projekty_unii_europejskiej.doc

Polityka Gospodarcza i Projekty Unii Europejskiej

– mgr Mariusz Czupich –

Borowiec i Wilk, Integracja Europejska, Wrocław 2005

Ząbirt, Mechanizmy rynku wew. UE, Warszawa 2005

Etapy integracji ekonomicznej:

·         Strefa Wolnego handlu – brak ceł wewnątrz ugrupowania

·         Unia celna – wspólne cła i polityka handlowa

·         Wspólny Rynek – 4 swobody (przepływu towarów, usług, osób i kapitału)

·         Unia gospodarcza i walutowa – wspólna waluta

·         Pełna integracja – wspólna władza i polityki zagraniczna i bezpieczeństwa.

Traktat z Maastricht – 3 filary:

·         I filar – wspólna polityka handlowa, rolna, transportowa, społeczna, badawczo – rozwojowa oraz unia celna i rynek wewnętrzny, wspólne reguły konkurencji, unia gospodarcza i walutowa, edukacja i kultura, polityka imigracyjna, azylowa

·         II filar – Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa

·         III filar – Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych

Środki realizacji celów Wspólnoty:

·         Stopniowa redukcja ceł i ograniczeń ilościowych

·         Wobec państw trzecich – ustanowienie wspólnej taryfy celnej i prowadzenie polityki handlowej

·         Ustanowienie rynku wewnętrznego – 4 swobody

·         Zapewnienie wolnej konkurencji poprzez zakaz praktyk ją ograniczających (kartele, subsydia rządowe)

Polityka Regionalna – celowa, świadoma działalność władzy publicznej zmierzająca do niwelowania międzyregionalnych dysproporcji w rozwoju.

Region Ekonomiczny – cele:

·         badawczy

·         poznawczy

·         aplikacyjny

Wg Zgromadzenia Regionów Europy region to „jednostka polityczno – terytorialno – administracyjna usytuowana bezpośrednio po centralnej władzy państwowej i wyposażona w wybierane lub mianowane przedstawicielstwo polityczne zabezpieczone istnieniem rady regionalnej, ukonstytuowanej przez niższe, podległe jej jednostki terytorialne.

NUTS – Nomenclature des unites territoriales statistiques

Region konkurencyjny – to taki, który tworzy sprzyjający klimat dla rozwoju przedsiębiorczości i innowacyjności, umożliwiający przedsiębiorstwu osiąganie wysokiej efektywności ekonomicznej oraz oddziaływanie w kierunku podnoszenia poziomu i jakości życia w regionie.

Konkurencyjność regionów – czynniki:

1. zróżnicowana struktura gospodarki
2. inwestycje
3. infrastruktura techniczna
4. infrastruktura społeczna
5. działalność B-R
6. zasoby naturalne
7. instytucje około biznesowe.

Geneza i etapy polityki regionalnej UE:

·         1957 – Traktat Rzymski

·         1958 – Generalna Dyrekcja Polityki Regionalnej

·         1972 – instrumenty polityki regionalnej: Europejski Fundusz Społeczny, EF Ukierunkowania i Gwarancji Rolnych, EF Rozwoju Regionalnego.

Zasady korzystania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego:

·         Współfinansowanie projektów narodowych (20-30% kosztów)

·         Wykorzystanie zgodnie z priorytetami państw członkowskich

·         Podmioty gospodarcze nie były objęte pomocą

·         Funkcjonowanie tzw. kwot krajowych.

Geneza i etapy… (nie mam pojęcia, zapewne ciąg dalszy polityki regio.):

·         1984 – reforma EFRR – tzw. widełki interwencyjne

·         1988 – I pakiet Delorsa

·         1992 – II pakiet Delorsa – Fundusz Spójności

Fundusz Spójności nie jest funduszem strukturalnym:

·         Utworzony na okres przejściowy

·         Uzależnienie od kryterium konwergencji

·         Ukierunkowanie krajowe

·         Subwencje dla 2 dziedzin: transportu i środowiska

·         Wspiera pojedyncze projekty

·         Pomoc nie może być łączona z funduszami strukturalnymi

Cele polityki spójności na lata 1994 – 1999

Cel 1 –  Promocja rozwoju i dostosowanie strukturalne (kryterium: PKB/mieszk. < 75% średniej UE)

Cel 2 – Rekonwersja regionów poprzemysłowych

Cel 3 – Walka z długookresowym bezrobociem i wykluczeniem z rynku pracy

Cel 4 – Adaptacja pracowników

Cel 5a – Adaptacja strukturalna rolnictwa i rybołówstwa

Cel 5b – Rozwój obszarów wiejskich. Kryteria:

a)      Wysokie zatrudnienie w rolnictwie

b)     Niski dochód z rolnictwa

c)      Mała gęstość zatrudnienia

Cel 6 – Promocja słabo zatrudnionych obszarów nordyckich

Cele polityki spójności na lata 2000 – 2006

Cel 1 – Wspieranie rozwoju i dostosowań strukturalnych regionów opóźnionych w rozwoju (< 75% śr EU PKB/mieszk.) oraz regionów słabo zaludnionych – 70% wszystkich środków z funduszy strukturalnych

Cel 2 – Wspieranie regionów przeżywających trudności strukturalne oraz dokonujących przeobrażeń (np. upadające obszary wiejskie, regiony związane z rybołówstwem) – 11,5% dostępnych środków

Cel 3 – Pomoc na rzecz adaptacji i modernizacji systemów oświaty, szkolenia zawodowego i zatrudnienia (12,3% środków). Zadanie:

-     Promocja dostępności rynku pracy

-     Promocja równości szans kobiet i mężczyzn

-     Wzmacnianie możliwości zatrudnienia przez systemu edukacji i kształcenia ustawicznego

Szczyt Rady Europejskiej w Lizbonie 2000 r.

Strategia Lizbońska:

-        Liberalizacja rynków telekomunikacyjnych

-        Nowe przepisy dotyczące handlu, pieniędzy elektronicznych, praw autorskich, elektronicznej sprzedaży usług finansowych

-        Utworzenie Europejskiego Obszaru Badań Naukowych i Innowacji

-        Wzrost wydatków na B + R do 3% PKB

-        Wzrost wydatków przedsiębiorstw do 70% wszystkich środków B + R

-        Wzrost stopy zatrudnienia do 70%

Cele polityki spójności na lata 2007 – 2013:

Cel 1 – Konwergencja – wspieranie wzrostu i tworzenie nowych miejsc pracy. Regiony tzw. „efektu statystycznego”. Działania:

-        Inwestycje w kapitał ludzki i rzeczowy

-        Nakłady na rozwój innowacyjności i społeczeństwa informacyjnego

-        Ochrona środowiska naturalnego

-        Podnoszenie efektywności administracji

Cel 2 – Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie – wspieranie zmian strukturalnych w regionach nie objętych celem 1 (>75% UE PKB/mieszk.) oraz wspieranie zmian na rynku pracy. Działania:

-        Główne: zwiększenie możliwości przystosowania pracowników i przedsiębiorstw do rynku pracy; poprawa integracji społecznej; wzrost uczestnictwa w rynku pracy

-        Zwiększenie możliwości rozwoju technologicznego

-        Stymulacja przedsiębiorczości

-        Wzrost efektywności energetycznej

-        Promowanie ekologii

-        Wzrost dostępu do usług transportowych i telekomunikacyjnych

Cel 3 – Europejska Współpraca Terytorialna – obejmuje:

-        Współpracę trans graniczną – NUTS 3 położone wzdłuż granic wewnętrznych i niektórych zewnętrznych granic lądowych oraz wzdłuż granic morskich (do 150 km odległości między sobą)

-        Współpracę transnarodową – kooperacja w obszarach obejmujących wiele regionów np. Obszar Morza Bałtyckiego

-        współpracę międzyregionalną – dotyczącej wszystkich regionów w UE

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

·         Rok powstania: 1975

·         Wspiera m.in.:

-        Inwestycje w infrastrukturę transportową, telekomunikacyjną i energetyczną

-        Badania i zdolności technologiczne

-        Inwestycje produkcyjne dla tworzenia i zabezpieczenia miejsc pracy

-        Rozwój społeczeństwa informacyjnego

-        Promocję wyrównywania szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy

-        Rozwój turystyki

-        Europejską współpracę terytorialną

Europejski Fundusz Społeczny

·         Rok powstania: 1958 (przeznaczenie regionalne od 1971 r.)

·         Wspiera m.in.:

-        Wyrównywanie szans kobiet na rynku pracy

-        Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu

-        Polepszenie warunków pracy

-        Zapobieganie i zwalczanie bezrobocia

-        Rozwijanie zasobów ludzkich promowanie kształcenia ustawicznego

Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej

·         Rok powstania: 1962

·         Sekcja Gwarancji – nie była zaliczania do funduszy strukturalnych

·         Sekcja Orientacji do końca 2006 r. była funduszem strukturalnym. Wspiera:

-        Rozwój i modernizację terenów wiejskich

-        Polepszenie funkcjonowania gospodarstw rolnych

-        Wspieranie ruchu turystycznego i rzemiosła

-        Kształcenie zawodowe rolników i ich przekwalifikowanie

Instrument Finansowy Wspierania Rybołówstwa

·         Rok powstania: 1993

·         Wspiera m.in.:

-        Odnowienie floty rybackiej

-        Unowocześnienie kutrów

-        Modernizację portów rybackich

-        Powstawanie wspólnych przedsiębiorstw

-        Konkurencyjność produktów rybnych

-        Przybrzeżną ochronę środowiska naturalnego

Fundusz Spójności (Kohezji)

·         Rok powstania: 1993

·         Wspiera m.in.:

-        Transeuropejskie sieci transportowe

-        Infrastrukturę ochrony środowiska

-        Połączenia kolejowe, morskie

-        Rozwój transportu miejskiego

-        Inwestycje środowiskowe

Europejski Bank Inwestycyjny

·         Rok powstania:1958

·         Zasoby: środki własne oraz obligacje

...