dziś z Vila Nova de Ourem w środkowej Portugalii, z Leirii czy Batalhi, nie najgorszą drogą prowadzącą przez płaskowyż Sierra de Aire, przez częściowo zalesione góry i wyżyny, może sobie wyrobić pojęcie o czasach, w których rejon ten stał się znany na świecie. Być może ubóstwo mieszkańców tej części świata trochę się w ostatnich latach zmniejszyło, ale nigdy nie była to kraina bogata i pewnie nigdy, taka nie będzie, chociaż po drogach jeździ więcej samochodów z turystami niż kiedykolwiek. Przyjeżdżając do Fatimy człowiek odnosi wrażenie, że przeniósł się do innego świata. Tu wszystko zmieniło się od pamiętnego 13 października 1917 roku, który odmienił nie tylko tą wioskę. Fatima jest dzisiaj największą maryjną świętością świata. I tak, jak w Lourdes we Francji i w innych "cudownych" miejscach, mieszają się tu wartości sakralne z rozbuchanymi przejawami życia świeckiego: hotelami, gospodami, barami, najróżniejszymi sklepami, kioskami z pamiątkami, a także "pierwszym i jedynym w Portugalii muzeum figur woskowych". Wszystko to powstało przez parę dziesięcioleci zaledwie, a dziś sprzyja rozwojowi turystyki dla pielgrzymów, nie pozostawiając wiele miejsca szukającym ciszy i skupienia.  Ale centrum Fatimy to miejsce, w którym wtedy, przed blisko siedemdziesięciu laty, zdarzył się cud. Tu na Cova da Iria wznosi się dziś wielka bazylika, liczne budowle administracji kościelnej, siedziba Błękitnej Armii Matki Boskiej Fatimskiej, szpital i nowo urządzone, duże centrum obsługi pielgrzymów. Wszystko to otacza ogromny plac, na który, szczególnie w rocznicę wydarzeń, schodzą się tłumy pielgrzymów. Codziennie celebruje się tu msze i odprawia nabożeństwa, tu odbywają się nocne procesje, tu przybyło dwóch papieży (Paweł VI i Jan Paweł II oraz -jeszcze jako kardynał Wenecji - późniejszy papież Jan XXIII), aby modlić się i zwracać do wiernych na całym świecie.  W 1917 roku Fatima była nieistotną wiejską gminą, liczącą niespełna 2500 mieszkańców. Obejmowała około czterdziestu wiosek, mających z reguły nie więcej niż po dziesięć niskich, jednopiętrowych domów, rozrzuconych wokół miasteczka targowego Fatima. Ludzie żyli zwyczajnie i skromnie. Nie znali nic poza codzienną pracą na ubogiej roli. Uprawiali pszenicę, kukurydzę, a gdzieniegdzie winorośl. Mieszkali w domach równie biednych jak oni sami.  Rok 1917 był rokiem wojny, w· którą została wmieszana, podobnie jak inne kraje Europy·. także Portugalia, od 1910 roku republika o niestabilnych stosunkach politycznych. Ludność wiejska szukała w wierze ochrony i ucieczki, gdyż Kościół stanowił od dawna potężną opokę narodu portugalskiego. Tutaj, daleko od wielkich miast i Lizbony, nic nie stracił ze swego znaczenia. Ludzie byli wierzący, pomocy szukali "na łonie Matki Kościoła".  W Aljustrel, małej osadzie, złożonej z kilku domów, oddalonej tylko o kilka minut drogi od Fatimy·, mieszkały wtedy dwie spokrewnione ze sobą rodziny: jedną tworzyli Manuel-Pedro Marto i jego żona Olimpia de Jezus, drugą Antonio dos Santos i jego żona Maria-Rosa. Oba małżeństwa miały· liczne potomstwo. co nie było w tych czasach i w tym regionie niczym niezwykłym. Dwoje najmłodszych spośród jedenaściorga dzieci Manuela-Pedro Marto to Francisco, urodzony 11 czerwca 1908 roku i Jacinta, która przyszła na świat 10 marca 1910 roku. Antonio i Maria-Rosa dos Santos mieli pięcioro dzieci, najmłodsza córeczka urodziła się 22 marca 1907 roku i otrzymała imię Lucia. Troje dzieci, o których nikt nie przypuszczał, że staną się znane na całym świecie, rosło tak, jak tysiące innych w tym kraju. Nie miały możliwości chodzenia do szkoły. Całą wiedzę potrzebną w przyszłości, musieli im przekazać rodzice. Maria-Rosa, matka Lucii, przejęła ten obowiązek w· stosunku do dzieci swoich i brata. Uczyła je historii i starych zwyczajów·, a w szczególności wiary katolickiej. Nauka religijnej tradycji i kanonów wiary była dla niej niezwykle ważna, dlatego nie może dziwić, że Lucia mając zaledwie sześć i pół roku mogła przystąpić do pierwszej komunii. Zdaniem wielu autorów piszących o Fatimie trójka dzieci była szczególnie pilna w· modlitwie: "Dzieci, wychowane w surowej wierze, umiały się modlić i z wielką pilnością uczyły się katechizmu. Lucia już w wieku siedmiu lat przystąpiła do pierwszej komunii" [1] oraz "Cała trójka była pobożna i niewinna. Żadne nie umiało pisać ani czytać. Jedynie Lucia przystąpiła do pierwszej komunii" [2]. Jak dalece charakterystyki te są zgodne z prawdą, czy po prostu odzwierciedlają tworzący się mit, pozostanie nie rozstrzygnięte. Wydaje się jednak mimo wszystko, że dzieci w latach owych decydujących wydarzeń rzeczywiście były pobożne i wierzące, tak jak wychowali je rodzice.

Religijne wyobrażenia małych dzieci i innych mieszkańców Fatimy były zgodne z naiwnym, dziecięcym pojmowaniem wiary. Nie mówię tego lekceważąco, słowa te obrazują po prostu, o co chodzi. Dla ludzi tamtych czasów nie istniały "krytyczne" dyskusje nad tym, co przejęli od rodziców i dziadków i przekazali własnym dzieciom. Dla nich Jezus, apostołowie i aniołowie naprawdę panowali nad chmurami, brodaty i dobroduszny Bóg Ojciec rządził z nieba siłami przyrody, a szczególnie szanowana i uwielbiana była Maria, Matka Boska, patronka kraju. Pod ziemią, w głębokich zakamarkach piekła szatan uprawiał swój niecny proceder i należało się strzec, aby mu nie ulec. Rozstrzygającymi kryteriami życia doczesnego były niebiańska hierarchia i porządek, to wszystko, co Kościół głosił od stuleci, a czego katechizm uczył od niepamiętnych czasów. I tylko z tego punktu widzenia, gdy uświadomimy sobie religijne tło tego zjawiska, zrozumiemy, co naprawdę stało się w Fatimie i dlaczego przebiegło właśnie tak.

Objawienia "anioła"

Właściwa historia Fatimy rozpoczyna się wiosną 1916 roku. W pobliżu wsi u stóp wzgórza Cabeco dziewięcioletnia wówczas Lucia, ośmioletni Francisco i jego sześcioletnia siostra Jacinta pasali stado owiec, należących obu rodzin z Aljustrel. Dokładnej daty nie da się odtworzyć ("Dokładnej daty nie mogę podać, ponieważ wtedy nie znałam ani lat, ani miesięcy, ani nawet dni tygodnia" - Lucia dos Santos w 1942 roku), przypuszczalnie było to w maju lub na początku czerwca [3].  Przed południem zaczął padać deszcz, przy czym autorzy nie są zgodni co do intensywności opadów. U Barthasa znajdujemy taki oto opis: "deszcz bardzo drobny deszcz, rodzaj mżawki" [4], gdy Castelbranco każe spaść "ulewie" [5]. W każdym razie trójka dzieci znajduje schronienie w niewielkiej grocie otoczonej drzewami i krzakami. Tu w południe spożywają przyniesiony chleb, odmawiają różaniec i w końcu ponownie wychodzą na zewnątrz.

W tym momencie dzieje się coś dziwnego: chociaż niebo znów lśni błękitem, dzieci przeraża silny podmuch wiatru. Spoglądając ku równinie widzą "silne światło i jakby ludzką sylwetkę odznaczającą się w powietrzu i zbliżającą do nich. Była biała, bielsza niż śnieg. Wyglądała jak posąg z kryształu, przez który przeświecały promienie słońca" [4].  Dzieci stoją jak osłupiałe. Ale im bardziej zbliża się do nich dziwna postać, tym wyraźniej widzą mniej więcej czternasto- albo piętnasto-letniego chłopca "o nadprzyrodzonej urodzie" [4). Podszedłszy do nich, świetlista zjawa mówi: "Nie lękajcie się. Jestem Aniołem Pokoju. Módlcie się ze mną".

Postać klęka, dotyka czołem ziemi i powtarza trzykrotnie: "Boże mój, wierzę, wielbię, ufam i kocham Cię! Proszę Cię o wybaczenie dla tych, którzy nie wierzą, nie wielbią, nie ufają i nie kochają Cię!" Dzieci są tak przejęte, że bez wahania idą za przykładem świetlistej postaci. Anioł zwraca się do nich jeszcze raz: "Tak macie się modlić! Najświętsze Serca Jezusa i Marii wzruszą się waszą modlitwą". Następnie postać znika. Lucia: "Nadprzyrodzone uczucie, które nas ogarnęło, było tak silne, że przez dłuższy czas trwaliśmy w pełnym zapomnieniu w tej samej pozycji, w której opuścił nas anioł i ciągle powtarzaliśmy tę samą modlitwę. Czuliśmy obecność Boga tak blisko i gorąco, że nawet nie odważyliśmy się mówić ze sobą. Jeszcze następnego dnia nasze dusze kąpały się w tym uczuciu, które dopiero bardzo powoli zanikało" [4]. Około dwu miesięcy później, a więc zapewne w końcu lipca lub na początku sierpnia, dzieci bawiły się w pobliżu studni w ogrodzie rodziców Lucii. Było koło południa, gdy ponownie ukazała się tajemnicza świetlista postać: "Co robicie? - zapytał >>anioł<<. - Módlcie się, dużo się módlcie! Święte Serca Jezusa i Marii w swej łaskawości planują dla was coś szczególnego... Ofiarujcie Panu nieustanne modły i wyrzeczenia".

Tym razem Lucia, najstarsza z trójki, odważa się odezwać. Zadaje pytanie świetlistej postaci: "Jak mamy składać ofiary?" "Wszystko może być ofiarą. Złóżcie ją Bogu jako pokutę za grzechy, które go obrażają, i błagajcie go stale o nawrócenie grzeszników. Spróbujcie w ten sposób sprowadzić pokój dla waszej ojczyzny". Postać przerwała na chwilę, po czym ciągnęła: "Jestem jej Aniołem Stróżem, Aniołem Portugalii. Przede wszystkim przyjmijcie z pokorą cierpienia, jakie Pan na was ześle" [4].

Słowa te wywarły na dzieciach wielkie wrażenie. Lucia powiedziała później: "Od tej chwili poświęciliśmy Panu wszystko, tak jak nam kazał. Ale wtedy nie szukaliśmy umartwień ani innych form pokutnych, tylko leżąc na ziemi całymi godzinami powtarzaliśmy modlitwę, której nauczył nas anioł" [?]. Znów mijają dwa miesiące. Dzieci są w grocie Cabeco, gdy nagle spowija je jaskrawe światło, "nieziemski blask" [4]. Po raz trzeci objawia im się "anioł". W rękach trzyma kielich, nad którym unosi się hostia. Z opłatka spływają czerwone "krople krwi". Postać wypuszcza kielich, który wraz z hostią zawisa w powietrzu, "anioł" klęka przed dziećmi i prosi, aby trzykrotnie powtórzyły następującą modlitwę: "Przenajświętsza Trójco, wielbię Ciebie z głębi duszy i ofiaruję Ci drogocenne Ciało, Krew, Duszę i Boskość naszego Pana, Jezusa Chrystusa, obecnego we wszystkich tabernakulach na całym świecie, jako zadośćuczynienie za wszystkie zniewagi, które obrażały jego samego; poprzez nieskończone zasługi Najświętszego Serca i wstawiennictwo Niepokalanego Serca Marii błagam o nawrócenie nieszczęsnych grzeszników". Po trzykrotnym odmówieniu modlitwy przez dzieci postać się podnosi. Następnie przekazuje kielich Jacincie i Francisco, a hostię Lucii, i mówi: "Weźcie Ciało i Krew Chrystusa, tak strasznie znieważane przez niewdzięcznych ludzi".  Postać znów schyla się ku ziemi i rozpoczyna modlitwę. Dzieci czynią to samo. Modlą się nieustannie godzinami, jeszcze długo po zniknięciu postaci. Dopiero pod wieczór budzą się jakby z głębokiego snu. Wracają do domu zamyślone, pod wrażeniem "boskiej mocy", która zwróciła się do nich, i z wzajemnym przyrzeczeniem, aby nikomu nic nie mówić o wydarzeniach z Cabeco.

Pierwsze objawienie postaci kobiecej

Około dwóch kilometrów od Aljustrel i okrągłe trzy kilometry od Fatimy zieleni się Cova da Iria, Kotlina św. Irii, zagłębienie terenu (obecnie zabudowane i wybrukowane), dokąd trójka pastuszków pognała swoje stado w niedzielę 13 maja 1917 roku. Wcześniej dzieci były na mszy świętej w odległym o ponad dwa kilometry Boleiros. Teraz, w porze obiadu, wyprowadziły zwierzęta, zjadły przyniesiony chleb i bawiły się w rzemieślników, budując okrągły mur z kamieni.  Są pogrążone w zabawie, gdy przeraża je niespodziewany błysk: "Nagle dzieci oślepia potężne światło, które same nazywają >>błyskawicą<< (relampagno), ponieważ brakuje im innego określenia" [4]. Rozglądają się. Ale niebo jest bezchmurne. Słońce świeci, stojąc w zenicie bladoniebieskiego, wiosennego nieba. Mimo to dzieci postanawiają wracać, aby nie zaskoczył ich majowy deszcz. Zbiegają z niewielkiego pagórka, ale w połowie drogi, w pobliżu małego dębu ostrolistnego, ponownie spowija je światło. Przestraszone patrzą po sobie i w jeszcze większym pośpiechu dalej pędzą owce. Nagle otacza je promieniująca jasność, która pochodzi gdzieś z okolicy dębu: "Przed sobą, w środku potężnego blasku ujrzały unoszącą się nad drzewkiem przepiękną kobietę, promieniującą jaśniej niż słońce" [4]. Dzieci są przerażone. Chcą uciekać. Ale postać zwraca się do nich: "Nie obawiajcie się, nie wyrządzę wam krzywdy". "Przepiękna pani" czy "panienka", jak nazywają ją dzieci, nie jest wiele starsza od nich. Według autorów książek o Fatimie musiała robić wrażenie dziewczyny piętnasto- lub najwyżej osiemnastoletniej. Miała suknię białą jak śnieg, obramowaną przy szyi złotą tasiemką i długą aż do stóp. Welon, okrywający głowę i plecy sięgał też do ledwo widocznych stóp, muskających listowie dębu. W złożonych dłoniach trzymała różaniec. Przez kilka minut dzieci były jak sparaliżowane. Zastygłe w całkowitej ekstazie nie potrafią pojąć, co się dzieje. Lucia budzi się z odrętwienia jako pierwsza i pyta: "Skąd przybywasz, Pani?" "Przybywam z nieba", odpowiada kobieta.  "Z nieba! I co chcesz tu robić, Pani?" Na to postać prosi dzieci, aby każdego trzynastego dnia nadchodzących miesięcy przychodziły ponownie w to miejsce: "W październiku powiem wam, kim jestem i czego od was oczekuję". W trakcie rozmowy dochodzi do interesującego zdarzenia. Francisco nie potrafi widocznie dostrzec w jasnym zjawisku świetlnym postaci kobiecej (podczas tej i następnych rozmów tylko Lucia jest w stanie rozmawiać ze zjawą). Zdziwiony zwraca się do starszej kuzynki: "Nikogo nie widzę. Rzuć w nią kamieniem, wtedy na pewno będziesz wiedzieć, czy ktoś tam jest". Lucia, widząca postać bardzo wyraźnie, zwraca się zdziwiona do młodej kobiety: "Jak to się dzieje, że Francisco cię nie widzi?" "Powiedz mu - odpowiada kobieta - żeby odmówił różaniec, to też mnie zobaczy.”  Chłopiec zaczyna odmawiać różaniec, tak jak od niego zażądano. I nagle też widzi "piękną panią". Ale jej nie słyszy ani nie może z nią mówić.  Teraz kobieta wraca do swojej prośby: "Czy chcecie oddać się Bogu, znieść każdą ofiarę i przyjąć każde cierpienie, które na was ześlę, jako wynagrodzenie za grzechy, które obrażają Jego Boski Majestat, i dla nawrócenia grzeszników oraz jako zadośćuczynienie za przewinienia i wszystkie inne zniewagi, które wyrządzono Niepokalanemu Sercu Marii?" "Tak!", wołają dzieci, zjawa zaś kontynuuje: "Wkrótce będziecie musiały wiele przecierpieć. Ale łaska boska da wam siłę, której potrzebujecie".  W tym momencie rozkłada ręce, a "tajemnicze światło" [5) kieruje się ku dzieciom jak "wiązka promieni" [4] i przechodzi przez nie. Dzieci padają na ziemię i jak pod wewnętrznym przymusem zaczynają odmawiać modlitwę "anioła" (Przenajświętsza Trójco, wielbię Ciebie...), ciągle ją powtarzając. W końcu postać oddala się, powoli przesuwając się w linii prostej ku wschodowi, "jak w jakiejś sztuce" (Lucia, 1942 rok), aż znika w słońcu. Cała rozmowa trwała może dziesięć minut, ale dzieci jeszcze długo potem są poruszone i zaskoczone, szukają "nadal na wschodzie śladu światła" postaci [4). Nie będziemy tu mówić o tym, co się działo w okresie między objawieniami, bo nie jest to istotne dla zrozumienia właściwych zdarzeń. To, że na początku nikt dzieciom nie wierzył, że zarzucano im kłamstwo, że poddano je długim przesłuchaniom władz kościelnych i świeckich, ze względu na charakter wydarzeń nie może nikogo dziwić. Kto chciałby głębiej zająć się tymi "interwałami", powinien przestudiować obszerną literaturę poświęconą Fatimie.

Drugie objawienie i pierwsi świadkowie

Trzynastego następnego miesiąca dzieci znów idą w to samo miejsce w Cova da Iria, gdzie "pani" objawiła im się po raz pierwszy. Tym razem nie są same: około sześćdziesięciu ciekawskich idzie za nimi.  I rzeczywiście, w trakcie odmawiania różańca przez dzieci błyskawica z jasnego nieba znów spowija okolicę jaskrawym światłem. Obie dziewczynki i Francisco podrywają się i biegną do małego dębu. Jeden spośród sześćdziesięciu świadków (jego nazwiska nie wymienia ani Barthas, ani Castelbranco, ani inny autor) opowiada o tym, co widział i słyszał: "Słyszałem, co Lucia mówiła do zjawy, ale nic nie widziałem ani nie słyszałem odpowiedzi. Zauważyłem wszakże coś osobliwego: był czerwiec, drzewo wypuściło pełno młodych, długich pędów i gdy Lucia oznajmiła, że Pani oddala się w kierunku wschodnim, wszystkie gałązki skłoniły się w tym samym kierunku, jak gdyby oddalając się Pani otarła się o gałęzie".

Zjawisko poruszającego się drzewa opisano przy późniejszych objawieniach. Postać, widziana tylko przez trójkę dzieci, nakazuje, aby dziewczynki i chłopiec nauczyli się czytać i pisać, i daje pierwszą przepowiednię dotyczącą przyszłości dzieci: "Jacintę i Francisca wkrótce zabiorę do siebie. Ty [Lucia] musisz dłużej pozostać tu na dole. Jezus potrzebuje twoich usług, żebym była bardziej znana i kochana".  I wtedy zachodzi to samo zjawisko, które dzieci opisywały podczas pierwszego spotkania z postacią kobiecą. Lucia (w publikacji z 1942 roku): "Przy tych słowach Błogosławiona Dziewica rozłożyła dłonie i po raz drugi spłynęło przenikające...