Jaskrowate (Ranunculaceae Juss.) - rodzina roślin należąca do rzędu jaskrowców (Ranunculales). Liczy ok. 2 tysięcy gatunków ( w Polsce ok. 75 gatunków). Występują one w klimacie umiarkowanym i chłodnym, często w obszarach górskich. W Polsce na łąkach i w lasach oraz w górach.
Pokrój
Głównie rośliny zielne, nieliczne to małe krzewy i pnącza.
Liście
Ułożone skrętolegle, bez przylistków, blaszki podzielone lub silnie powcinane.
Kwiaty
Zwykle promieniste, o silnie wypukłym dnie kwiatowym, zróżnicowane na kielich i koronę. Posiadają najczęściej wiele pręcików i słupków (zbudowanych z 1 owocolistka). Słupkowie apokarpiczne, pręciki i słupki ułożone są spiralnie. Część pręcików często przekształca się w miodniki wydzielające nektar.
Owoce
Otwierające się mieszki, rzadziej mięsiste jagody lub niełupki o charakterze drobnego orzeszka.
Biologia
Liczne gatunki jaskrowatych zawierają silnie trujące substancje - glikozydy i alkaloidy.
Przedstawiciele:
-Ziarnopłon kusy
-Ziarnopłon wiosenny
-Jaskier kusy
-Jaskier wiosenny
Chronione:
-Przylaszczka pospolita
Kapustowate (Brassicaceae Burnett – rodzina roślin zielnych, rzadziej drzew i krzewów, należąca do rzędu kaparowców. Dawniej nosiła nazwę krzyżowych (Cruciferae Juss.). Liczy około 3.500.
Rośliny zielne, jednoroczne, dwuletnie lub byliny.
Lirowate, tworzące rozetki, ułożone skrętolegle, bez przylistków, często siedzące.
Łodyga: U wielu łodyga z liśćmi odziomkowymi.
Promieniste, czterokrotne, w obfitych gronach. 6 pręcików dwusilnych; 4 wewnętrzne dłuższe od 2 zewnętrznych, działki korony – 4, działki kielicha – 4 (2+2)-w dwóch okółkach. Słupek jest górny zbudowany z dwóch owocolistków. Zalążnia dwukomorowa z fałszywą przegrodą.
Długa wielonasienna łuszczyna lub krótka łuszczynka. Nasiona bezbielmowe obfite w tłuszcz i białka zawarte w liścieniach. Często zawierają trujące glikozydy siarkocyjanowe. (synigryna i synalbina) i olejek gorczyczny.
Bardzo ważna rodzina z punktu widzenia gospodarki człowieka. Zawiera wiele gatunków mających znaczenie w rolnictwie (rośliny olejodajne i paszowe), ogrodnictwie (warzywa) jak i ważne gatunki zielarskie.
-Pieprzyca gruzowa
-Pieprzyca polna
-Tasznik pospolity
-Pyleniec pospolity
Gat. Uprawiane:
-Pieprzyca siewna
-Pieprzyca owłosiona
Jasnotowate (Lamiaceae Lindl.), dawniej nazywane wargowymi (Labiateae) – rodzina roślin z rzędu jasnotowców (Lamiales Bromhead). Należy do niej około 7 000 gatunków. Występują na całym świecie.
Byliny, krzewy, rzadko drzewa.
Łodyga
Zwykle 4-kanciasta, krawędzie są wzmocnione pasmami zwarcicy (kolenchymy).
Ulistnienie nakrzyżległe, liście gruczołowato owłosione, aromatyczne.
Mniej więcej wyraźnie grzbieciste lub prawie promieniste. Kielich zrosłodziałkowy, dwuwargowy lub promienisty, 5-ząbkowy. Korona 2-wargowa, warga górna 2-dzielna, powstała ze zrośnięcia 2 płatków; warga dolna 3-dzielna, powstała przez zrost 3 płatków; niekiedy tylko 1 warga - dolna jest dobrze wykształcona. 4 pręciki, nierównej długości, dwusilne (wyjątkowo u szałwi i rozmarynu występują tylko 2 pręciki). Słupek zwykle 2-krotny, zalążnia złożona z 2 owocolistków, już w czasie kwitnienia głęboko przedzielona fałszywą przegrodą na 4 guzki, w środku których osadzona jest szyjka słupka o 2-dzielnym znamieniu. U podstawy zalążni znajduje się pierścieniowaty miodnik. Kwiatostany w postaci wierzchotek dwudzielnych lub skrętek podwójnych, często zebrane w kłosowate lub w główkowate skupienia.
Owoc
Czterodzielna rozłupnia, rozpadająca się na cztery pojedyncze owocki.
Wiele gatunków z tej rodziny zawiera wonne olejki eteryczne, które znalazły zastosowanie w medycynie, kosmetyce, a nawet kuchni.
-Miodnik melisowaty
-Rozmaryn lekarski
-Jasnota biała
Bobowate (Fabaceae Lindl.) - rodzina roślin należąca do rzędu bobowców (Fabales Bromhead). Dawniej nosiła nazwę motylkowate (Papilionaceae Giseke). Obejmuje w tropikach rośliny drzewiaste, w klimacie umiarkowanym - rośliny zielne oraz introdukowane drzewa, krzewy oraz rzadko pnącza. Motylkowate rosną na suchych, obfitujących w wapń glebach. Symbioza z bakteriami brodawkowymi umożliwia wykorzystanie azotu atmosferycznego.
Osadzone na pędzie spiralnie, są nieparzystopierzaście pojedynczo złożone (np. robinia akacjowa), parzystopierzaście złożone (np. karagana), dłoniaste (np. łubin) lub trójlistkowe (np. koniczyna); występują też liście pojedyncze. U motylkowatych występują przylistki, które mogą być częścią asymilacyjną przy redukcji blaszki liściowej (np. groszek). Częścią asymilacyjną mogą być również osie pędów (np. żarnowiec i janowiec). Z przekształconych części liścia mogą tworzyć się wąsy czepne (np. groszek, groch lub wyka). Ciernie pochodzenia przylistkowego występują np. u robinii akacjowej, pochodzenia liściowego np. u traganka, pędowego np. u wilżyny.
Są to tzw. kwiaty motylkowe o specyficznej budowie. Są grzbieciste, zebrane w grona. Działek kielicha jest 5, zrośniętych ze sobą. Płatki korony ustawione w układzie zstępującym (tzn. płatek górny nachodzi na boczne, a te z kolei na dwa dolne) nadają "motylkowaty" pokrój kwiatu. Płatki różnią się od siebie - płatek górny jest największy i jest nazywany żagielkiem, dwa boczne płatki ze względu na ich kształt są nazywane wiosełkami lub skrzydełkami a dwa dolne tworzą łódeczkę. Ewolucja kwiatu motylkowatych idzie w kierunku zrastania się płatków. U większości gatunków płatki są wolne z wyjątkiem dwóch tworzących łódeczkę, które są brzeżnie zrośnięte ze sobą na pewnym odcinku. U wyki zrośnięte są łódeczka i skrzydełka w środkowym odcinku tych płatków, natomiast ich nasady są wolne. Koniczyna ma wszystkie płatki zrośnięte ze sobą. Pręcików jest 10, ich nitki się ze sobą zrastają i tworzą rynienkę, do której ścieka nektar. Mogą być w ten sposób zrośnięte wszystkie pręciki, lub tylko 9, a jeden, górny jest wolny (np. u grochu: zdjęcie pręcików w kwiecie grochu, [1]). W rynience z nitek położony jest słupek o charakterystycznym kształcie - posiada długą, wąską zalążnię i zakrzywioną szyjkę słupka. Słupek zrasta się z jednego owocolistka. Drugi kierunek ewolucji prowadzi do silnej redukcji czterech płatków, pozostaje jedynie silnie rozrośnięty żagielek. Gatunków reprezentujących tę tendencję w naszej florze nie ma.
Strąk, suchy, wielonasienny, pękający dwoma szwami. Odmianą tego owocu jest strąk przewęzisty rozpadający się na jednonasienne fragmenty (np. seradela) lub jednonasienny niepękający owoc - orzeszek (np. koniczyna). Zabiegi hodowlane pozwalają na wyselekcjonowanie strąków o zmięśniałej owocni - fasolka szparagowa. Groch i łubin są samopylne (samoczynnie w pąku następuje samozapylenie), koniczyna natomiast jest samosterylna (własny pyłek nie kiełkuje na znamieniu).
-Wilzyna ciernista
-Koniczyna biała
-Babka lancetowata
-Łubin trwały
Różowate (Rosaceae Juss.) - rodzina roślin należąca do rzędu różowców.Jest szeroko rozprzestrzeniona na kuli ziemskiej. Należy do niej ok. 3000 gatunków, w Polsce występuje ok. 150. Rodzina o dużym znaczeniu gospodarczym. Należy do niej wiele uprawnych drzew i krzewów owocowych ...
chomikedukacyjny