formy stdialne i postacie zjawiskowe.pdf

Formy stadialne i postacie zjawiskowe popełnienia czynu zabronionego

Mają na celu rozszerzenie odpowiedzialności karnej na osoby inne niż tylko te, bezpośrednio dokonujące czynu .

Całość uregulowana w Rozdziale II KK.

Formy stadialne – pochód przestępstwa (łac. iter delicti )

0. zamiar (nie należy do form stadialnych ❢❢❢ gdyż cogitationis poenam nemo patitur )

1. przygotowanie

2. usiłowanie (art. 13 – 15 KK):

13 §1:

„kto w zamiarze ” – może nastąpić tylko z winy

umyślnie



3. dokonanie – niezdefiniowane w KK – sytuacja, w której sprawca swoim zachowaniem wyczerpał wszystkie znamiona typu

czynu zabronionego .

 istotny jest tu konkretny typ czynu zabronionego dla przestępstw bezskutkowych

z działania – dokonane, gdy sprawca wykonał czynność, niezależnie od tego, czy wykonuje ją nadal

z zaniechania – dokonane, gdy sprawca nie ma już możliwości przedsięwzięcia nakazanego mu zachowania .

 casus Rywina, który powołując się na „wpływ polityczny”, obiecywał wręczyć korzyść majątkową, co jest penalizowane w

art. 230 KK – było to już dokonanie . Zarzucano mu też oszustwo z art. 286 – doprowadzał inną osobę do niekorzystnego

rozporządzenia swym majątkiem – jest to jednak przestępstwo skutkowe, którego skutek jednak nie nastąpił. Z tej racji – było

to tylko usiłowanie z art. 286.

Postacie współdziałania przestępnego

(postacie zjawiskowe i typowe związki funkcjonalne między typami przestępstw 1 )

Postacie zjawiskowe przestępstwa:

⇨ sprawstwo (art. 18 § 1) – wykonanie 2 czynu:

 samodzielnie

( sprawstwo zwykłe )

 wspólnie i w porozumieniu z inną osobą

( współsprawstwo )

✔należy je odróżniać od sprawstwa równoległego – dokonywanego w

tym samym miejscu i czasie, ale bez porozumienia

✔ współsprawstwo sukcesywne – jeden ze współsprawców dołącza do

wykonywania czynu w trakcie – współsprawca sukcesywny może

odpowiadać za elementy, które popełniono przed jego przystąpieniem do

czynu, jeżeli obejmował je swoją świadomością i tym samym –

porozumieniem .

✔ współsprawstwo konieczne – do zrealizowania czynu konieczna jest

wielość sprawców ( eg. udział w zbiegowisku – art. 254 KK, bójka,

kazirodztwo – art. 201 KK)

 kieruje dokonaniem czynu przez inną osobę

( sprawstwo równoległe )

( współsprawstwo sukcesywne )

( współsprawstwo konieczne )

( sprawstwo kierownicze )

 wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleca jej dokonanie czynu

( sprawstwo polecające 3 )

⇨ podżeganie (art. 18 § 2) – kto chcąc 4 , by inna osoba popełniła przestępstwo, nakłania ją do tego

⇨ pomocnictwo (art. 18 § 3) – kto w zamiarze 5 , by inna osoba popełniła przestępstwo, swoim zachowaniem jej to ułatwia .

 Może być dokonane także przez zaniechanie , a nawet tylko przez eg. dodawanie odwagi .

Zagrożenie karne (art. 19):

⇨ podżeganie – w granicach zagrożenia karnego za sprawstwo (§ 1)

⇨ pomocnictwo – w granicach zagrożenia z sprawstwo z możliwością nadzwyczajnego złagodzenia kary (§ 2)

1 Eg. paserstwo – funkcjonalnie związane z kradzieżą. rozbojem, etc . Podobnie z łapownictwem czynnym i biernym, albo poplecznictwem (ułatwianie innej osobie

uniknięcia odpowiedzialności karnej)

2 Nie „ dokonanie ”, bo można przypadkiem utknąć na etapie usiłowania .

3 Są to tzw. niewykonawcze postaci sprawstwa.

4 Tylko umyślność w zamiarze bezpośrednim .

5 Tylko umyślność, ale również w zamiarze ewentualnym .

Rozgraniczanie form zjawiskowych :

⇨ pomocnictwo contra współsprawstwo – dwóch przestępców postanowiło wymordować członków pewnej rodziny. włamali

się do domu i jeden świecił latarką , drugi zaś zabijał .

 Koncept wąski zwraca uwagę na czasowniki – a więc współsprawcą jest tylko ten, kto sam wypełnia wszystkie znamiona

czynu zabronionego. Zgodnie z nią „latarnik” był pomocnikiem .

 Koncept szeroki odchodzi od podejścia formalistycznego – a więc współsprawcą jest ten, kto w znacznym stopni u 6

przyczynia się do popełnienia przestępstwa i uważa ów czyn za „ wspólny ” 7 . Stąd ona traktuje „latarnika” jako

współsprawcę – ta koncepcja zwyciężyła w tamtym sławetnym procesie ;p

⇨ sprawstwo kierownicze contra polecające – sprawca kierowniczy nie ogranicza się do wydania polecenia , ale również

organizuje działanie i nadzoruje je .

⇨ sprawstwo polecające contra podżeganie – polecenie wymaga uzależnienie przestępcy od zleceniodawcy.

⇨ pomocnictwo contra poplecznictwo (z art. 29 KK) – poplecznik pomaga uniknąć

odpowiedzialności karnej

Zasada niezależności współdziałających

Odpowiedzialność współdziałających nie jest akcesoryjna w stosunku do odpowiedzialności sprawcy właściwego . (art. 20) Stąd

możliwe jest skazanie pomocnika , nawet jeśli odpowiedzialność sprawcy uległa ograniczeniu, bądź wyłączeniu. Ograniczenia

odpowiedzialności stosują się tylko do osoby, której dotyczą. (art. 21 § 1 KK)

Nawet jeśli przestępstwa koniec końców nie popełniono, powstaje odpowiedzialność podżegacza i pomocnika . ;p

ALE: współdziałanie w przestępstwie indywidualnym 8 (art. 21 § 2) rodzi odpowiedzialność tylko, jeśli współdziałający wiedział o

cesze kwalifikującej czyn jako indywidualny.

Przypadkowe współdziałanie w popełnieniu przestępstwa :

Pogląd formalistyczny zakłada, że nie można rozszerzać pomocnictwa / podżegania na przypadki nieumyślności. Można natomiast –

wg. orzecznictwa – być współsprawcą czynu nieumyślnego, zwłaszcza jeśli zachowanie „ współsprawcy ” było istotną przyczyną

popełnienia czynu.

6 Bez tej pomocy, popełnienie przestepstwa byłoby znacznie utrudnione, albo wręcz niemożliwe.

7 Z łacińska nazywa się to animus auctoris , zw. popularnie „animusikiem” xDD

8 Takim, które może być popełnione tylko przez określoną grupę podmiotów.

. Pomocnictwo

jest możliwe przed , w trakcie , a nawet po popełnieniu przestępstwa – jeżeli było wcześniej obiecane . Jeżeli tej obietnicy

zabrakło, mamy do czynienia z poplecznictwem .

⇨ podżeganie contra publiczne nawoływanie do przestępstwa (z art. 255 § 1) – decyduje krąg adresatów – krąg otwarty

(publika) – nawoływanie (255 § 1); krąg zamknięty – podżeganie .

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: