Nowy Jork Przygotowany. Co robić w razie sytuacji wyjątkowych.pdf

NOWY JORK

PRZYGOTOWANY

John T. Odermatt, Komisarz

BIURO DO SPRAW SYTUACJI WYJÑTKOWYCH MIASTA NOWY JORK - NYC.GOV

Domowy

èRÓD¸O INFORMACJI NA TEMAT

CO ROBIå W RAZIE SYTUACJI WYJÑTKOWYCH

· Co trzeba wiedzieç

· Co trzeba mieç

· W co zaopatrzyç dom

Broszur´ pt.: READY NEW YORK w j´zyku polskim

opracowa∏a dla Paƒstwa firma POLISH PAGES, INC.

we wspó∏pracy z New York City Office of Emergency

Management. Broszura ta jest dost´pna równie˝

w najnowszej ksià˝ce - POLISH PAGES 2004.

POLISH

Michael R. Bloomberg, Burmistrz

PORADNIK

jak byç przygotowanym

PAGES

TREÂCI...

Porady dotyczàce sposobu przygotowania

si´ do sytuacji wyjàtkowych

PRZYGOTUJ SI¢

NA POTENCJALNE

Ogólne zasady post´powania

w sytuacjach wyjàtkowych

ZAGRO˚ENIA

EWAKUACJA

SCHRONIENIE W MIEJSCU,

W KTÓRYM ZASTA¸A CI¢ KATASTROFA 4

SCHRONISKA PUBLICZNE

ZAK¸ÓCENIA W DOSTAWACH

US¸UG KOMUNALNYCH

Drogi mieszkaƒcu Nowego Jorku,

Lista zagro˝eƒ

Nasze miasto podj´∏o wysi∏ek, aby przygotowaç si´ na

ewentualnoÊç zaistnienia sytuacji wyjàtkowych. W∏adze

Nowego Jorku uk∏adajà scenariusze zagro˝eƒ i nieustan-

nie pracujà nad sposobami ich rozwiàzywania. Szko∏y,

organizacje niedochodowe i biznesy tak˝e przygotowujà

si´ do w∏aÊciwej reakcji na trudne i wyjàtkowe sytuacje.

Mimo, ˝e w∏adze miasta sà w stanie zareagowaç na nie-

spodziewanà katastrof´, to bardzo wa˝ne jest tak˝e

indywidualne przygotowanie do sytuacji wyjàtkowych

ka˝dego mieszkaƒca miasta, jego najbli˝szej rodziny

i wspó∏lokatorów. Czytajàc ten przewodnik, zorientu-

jesz si´, jak mo˝esz to uczyniç w ∏atwy sposób.

KL¢SKI ˚YWIO¸OWE:

Trudne warunki atmosferyczne:

burze z wy∏adowaniami elektrycznymi,

nag∏e powodzie i tornada 6

Zagro˝enia okresu zimowego 7

Sztormy nadbrze˝ne 7

Ekstremalne upa∏y 8

PO˚ARY 9

TRZ¢SIENIA ZIEMI 9

TLENEK W¢GLA 9

EPIDEMIE I ZAGRO˚ENIA BIOLOGICZNE 9

NAPROMIENIOWANIE RADIOAKTYWNE 10

ZAWALENIA BUDYNKÓW LUB EKSPLOZJE 10

NIEBEZPIECZNE MATERIA¸Y

LUB WYCIEKI CHEMICZNE

Podr´cznik „Nowy Jork przygotowany” opisuje ró˝ne

zagro˝enia, jakich mo˝emy doÊwiadczyç, jako mieszkaƒ-

cy Nowego Jorku i podaje wa˝ne informacje o tym, jak

nale˝y zareagowaç na katastrof´ i jak przygotowaç si´

do niej. Zastosowanie si´ do tych porad pomo˝e tobie

i twojej rodzinie opanowaç sytuacj´ w czasie katastrofy.

Prosimy, przeczytaj uwa˝nie ten przewodnik i miej go

pod r´kà. Podziel si´ zawartymi w nim informacjami z ro-

dzinà, przyjació∏mi i sàsiadami. Bàdê przygotowany!

UWAGI NA TEMAT TERRORYZMU

Informacje dla ciebie

i twoich najbli˝szych

LUDZIE W PODESZ¸YM WIEKU

I OSOBY NIEPE¸NOSPRAWNE

ZDROWIE PSYCHICZNE

RODZICE I RODZINY

WSKAZÓWKI DLA W¸AÂCICIELI

ZWIERZÑT DOMOWYCH 13

PRZYGOTOWANIE NA WYPADEK W METRZE 14

JAK MO˚ESZ POMÓC MIASTU 14

DODATKOWE èRÓD¸A INFORMACJI 14

Karta informacyjna na wypadek

sytuacji wyjàtkowej

Z wyrazami szacunku,

Michael R. Bloomberg, Burmistrz

Kontakt z w∏adzami miejskimi

w sytuacji wyjàtkowej

SPIS

PORADY DOTYCZÑCE SPOSOBU PRZYGOTOWANIA SI¢ DO SYTUACJI WYJÑTKOWYCH DLA CIEBIE I TWOJEJ RODZINY

rzygotowanie si´ do sytuacji wyjàtkowej jest sprawà prostà i polega na planowaniu z wyprzedzeniem. Jest ono ∏atwe

i tanie. Zapoznaj si´ z podanymi poni˝ej informacjami, a szybko zorientujesz si´, czy ty i twoi domownicy przygotowani

jesteÊcie do sytuacji wyjàtkowej. Sprawdê i uzupe∏nij wymienionà poni˝ej list´ porad w okresie zmiany czasu z letniego

na zimowy i odwrotnie. Upewnij si´, ˝e jest ona kompletna i wszystko masz przygotowane do zabrania ze sobà

w przypadku koniecznoÊci nag∏ego opuszczenia domu.

Domowy plan zachowania na wypadek katastrofy

ZawartoÊç torby ewakuacyjnej

Co trzeba wiedzieç

Weê pod uwag´ przygotowanie wraz z domownikami planu na wypadek

katastrofy, rozdzielcie obowiàzki pomi´dzy siebie, ustalcie, co ka˝dy

ma zrobiç, jak si´ odnaleêç i jak si´ ze sobà komunikowaç w sytuacjach

wyjàtkowych. W tym celu przygotowaliÊmy dwie karty wielkoÊci

portfela dost´pne w rozdziale KARTA INFORMACYJNA NA WYPADEK

SYTUACJI WYJÑTKOWEJ, na stronie 15. Zrób ich fotokopie, jeÊli jest to

niezb´dne. Zobacz równie˝ EWAKUACJA, na stronie 4.

Co trzeba mieç

Ka˝dy domownik powinien przygotowaç torb´ ewakuacyjnà z takimi

artyku∏ami i przedmiotami, które mogà byç potrzebne w przypadku

ewakuacji. Torba ewakuacyjna ka˝dego cz∏onka rodziny powinna byç

wytrzyma∏a i ∏atwa do przenoszenia. Mo˝e to byç plecak lub walizka na

kó∏kach. Powinna byç ∏atwo dost´pna w sytuacji zmuszajàcej do szyb-

kiego opuszczenia domu. Upewnij si´, ˝e zawiera ona rzeczy przydatne

podczas wszystkich pór roku. Zobacz równie˝ EWAKUACJA, na stronie 4.

kopie wa˝nych dokumentów umieszczone w wodoszczelnym

pojemniku (karty ubezpieczeniowe, paszporty, akty urodzenia, akty

prawne, akty w∏asnoÊci, dokumenty to˝samoÊci z fotografiami itp.)

Ustal, w jakim miejscu spotkajà si´ domownicy po ewentualnej

katastrofie. Wybierzcie dwa miejsca spotkania - jedno tu˝ przy

domu, drugie w miejscu publicznym i bardziej odleg∏ym, jak bib-

lioteka, klub osiedlowy czy koÊció∏.

zapasowy komplet kluczy do mieszkania i samochodu

Upewnij si´, ˝e wszyscy znajà adres i telefon drugiego miejsca

spotkania.

karty kredytowe i ATM oraz gotówka, szczególnie o niskim nominale;

zalecamy dysponowaç zawsze sumà co najmniej 50-100 dol.

Poznaj i sprawdê wszystkie drogi prowadzàce z twojego domu

i osiedla.

woda butelkowana i ˝ywnoÊç o d∏ugim terminie wa˝noÊci, taka jak

batony wysokokaloryczne czy batony granola

Wyznacz jednego krewnego lub znajomego mieszkajàcego w innym

stanie, do którego mo˝ecie dzwoniç jeÊli zostaniecie rozdzieleni

w czasie katastrofy. W przypadku przecià˝enia linii telefonicznych

w Nowym Jorku, ten pozastanowy kontakt mo˝e byç wa˝nym

sposobem komunikacji mi´dzy wami. Kiedy linie lokalne sà zaj´te,

mo˝e byç ∏atwiej dodzwoniç si´ poza miasto.

latarka, radio AM/FM na baterie i zapas baterii. Mo˝esz równie˝

zaopatrzyç si´ w sklepie w specjanie uruchamiane radio na korbk´,

które nie wymaga baterii.

lekarstwa w iloÊci potrzebnej na jeden tydzieƒ, a tak˝e inne

niezb´dne rzeczy osobiste; pami´taj o koniecznoÊci wymiany leków,

zanim stracà one wa˝noÊç; przygotuj list´ leków dla ka˝dej osoby

z podanym dawkowaniem lub kopie recept

Uwzgl´dnij potrzeby ludzi w podesz∏ym wieku, osób

niepe∏nosprawnych i osób nieznajàcych j´zyka angielskiego.

zestaw pierwszej pomocy

Sprawdê praktycznie dzia∏anie waszego planu wraz ze wszystkimi

domownikami.

mocne, wygodne buty, lekkie ubranie przeciwdeszczowe, koc ter-

miczny

Upewnij si´, ˝e wszyscy domownicy sà zaopatrzeni w kopie wasze-

go domowego planu przygotowanego na wypadek katastrofy i majà

je schowane w swoich portfelach lub plecakach szkolnych.

informacja o miejscu spotkania oraz ma∏a mapa regionu

przybory piel´gnacyjne dla dzieci i inne niezb´dne rzeczy dla

doros∏ych.

Przedmioty niezb´dne w przypadku sytuacji wyjàtkowej

W co zaopatrzyç dom

Przygotuj zapas niezb´dnych rzeczy wystarczajàcy na prze˝ycie co najmniej trzech dni. Je˝eli jest to mo˝liwe, to przechowuj je w ∏atwo dost´pnym,

oddzielnym pojemniku lub w szafie. Powiadom rodzin´, ˝e te zapasy sà przeznaczone wy∏àcznie na czas katastrofy. Zobacz równie˝ SCHRONIENIE

W MIEJSCU, W KTÓRYM ZASTA¸A CI¢ KATASTROFA, na stronie 4.

jeden galon wody pitnej dziennie na jednà osob´

niepsujàce si´, gotowe do spo˝ycia jedzenie w puszkach i r´czny

otwieracz do konserw

zestaw pierwszej pomocy, leki i recepty

latarka, radio na baterie AM/FM i zapasowe baterie

gwizdek

jedna kwarta bezzapachowego p∏ynu z chlorem (bleach) lub tabletki

jodyny (tylko do dezynfekcji wody, je˝eli jest to zalecone przez

urz´dników s∏u˝by zdrowia) i wkraplacz do oczu do dozowania

iloÊci p∏ynu z chlorem (bleach), u˝ywanego do dezynfekcji wody

Êrodki higieny osobistej: myd∏o, Êrodki higieny dla kobiet, szczo-

teczka, pasta do mycia z´bów, itp.

solidne buty, grube r´kawice, ciep∏a odzie˝, koc termiczny i lekkie

okrycie przeciwdeszczowe

dodatkowa gaÊnica przeciwpo˝arowa, wykrywacze dymu i tlenku

w´gla

przedmioty s∏u˝àce do sprawowania opieki nad dzieçmi i wszelkie

niezb´dne przedmioty

inne przybory i narz´dzia

Ewakuacja Schronienie w miejscu, w którym zasta∏a ci´ katastrofa Schroniska publiczne

OGÓLNE ZASADY POST¢POWANIA W SYTUACJACH WYJÑTKOWYCH

Akcja ratunkowa b´dzie ∏atwiejsza, jeÊli wczeÊniej przygotujesz odpowiedni plan dzia∏ania.

mo˝e zaistnieç koniecznoÊç

ewakuacji twojego domu

lub osiedla. O tym, kiedy si´ ewa-

kuowaç, zostaniesz powiadomiony

przez w∏adze miasta, Êrodki maso-

wego przekazu oraz otrzymasz bez-

poÊrednie ostrze˝enia. Ewakuacja

jest stosowana jako ostatecznoÊç

w sytuacji powa˝nego zagro˝enia

bezpieczeƒstwa ludnoÊci.

nia nie jest wskazana, lub jest niemo˝liwa, to najprawdopodobniej

zostaniesz poproszony o pozostanie tam, gdzie jesteÊ. Schronienie

si´ w miejscu, w którym zasta∏a ci´ katastrofa, mo˝e byç dobrym sposo-

bem ochrony szczególnie w sytuacjach zwiàzanych z zatruciem powietrza.

Pami´taj, ˝e powinieneÊ skorzystaç z tej ewentualnoÊci tylko i wy∏àcznie

w przypadku wyraênego polecenia wydanego przez przedstawicieli akcji

ratunkowej.

JE˚ELI ZOSTA¸EÂ POPROSZONY O SCHRONIENIE SI¢ W MIEJSCU, W KTÓRYM

ZASTA¸A CI¢ KATASTROFA:

· Wejdê do domu lub najbli˝szego odpowiedniego budynku (szko∏a, biblioteka,

Êwiàtynia, itp.).

· Schroƒ si´ w pokoju, który ma niewiele okien i drzwi; najlepiej, gdy w tym pokoju

EWAKUUJ SI¢ NATYCHMIAST, JE˚ELI:

· Otrzyma∏eÊ takie polecenie od

b´dzie przypada∏o co najmniej 10 stóp kwadratowych na jednà osob´.

· Uszczelnij wszystkie okna i drzwi.

przedstawiciela akcji ratunkowej.

· JesteÊ bezpoÊrednio zagro˝ony.

· Wy∏àcz wszystkie systemy wentylacyjne.

· Nie u˝ywaj telefonu - zachowaj wolnà lini´ na telefony nag∏ej potrzeby.

· Wyczuwasz gaz lub dym.

· W∏àcz radio lub telewizor i zapoznawaj si´ na bie˝àco z podawanymi komunikatami

· Widzisz ogieƒ.

informacyjnymi.

· Korzystaj z torby ewakuacyjnej i zgromadzonych na czas zagro˝enia zapasów.

Zobacz równie˝ PORADY DOTYCZÑCE SPOSOBU PRZYGOTOWANIA SI¢ DO SYTUACJI

WYJÑTKOWYCH, na stronie 3.

BÑDè GOTOWY DO EWAKUACJI:

· Zabezpiecz swój dom: opuszczajàc go

zamknij okna i drzwi na klucz, od∏àcz

od êróde∏ zasilania sprz´t elektryczny.

Osoby upowa˝nione poinformujà ci´,

czy jest konieczne od∏àczenie energii

i wy∏àczenie dop∏ywu wody.

· Za∏ó˝ solidne buty i wygodne ubranie

SCHRONISKA PUBLICZNE

N iektóre sytuacje wyjàtkowe mogà wymagaç opuszczenia domu

ochronne, takie jak d∏ugie spodnie

i koszul´ z d∏ugimi r´kawami.

· Weê ze sobà torb´ ewakuacyjnà.

i przeniesienia si´ do specjalnie przygotowanego schroniska

publicznego. Miasto posiada list´ schronisk ró˝nych typów, przy-

gotowanych na ró˝nego rodzaju katastrofy. O koniecznoÊci skorzystania

z jednego z nich poinformujà ci´ w∏adze lokalne.

· Poznaj plan ewakuacji twojego miejsca

pracy.

· Poznaj plan ewakuacji szko∏y twojego

WSKAZÓWKI DOTYCZÑCE SCHRONIE¡ PRZED KATASTROFÑ:

· Je˝eli jest to mo˝liwe, spróbuj znaleêç schronienie u przyjació∏ lub rodziny poza tere-

dziecka.

· Pami´taj, ˝e trasy ewakuacyjne mogà

nem zagro˝onym.

· Miejskie schroniska mogà zostaç zorganizowane w szko∏ach, budynkach miejskich

ulec zmianie w zale˝noÊci od potrzeb

akcji ratunkowej i dlatego s∏uchaj lokal-

nych wiadomoÊci i szukaj informacji

w internecie pod adresem NYC.gov lub

telefonuj pod numer 311 po najbardziej

aktualne informacje.

oraz w Êwiàtyniach. Zapewniajà one podstawowe wy˝ywienie, leki i wod´. Je˝eli

jest to mo˝liwe przynieÊ ze sobà odzie˝, poÊciel, Êrodki higieny osobistej, specjalnà

˝ywnoÊç, leki na recept´ lub inne potrzebne medykamenty.

· Napoje alkoholowe, broƒ i nielegalne substancje sà niedozwolone w schroniskach

publicznych.

· Nie mo˝na przyprowadzaç do schronisk zwierzàt domowych. Tylko zwierz´ta

nale˝àce do s∏u˝b ratunkowych mogà przebywaç na terenie schroniska. Je˝eli jesteÊ

w∏aÊcicielem zwi´rzàt domowych to dodatkowe informacje znajdziesz w rozdziale pt.:

WSKAZÓWKI DLA W¸AÂCICIELI ZWIERZÑT DOMOWYCH, na stronie 13.

· Weê do schroniska swojà torb´ ewakuacyjnà.

Zobacz równie˝ PORADY DOTYCZÑCE SPOSOBU

PRZYGOTOWANIA SI¢ DO SYTUACJI

WYJÑTKOWYCH, na stronie 3.

EWAKUACJA

W niektórych przypadkach

SCHRONIENIE W MIEJSCU,

W KTÓRYM ZASTA¸A CI¢ KATASTROFA

J e˝eli ewakuacja do zorganizowanego przez w∏adze miejsca schronie-

Schroniska publiczne Zak∏ócenia w dostawach us∏ug komunalnych

SCHRONISKA PUBLICZNE (CIÑG DALSZY)

· Pami´taj, ˝e lokalizacja schronisk miejskich mo˝e zmieniaç si´ w zale˝noÊci od rodzaju sytuacji wyjàtkowej, dlatego s∏uchaj wiadomoÊci

lokalnych i sprawdzaj strony internetowe NYC.gov lub dzwoƒ pod numer 311 po najbardziej aktualne informacje.

ZAK¸ÓCENIA

W DOSTAWACH

US¸UG

KOMUNALNYCH

Z ak∏ócenia w dostawach

wasz awari´ wodociàgu, zadzwoƒ pod numer 311 do Departamentu Ochrony Ârodowiska

(Department of Environment Protection - DEP). Przygotuj si´ do przekazania przez telefon

nast´pujàcej informacji: opis sytuacji, wyjaÊnienie, czego dotyczy zalanie (ulica, piwnica,

podziemie, metro itd.), dok∏adna lokalizacja awarii, swoje nazwisko, adres i numer telefonu.

· Je˝eli nie masz wody lub jej ciÊnienie jest zbyt niskie, to powiadom DEP pod numerem 311.

us∏ug komunalnych sà

krótko trwajàcymi nie-

dogodnoÊciami wspó∏czesnych

czasów.

· Je˝eli s∏u˝by miejskie ustalà, ˝e jakoÊç wody pitnej nie odpowiada normom, to otrzymasz

tak˝e informacj´, jak post´powaç w tego typu sytuacji. W pewnych przypadkach mo˝esz byç

poproszony o nieu˝ywanie tej wody do przygotowywania posi∏ków i picia jej bez uprzedniego

przegotowania, dezynfekcji za pomocà p∏ynu z chlorem (bleach), jodyny lub innego Êrodka

bakteriobójczego. W przypadkach szczególnie silnego ska˝enia wody mo˝esz byç proszony

o nieu˝ywanie jej do gotowania, picia, mycia ràk i kàpieli.

· W przypadku suszy s∏u˝by miejskie mogà zaleciç oszcz´dnoÊç wody. W takich sytuacjach

JE˚ELI STRACI¸EÂ PO¸ÑCZENIE

TELEFONICZNE:

· U˝yj w∏asnego telefonu

prosimy o ograniczenie zu˝ycia wody do minimum. W przypadku kl´ski suszy mogà byç

wprowadzone obowiàzkowe restrykcje. Oszcz´dnoÊç wody mo˝e pomóc w zwolnieniu

procesu ubywania jej zapasów i potencjalnie odsunàç w czasie lub wyeliminowaç groêb´

powa˝nych jej niedoborów.

komórkowego lub jeÊli jest to

mo˝liwe po˝ycz telefon od przy-

jaciela lub sàsiada i powiadom

firm´ telefonicznà o utracie

∏àcznoÊci.

· Je˝eli u˝ywasz telefonu bezprze-

wodowego, pami´taj, ˝e mo˝esz

utraciç po∏àczenie w nast´pstwie

utraty elektrycznoÊci. Dobrze

jest wi´c mieç w domu telefon

dzia∏ajàcy bez bezpoÊredniego

zasilania z sieci.

· Alarmy przeciwpo˝arowe b´dà

cznoÊci i mo˝liwej awarii.

ConEdison 24-godz. goràca linia: 1-800-75-CONED (752-6633)

KeySpan 24-godz. goràca linia: 1-718-643-4050

· Od∏àcz z sieci lub wy∏àcz wszystkie urzàdzenia, które zacznà automatycznie pracowaç po

przywróceniu dostaw pràdu. Je˝eli kilka urzàdzeƒ w∏àczy si´ jednoczeÊnie mo˝e to dopro-

wadziç do przecià˝enia sieci elektrycznej.

· Aby zapobiec zepsuciu jedzenia, trzymaj drzwi lodówki i zamra˝arki zamkni´te jak najd∏u˝ej.

nadal pracowa∏y.

Za ka˝dym razem, kiedy otwierasz drzwi, ciep∏o dostaje si´ do wn´trza i przyspiesza proces

odmra˝ania.

· Je˝eli jest to mo˝liwe, pozostaƒ w domu. JeÊli musisz wyjÊç na zewnàtrz, nie podchodê do

JE˚ELI CZUJESZ GAZ:

· Nie pal papierosów, nie zapa-

opuszczonych i zwisajàcych przewodów elektrycznych. Traktuj wszystkie zerwane lub nisko

wiszàce przewody jako potencjalnie groêne.

· W∏àcz radio na bateri´ i s∏uchaj komunikatów dotyczàcych naprawy uszkodzonej sieci elek-

laj zapalniczek, Êwieczek lub

zapa∏ek. Je˝eli zapach jest

bardzo silny, nie u˝ywaj tele-

fonów, prze∏àczników ani innych

urzàdzeƒ elektrycznych - ka˝da

iskra mo˝e spowodowaç po˝ar.

· Otwórz okna.

trycznej.

· Je˝eli zimà dojdzie do przerwy w dostawach energii elektrycznej i mo˝liwych przerw

w ogrzewaniu, uszczelnij swój dom jak najdok∏adniej.

· Nie pal wewnàtrz domu w´glem i nie u˝ywaj kuchenki gazowej do ogrzewania pomieszczeƒ,

poniewa˝ mo˝e to doprowadziç do po˝aru lub niebezpiecznej dla zdrowia koncentracji dymu.

· Nie u˝ywaj pràdnic w pomieszczeniach zamkni´tych. Mogà one pracowaç tylko w pomiesz-

· OpuÊç natychmiast mieszkanie

czeniach otwartych i dobrze przewietrzanych, poniewa˝ wytwarzajà ÊmiercionoÊny tlenek

w´gla.

i zatelefonuj pod numer 911.

WSKAZÓWKI DOTYCZÑCE SCHRONIE¡ PRZED KATASTROFÑ:

· Wspó∏pracuj z kierownictwem schroniska i innymi osobami w celu roz∏adowania stresujàcej sytuacji.

PROBLEMY ZWIÑZANE Z SYSTEMAMI DOPROWADZAJÑCYMI WOD¢

I ODPROWADZAJÑCYMI ÂCIEKI:

Domowy zapas wody butelkowanej mo˝e byç przydatny w ka˝dej sytuacji.

· Je˝eli zauwa˝ysz wod´ wydostajàcà si´ na powierzchni´ ziemi lub drogi, albo podejrze-

W RAZIE BRAKU ZASILANIA ELEKTRYCZNEGO:

· Natychmiast powiadom kompani´ energetycznà, która zaopatruje ci´ w pràd, o braku elektry-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: