Archetypy świadomości europejskiej.pdf

JerzyTomaszBąbel

Archetypyświadomościeuropejskiej.

Przeszłośćiwspółczesność.

(Wybrane problemy).

Charakterystycznezachowania

zbiorowedanejpopulacjimaswe

główneźródłowarchetypach

rządzącychjejnieświadomością

zbiorową.Objawiasiętoprzede

wszystkimwtzw."charakterze

narodowym",awięcszczególnych,

dominującychcechach,któresąłatwo

rozpoznawalneprzezobcych,aktórerzutują

nastosunektejpopulacjidosiebieiinnycha

takŜenacałyszeregrelacjitypu

społeczeństwowładza,społeczeństwo

ekonomia,historia,martyrologia,zaświatitd.

Archetypyrządzącenieświadomością

zbiorową,zostająwzmacnianelubosłabiane

przezróŜnedramatycznedoświadczeniacałej

społeczności.SąonenajwaŜniejszymi

składnikamiideologicznegosystemu

sterującegodanąpopulacją,warunkująjej

zachowania,aktualnyatakŜeprzyszłybyt.

DlategoteŜmająonetakogromnąwartość

dlacałegonarodu.Uzewnętrzniająsięone

przedewszystkimwformiewyobraŜeń

religijnych.Zewzględunaszczupłośćmiejsca

ograniczymysiętujedyniedoprzedstawienia

hasłowychstwierdzeńdotyczącychtej

tematyki.

Podstawowearchetypyopisaneprzez

C.G.Junganp.archetypyMatkiiOjca

towarzysząludzkościodzaraniajejdziejów.

Szczególneznaczeniewepocekamienia,jak

toudowodniławswoichpracachMariji

Gimbutas,posiadałaWielkaBogini.ZłoŜoną

rolętegonajpotęŜniejszegoarchetypuopisał

zkoleiwswejksiąŜce"TheGreatMother",

uczeńJunga,ErichNeumann.Okresneolitu,w

którymupowszechniłosięrolnictwo,powstały

stałeosiedla,wielkiebudowlemegalityczne,

transportkołowy,meble,garncarstwoiwiele

innychdziśdlanasoczywistychwynalazków,

upłynąłpodznakiemWielkiejBogini,patronki

dobrobytuipłodności,Ŝyciaiśmierci.Wielka

Boginijawiłasięówczesnymludziomjako

wszechogarniającawładczyniziemiinieba,

całegoKosmosu.Jejpartnerembyłbógmęski

wegetacjilubświatła,boskizapładniacz,

ojciecjejmęskiegopotomka.Tensystem

wierzeńtworzyłspołeczeństwomatrylokalnei

matrilinearne,wktórymrytualnaśmierć

władcyodtwarzałaboskikosmicznydramati

gwarantowałaistnienieświata.Towłaśniew

tymczasiepojawiłsięsyndrom"świętego

króla"doskonaleopisanyprzedwielulaty

przezG.Frazerawjego"ZłotejGałęzi".Istotą

tegosystemujestzbawieniepoprzezśmierć,

poprzezświętaofiarę.Śmierćbowiemrodzi

ŜycieaŜycieśmierć.

"Drugarewolucjaneolityczna"rozpoczęłasię

wIIItys.p.n.e.katastrofąekologiczną,

odlesieniemznacznejczęściEuropyoraz

zmianamiklimatycznymi.System

wypaleniskowejgospodarkirolniczej

doprowadziłdowyjałowieniaziemiiupadku

tejdziedzinyludzkiejprodukcjiŜywnościowej.

KatastrofatazwiązanarównieŜzbrakiem

wody,wymusiłanaludziachprzejścieod

rolnictwaihodowlidopasterstwa.Tazmiana

pociągnęłazasobącałyszeregdalszych,a

więcprzejściedosystemupatriarchalnego,

odejścieodosadnictwastałego,pojawienie

sięwyspecjalizowanychpasterzy

wojowników.Upowszechniłsięwynalazek

łukurefleksyjnegoorazrydwanubojowego

zaprzęŜonegowkonieoraztechnologia

wytopubrązu.Degradacjiuległąpierwotna

rolaWielkiejMatki.Jejmiejscenaniebiezajął

wodoiŜyciodajnybógburzyipiorunów,

pogromcasmokasynaWielkiejMatki,bóg

wojownik,Ojciecludzi.Istotątegozkolei

systemujestzwycięstwonadKosmicznym

ZłemSmokiem(=archetypAntypersony),"tui

teraz"orazzaprowadzeniew

dotychczasowychchaosieładuiporządku.Z

myślitejrozwinęłysięwszystkiepóźniejsze

inicjacjewojownikówsmokobójców.Klasa

wojownikówstworzyłarównieŜspecyficznydla

siebieetos,wktórymliczyłysięhonor,chwała

isława.PowszechnyrankingdawałmoŜliwość

ustalenianapewienczasdominującejpozycji

wybitnychwojownikówwpopulacji.Tworzył

onhierarchię.Odtegoczasukrólowieludów

indoeuropejskichwywodziliswepochodzenie

odboganiebaiburzyitytułowalisięjego

potomkami(np.władcyachajscynazywali

siebie"synamiZeusa",itd.).

OkrestenprzyniósłtakŜeinicjacje(tzw."lewej

ręki")banitówioutsiderówodwołującychsię

doZła,któregosymbolemstałsięWilk(a

takŜeSmok,NiedźwiedźiLew).Dalekim

echemtychpraktyksądodziśpopularnew

Europieopowieściowilkołakach.

PokilkusetlatachŜyciawnowym

gospodarczymsystemie,okazałosię,Ŝe

pasterstwobyłorównieŜswegorodzaju

pułapkaekologiczną.Pojawiłsiębowiem

dotkliwybrakbiałkaroślinnegowpoŜywieniu

ludzi.Koniecznościąstałsięwięcpowrótdo

rolnictwaikontynuacjadwutorowej

gospodarki.Miałomiejscewepocebrązui

zbiegłosięwczasiezrestytucjąisukcesją

lasów.Wtedywłaśnienastąpiłapowolna

rewaloryzacjakultówpłodnościowych,w

którychgłównąrolęodrywałybóstwa

Ŝeńskie.

Wwierzeniachpatriarchalnychludów

indoeuropejskichgłównymsuwerennym

bóstwembyłbógnieba,jednakŜewokresie

wędrówektychludów,symbiozylubwalkiz

napotkanymispołecznościami

"staroeuropejskimi"atakŜenaskuteksamego,

wewnętrznegorozwojurodzimejmitologii,

pozycjaowegobogapodlegałaróŜnym

zmianom.

PojawieniesięnaarenieHistoriiludów

germańskichtoczącychwielowiekowebojez

sąsiadamiatakŜepomiędzysobą,

doprowadziłdogloryfikacjiwojny

przynoszącejchwałęizysk.

Ogromneznaczeniewtychspołecznościach

zaczęliodgrywaćmistrzowieinicjacji

wojennychiichbógmagiszaman

Odyn/Wodan.Byłon"pierwszym

inicjowanym","wiszącymnaDrzewie

Kosmicznym",opiekunemiOjcem

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: