CPn-1.doc

WYTYCZNE DO PRZEWOZU MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH – 2005r.

Rozdział 1
Postanowienia ogólne

§ 1. Cel i zakres obowiązywania wytycznych

Celem stosowania postanowień zawartych w wytycznych jest zapewnienie bezpieczeństwa podczas procesu przewozu koleją towarów niebezpiecznych. Niniejsze wytyczne ustalają jednolity sposób postępowania wszystkich uczestników przewozu, biorących udział w procesie przewozu towarów niebezpiecznych realizowanych na sieci kolejowej zarządzanej przez PKP PLK S.A. i PKP LHS Spółka z o.o.

§ 2. Przepisy dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych

W procesie przewozu towarów niebezpiecznych obowiązują postanowienia przepisów:
- Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (tekst jednolity Dz.U. z 2000 r. nr 50, poz. 601.);
- Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (Dz.U. z 2004 r. nr 161, poz. 1689);
- Ustawa z dnia 21 grudnia 2000r. o dozorze technicznym (Dz.U. z 2000 r. nr 122, poz. 1321);
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2001 r., nr 62, poz. 627);
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. z 2001 r., nr 62, poz. 628);
- Ustawa z dnia 31 marca 2004 r. o przewozie koleją towarów niebezpiecznych (Dz.U. z 2004 r., nr 97 poz. 962);
- Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 11 lutego 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków prowadzenia ruchu na liniach kolejowych (Dz.U. z 2000 r. nr 34, poz. 400);
- Regulamin dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych RID (Biul. PKP S.A. B z 2002 r., nr 7, poz.19);
- Załącznik 2 do Umowy SMGS - Przepisy o przewozie towarów niebezpiecznych; (Dz.U. MT i GM z 1998 r., nr 1, poz.2);
- R-1 Instrukcja o prowadzeniu ruchu pociągów na PKP (Biul. PKP S.A. A nr 7 2001 r, poz. 22);
- R-3 Instrukcja o postępowaniu w sprawach wypadków i wydarzeń kolejowych (Biul. PKP A z 1997 r., nr 10, poz. 45 z. z późniejszymi zmianami);
- R-34 Instrukcja o technice pracy manewrowej (Biul. PKP A z 1997 r. nr 5, poz. 25. z późniejszymi zmianami);
- R-38 Przepisy użytkowania wagonów osobowych i towarowych w kolejowej komunikacji międzynarodowej (PPW), (Biul. PKP A z 1997 r., nr 25, poz. 82.);
- RIV-2000 Umowa o wymianie i użytkowaniu wagonów towarowych przez kolejowe przedsiębiorstwa przewozowe (Biul. PKP B z 2000 r., nr 16, poz. 37);
- Przepisy o ładowaniu i umocowaniu ładunków na wagonach niekrytych, Załącznik 14 do Umowy SMGS (Dz.T. i Z.K. z 1966 r. nr 1, poz. 2 z późniejszymi zmianami);
- A5 - Instrukcja o przygotowaniu zawodowym, egzaminach i pouczeniach pracowników przedsiębiorstwa Polskie Koleje Państwowe (Biul. A PKP z 1998 r., nr 36, poz.198 z późniejszymi zmianami).

§ 3. Określenie towarów niebezpiecznych

1. Towary niebezpieczne są to materiały i przedmioty, które ze względu na właściwości fizyczne, chemiczne lub biologiczne, stwarzają potencjalne zagrożenie bezpieczeństwa w przypadku niewłaściwego obchodzenia się z nimi w czasie całego procesu przewozu lub w przypadkach zaistnienia wydarzenia lub wypadku, mogące powodować śmierć, zagrożenie zdrowia, zniszczenie środowiska naturalnego lub dóbr materialnych.
W zakresie transportu kolejowego towary niebezpieczne definiuje się jako towary, których przewóz jest zabroniony, albo dopuszczony na ściśle określonych warunkach, zawartych w przepisach szczególnych tj. w Regulaminie RID i w Załączniku 2 do Umowy SMGS.
2. W rozumieniu tych przepisów, do towarów niebezpiecznych zalicza się materiały i przedmioty zaklasyfikowane do jednej z niżej wymienionych klas:
Klasa 1 - Materiały wybuchowe i przedmioty z materiałem wybuchowym
Klasa 2 - Gazy
Klasa 3 - Materiały ciekłe zapalne
Klasa 4.1 - Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne i materiały stałe, wybuchowe, odczulone
Klasa 4.2 - Materiały samozapalne
Klasa 4.3 - Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne
Klasa 5.1 - Materiały podtrzymujące palenie (utleniające)
Klasa 5.2 - Nadtlenki organiczne
Klasa 6.1 - Materiały trujące
Klasa 6.2 - Materiały zakaźne
Klasa 7 - Materiały promieniotwórcze
Klasa 8 - Materiały żrące
Klasa 9 - Różne materiały i przedmioty niebezpieczne

§ 4. Klasyfikacja towarów niebezpiecznych

1. Klasyfikacja towarów niebezpiecznych polega na zaliczeniu danego materiału lub przedmiotu do właściwej klasy niebezpieczeństwa oraz grupy pakowania. Klasę niebezpieczeństwa określa się na podstawie dominującego zagrożenia stwarzanego przez dany towar niebezpieczny, odpowiadający kryterium klasyfikacyjnemu dla danej klasy.
Grupa pakowania określa stopień natężenia stwarzanego zagrożenia:
- grupa pakowania I - materiały stwarzające duże zagrożenie,
- grupa pakowania II - materiały stwarzające średnie zagrożenie,
- grupa pakowania III - materiały stwarzające małe zagrożenie.
2. Na podstawie właściwości fizyko-chemicznych towarom przydzielono kody klasyfikacyjne złożone z liter o następującym znaczeniu:
kod \ znaczenie
A \ gazy duszące
C \ materiały żrące
D \ materiały wybuchowe, odczulone
F \ materiały zapalne
I \ materiały zakaźne
O \ materiały utleniające
P \ nadtlenki organiczne
S \ materiały samozapalne
SR \ materiały samoreaktywne
T \ materiały trujące
W \ materiały reagujące z wodą
M \ inne materiały niebezpieczne

3. Dla materiałów i przedmiotów z pozycji indywidualnych lub ogólnych, generalnie, nie jest wymagana procedura klasyfikacyjna, ponieważ procedura taka została przeprowadzona przed wprowadzeniem danego materiału do obrotu handlowego i w przepisach transportowych określona została precyzyjna klasyfikacja.
Pod postacią "i.n.o."*) występują zbiorcze określenia, pod które mogą być zakwalifikowane materiały, mieszaniny, roztwory lub przedmioty, posiadające niebezpieczne właściwości odpowiadające określonej klasie, kodowi klasyfikacyjnemu i grupie pakowania. Dla materiałów i przedmiotów "i.n.o." skierowanych do przewozu po raz pierwszy, wymagane jest przeprowadzenie procedury klasyfikacyjnej, na podstawie metod określonych w stosownych przepisach, wykonanej i zatwierdzonej przez władzę właściwą.
*- inaczej nieokreślone
4. Procedura klasyfikacyjna może być przeprowadzona na podstawie:
- wypełnionej karty charakterystyki zawierającej wyczerpujące dane fizyko-chemiczne materiału, według wzoru dostarczonego przez władzę właściwą (załącznik nr 2);
- dostarczonej próbki materiału lub przedmiotu do celów badawczych.
5. Wynik klasyfikacji przedstawiony jest przez władzę właściwą w postaci "Certyfikatu klasyfikacyjnego" (załącznik nr 3), na podstawie którego nadawca dokonuje wyboru właściwego opakowania lub środka transportu, a także stosuje się do innych wymagań dotyczących warunków przewozu.
W przypadku, gdy nadawca zamierza nadać do przewozu na ogólnych warunkach towar wymieniony w przepisach o przewozie towarów niebezpiecznych, osoba przyjmująca list przewozowy ma obowiązek zażądać certyfikatu klasyfikacyjnego wystawionego przez władzę właściwą, potwierdzającego prawidłowość zapisu w liście przewozowym. W tej sytuacji kopię certyfikatu klasyfikacyjnego nadawca zobowiązany jest dołączyć do listu przewozowego.

§ 5. Towary wysokiego ryzyka (TWR) i materiały szczególnie niebezpieczne (MSN)

Towary wysokiego ryzyka są to towary niebezpieczne, które w przypadku użycia ich dla celów terrorystycznych mogą spowodować wyjątkowo duże straty osobowe i materialne. Przy przewozie tych towarów należy przestrzegać przepisów wymienionych w dziale 1.10 Regulaminu RID, a w szczególności sporządzić plany bezpieczeństwa dla tych przewozów, oraz przeprowadzić niezbędne szkolenia personelu wykonującego takie przewozy. Do towarów wysokiego ryzyka (TWR) zalicza się towary wymienione w tablicy nr 1, jeżeli są przewożone w ilościach większych niż określone w tej tablicy.
Tablica nr 1 - Wykaz towarów wysokiego ryzyka (TWR)