Jak nagrywa� wokal? Jak nagrywa� wokal? Poszukujesz sposob�w na zapewnienie lepszego brzmienia wokalu? Je�li nie na grywasz wy��cznie muzyki instrumentalnej musisz du�o nad nim pracowa�, poniewa� wokal jest najwa�niejsz� cz�ci� wsp�czesnych utwor�w pop. S�owa i spos�b ich przekazu s�u�� do stworzenia pierwszego kontaktu ze s�uchaczem� my sprawimy, ze glos zostanie dobrze zarejestrowany i odpowiednio obrobiony, �w kontakt mo�e nie by� tak dobry jak tego chcemy. Poni�ej znajdziesz kilka praktycznych porad, kt�re pozwol� ci �odnale�� sw�j glos�. Lepiej dwa razy Dublet wokalu, technika w kt�rej wokalista dogrywa drug� lini� melodyczn� w spos�b mo�liwie najbardziej zbli�ony do orygina�u, mo�e zwi�kszy� ekspresyjno�� najbardziej niemrawej partii �piewanej oraz pom�c w zamaskowaniu nieprecyzyjnie wykonanych d�wi�k�w. Zdwojenie rozmywa nieco wokal; gdy masz do czynienia z pojedynczym g�osem s�yszalny jest ka�dy szczeg� wykonawczy. Zachodz�ce na siebie partie wokalne powoduj� tak�e efekt zmi�kczenia, w swojej istocie przypominaj�cy chorus. Poziom g�o�no�ci dubla ma wp�yw na stopie� spojenia d�wi�ku sumarycznego. Je�eli b�dzie on mia� tak� sam� g�o�no�� jak wokal g��wny, uzyskamy najbardziej dynamiczny efekt. Mo�na w�wczas oba �lady wykorzysta� do stworzenia efektu panoramicznego �jeden g�os ustawiony bardziej w lewo a drugi wprawo. W rezultacie wokal b�dzie s�yszalny ze �rodka, gdy� oba jego sk�adniki maj� ten sam poziom. Zmniejszenie poziomu drugiego �ladu sprowadza go do roli pomocniczej i powoduje, �e g�os podstawowy staje si� mocniejszy i bardziej wyrazisty. W tym wypadku powiniene� oba g�osy ustawi� dok�adnie na �rodku panoramy d�wi�kowej, cho� w niekt�rych partiach mo�esz przesun�� dubla w stron� jednego z kana��w, a dodatkowy g�os harmoniczny ustawi� symetrycznie w stosunku do niego. Kolejny opisany tu trik pozwoli na poprawki w miejscach, w kt�rych s� one niezb�dne. Przypu��my �e nagrali�my dobr� parti� wokalu g��wnego i przyst�pujemy do zapisu dubla. Wysz�o nie�le, ale s� miejsca, gdzie s� pewne niedoci�gni�cia � podczas jednoczesnego odtworzenia obu �lad�w okaza�o si�, �e g�osy momentami nie wsp�brzmi� ze sob�. Chcesz zachowa� nagranego dubla, ale nie wiesz co zrobi� z tymi nie pasuj�cymi do siebie fragmentami. Aby zaradzi� w tej sytuacji przepisz g��wny wokal na inn� �cie�k� aplikuj�c mu przy okazji 20-3Oms op�nienia w stosunku do orygina�u. �cie�ka ta pos�u�y ci jako substytut dubla w tych miejscach, gdzie wyst�puj� k�opoty z intonacj�. Niewielkie przesuni�cie czasowe pozwoli na symulacj� efektu dublowania. Pami�taj jednak by stosowa� go miejscowo, nigdy w odniesieniu do ca�ej partii. Ca�y efekt dublowania polega na tym by doda� odrobin� przypadkowo�ci do �cie�ek wokalowych, a zwyk�e, jednostajne op�nienie jest zbyt martwe brzmieniowo, by by�o atrakcyjne dla s�uchacza. �wietnie zda egzamin jedynie w przypadku zastosowania go dla jednego lub dw�ch takt�w. Lepiej mie� ni� �a�owa� Wokali�ci musz� si� przygotowa� psychicznie do za�piewania swojej partii i kiedy to ju� nast�pi powiniene� to nagra�, a nie pracowicie ustawia� poziomy. Kiedy wokalista zaczyna �piewa� nie warto ju� ustawia� poziom�w, gdy� przerwanie mu mo�e zniszczy� nastr�j konieczny do odpowiedniego wykonania utworu. Jednym z trik�w (stosowanych tak�e podczas nagra� koncertowych, gdzie realizator nigdy nie b�dzie mia� ju� drugiej szansy) jest wykorzystanie drugiego identycznego mikrofonu ustawionego tu� przy pierwszym lub podanie sygna�u z mikrofonu na inny kana� w mikserze przy pisany do innego �ladu w rejestratorze. Czu�o�� obu kana��w powinna r�ni� si� od siebie o 10dB (zr�b to korzystaj�c z regulacji GAIN, co pozwoli zabezpieczy� si� przed przesterowaniem toru przedwzmacniacza). W tym wypadku mo�esz pozwoli� sobie na zgrubne ustawienia czu�o�ci i je�li nawet sygna� z g��wnego toru b�dzie momentami przesterowany, to zawsze masz do dyspozycji identycznie brzmi�c� �cie�k� nagran� z mniejszym poziomem. Ta metoda �wietnie zdaje egzamin w przypadku zapisu na twardym dysku, gdzie mo�esz korzysta� z funkcji wytnij/wklej, i z �atwo�ci� mo�esz dopasowa� do siebie poziomy w ten spos�b po��czonych ze sob� fragment�w. Minimalizacja szum�w w re�yserce Je�li nale�ysz do stale zwi�kszaj�cego si� grona ludzi, kt�rzy nagrywaj� w re�yserce z wykorzystaniem zapisu na twardym dysku komputera, mo�esz mie� k�opoty zwi�zane z odg�osami pracy dysku i szumem wentylatora. Rozwi�zanie tego problemu nie jest �atwe i wymaga zastosowania specjalnej d�wi�koszczelnej obudowy dla komputera. Mo�na tak�e umie�ci� komputer w innym pomieszczeniu i wykorzysta� przed�u�acze do monitora, klawiatury myszy. Je�li jednak dysponujesz magnetofonem DAT nagrywark� CD (lub dwoma deckami DAT) mo�esz pos�u�y� si� inn� metod�. Zr�b wst�pny monofoniczny miks ju� nagranych �lad�w i zgraj go na nagrywark� lub kaset� DAT. Umie�� p�yt� CD w typowym odtwarzaczu i pod��cz jeden jego kana� na wej�cie magnetofonu DAT (lub je�li stosujesz drugi DAT, podaj jeden �lad na wej�cie drugiego). Pod��cz mikrofon, wyj�cie przedwzmacniacza itp. na drugi kana� DAT-a. Teraz wy��cz komputer (jaka b�oga cisza...). Nagraj wokal s�uchaj�c monofonicznego premiksu jako podk�adu. Je�li podej�cie by�o udane w��cz komputer i przepisz premiks i wokal na twardy dysk. Podczas transferu nie zwracaj uwagi na synchronizacj� �lad�w. Po zapisaniu na dysku mo�esz je precyzyjnie wyr�wna� korzystaj�c z dost�pnych narz�dzi. je�li ju� to zrobisz, mo�esz usun�� monofoniczny premiks, kt�ry nie b�dzie ju� potrzebny jako wzorzec czasowy. Jak nisko mo�esz zej�� Ludzki g�os charakteryzuje si� ma�� energi� w zakresie niskich ton�w, ale tw�j mikrofon o tym nie wie. W rezultacie wy�apuje wszystkie niepo��dane szumy, �popsy� pochodz�ce od twojego oddechu i inne niekorzystne zjawiska akustyczne. Wiele mikrofon�w posiada za��czany filtr g�rnoprzepustowy, kt�ry pozwala na zredukowanie poziomu odbieranych niskich cz�stotliwo�ci. Spr�buj z niego skorzysta� zwracaj�c jednocze�nie uwag� na zmiany najni�szych cz�stotliwo�ci g�osu spowodowane jego u�yciem. Sprawd� tak�e dzia�anie analogicznego filtra na wej�ciu twojej konsolety. Jest on zwykle niezale�ny od jakiegokolwiek korektora, zatem mo�esz jednocze�nie stosowa� i filtr, i korekcj�. Je�li korzystasz z niezale�nego, programowego korektora wielofunkcyjnego, zastosuj tryb highpass, co pozwoli na usuni�cie ma�o przydatnych najni�szych cz�stotliwo�ci i dzia�a znacznie bardziej skutecznie ni� praca w trybie p�kowym czy parametrycznym. Pog�ossssssss Czy zaciekawi�o was kiedy�, w jaki spos�b niekt�rzy producenci uzyskuj� efekt owego cudownie wybrzmiewaj�cego, przestrzennego pog�osu na wokalu? Jednym ze sposob�w jest ustawienie w urz�dzeniu pog�osowym mo�liwie najmniejszej warto�ci rozproszenia (diffusion). Wy�sze ustawienie tego parametru s�u�y uzyskaniu ci�ko brzmi�cego pog�osu, znakomitego dla instrument�w perkusyjnych. Ma�e rozproszenie efektu pog�osu zastosowanego do perkusji zazwyczaj brzmi okropnie, gdy� du�a ilo�� kr�tkich powt�rze� wchodz�cych w sk�ad efektu pog�osu, sprawia wra�enie piasku wysypywanego na stalow� p�yt�). Mniejsze rozproszenie �wychudza� brzmienie pog�osu, kt�ry znakomicie pracuje z wokalem stwarzaj�c wra�enie wyd�u�ania sygna�u �r�d�owego. Skoro ju� m�wimy o rodzajach efektu, spr�buj skorzysta� z algorytmu plate w miejsce algorytmu room. Plate oferuje ja�niejsze, bardziej subtelne brzmienie, idealne dla wokalu, podczas gdy room jest generalnie ciemniejszy. No i... bramka Nie jestem wielkim zwolennikiem stosowania bramki szum�w, gdy� przyczynia si� ona do wytwarzania nienaturalnej, nag�ej ciszy. Jednak wokal jest jedyn� aplikacj� gdzie bramka szum�w mo�e okaza� si� niezwykle pomocna. Dzieje si� to z tego powodu, �e wi�kszo�� wokali zazwyczaj wzbogacana jest podczas miksowania o pog�os, kt�ry skutecznie maskuje ko�c�wki zg�osek. Zamykanie bramki pokrywa si� wi�c z efektem pog�osowym i dzi�ki temu nie s�ycha�, �e zastosowano jakikolwiek efekt bramkuj�cy. Aby uzyska� najlepsze rezultaty ustaw pr�g zadzia�ania bramki (threshold) najni�ej jak to tylko mo�liwe i zastosuj czas zanikania mieszcz�cy si� w przedziale 250-400ms. W przypadku korzystania z rejestruj�cych system�w twardodyskowych polecam unikanie bramek opartych na DSP. O wiele lepiej jest, gdy r�cznie zaznaczymy i usuniemy niepotrzebne fragmenty pomi�dzy frazami wokalu. Opr�cz tego mo�na skorzysta� z algorytm�w wyciszania i zg�a�niania by uzyska� p�ynne przej�cia mi�dzy partiami �zbramkowanymi� (usuni�tymi) a tymi, kt�re maj� pozosta�. I tak jak wspomnia�em poprzednio, jakikolwiek pog�os zastosowany przy miksowaniu pomo�e w zamaskowaniu owych miejsc. Kompresja Nie u�ywaj kompresora a� do momentu ostatecznego zgrania materia�u, poniewa� kompresja zastosowana przy nagrywaniu ograniczy twoje mo�liwo�ci podczas dalszej pracy nad materia�em. Praktyka stosowania k...
jurgus85