Autor opisuje 4 koncepcje psychologiczne człowieka. Opisuje ich różnice, podobieństwa i zastosowanie ich w szkolnictwie.Pierwszą opisaną przez Kozieleckiego koncepcją jest koncepcja behawiorystyczna. Najważniejszym zagadnieniem w tej koncepcji jest fakt, że na człowieka oddziałuje środowisko, jego zachowanie jest przez nie całkowicie kontrolowane i zależne, jest zewnątrzsterowny. Struktura zachowania człowieka jest w dużym stopniu kopią struktury środowiska. Głównym terminem wprowadzonym w tej koncepcji jest wzmocnienie, czyli jak pisze autor „ konsekwencje zachowania instrumentalnego, które są ważne dla człowieka, które sterują jego działaniem”. Prostym zdaniem mówiąc dzięki wzmocnieniu można modyfikować zachowania. Kozielecki wyróżnia dwa rodzaje wzmocnień: pozytywne· negatywne,·zaznaczając jednocześnie, iż oba odgrywają główną rolę w sterowaniu zachowaniami. Autor operuje również innymi terminami, które wiążą się z terminem wiodącym jakim jest wzmocnienie np.: · wolność- brak w otoczeniu zewnętrznym wzmocnień negatywnych· godność- wiąże się z istnieniem w środowisku zewnętrznym wzmocnień pozytywnych, które są bodźcami moralnymi.Autor zwraca również uwagę czytelnika na fakt, że w psychologii stosuje się tzw. inżynierię behawiorystyczną, która zajmuje się tworzeniem systemów, metod i technologii modyfikacji zachowań. Przytacza również projekt „Walden Tu”, który był pierwszą próbą zbudowania doskonałego państwa na podstawie osiągnięć nauk behawioralnych. Sam Kozielecki również próbował stworzyć taki ustrój w powojennej Polsce, czemu poświęca jeden z rozdziałów.Kolejną opisywaną przez autora koncepcją jest koncepcja psychodynamiczna. Zakłada ona, że ludzkie zachowanie, jego działanie jest ukierunkowane przez nieświadome siły wewnętrzne, którymi są: popędy· potrzeby· dążenia·Między tymi siłami mogą występować konflikty, których człowiek nie może samodzielne rozwiązać. Autor podaje metody radzenia sobie z nimi: represja· projekcja· racjonalizacja· substytucja·Kozielecki opisuje także problem lęku i podaje sposoby radzenia sobie z nim. Zaznacza, że podstawowym sposobem na modyfikowanie zachowań jest psychoterapia, która dzięki swojej systematyczności i celowości spełnia również funkcję przy leczeniu zaburzeń emocjonalnych. Kozielecki wypowiada również swoje zdanie jeżeli chodzi o szkolnictwo. Twierdzi, że istnieje znaczna przewaga doświadczenia intelektualnego nad emocjonalnym . Rozwój emocjonalny uczniów jest zaniedbany, gdyż szkoły są zbiurokratyzowane, osobiste kontakty między nauczycielami, a uczniami zostały wyeliminowane.Następna koncepcja to koncepcja poznawcza. Według jej założeń człowiek to samodzielny podmiot, który w dużej mierze decyduje o własnym losie, który działa świadomie i celowo. Jego zachowanie zależy od informacji płynących ze środowiska zewnętrznego i ze struktur poznawczych. Struktura poznawcza jest to zakodowana w pamięci wiedza zdobyta w toku uczenia się i myślenia. Zauważa też, że dzięki wiedzy deklaratywnej i proceduralnej zakodowanej w strukturach poznawczych oraz dzięki metabolizmowi informacyjnemu człowiek może lepiej zrozumieć świat i rozsądniej w nim działać. Najważniejszą umiejętnością jednostki jest generowanie wiedzy, a podstawową metodą prowadzącą do zmiany zachowania jest: celowe· wychowanie autokreacja-· formowanie siebie według własnego projektu Kozielecki uważa, że naczelnym zadaniem szkoły jest ukształtowanie sprawcy, który będzie zdolny do podejmowania czynności, przystosowania się do środowiska, jak również do zmiany siebie samego. Ostatnią omawianą przez autora koncepcją jest koncepcja humanistyczna. Próbuje ona odkryć wszystkie mocne strony człowieka. Twierdzi, że o jego działaniu decyduje dążenie do samorealizacji i aktualizacja jego potencjalnych szans. W skład szans wchodzą np.: przeżycia· twórcze altruizm· miłość· rozwój· własnego „ja”Autor twierdzi, że człowiek jest „ unikatową całością, której nie można sprowadzić do elementów”.Psychologia wśród metod modyfikacji zachowań stosuje samoopis i samoocenę, zakładając, że człowiek najlepiej zna swoje doświadczenia. Kozielecki zwraca uwagę, że podejmowane są próby wprowadzenia do szkół systemu wychowawczego humanistycznego. Celem jest ukształtowanie osoby dojrzałej, umiejącej aktualizować swoje potrzeby.
TRZY KONCEPCJE CZŁOWIEKATRZY FUNKCJE WIEDZY O CZŁOWIEKU- wiedza jest niezbędna dla kształtowania środowiska fizycznego i społecznego, które otacza człowieka- wiedza ma podstawowe znaczenie w procesie sterowania ludzkim zachowaniem. Dzięki niej można skuteczniej zmieniać zachowanie ludzi i przystosowywać je do wymagań cywilizacji - wiedza może odegrać znaczną rolę w procesie samopoznania, samorozwoju, samorealizacjiWIEDZA GORĄCA - wiedza pochodząca bezpośrednio z życia. Poprzez codzienne kontakty z ludźmi zdobywa się pewne doświadczenie osobiste, wiedzę o zachowaniu człowieka, jego osobowości. Poglądy Gombrowicza: jednostka jest zależna od zewnętrznego środowiska, ukształtowana została przez pojedyńczego człowieka. Wiedza gorąca pełni istotną rolę społeczną. Na jej podstawie można formułować hipotezy naukowe. Jej ograniczenia to twierdzenia niepewne, wieloznaczne, nieuzasadnione.WIEDZA ZIMNA- prowadzenie badań przez nauki społeczne, które pozwalają poznać człowieka. Gromadzenie systematycznej i uzasadnionej wiedzy o zachowaniu i osobowości ludzi. Wiedza ta pozwala przewidywać, wyjaśniać reakcje ludzi. PSYCHOLOGIA - bada zachowania oraz czynniki środowiskowe i osobowościowe. TRZY GŁÓWNE KONCEPCJE CZŁOWIEKA: - są portretami psychologicznymi- każda z nich składa się z dwóch rodzajów twierdzeń: o charakterze opisowym ( wskazuje na to, jak funkcjonuje człowiek ) i o charakterze projektującym ( próba odpowiedzi na pytanie jak zmienić człowieka ) Koncepcja behawiorystyczna - człowiek to układ zewnątrzsterowny- zachowanie jest całkowicie kontrolowane przez środowisko zewnętrzne - system nagród i karKoncepcja psychodynamiczna - zachowanie ludzi jest zależne od od wewnętrznych sił dynamicznych, zwanych popędami, potrzebami, dążeniami, które z reguły są nieświadome. Podstawową metodą zmian zachowania jest psychoterapia. Koncepcja poznawcza- człowiek to układ przetwarzający informację - jego zachowanie zależy od informacji oraz od trwałej wiedzy- człowiek to układ samodzielny- podstawową metodą prowadzącą do zmian jest wychowaniePsychologia humanistyczna- to nowy kształtujący się kierunek badań - twórcy: Maslow, Rogers, - dążenie do samorealizacji Teoria - system ogólnych i dobrze uzasadnionych praw, które pozwalają przewidzieć rzeczywiste zdarzenia. Koncepcja - system hipotez i przypuszczeń, które nie są w pełni uzasadnioneRefleksje teoretyczne - luźne przypuszczenia i idee nie udokumentowane naukowoKONCEPCJA BEHAWIORYSTYCZNA, CZYLI CZŁOWIEK ZEWNĄTRZSTEROWNYŚRODOWISKO A ZACHOWANIE- PRZEDSTAWICIELE - PAWLOW, TOEMAN, SKINNER- badacze z reguły lekceważą determinizm zjawisk, tworząc obraz człowieka autonomicznego, którego reakcje zależą od pewnych stanów wewnętrznych. Zachowanie człowieka jest zależne od wyposażenia genetycznego oraz środowiska fizycznego i społecznego- środowisko to konfiguracja bodźców (S), które są reakcjami człowieka (R)- koncepcja S - R - przyczyny zachowania znajdują się w wewnętrznym środowisku- zachowanie człowieka wpływa na zmianę środowiska- środowisko to w wysokim stopniu wytwór człowieka- wewnętrzne stany człowieka nie wpływają na ludzkie reakcje. Stany wewnętrzne to dodatkowy produkt działania- człowiek jest zewnątrzsterowny, a jego zachowanie jest zaprogramowane przez środowisko- psychologia powinna być nauką obiektywną STEROWANIE POZYTYWNE. WZMOCNIENIA- Środowisko modeluje ludzkie zachowanie - człowiek jest ukształtowany przez świat, w którym żyje. Modyfikacja jest drogą prowadzącą do modernizacji człowieka - pogląd popularny w okresie wielkich przemian i ruchów społecznych- wg Skinnera łatwiej jest wykryć jak człowiek kształtuje warunki życia. Jesteśmy bowiem przyzwyczajeni do obseracji środowiska. Nasze zachowanie prowadzi do określonych konsekwencji. Działanie ludzi i zwierząt nie jest bezinteresowne- zachowanie instrumentalne / sprawcze - zachowanie jest narzędziem do osiągnięcia pewnych konsekwencji ( bodźców materialnych i moralnych ). Bodźce są elementami otoczenia. - wzmocnienie - konsekwencje zachowania instrumentalnego: pozytywne - konsekwencje zachowania, które są pożądane i korzystne, nazywane nagrodami; negatywne - bodźce - przymus, zagrożenie, porażka. Są to szeroko rozumiane kary.wzmocnienia pierwotne lub wrodzone - pokarm, podniety seksualnesterowanie pozytywne - pobudzanie, utrwalanie i modyfikacja zachowania za pomocą wzmocnień pozytywnych. Dobór odpowiednich wzmocnień pozytywnych jest sprawą skomplikowaną.manipulacja zachowaniem instrumentalnym - zależna od doboru właściwych wzmocnień pozytywnych oraz od procedury stosowania nagród. Procedura to system reguł, które decydują o tym za jakie zachowania badacz wzmacnia reakcje człowieka- procedura stałych odstępów czasowych: regularne nagradzanie po upływie określonego czasu- procedura stałych proporcji - człowiek otrzymuje bodźce materialne lub moralne po wykonaniu określonej pracy. Procedura ta z reguły pobudza aktywność i zwiększa tempo działania- procedura zmiennych odstępów czasowych: nieregularne wzmocnienia, czas jaki upływa pomiędzy reakcją a nagrodą zmienia się losowo,- procedura zmiennych proporcji - zmiana liczby reakcji, Metody konstruowania reakcji człowieka:- metoda kolejnych przybliżeń pozwala podejmować działania o najwyższym stopniu komplikacjiOPÓŹNIENIE WZMACNIANIA:- odroczenie nagrody zmniejsza jej znaczenie, obniża poziom ludzkiego wysiłkuSTEROWANIE NEGATYWNE. MIT KARYSTEROWANIE NEGATYWNE- inaczej punitywne, awersyjne- stosowanie wzmocnień ujemnych np kar pieniężnych, przymusu- kara - niepożądany skutek działania, który został wprowadzony po to, by wyeliminować zachowania dewiacyjne i aspołeczne. Stanowi główne narzędzie zmiany zachowania- wzmocnienie negatywne - inaczej kara, z reguły nie eliminuje zachowań aspołecznych tylko je zahamowuje na pewien okres- warunki zwiększające skuteczność karania - kara spełni swoje zadanie, gdy zostanie włączona w całościowy program modyfikacji zachowania. Skuteczność sterowania negatywnego zależy od tego, czy jednostka potragi wskazać człowiekowi nowe alternatywy działania, które zawierają źródła wzmocnień pozytywnychZjawiska wywołane przez wzmocnienia negatywne:- generalizacja hamowania - kara tłumi reakcje niepożądane oraz zachowania o dużej doniosłości społecznej- zaburzenia emocjonalne - konsekwencja silnych kar, reakcje lękowe, gniew, agresja- unikanie źródła karania - unikanie osób oraz instytucji, które wymierzają kary- dostarczenie negatywnych wzorców zachowania - "sztuka karania" przechodzi z pokolenia na pokoleniePozbawienie ludzi nagród które otrzymywali- usunięcie nagrody działa podobnie jak normalna kara- zaintersowanie źródłem, które odbiera nagrody- pozbawienie nagrody nie wywołuje silnych reakcji emocjonalnychAspekty etyczne sterowania negatywnego- wg Skinnera stosowanie kar ma małą wartość instrumentalną i nie jest uzasadnione z punktu widzenia etyki. POZA WOLNOŚCIĄ I GODNOŚCIĄWolność i godność człowieka- są cechami osoby- są cechami zewnętrznego zachowania- wiąże się z brakiem kontroli zewnętrznejBehawiorystyczna koncepcja wolności- wolność zależy od tego, czy w otoczeniu człowieka znajdują się nieporządane bodźce zewnętrzne tj. bodźce naturalne i wzmocnienia negatywne- wolność wiąże się z brakiem w otoczeniu wzmocnień negatywnychBehawiorystyczna koncepcja godności- w środowisku zewnętrznym istnieje pewna kategoria wzmocnień pozytywnych ( bodźce moralne )- godność to prawo do wzmocnień pozytywnych- wielkość uznania społecznego, które potwierdza godność jest odwrotnie proporcjonalna do znajomości rzeczywistych przyczyn zachowania- człowiek behawiorystyczny żyje poza wolnością i godnościąINŻYNIERIA SPOŁECZNATechnologia kształcenia człowieka inaczej psychoinżynieria- inżynieria behawiorystyczna - technologia zachowania, inżynieria pozytywna, celem jest zmiana stanów wewnętrznych- terapia behawiorystyczna - cel to oduczenie reakcji patologicznych i dewiacyjnychTechnika modyfikacji zachowania- desensibilizacja - Wolpe - oduczenie i wyeliminowanie niepożądanych reakcji, składa się z 3 etapów. Etap 1: poznanie bodźców lub sytuacji, ułożenie hierarchicznej listy bodźców. Etap 2: poszukiwanie określonych sytuacji, relaksjacja. Etap 3: zestawienie bodźców lękotwórczych z sytuacjami neutralizującymi- terapia awersyjna - polega na jednoczesnym podawaniu wzmocnienia pozytywnego i negatywnegoUTOPIA NAUKOWA, CZYLI ZAPLANOWANE SZCZĘŚCIE Skinner i "Walden Two" - pierwsza próba zbudowania doskonałego społeczeństwa ( około 1000 osób )- program: wszelkie problemy rozwiązywać stosując teorię wzmocnienia pozytywnego i inżynierię behawiorystyczną - szczególną rolę odgrywali uczeni- wychowanie kierowane przez specjalistów, zajęcia odbywały się w laboratorium- kształcenie pernamentne - rozpoczęte w chwili urodzenia dziecka- w okresie niemowlęcym nie ubierano dzieci- kształtowanie umiejętności współpracy i kooperacjiPORTRET JEDNOWYMIAROWY- stworzenie mechanicznego obrazu jednostki zewnątrzsterownej- jedną z najważniejszych właściwości człowieka jest jego poziom aspiracji- ludzkie zachowanie zależy od czynników wewnętrznych oraz od poczucia kontroli, spostrzegania- brak świadomej aktywności człowiekaPAN COGITO W BEHAWIORYSTYCZNYM EKSPERYMENCIE - formowanie człowieka kolektywnego, który dobro wspólne i interes ogólnospołeczny przekłada nad egoistyczne korzyści- kształtowanie człowieka produktywnego - podporządkowanego władzy- kształtowanie ludzi o poglądzie ateistycznym- kształtowanie człowieka zewnętrznegoPrzyczyny niepowodzenia eksperymentu:- mierni uczniowie behawiorystów organizatorami- zrodzenie mentalności desydenckiej - otwarta i publiczna krytyka socjalistycznej utopii- ukształtowanie mentalności emigracyjnejKONCEPCJA PSYCHODYNAMICZNA, CZYLI CZŁOWIEK NIEDOSKONAŁYDYNAMIKA OSOBOWOŚCIZarys portretu psychodynamicznego powstał w klinikach psychiatrycznych lub neurologicznych, w gabinetach psychoterapeutycznych. Twórcy portretu: Honey, Sullivach, Fromm, MayRóżnice pomiędzy portretami ( behawiorystycznym a psychodynamicznym ) - odmienna metodologia- B: - człowiek reaktywny - środowisko zewnętrzne, człowiek racjonalny- P: ludzkie działanie uwarunkowane przez wewnętrzne siły motywujące, istota niedoskonałaCharakterystyka koncepcji psychodynamicznej- człowiek to mierny aktor, kierujący własnym losem- zainteresowanie strukturą charakteru- wypowiedzi, lęki jednostki to wyobrażenie o motywacji człowieka- wewnętrzne siły motywacyjne są nieświadome- określenie jak funkcjonuje człowiek- wskazania jak zmieniać osobowość- opracowanie zasad psychoterapii ( metody klinicznej, której celem jest pomaganie człowiekowi w rozwiązywaniu nieświadomych konfliktów ) Warianty koncepcji: - psychoanaliza - sformułowanie zasad neopsychoanalizy ( psychoanalizy społecznej, kulturowej ) - podkreślenie warunków społecznych i kultury w ukształtowaniu osobowości i powstawaniu jej zaburzeń. Badania E. Eriksona: 8 faz rozwoju jednostki, fazy psychospołeczne, których przebieg zależy od warunków życia- próby scalenia behawioryzmu i psychoanalizy - psychodynamiczne koncepcje zachowania: Dellard i Miller - mechanizm ludzkich działań można wyrazić za pomocą: popędów, wskazówek, reakcji, wzmocnień. Popędy to pobudki wewnętrzne lub zewnętrzne. Wskazówkami są sygnały.- psychoanaliza współczesna: stworzona przez Freuda, zrewolucjunizowała nauki humanistyczne, teoria libido, kompleks Edypa, odkrycie nieświadomej motywacji, uważa się że pierwsze lata życia mają decydujący wpływ na ukształtowanie się osobowości człowieka dorosłegoDlaczego koncepcja stała się popularna?- formułowała poprawne odpowiedzi - stawiała ważne pytaniaPOPĘDY I TYRANIA NIEŚWIADOMOŚCIDziałania człowieka są stymulowane i ukierunkowane przez wewnętrzne siły: popędy, potrzeby, dążenia. Większość popędów i potrzeb zostaje nabyte w procesie uspołecznieniaKLASY POPĘDÓW:- pierwotne - siły wrodzone - dążenie do zdobycia pokarmu, popęd seksualny- wtórne - powstają w wyniku socjalizacji - potrzeby bezpieczeństwa, społeczne, osobistePopędy są z reguły nieświadome - nieświadoma motywacja - fundamentalny termin psychoanalizySOCJALIZACJA CZŁOWIEKA proces kształtowania popędów dzięki oddziaływaniom warunków społecznych i kultury. Nabywanie podstawowych popędów wtórnych odbywa się głównie w środowisku rodzinnym w pierwszych latach życia. Alfred Alder - uznał, że ludzie posiadają potrzebę mocy - dążą do zdobycia sławy, władzy, dominacji. Rollo May - uważa, że wielu ludzi ma fałszywą świadomość swoich rzeczywistych pragnień. Na tej podstawie przyjęto, że motywacja człowieka jest z reguły nieświadoma. Jest to pewna funkcja psychiczna. Współczesna psychoanaliza bardzo małą wagę przypisuje motywacji świadomej. WIELOŚĆ KONFLIKTÓWPopędy są działaniem celowym. Najważniejszą przyczyną udaremniania ludzkich dążeń jest konflikt. KLASY KONFLIKTÓW - PSYCHOANALITYCZNA TEORIA KONFLIKTÓW1) konflikty wewnętrzne ( motywacyjne) - konflikty między popędami. Powstają, gdy w człowieku działają sprzeczne rozbieżne siły. 2) konflikty zewnętrzne - o charakterze interpersonalnym - powstają gdy istnieje sprzeczność pomiędzy dążeniami jednostki a celami inych ludziPonadto: - konflikty pomiędzy potrzebą bezpieczeństwa a potrzebą wolności- trudno jest zaspokoić poczucie tożsamości i integracji osobowościJAK CZŁOWIEK ROZWIĄZUJE KONFLIKTY?- teoria gier - każdy konflikt jest pewną grą, trzeba wybrać odpowiednią strategię, która da człowiekowi maxymalną satysfakcję - spostrzeganie, że konflikt to problem, z którym trzeba się uporaćSZTUKA SAMOOBRONY MECHANIZMY OBRONNE - występują w przypadku konfliktów, których nie potrafimy rozwiązać. Mechanizmy zostały wykryte przez Freuda. Jest to pewna nawykowa metoda radzenia sobie z konfliktami w wyniku procesu socjalizacji.FUNKCJE MECHANIZMÓW - redukcja, obniżenie poziomu lęku, ochrona poczucia godności, utrzymanie wysokiej samooceny jednostki, złagodzenie objawów konfliktówRODZAJE MECHANIZMÓW- represja - ( Freud ), wyparcie, usuwanie ze świadomości myśli o konfliktach, popędach. Celem represji jest zmniejszenie lub zupełne wyeliminowanie lęku. Jest to wewnętrzna reakcja. Proces ten nie jest w pełni zbadany - chcąc ułatwić wyparcie lękotwórczych myśli człowiek wykonuje dodatkowe czynności np wybór hobby. Skutkiem represji jest zmniejszenie lęku na pewien okres- stłumienie - umiejętność panowania nad swoimi dążeniami, które nie są akceptowane społecznie - projekcja - nieświadomy mechanizm rzutowania swoich niepożądanych cech, wad na innych ludzi. Zmniejsza lęk i wpływa na wzrost samooceny. Projekcja ma charakter wybiórczy, potrafi zmienić zachowanie człowieka w stosunku do innych ludzi.Jest najbardziej powszechną formą samoobrony- racjonalizacja - nieadekwatne wyjaśnienie przyczyn zachowania. Jest całkowicie błędnym przedstawieniem własnych motywów i dążeń Rodzaje racjonalizacji * kwaśne winogrona - gdy człowiek nie może osiągnąć ważnego celu uznaje go bezsensownym* słodkie cytryny - człowiek wmawia sobie, że zdarzenia i sytuacje, których nie znosi są przyjemne- substytucja - zastępowanie celów, których nie można osiągnąć przez cele łatwiejszeFormy substytucji:* kompensacja - mechanizm obronny przed lękiem np taniec. Dzięki niej ludzie osiągają wyniki w nauce i literaturze* sublimacja - wyrażenie nieakceptowanych popędów i dążeń w formie, która zyskuje uznanie społeczneANATOMIA LĘKU - 1926 - Freud - lęk to ważny sygnał wewnętrznego bezpieczeństwa i objaw zaburzeń neurotycznych- lęk wraz ze wszystkimi jego konsekwencjami jest źródłem nieszczęść i dramatów człowieka- STRACH - nieprzyjemny stan emocjonalny, który sygnalizuje zewnętrzne niebezpieczeństwo- LĘK - sygnał niebezpieczeństwa wewnętrznego, jest zagrożeniem dla całej osobowości jednostki. Źródłem lęku są wewnętrzne konflikty i flustracje RODZAJE EMOCJI / STANÓW LĘKOWYCH- lęk normalny - reakcja proporcjonalna do rzeczywistego zagrożenia - lęk neurotyczny - nieproporcjonalny do rzeczywistego zagrożenia - wymaga stosowania mechanizmów obronnych i blokady świadomości. jest konsekwencją nierozwiązywalnych konfliktów wewnętrznychJAK POWSTAJE LĘK WTÓRNY?Określony mechanizm obronny redukuje lęk pierowtny, jednocześnie rodząc lęk wtórny - włączenie do systemu obronnego sprzecznych mechanizmówPSYCHOTERAPIA - DROGA DO SAMOŚWIADOMOŚCI PSYCHOTERAPIA - systematyczny i celowy sposób modyfikacji osobowości oraz leczenia zaburzeń emocjonalnych za pomocą środków psychologicznychRóżne formy psychoterapii:* analityczna i Gestalt * indywidualna i grupowaPSYCHOTERAPIA ( PSYCHO ) ANALITYCZNA - rodzaj terapii dynamicznej- stworzona przez Freuda- system reform i odnowy - zastosowanie psychoterapii jako metody uzdrowienia ludzi, humanizacji świata - cel to kształtowanie świadomości człowieka - samoświadomość - świadomość "ja" ( zrozumienie wewnętrznej dynamiki ) oraz twórcza świadomość "ja" ( praca w nauce literaturze teatrze ) TECHNIKI PSYCHOTERAPII ( PSYCHO ) ANALITYCZNEJ ...
karolina1521