Geografia sp-eko. sprawdzian. III... komunikacja.doc

Przemysł to dział gospodarki narodowej zajmujący się eksploatacją i przetwarzaniem

zasobów przyrody w sposób masowy, przy użyciu maszyn i zastosowaniu podziału pracy.

Przemysł to działalność gospodarcza, polegająca na wydobywaniu surowców i produkowaniu

wyrobów oraz świadczeniu usług w zakresie zaopatrywania w energię, wodę i gaz.

Przemysł spełnia pewne funkcje

1. Produkcyjna – pozyskuje i przetwarza surowce i półprodukty na artykuły gotowe,

kształtuje strukturę bilansu handlowego, bierze udział w tworzeniu PKB, wymusza

rozwój nauki (rozwój technologiczny)

2. przestrzenna – zabiera część terenu pod zabudowę zakładu a to znaczy, że wpływa na

sposób zagospodarowania terenu i przekształca środowisko naturalne , przyspiesza

procesy urbanizacyjne

3. społeczna – wpływa na strukturę zawodową i poziom życia ludności

Czynniki lokalizacji przemysłu możemy podzielić na dwie grupy:

- czynniki naturalne

· klimat, ukształtowanie terenu, właściwości fizjograficzne – obecnie nie są one najważniejsze bowiem zostały przełamane przez postęp naukowo-techniczny. Za przykład można wziąć górnicze miasta Alaski, czy Syberii o bardzo niekorzystnych warunkach klimatycznych. Dzięki nowoczesnym metodom eksploatacji możliwe jest wydobycie surowców zalęgających głęboko czy też znajdujących się pod dnem morskim.

· baza surowcowa – stanowią ją surowce jak i półprodukty. Najważniejsza baza surowcowa jest w przypadku przemysł wydobywczego. Istnieją tez zakłady przemysłowe, które dla obniżenia kosztów produkcji lokalizowane są w pobliżu bazy surowcowej (np. hutnictwo miedzi). Sąsiedztwo bazy surowcowej ma znaczenie też ze względu na obniżanie się wartości surowca w czasie transportu na dużych odległościach (przemysł spożywczy). Istnieją tez zakłady z dala od bazy surowcowej

( import z zagranicy), albo przeważają inne czynniki lokalizacji.

· dostęp do wody – większość gałęzi przemysłu zużywa dużo wody. Lokalizacja z dala od rzek czy jezior podnosi koszty produkcji. Ważne dla przemysłu włókienniczego, papierniczego, spożywczego hutniczego.

- czynniki pozanaturalne:

· baza energetyczna – zakłady o energochłonnym profilu produkcji zlokalizowane są w sąsiedztwie elektrowni o dużej mocy. Są to huty metali nieżelaznych (np. huty aluminium), czy zakłady chemiczne, stosujące elektroniczne procesy produkcji.

· zasoby siły roboczej – mimo postępującej mechanizacji przemysłu jest to nadal ważny czynnik. Powszechna jest lokalizacja przemysłu na obszarach gdzie istnieje bezrobocie i nadwyżka siły roboczej. Zmniejsza to koszty – budowa domów dla pracowników, organizacja zaplecza usługowego. Siła robocza to też wykwalifikowana kadra, która jest bardzo poszukiwana (przemysł elektroniczny). Siła robocza potrzebna jest w przemyśle elektromaszynowym, odzieżowym, włókienniczym.

· rynek zbytu - lokalizacja blisko rynku zbytu oznacza niższe koszty przechowania i transportu. Można też prowadzić intensywna działalność reklamową. Ważne jest to dla przemysłu spożywczego, przemysłu przedmiotów codziennego użytku – przemysł odzieżowy, obuwniczy oraz przemysłu o wąskim kręgu odbiorców – np. specjalistyczne maszyny i urządzenia.

· infrastrukturę techniczna – siec komunikacyjną, energetyczną i wodno-kanalizacyjną, oczyszczalnie ścieków, rurociągi i gazociągi.

· zaplecze naukowe - ośrodki naukowo-badawcze, wyższe uczelnie, szkoły kształcenia zawodowego, obecność wykwalifikowanej kadry

· korzyści aglomeracji zakładów przemysłowych – skupienie wielu przemysłów umożliwia współprace naukowo-techniczną, wymianę doświadczeń, specjalizację produkcji, wymianę towarową. Aglomeracja stanowi duży rynek zbytu i zapewnia silę roboczą.

Czynniki lokalizacji przemysłu nowych technologii

1) bliskość instytucji badawczych i naukowych prowadzących badania nad innowacyjnymi technologiami oraz kształcącymi kadrę pracowniczą

2) dobra jakość infrastruktury komunikacyjnej oraz bliskość lotniska- przemysł ten wymaga częstych kontaktów personalnych z innymi ośrodkami oraz specyficznych i często bardzo kosztownych dostaw

3) czyste środowisko przyrodnicze wykorzystywane w toku niektórych procesów technologicznych np. przy produkcji półprzewodników (czyste powietrze) lub produkcji krystalicznego kremu (czysta woda)

4) atrakcyjność krajobrazu wpływająca na zwiększenie intensywności i efektywności pracy umysłowej.

Do przemysłu nowych technologii zaliczamy

1. chemiczny
2. farmacyczny
3. maszynowy
4. elektrotechniczny
5. elektroniczny
6. aeronautyke
7. mechanika precyzyjna

Restrukturyzacja – przeobrażenie ,modernizacja, zmiana , rodzajów produkcji i organizacji pracy

Do najbardziej znanych Technopolii zalicza się:
Dolinę Krzemową,
Drogę 128 koło Bostonu,
Tokijski Okręg Przemysłowy.
Natomiast na obrzeżach Berlina powstaje Centrum Kooperacji Wschód-Zachód-(najnowocześniejsza technopolia w Europie). Również Paryż i Londyn należą do światowych ośrodków wysokiej technologii. Do technopoli  zalicza się także parki techniczne

TRANSPORT

Transport samochodowy- jest jedną z najważniejszych gałęzi transportu

Początki transportu drogowego sięgają VI w. p.n.e., kiedy to rozwijały się ścieżki, dominował ruch pieszy, a w Persji i Grecji powstały pierwsze niewielkie odcinki dróg o twardej nawierzchni, W Polsce budowa pierwszej drogi o nawierzchni twardej nastąpiła na przełomie XIX i XX w. w okolicach Łodzi i Wrocławia

Transport kolejowy – gałąź transportu zaliczana do transportu lądowego, a szerzej, do transportu powierzchniowego. Kolejowy system transportowy obejmuje infrastrukturę, czyli linie kolejowe, stacje (dworce, przystanki), zaplecze techniczne

Faza rozkwitu transportu kolejowego rozpoczęła się w 1825 roku, kiedy to uruchomiono linię kolei publicznej łączącą Stockton z Darlington w Wielkiej Brytanii, zbudowaną i wyposażoną w parowozy przez George'a Stephensona.

Transport przesyłowy polega na przenoszeniu (przesyłaniu) ładunków rurociągami, taśmociągami lub przewodami. Jego specyficzną cechą jest przystosowanie sieci do przesyłania tylko jednego rodzaju ładunku. Jego zaletą jest szybkość przesyłania ładunków oraz relatywnie niskie koszty transportu.
Rurociągami przesyła się ropę naftową, gaz ziemny, wodę, węgiel kamienny (USA, stan Ohio) oraz inne ciecze i gazy, np. mleko w Szwajcarii.
Taśmociągi służą do transportu ładunków sypkich, dlatego mają największe zastosowanie w górnictwie.
Przewodami przesyłana jest energia elektryczna o wysokim napięciu.
Na świecie rurociągami transportuje się ok. 90% ropy naftowej i ponad 95% gazu ziemnego.

Żegluga morska realizowana jest między portami morskimi za pomocą wyspecjalizowanych statków, np.:

·         statków pasażerskich do przewozu osób

·         statków typu RORO do przewozu samochodów ciężarowych i wagonów kolejowych z towarem

·         kontenerowców do przewozu towarów w kontenerach

·         gazowców rozmaitego rodzaju do przewozu gazu w różnej postaci

·         tankowców do przewozu towaru płynnego, głównie produktów przemysłu naftowego

·         drobnicowców do przewozu towarów liczonych w sztukach

·         masowców do przewozu towarów sypkich

Ze względu na rejon pływania żeglugę podzielić można na:

·         żeglugę krajową – podróże po morskich wodach wewnętrznych i morzu terytorialnym (patrz niżej żegluga przybrzeżna)

·         żeglugę przybrzeżną – podróże po Morzu Bałtyckim do 8° długości geograficznej wschodniej (każdy kraj ma swoją definicję i obszar tej żeglugi)

·         żeglugę międzynarodową – podróże po obszarach morskich innych niż wymienione powyżej, zwana też żeglugą wielką

Żegluga kabotażowa lub kabotaż to żegluga pomiędzy portami tego samego państwa. Jeśli odbywa się w obrębie jednego morza nazywana jest kabotażem małym. Jeśli porty te znajdują się na różnych morzach to mówimy o kabotażu wielkim. Często kabotażem nazywa się ogólnie żeglugę przybrzeżną.
Nazwa pochodzi od nazwiska Giovanniego Cabota

Żegluga liniowa odbywa się na stałych trasach według określonego rozkładu rejsów.

Żegluga trampowa lub tramping to rodzaj żeglugi bez stałego rozkładu rejsów; przewóz najczęściej całookrętowych ładunków wynikający z aktualnego zapotrzebowania rynku przewozowego.

Żegluga wahadłowa to forma żeglugi odbywająca się wyłącznie między dwoma konkretnymi portami lub przystaniami. W zależności od akwenu, który ma do pokonania statek może zaliczać się do żeglugi morskiej, przybrzeżnej lub śródlądowej. W skład floty obsługującej taką formę transportu najczęściej wchodzą różnej wielkości promy z furtami dziobowymi i rufowymi umożliwiającymi wjazd i wyjazd pojazdów z obu stron statku.

Cywilny transport lotniczy w Polsce zapoczątkowany został w 1919 r. pierwszym przelotem z pasażerami na trasie z Poznania do Warszawy. W 1929 r. powstało przedsiębiorstwo Polskie Linie Lotnicze LOT. Obecnie transport ten stopniowo podlega modernizacji, wymianie podlegają starsze typy samolotów. Połączenia zagraniczne prowadziły z Warszawy do wszystkich ważniejszych stolic europejskich oraz do Nowego Jorku, Chicago, Montrealu, Pekinu, Delhi, Bangkoku, Stambułu, Dubaju i Kairu.

Telefonia - dział telekomunikacji obejmujący zagadnienia wykorzystania środków do łączności głosowej na odległość, w szczególności przez zestawianie połączeń pomiędzy telefonami.

Telewizja - dziedzina telekomunikacji przekazująca ruchomy obraz oraz dźwięk na odległość. W jednym miejscu za pomocą kamery i mikrofonu rejestruje się sygnał, który następnie jest transmitowany do dowolnego miejsca w zasięgu transmisji. Sygnał odbierany jest przez odbiornik telewizyjny i przetwarzany na obraz oraz dźwięk.

Telefonia komórkowa - infrastruktura telekomunikacyjna (oraz procesy związane z jej budową i eksploatacją), umożliwiająca abonentom bezprzewodowe połączenia na obszarze złożonym z tzw. komórek (ang. cells), obszarów kontrolowanych przez poszczególne anteny stacji bazowych. Charakterystyczną cechą tego typu telefonii jest zapewnienie użytkownikowi mobilności, może on zestawiać połączenia (oraz połączenia mogą być zostawione do niego) na terenie pokrytym zasięgiem radiowym związanym ze wszystkimi stacjami bazowymi w danej sieci.

Internet (ang. International - globalna, międzynarodowa; network - sieć, również spotykany zapis: łac. inter - między, ang. net - sieć; dosłownie międzysieć) – ogólnoświatowa sieć komputerowa,[1] która jest logicznie połączona w jednolitą sieć adresową opartą na protokole IP (ang. Internet Protocol). Sieć ta dostarcza lub wykorzystuje usługi wyższego poziomu, które oparte są na funkcjonowaniu telekomunikacji i związanej z nią infrastrukturze.