CHOROBY ŚRÓDPIERSIA I CHOROBY OPŁUCNEJ

1. Choroby śródpiersia:

a) opłucna - błona surowicza okrywająca płuca (opłucna płucna) i wyściełająca wewnętrzną część ściany klatki piersiowej (opłucna ścienna), znajduje się w niej płyn opłucnowy w ilości

15-30 ml

b) przyczyny płynu w jamie opłucnowej:

·         zapalenie opłucnej – 80% to zapalenie pochodzenia gruźliczego, obecnie w Polsce 5-6%, na świecie 30%

·         wirusowe zapalenie płuc i opłucnej

·         bakteryjne zapalenie płuc i opłucnej

·         nowotwory – chory ma wysięki do jamy opłucnowej – rak płuca (40%), rak sutka, rak jajnika, białaczki, szpiczaki, chłoniaki, ziarnica złośliwa, wszystkie przerzuty nowotworowe

·         skrajne przypadki nowotworowe – płyn może przejść z brzucha również do jamy opłucnowej

·         zatorowość płucna – 12-40% pacjentów

·         niewydolność serca – dochodzi do przesięku płynu do jamy opłucnowej symetrycznie po jej obu stronach, płyn odbarczamy aby ulżyć duszności, każdy płyn prowadzi do powstania złogów i zrostów co wiąże się z unieruchomieniem płuca i powstaniem niewydolności serca

·         urazy klatki piersiowej – mogą doprowadzić do powstania krwiaka w jamie opłucnowej

·         ropniak opłucnej – każdy płyn może wtórnie ulec zakażeniu, ropniak powstaje po każdym stanie zapalnym i po urazie, najczęściej kończy się sepsą, może on powstać nawet po błahych urazach klatki piersiowej, należy jak najszybciej rozpoznać ropniaka, następnie usunąć go operacyjnie a potem założyć dren

·         wszystkie zabiegi chirurgiczne na sercu i na klatce piersiowej

·         rzadkie przyczyny:

o        ostre zapalenie trzustki

o        ropnie wątrobowe

o        ropnie poprzetoczeniowe

o        zapalenie wyrostka robaczkowego

o        międzybłoniak – nowotwór powstający z kontaktu z azbestem

o        ogólne niedobiałczenie

o        choroby reumatoidalne – toczeń rumieniowaty

o        stany po radioterapii

o        niewydolność nerek – mocznica

c) rozpoznanie płynu w jamie opłucnowej:

·         oznaczenie poziomu białka – wysoki poziom

·         oznaczenie poziomu cholesterolu – wysoki poziom

d) diagnostyka:

·         wywiad

·         osłuchiwanie – gdy znajduje się płyn w jamie opłucnowej to szmer jest cichy

·         opukiwanie – wypuk stłumiony

·         badanie fizykalne

·         zdjęcie RTG:

o        aby wyszedł płyn na zdjęciu RTG musi znajdować się go w jamie opłucnowej 300-500 ml

o        mała ilość płynu – na zdjęciu widoczne zacienienie kąta przeponowo-żebrowego

·         TK – metoda radiologiczna ukazująca płyn w jamie opłucnowej, gdy nie jest on widoczne na zdjęciu RTG

·         najlepsze, najczęstsze, najtańsze – badanie USG:

o        widoczne nawet 10-30 ml płynu

o        za pomocą tego badania możemy dokładnie oznaczyć miejsce nakłucia klatki piersiowej aby móc spuścić płyn

o        można spuścić ok. 1500 ml płynu

o        płyn spuszczamy aby łatwiej było oddychać (mniejsza duszność), a także aby zbadać płyn

o        powikłania nakłucia:

ü      infekcja

ü      odma

ü      obrzęk płuc

ü      krwotok

e) odma:

·         rodzaje:

o        pourazowa

o        samoistna

·         objawy:

o        ból w klatce piersiowej

o        narastająca duszność

·         leczenie:

o        odma wentylowa – otwarcie klatki piersiowej

o        odma płaszczyznowa – odessanie powietrza za pomocą ssaka

2. Choroby śródpiersia:

a) śródpiersie - anatomiczna przegroda klatki piersiowej ssaków utworzona przez przyśrodkową blaszki opłucnej, obejmuje m.in. serce, aortę, przełyk, tchawicę, oskrzela

b) tętniak aorty:

·         rodzaje:

o        samoistny tętniak aorty – prowadzi do niego niewielkie nadciśnienie i miażdżyca

o        pourazowy tętniak aorty – prowadzi do niego wypadek przebiegający z deceleracją (po skoku z okna aorta pęka najczęściej przy prawej zastawce aortalnej)

·         badania potwierdzające:

o        TK – najważniejsze badanie

o        RTG – w tętniaku aorty na zdjęciu radiologicznym widać poszerzone śródpiersie

·         leczenie:

o        najskuteczniejszy w leczeniu jest tętniak aorty wstępującej i tętniak aorty brzusznej

o        najtrudniejszy w leczeniu operacyjnym jest tętniak aorty piersiowej:

ü      jest to wielki problem medycyny

ü      jest to metoda stentograficzna – drogą śródpiersiową wprowadza się rurkę, która się rozpręża, prowadząc do zamknięcia światła naczynia

c) krwiak śródpiersiowy:

·         rozpoznanie – na zdjęciu RTG widać poszerzone śródpiersie

·         leczenie – nakłucie i szybka ewakuacja płynu z jamy osierdzia

d) zapalenie śródpiersia:

·         występuje po:

o        urazach

o        przetoczeniach krwi

o        skaleczeniach

e) guzy śródpiersiowe:

·         pozamostkowe umiejscowienie tarczycy (wole śródpiersiowe)

·         chłoniaki

·         potworniaki

·         grasiczaki

·         sarkoidozy

·         tłuszczowce

·         guzy pochodzenia neurogennego

·         wszystkie możliwe nowotwory złośliwe