zajecia_terenowe_2lekcje dla kl 4.pdf

SCENARIUSZ ZAJĘĆ TERENOWYCH –

lekcje przeprowadzone w klasie czwartej

Zajęcia w terenie stanowią atrakcyjną formę nauczania uczenia się, umożliwiają

wykorzystanie środowiska jako źródła wiedzy przyrodniczej. Lekcje takie są

okazją do samodzielnych obserwacji prowadzonych przez uczniów,

korzystających przy tym z różnych źródeł informacji. O powodzeniu takich

zajęć decyduje wiele elementów, głównie aktywny udział uczniów,

zdyscyplinowanie w przestrzeganiu poleceń, doprowadzenie do końca każdej

rozpoczętej pracy.

W trakcie proponowanych zajęć uczniowie będą zdobywać, powtarzać, utrwalać

i rozszerzać swoje wiadomości i umiejętności dotyczące najbliższej okolicy.

Myślę, że kontakt z przyrodą uwrażliwi uczniów na piękno otaczającego nas

krajobrazu, pozwoli stać im się przyjaciółmi przyrody i tę przyjaźń zachować na

całe życie.

Cele ogólne zajęć:

- prawidłowe prowadzenie obserwacji w terenie,

- dostrzeganie zmian w środowisku (dokonanych przez człowieka),

kształtowanie właściwych postaw wobec tego zjawiska,

- korzystanie z różnych źródeł informacji,

- wyjaśnianie prostych związków zachodzących w środowisku.

Cele szczegółowe:

- poznanie podstawowych pojęć dotyczących środowiska,

- rozwijanie umiejętności posługiwania się taśmą mierniczą, mapami,

dokonywanie pomiarów (np. wysokości wzniesień, temperatury wody),

- rozpoznawanie i wskazywanie w terenie elementów krajobrazu naturalnego

i wytworzonych przez człowieka,

- rozróżnianie form terenu występujących w okolicy szkoły,

- rozpoznawanie gatunków roślin i zwierząt żyjących w biocenozach w okolicy

szkoły (jezioro) i określanie na ich podstawie stopnia zanieczyszczenia wody,

- rozwijanie umiejętności pracy w grupie, współpracy między grupami,

wzajemnego korzystania z wyników swojej pracy i odpowiedzialności za

powierzone zadania.

Lekcja 1 (2 godz.)

ELEMENTY NATURALNE I WYTWORZONE PRZEZ CZŁOWIEKA W

KRAJOBRAZIE OKOLIC SZKOŁY

MATERIAŁ NAUCZANIA:

Poznanie podstawowych form terenu, wyróżnianie elementów naturalnych i przekształconych

przez człowieka w terenie, określanie i mierzenie wysokości dowolnej formy wypukłej,

odczytywanie wysokości względnej i bezwzględnej z rysunku.

CELE KSZTAŁCENIA:

Wiadomości:

- poznanie podstawowych pojęć dotyczących form terenu: doliny, kotliny, pagórki, wzgórza,

góry,

- poznanie pojęcia krajobraz, wyróżnianie jego cech,

- poznanie pojęć: wysokość względna i bezwzględna formy wypukłej.

Umiejętności:

- wyróżnianie w terenie elementów powstałych w sposób naturalny i w wyniku działalności

człowieka,

- wskazywanie i nazywanie form wklęsłych i wypukłych w terenie,

- ocena „na oko” dowolnej formy wypukłej i jej pomiar przy pomocy taśmy mierniczej,

- poprawne korzystanie z dostępnych źródeł informacji,

- prawidłowe odczytywanie wysokości bezwzględnej z rysunku, obliczanie wysokości

względnej.

POMOCE:

* karty pracy,

* szkolny słownik geograficzny J.Flisa,

* łata i taśma miernicza,

* mapa fizyczna Polski.

METODY:

* pogadanka,

* praca z mapą fizyczną Polski i słownikiem pojęć geograficznych,

* obserwacja krajobrazu i pomiar dowolnej formy wypukłej za pomocą taśmy mierniczej,

* praca w grupach.

POSTAWY:

Przekonanie o wpływie człowieka na kształtowanie krajobrazu i konieczności ograniczenia

negatywny skutków działalności ludzkiej w środowisku.

OSIĄGNIĘCIA UCZNIA:

- uczeń zna podstawowe pojęcia związane z krajobrazem i jego elementami,

- potrafi odszukać w terenie formy wklęsłe i wypukłe,

- potrafi wskazać w okolicy elementy krajobrazu naturalnego i przekształconego przez

człowieka,

- poprawnie odczytuje wysokość bezwzględną z mapy fizycznej Polski,

- przy pomocy nauczyciela dokonuje pomiaru wysokości względnej dowolnej formy

wypukłej,

- potrafią współpracować w grupie.

CZYNNOŚCI WSTĘPNE: sprawdzenie obecności i krótkie nawiązanie do tematu zajęć.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: W trakcie lekcji - wędrówki po najbliższej okolicy szkoły - uczniowie są

zobowiązani do bacznej obserwacji elementów krajobrazu. Po dotarciu na miejsce wybrane

przez nauczyciela uczniowie podzieleni na grupy dwuosobowe otrzymują swoje karty pracy,

słownik geograficzny i mapę Polski, a następnie przystępują do wypełniania zadań w karcie.

PRACA DOMOWA: Odszukaj na mapie powiatu, województwa lub najbliższego regionu

punkt najwyżej położony w okolicy, podaj jego wysokość bezwzględną.

* * *

KARTA PRACY

.....................................

imię i nazwisko ucznia

..............................

data

1. Z podanych niżej elementów krajobrazu wybierz i wpisz do odpowiedniej kolumny w

tabeli: góra, droga, ogród, pagórek, boisko, las, jezioro, blok mieszkalny, dolina.

Elementy naturalne krajobrazu

Elementy wytworzone przez człowieka

2. Wpisz do poniższej tabeli po pięć zaobserwowanych elementów krajobrazu w okolicy

szkoły:

Elementy naturalne krajobrazu

Elementy wytworzone przez człowieka

3. Odszukaj w słowniku geograficznym informacje, które pomogą Ci odpowiedzieć na

pytanie: czym różnią się między sobą: pagórek, wzgórze i góra. Wpisz poniżej znalezione

definicje.

pagórek - .....................................................................................................................................

wzgórze - .....................................................................................................................................

góra - .....................................................................................................................................

4. Rozpoznaj i podpisz formy ukształtowania terenu: teren równinny, pagórkowaty i górzysty

teren ........................... teren ........................... teren ..............................

5. Które z tych form najczęściej występują w okolicy Twojej szkoły?

................................................................................................................................................

6. Przy pomocy słownika geograficznego wyjaśnij pojęcia:

wysokość względna - ...................................................................................................................

......................................................................................................................................................

wysokość bezwzględna - .............................................................................................................

......................................................................................................................................................

7. Odczytaj z rysunku wysokość względną i bezwzględną miejsca, gdzie znajduje się

budynek. Wpisz odczytane wartości w luki w podanym poniżej tekście.

100 m.n.p.m

Budynek położony jest na ............. metrach wysokości bezwzględnej. Wysokość względna

wzniesienia, na którym znajduje się budynek w stosunku do rosnących drzew wynosi ............

metrów.

8. Oceń wysokość dowolnej formy wypukłej w terenie, a następnie za pomocą taśmy

mierniczej i łaty (przy pomocy nauczyciela) zmierz jej wysokość względną. Uzupełnij

poniższy tekst:

Wysokość formy wypukłej metodą „na oko” - ........................................ metrów.

Wysokość formy wypukłej zmierzona za pomocą łaty i taśmy mierniczej - ................ metrów.

Jest to wysokość względna mierzona od .................................. do ....................................... .

Mierzona forma wypukła nazywa się ............................................. ponieważ jej wysokość

względna wynosi ..................................................... .

Lekcja 2 (1 godz.)

ZBIORNIKI WODNE W OKOLICY SZKOŁY - JEZIORO.

MATERIAŁ NAUCZANIA:

Rozpoznawanie gatunków roślin i zwierząt żyjących w jeziorze i jego otoczeniu, ocena

zanieczyszczenia wody na podstawie różnych wskaźników.

CELE KSZTAŁCENIA

Wiadomości:

- uczeń zna gatunki roślin i zwierząt spotykanych w jeziorze i jego okolicy,

- wie, że za pomocą prostych metod może określić stan czystości wody w jeziorze.

Umiejętności:

- uczeń potrafi dokonać pomiaru temperatury wody w warstwie powierzchniowej i głębszej,

- rozpoznaje podstawowe gatunki roślin i zwierząt żyjących w jeziorze w okolicy szkoły

i wokół niego

- potrafi określić barwę i zapach wody,

- poprawnie odczytuje jej stopień czystości za pomocą wskaźników roślinnych, zwierzęcych

i temperatury wody (dane odczytuje z tabel).

POSTAWY:

Uczniowie zdają sobie sprawę z konieczności ochrony wód, jednego z elementów naturalnych

środowiska.

METODY:

* pogadanka,

* praca w grupach,

* ćwiczenia praktyczne.

POMOCE:

karty pracy, klucz do rozpoznawania roślin i zwierząt wodnych, karty z określeniem czystości

wód za pomocą wskaźników roślinnych i zwierzęcych, karty z zawartością tlenu w wodzie w

zależności od jej temperatury, czerpak siatkowy, lupa, termometr, czyste słoiki.

OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW:

- uczeń zna podstawowe gatunki roślin i zwierząt żyjących w jeziorze w jego okolicy,

- potrafi dokonać pomiaru temperatury wody i na podstawie tabeli odczytać zawartość w niej

tlenu,

- umie z tabeli odczytać stopień czystości wody na podstawie gatunków roślin i zwierząt

w niej rozpoznanych,

- współpracuje w grupie i dzieli się efektami swojej pracy.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: