Błogosławieni eunuchowie - pinezka-pl.txt

(60 KB) Pobierz
B�ogos�awieni eunuchowie 

O teologii queer


   "Promocj� homoseksualizmu" mo�na dostrzec wsz�dzie, nawet w bajkach dla dzieci. Aby broni� dzieci przed fioletowym Teletubisiem Tinky Winky z nieod��czn� czerwon� torebk�, mo�na zakaza� emisji serialu w TV. Co jednak zrobi�, gdy afirmacji zachowa� homoseksualnych towarzyszy powo�ywanie si� na Bibli�?


M�o�o�nik - homoseksualista - gej 

   Do niedawna wszystko by�o czarno-bia�e. Ko�cio�y chrze�cija�skie albo nie podnosi�y problemu homoseksualizmu, cz�sto ukrywaj�c go niezale�nie od tego, czy dotyczy� zwyk�ych wiernych, czy duchowie�stwa, albo jawnie pot�pia�y nie tylko zachowania homoseksualne, lecz r�wnie� samych homoseksualist�w. Ta druga postawa wyp�ywa�a oczywi�cie z lektury tekst�w biblijnych: Niesprawiedliwi Kr�lestwa Bo�ego nie odziedzicz�. Nie �ud�cie si�! Ani wszetecznicy, ani ba�wochwalcy, ani cudzo�o�nicy, ani rozpustnicy, ani m�o�o�nicy (1Kor 6,9). Tych ostatnich uto�samiano z homoseksualistami.
   Samo okre�lenie homoseksualizm jest stosunkowo m�ode (wcze�niej u�ywano terminu sodomia), jako pierwszy zastosowa� je w 1869 r. w�gierski lekarz Karol Maria Kertbeny. Momentalnie zosta�o podchwycone przez innych medyk�w, zw�aszcza psychiatr�w. Mia�o to niebagatelne znaczenie, bo wkr�tce psychiatra w�a�nie � Richard Freiherr von Krafft-Ebing, uzna� homoseksualizm za rodzaj choroby, a jak wiadomo, chorob� trzeba leczy�. Z drugiej strony � choroba nie nale�y do sfery moralno�ci, trudno ocenia� j� w takich samych kategoriach etycznych jak cudzo��stwo czy ba�wochwalstwo. Musia�o to wi�c w I po�owie XX w. spowodowa� weryfikacj� dotychczasowej postawy chrze�cijan wobec homoseksualizmu i homoseksualist�w.

   Okaza�o si�, �e trudno wypracowa� jak�� wsp�ln�, og�lnochrze�cija�sk� postaw� wobec tego zjawiska, zw�aszcza na gruncie biblijnym. Skre�lenie homoseksualizmu ze spisu zaburze� psychicznych (w 1973 r.  robi to Ameryka�skie Towarzystwo Psychiatryczne, w 1991 r. � �wiatowa Organizacja Zdrowia) zn�w skierowa�o dyskusj� na tory etyczne i  i utrwali�o, a wr�cz zradykalizowa�o postawy gor�cych przeciwnik�w homoseksualizmu z jednej strony oraz �rodowisk propaguj�cych tzw. kultur� gejowsk� z drugiej.
   Tu s�owo wyja�nienia: cho� zazwyczaj uto�samia si� okre�lenia gej i homoseksualista, to jednak pury�ci j�zykowi i obyczajowi rozgraniczaj� oba poj�cia. Okre�lenie gej, cho� m�odsze, bo powsta�e w latach 50 XX w., ma szersze znaczenie, zawiera te� pewien �adunek emocjonalny. Oznacza nie tylko orientacj� seksualn� (jak neutralny homoseksualista), ale r�wnie� okre�lony styl �ycia, okre�lon� kultur�, w kt�rych orientacja homoseksualna ma zasadnicze znaczenie, jest wr�cz preferowana (por. J. Petry-Mroczkowska, Amerykanie wobec homoseksualizmu, Wi� 7/2002). 

Na pocz�tku nie by� Stonewall

   Wspomniane w�a�nie lata 50-70 XX w. to niezwykle burzliwy okres w historii spo�ecze�stw zachodnich. Nasila si� walka z przejawami dyskryminacji kobiet (II fala feminizmu), z rasizmem, prawa cz�owieka staj� si� sztandarem, pod kt�rym wyst�puj� wszystkie szykanowane grupy spo�eczne, tak�e homoseksuali�ci. Warto zauwa�y�, �e zakaz stosunk�w homoseksualnych do dzi� nie wsz�dzie zosta� zniesiony. I nie chodzi tu tylko o kraje muzu�ma�skie, gdzie, jak w Iranie, za seks homoseksualny grozi kara �mierci, czy o kraje niedemokratyczne � jak Bia�oru� lub Korea P�nocna, ale tak�e o USA, gdzie zakaz taki obowi�zuje w kilkunastu stanach. W latach sze��dziesi�tych prawo takie by�o powszechne. Punktem zwrotnym w dziejach walki o prawa homoseksualist�w by�a noc z 27 na 28 czerwca 1969 r., kiedy w Nowym Jorku policja star�a si� z bywalcami gejowskiego klubu Stonewall; potyczki trwa�y kilka dni, anga�owa�y coraz wi�ksze si�y policji i coraz wi�cej ludzi, nie tylko homoseksualist�w, po stronie przeciwnej.

    Ale ma�o kto pami�ta, �e kilka miesi�cy wcze�niej � w pa�dzierniku 1968 r. w Los Angeles odby�o si� nabo�e�stwo inauguruj�ce dzia�alno�� pierwszej wsp�lnoty chrze�cija�skiej promuj�cej gejowsk� kultur� i teologi� (p�niej teologi� queer/teologi� odmie�c�w, czyli tak�, kt�ra bazuje g��wnie na refleksji dotycz�cej do�wiadczania odmienno�ci i budowaniu na niej  nowej to�samo�ci, przy jednoczesnym kontestowaniu  tradycyjnego podzia�u ludzi i ich spo�ecznych r�l wedle orientacji seksualnej). Pierwszym duchownym i za�o�ycielem wsp�lnoty Metropolitan Community Churches (MCC) by� Troy Perry, niegdy� duchowny zielono�wi�tkowy. Jak wskazuje nazwa � MCC nie jest organizacj� jednolit�, lecz skupia wiele wsp�lnot, kt�re ��czy idea chrze�cija�stwa otwartego na i dla lesbijek, gej�w, biseksualist�w i transwestyt�w/transgenderyst�w (LGBT). R�norodno�� t� wida� wyra�nie np. w czasie eklektycznych, a nawet synkretycznych nabo�e�stw. Sam za�o�yciel MCC w 1969 r. zawar� pierwszy w USA homoseksualny zwi�zek w Huntington Park w Kalifornii, za co wytoczono mu oczywi�cie proces. I cho� przegra� w s�dzie, to jednak rozpocz�� tym samym publiczn� dysput� na temat praw homoseksualist�w w spo�ecze�stwie i w Ko�ciele. G�os MCC w tej dyspucie jest zwykle bardzo wyrazisty, nierzadko kontrowersyjny i demonstracyjny.

   Bardziej stonowany, ale nie mniej skuteczny, jest g�os drugiej ze wsp�lnot chrze�cija�skich wychodz�cych naprzeciw potrzebom homoseksualist�w � United Church of Christ (UCC), kt�ry te� jeszcze przed pami�tnym incydentem w Stonewall wyst�pi� przeciw uznawaniu prywatnych homoseksualnych kontakt�w pomi�dzy doros�ymi za przest�pstwo. Podobnie jak MCC, Zjednoczony Ko�ci� Chrystusa nie jest monolitem, powsta� bowiem w 1957 r. w wyniku zjednoczenia Ewangelickiego i Reformowanego Ko�cio�a (Evangelical and Reformed Church) oraz Kongregacjonalnych Ko�cio��w Chrze�cija�skich (Congregational Christian Churches). Ale MCC wywodzi si� z tradycji pentekostalnej, UCC natomiast bazuje w du�ej mierze na zasadach wiary Ko�cio��w pierwszej reformacji. Okazuje si�, �e tradycja ko�cielna ma niebagatelny wp�yw na spos�b uprawiania przez obie wsp�lnoty teologii gueer. Pozwala te� � w du�ym uproszczeniu � duszpastersk� i teologiczn� aktywno�� innych Ko�cio��w zwi�zan� z LGBT zakwalifikowa� do jednego b�d� drugiego nurtu.

   W powszechnej �wiadomo�ci UCC jawi si� jako Ko�ci� niezwykle post�powy, nie tylko w kwestii LGBT. �ywe reakcje na problemy spo�eczne s� niejako wpisane w histori� wsp�lnoty, cho� pocz�tkowy fundamentalizm jej za�o�ycieli wcale tego nie zapowiada�. Korzenie dzisiejszego UCC si�gaj� bowiem czas�w Ojc�w Pielgrzym�w, radykalnych separatyst�w przyby�ych do Nowej Anglii w 1620 r. na s�ynnym �aglowcu Mayflower, ogarni�tych ide� stworzenia pa�stwa Bo�ego, spo�eczno�ci prawdziwie teokratycznej. Wkr�tce do��czyli do nich angielscy purytanie, a nast�pnie kwakrzy, szkoccy i holenderscy kalwini, kt�rzy zak�adali Ko�cio�y prezbiteria�skie i reformowane, mennonici, hugenoci, luteranie. Grupy te stworzy�y kongregacjonalistyczny model spo�eczno�ci wyznaniowej z do�� szerok� autonomi� poszczeg�lnych wsp�lnot, a nawet parafii. Tak zreszt� zosta�o do dzi�.

Wolno��, r�wno��: czarni, niewolnicy, kobiety

   Jak wspomniano, post�powo�� w kwestiach spo�ecznych by�a charakterystyczna dla prekursor�w dzisiejszego UCC. Ju� na prze�omie XVII i XVIII w. kongregacjonali�ci wypowiedzieli si� przeciw niewolnictwu: Wolno�� jest w rzeczywisto�ci najwi�ksz� warto�ci� zaraz po �yciu. Nikt nie mo�e sam si� ich pozbawia� i nikt nie mo�e odbiera� ich innym, chyba �e w bardzo szczeg�lnych okoliczno�ciach � pisa� Samuel Sewall w Sprzedaniu J�zefa w 1700r.

   Z kongregacji Old Suth w Bostonie wywodzi si� pierwsza czarnosk�ra poetka ameryka�ska � Phillis Wheatley, kt�ra dzi�ki swoim utworom z niewolnicy sta�a si� kobiet� woln�. W 1785 r., mia�a miejsce ordynacja pierwszego czarnosk�rego duchownego � Lemuela Haynesa. W pierwszej po�owie XIX w. kongregacjonali�ci bardzo mocno zaanga�owali si� w dzia�alno�� ruchu abolicjonistycznego (np. Anty-Slavery Society), zak�adali fundacje i organizowali akcje charytatywne. Byli r�wnie� pionierami w przyznawaniu praw kobietom. Ju� od ko�ca XVII w. w niekt�rych parafiach kobiety mog�y bra� czynny udzia� w zgromadzeniach, g�osowa�, wypowiada� si�, ale prawdziwym precedensem sta�a si� ordynacja Antoinette Brown na pastora w South Butler w 1853 r. Wielebna Brown opu�ci�a p�niej kongregacj� South Butler i zwi�za�a si� z bardziej liberalnym Ko�cio�em unitaria�skim. Ca�y czas anga�owa�a si� w dzia�alno�� charytatywn� i spo�eczn�, co wydaje si� zrozumia�e, je�li we�mie si� pod uwag� fakt, �e wysz�a za m�� za Samuela Charlesa Blackwella, brata znanej dzia�aczki feministycznej Elisabeth Blackwell; drugi z braci Blackwell, Henry, o�eni� si� z inn� feministk� � Lucy Stone, przyjaci�k� wielebnej Brown jeszcze z czas�w college'u.

Zjednoczeni

   W 1931 r.  w Seattle dosz�o do po��czenia kongregacjonalist�w zrzeszonych w Narodowej Radzie Kongregacjonalnej z Ko�cio�em Chrze�cija�skim (obejmuj�cym ok. 65 wsp�lnot afro-ameryka�skiej proweniencji) i powstania Kongregacjonalnych Ko�cio��w Chrze�cija�skich. Od tego czasu mo�na odnotowa� bardzo silne d��enia zjednoczeniowe: w 1934 w Cleveland Synod Ewangelicki Ameryki P�nocnej i Ko�ci� Reformowany w Stanach Zjednoczonych stworzy�y Ewangelicki i Reformowany Ko�ci�, z kt�rym ju� w 1937 Kongregacyjne Ko�cio�y Chrze�cija�skie zacz�y rozmowy na temat zawarcia unii. Niestety, wydarzenia w Europie, zw�aszcza w Niemczech rz�dzonych przez nazist�w, spowolni�y prace. Z drugiej strony u�wiadomiono sobie, �e przysz�e wsp�lne dzia�ania powinny opiera� si� nie na abstrakcyjnej idei powszechnej ewangelizacji, ale koncentrowa� si� na cz�owieku i jego potrzebach.

   Podstawy unii (tak zatytu�owany jest r�wnie� oficjalny dokument � Basis of Union) ostatecznie opracowano dopiero po II wojnie �wiatowej, w latach 1949 � 1954. Trzy lata p�niej odby� si� Synod Zjednoczeniowy, na kt�rym proklamowano powstanie Zjednoczonego Ko�cio�a Chrystusa (UCC). W tym samym � 1957 r. opracowano Konstytucj� UCC, kt�ra opiera si� na dokumentach pochodz�cych z r�nych tradycji, od star...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin