PRACA DYPLOMOWA BHP.doc

Wpływ modernizacji zakładu przemysłu metali nieżelaznych na częstotliwość występowania chorób zawodowych na przykładzie Zakładów Metalurgicznych „SILESIA” w Katowicach

___________________________________________________________________________

Politechnika Śląska w Gliwicach

Wydział Organizacji i Zarządzania

Studia Podyplomowe

„Bezpieczeństwo i higiena pracy w przedsiębiorstwie”

PRACA DYPLOMOWA

na temat

Wpływ modernizacji zakładu przemysłu metali nieżelaznych na częstotliwość występowania chorób zawodowych na przykładzie Zakładów Metalurgicznych SILESIA w Katowicach

Autor pracy:                                                                                     Opiekun pracy:

Monika Tarnowska                                                     Ewaryst Terczyński

Zabrze, czerwiec 2009

1.      Wprowadzenie do tematyki badawczej.

1.1.   Środowisko pracy.

Człowiek pracujący spędza w środowisku, które zasadniczo różni się od warunków w miejscu zamieszkania lub odpoczynku około ¼ - 1/3 każdej doby. Odmienność ta może dotyczyć różnych czynników środowiskowych: mikroklimatu, hałasu, oświetlenia, zanieczyszczeń chemicznych atmosfery, zapylenia itp. Może to także być odmienność związana z działaniem stresów psychicznych, jak monotonia, przeciążenie informacjami, zagrożenie, emocja itp.

Warunki pracy nie na wszystkich stanowiskach, zwłaszcza w zakładach przemysłowych, mieszczą się w granicach tolerowanych przez organizm osoby pracującej. Często robotnicy są narażeni na działanie czynników nieobojętnych dla stanu zdrowia.

Ideałem jest stworzenie takich warunków działalności człowieka, które nie wpływając ujemnie na stan zdrowia pracującego zapewniałyby możliwie najwyższą wydajność pracy. Jest to trudne do osiągnięcia, gdyż każdy rodzaj działalności człowieka wymaga zwiększenia aktywności różnych procesów wewnątrzustrojowych. To z kolei powoduje powstanie zmian ograniczających nadmierne zużycie sił. Przejawem tych zmian jest zmęczenie zmuszające daną osobę do zwolnienia tempa pracy lub nawet do jej przerwania. Oddziaływanie dodatkowych fizycznych, chemicznych lub biologicznych czynników towarzyszących pracy oraz nieprawidłowości w jej organizacji mogą przyśpieszać wystąpienie zmęczenia obniżającego wydajność. [12]

W wielu rodzajach działalności zawodowej człowieka zapewnienie optymalnych warunków pracy nie jest możliwe. Wynika to z różnych przyczyn, ale najczęstsza, to charakter samego procesu technologicznego. Na przykład do czasu pełnej hermetyzacji procesów w przetwórstwie cynku nie sposób było ochronić całkowicie pracownika przed pyłem metalurgicznym podczas pracy.

1.2.  Szkodliwości zawodowe

Pojęcie szkodliwości zawodowych zostało wprowadzone w medycynie pracy ze względów prawnych, z chwilą stwierdzenia potrzeby normowania wpływu niektórych czynników na organizm człowieka pracującego. Zasadniczą treścią tego pojęcia jest stwierdzenie, że dany czynnik, po przekroczeniu określonego nasilenia, może spowodować uszkodzenie stanu zdrowia. W zależności od charakteru tych czynników, dzieli się je na:

·            szkodliwości fizyczne - mikroklimatyczne (temperatura, wilgotność, ruch powietrza, ciśnienie atmosferyczne), promieniowanie cieplne, promieniowanie jonizujące,  promieniowanie elektromagnetyczne, zanìeczyszczenie pyłami, hałas, wibracja, oświetlenie;

·           szkodliwości chemìczne — trucizny przemysłowe, pył (jego chemiczne działanie na tkankę płucną), zapachy, odchylenia od normalnego składu powietrza (zawartość tlenu, dwutlenku węgla);

·           szkodliwości biologiczne — pasożyty, bakterie, wirusy, grzyby, drożdże;

·           szkodliwości wynikające z wadliwej organizacji pracy lub nieprawidłowego stanowiska roboczego.

Zmiany w organizmie spowodowane działaniem czynników szkodliwych mogą być bardzo różne. Wynikają one przede wszystkim z charakteru danego czynnika i mechanizmów, które powodują uszkodzenie organizmu człowieka pracującego. Zadaniem służb ochrony i profilaktyki uszkodzeń zawodowych jest niedopuszczenie do powstania sytuacji, w których szkodliwości zawodowe przekraczają poziom groźny dla zdrowia pracownika. Do tego celu służą normy stopnia narażenia usankcjonowane aktami prawnymi.

Stany fizjologiczne i patologiczne są ściśle ze sobą związane, będąc składowymi tego samego procesu przystosowawczego. Z reguły pierwsze nadmierne zaburzenia procesów fizjologicznych spowodowane działaniem niekorzystnych warunków mają charakter odwracalny, czynnościowy. Nie zawsze w takich warunkach możliwa jest odpowiedź na pytanie, czy mamy już do czynienia z zakłóceniem zdrowia, czy też jest to chwilowe zaburzenie funkcjonowania organizmu, które ustąpi bez śladu po usunięciu ujemnych wpływów.

W tej sytuacji granica między stanem ,,normalnym” a tym, który zaliczamy już do odchyleń od normy, staje się nieuchwytna, a sama norma przeistacza się w pochodną różnych uwarunkowań. Ocena funkcjonowania organizmu w środowisku bytowania lub pracy winna wiec uwzględniać rolę poszczególnych odchyleń funkcji wewnątrzustrojowych w danych warunkach, zmienionych w stosunku do optimum. Również nor­ma fizjologiczna winna odzwierciedlać rzeczywisty stan optimum funkcjonowania w konkretnych warunkach, a nie stan optymalny w optymalnym środowisku. Tak wiec normą fizjologiczną można określić strefę zmian funkcji wewnątrzustrojowych, w granicach której mieści się optymalna w danych, konkretnych warunkach działalność życiowa organizmu, czyli jego zdolność do zachowania życia i zdolność do pracy. [12]

1.3.  Choroby zawodowe

Jest to grupa chorób spowodowanych działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy lub sposobem wykonywania pracy. Powstają wskutek stałego przebywania ciała w niedogodnej pozycji, systematycznego wykonywania forsownych czynności lub regularnego przebywania w otoczeniu zawierającym czynniki szkodliwe dla zdrowia (hałas, nieodpowiednie oświetlenie, zapylenie, promieniowanie, związki chemiczne, zwiększone obciążenie psychiczne i fizyczne itp.).

Choroby zawodowe występują po dłuższym okresie przebywania w niesprzyjających warunkach, a ich przebieg i leczenie jest równie długotrwałe. Są zazwyczaj chroniczne lub przewlekłe i często prowadzą do trwałej utraty zdrowia. Chorobami zawodowymi mogą być zarówno takie, które dotykają w różnym stopniu całość populacji, jak również choroby charakterystyczne - występujące tylko (lub głównie) w wybranych grupach zawodowych.

Zgodnie z art. 4 Ustawy z 30 października 2002 o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, w polskim prawie za choroby zawodowe uważa się...