OCHRONA ROŚLIN
PRZED MROZEM I WIATREM

Gdy nastają chłodniejsze dni, szczególnego znaczenia nabiera ochrona roślin ogrodowych przed działaniem wiatrów i niskich temperatur - zwłaszcza gdy uprawiamy rośliny w strefie chłodniejszej niż strefa zalecana do ich uprawy. Niektóre rośliny uprawiane w pojemnikach będą wymagały ukrycia ich na okres zimy do zamkniętych pomieszczeń. Roślin sadzonych w gruncie nie możemy jednak przenieść, dlatego też poniżej podajemy najpopularniejsze sposoby chronienia roślin ogrodowych przed działaniem czynników zewnętrznych, takich jak wiatr i mróz.

Ochrona przed mrozem

Wiele roślin wymaga zabezpieczenia na okres zimowy przed wpływem niskich temperatur. Musimy zapobiec przemarznięciu roślin, a także często zabezpieczyć przed zamarznięciem również glebę wokół roślin. Możemy to osiągnąć stosując różnego rodzaju materiały izolacyjne pochodzenia naturalnego, bądź gotowe materiały, zakupione w sklepie ogrodniczym.

Byliny, których część nadziemna zamiera, okrywamy ściółką, liśćmi, słomą, bądź gałązkami drzew iglastych. Krzewy ozdobne, takie jak np. róże, zabezpieczamy poprzez kopczykowanie, czyli obsypanie nasad pędów kopczykami z ziemi. W rejonach bardzo zimnych kopczyki dodatkowo możemy okryć słomą. Młode drzewa i krzewy zabezpiecza się również poprzez owinięcie ich słomą, a następnie otoczenie jutą lub płótnem (rys. po lewej). Słomę umieszczamy w przestrzeniach pomiędzy gałęziami, zaczynając od dołu. Po ułożeniu słomy, roślinę luźno otaczamy płótnem i związujemy sznurkiem. Drzewka możemy również osłonić matami ze słomy lub bambusa.

Zapamiętaj...Roślin nie wolno bezpośrednio owijać folią! Nieprzepuszczająca powietrza folia, powoduje zamieranie końców pędów, pękanie kory i sprzyja rozwojowi chorób grzybowych.

Do ochrony pojedynczych roślin niewielkich rozmiarów, możemy zastosować klosze. Jako klosz może nam posłużyć wiadro lub karton. Lepiej jednak zakupić klosze wykonane z przezroczystego plastiku, dzięki czemu nie ograniczymy dostępu światła do rośliny. Do ochrony grup roślin, np. na grządkach, możemy użyć tuneli foliowych. Tunele takie wykonujemy samodzielnie, rozpościerając folię na drucianych pałąkach. Pamiętajmy o konieczności wietrzenia roślin - w ciągu dnia podnieśmy folię z jednego boku, aby zapewnić roślinom dostęp świeżego powietrza.

Zobacz więcej: tunele foliowe

Prostym sposobem ochrony młodych pędów roślin wrażliwych na przymrozki, jest okrycie ich gazetami. Gazety po bokach obsypujemy ziemią, aby uchronić je przed zerwaniem przez wiatr.

Idealnym materiałem do okrywania roślin jest Agrowłóknina, którą można nabyć w każdym dobrym sklepie ogrodniczym. Okrycie z Agrowłókniny posiada liczne zalety - jest lekkie, częściowo przepuszcza wilgoć, powietrze i światło, co czyni je niezastąpionym szczególnie przy okrywaniu roślin zimozielonych. W zależności od potrzeb możemy wybrać materiał o odpowiadającej nam grubości. Rośliny otulamy luźno, z góry do dołu i mocujemy osłonę sznurkiem, a dolne brzegi przysypujemy ziemią. Możemy nią owijać również pojemniki i donice. Agrowłóknina może służyć nam przez kilka sezonów - po zdjęciu z roślin, należy ją wysuszyć, złożyć i przechowywać w suchym pomieszczeniu.

Zapamiętaj...Zbyt wczesne założenie osłon przeciwmrozowych może być szkodliwe, gdyż opóźni przejście roślin w stan spoczynku. Dlatego rośliny okryj dopiero po wystąpieniu pierwszych, łagodnych przymrozków.

Gdy rośliny wymagają okrycia grubą warstwą ochronną, po pierwszych przymrozkach załóż pierwszą warstwę okrywy. Kolejne warstwy zakłada się dopiero gdy nadejdą głębsze mrozy. Jeżeli w czasie zimy nadchodzi odwilż, część materiału okrywającego trzeba usunąć i ponownie założyć gdy wrócą mrozy.

Ochrona przed wiatrem

Opisane wyżej osłony, takie jak maty i Agrowłóknina, doskonale chronią rośliny nie tylko przed mrozem ale również i przed wiatrem. Aby zapewnić roślinom ochronę przed skutkami mocnych powiewów wiatru, takimi jak łamanie gałęzi i pędów oraz wysuszanie, nie tylko w okresie występowania mrozów ale i również przez cały sezon wegetacyjny, stosuje się różnego rodzaju osłony przeciwwietrzne. Funkcję takiej osłony znakomicie spełnia żywopłot, stanowiący osłonę naturalną, nie burzącą ogólnej estetyki ogrodu. Jeżeli gatunków wymagających miejsca zacisznego nie możemy posadzić w miejscu osłoniętym przez żywopłot, inne większe rośliny, bądź elementy architektury, możemy zastosować elastyczną siatkę, przymocowaną do wbitych w ziemię palików (fot. poniżej), bądź też plecione płotki, które rozmieszczamy w pewnych odstępach, pod kątem zapewniającym ochronę przed najczęściej występującymi podmuchami wiatru.

Osłona wykonana z elastycznej siatki

Na koniec pragnę jeszcze zwrócić uwagę, iż nie zawsze zła kondycja roślin po zimie wynika wyłącznie z braku ochrony przed mrozem i wiatrem. Czasami rośliny mogą też usychać po prostu z braku wody. Dotyczy to szczególnie roślin zimozielonych, które potrzebują wody przez cały rok. Jednak zimą często nie mogą pobrać wody z zamarzniętej gleby.

Jak temu zaradzić? Zobacz: podlewanie roślin w okresie zimowym

Materiały wykorzystane w powyższym artukule : Wielka Encyklopedia Ogrodnictwa, Muza SA, Warszawa 1994, s. 520 - 521, oraz artykuły Ogrodowy Sen Zimowy , Mój Piękny Ogród, nr 11/98, s. 52 - 55 i A. Pawłowski, Żeby lepiej przetrwały zimę, Kwiaty, nr 3/2002, s. 17.