2007.10_Kivio_[Open Office].pdf

praktyka

Kivio

Przedstawiam program Kivio, część pakietu KOfice, który służy do tworzenia diagramów. Program jest

dołączony do pakietu darmowego oprogramowania biurowego, więc nie będziesz miał problemu z jego

znalezieniem. Potrai on stworzyć twój diagram dzięki setkom różnego rodzaju obiektów, które możesz

wstawiać oraz wzbogacać o kolory, a także treść w postaci tekstu.

niej środowiska graicznego, którym jest KDE.

Można go zainstalować od razu z całą resztą

elementów tego środowiska. Jeżeli na twoim

komputerze brakuje tego programu albo chcesz mieć ak-

tualną najnowszą wersję, to możesz wejść na stronę http://

www.kde.org i pobrać go z dostępnych projektów. Będę

używał tego oprogramowania w komputerze z zainsta-

lowaną wersją Mandriva Linux.

Z menu wybierz element Wykonaj polecenie , a w nowo-

otwartym oknie w polu Polecenie wpisz kivio , następ-

nie kliknij na przycisk Uruchom i zobaczysz program,

który będzie się uruchamiał.

Tworzenie, otwieranie i zapisywanie pliku

Przejdźmy do sprawy najważniejszej w edytorze, prze-

znaczonym do tworzenia diagramów i schematów, czy-

li do utworzenia nowego pliku. Z kreatora, który uru-

chomił się na samym początku, aby utworzyć nowy plik

– z okna Podstawowy wybierz Pusty dokument . Gdy już to

zrobisz kliknij na przycisk Użyj tego szablonu . Od teraz pra-

cujesz na zupełnie nowym pliku, w którym żadne zmiany

nie zostały jeszcze poczynione.

Możesz także utworzyć nowy plik, dzięki menu Plik ,

a następnie należy wybrać polecenie Nowy . W tym mo-

mencie pojawi się ten sam kreator, którego już użyłeś przy

tworzeniu nowego pliku, więc nie będę opisywał kolej-

nych kroków.

Bardzo ważnym elementem jest zapisanie pliku na

dysku lokalnym komputera, ponieważ gdy nastąpi

awaria pozostaniesz z „niczym”, czyli cała praca ulegnie

Uruchomienie programu

Program, tak jak większość oprogramowania Linuxa, moż-

na uruchomić albo z menu systemowego, albo za pomocą

specjalnej komendy wpisywanej w linii poleceń.

W celu uruchomienia programu kliknij w przycisk

systemowy jeden raz, a następnie z menu wybierz Biuro ,

z tego menu element Kivio . Wówczas program zostanie

uruchomiony.

Jeżeli nie możesz znaleźć programu w swoim menu

systemowym, a jesteś przekonany, że jest na twoim

komputerze, kliknij w menu z programami (domyślnie

znajduje się po lewej dolnej stronie twojego ekranu).

październik 2007

Łukasz Sosna

P rogram jest częścią systemu Linux, a dokład-

praktyka

Kivio

Rysunek 1. Kreator programu Kivio

Pozostało już tylko otwieranie pliku,

aby móc zacząć swoją pracę z edytorem

i poruszać się w nim bez problemu. W tym

celu kliknij na menu Plik , a następnie wy-

bierz opcję Otwórz ; pojawi się okno podob-

ne do tego jakie widziałeś podczas zapisu

pliku na dysk swojego komputera. W pasku

u góry możesz wybrać folder, w którym

chcesz szukać pliku z szablonem. Po lewej

stronie okna znajduje się także pasek, służą-

cy do przejścia do najczęściej używanych

katalogów, więc kliknij w jeden z elemen

tów, aby się tam przenieść. W celu łatwiej-

szego wybierania plików z listy Filtr wy-

bierz opcję Dokument Kivio , Dokument XML ,

a wówczas w oknie pokażą się tylko te

pliki, które edytor jest w stanie odczytać.

Z głównego obszaru okna kliknij jeden raz

na twój plik, a następnie w przycisk OK .

W tym momencie plik został otwarty.

Teraz należy przedstawić jeszcze jed-

ną bardzo ważną sprawę, a jest to wyeks-

portowanie pliku do formatu, którego bę-

dą mogły używać inne programy. Jeżeli

będziesz chciał wstawić swój diagram na

przykład do edytora OpenOfice Writer

musi zostać zapisany w formacie, jaki „ro-

zumie” ten edytor. Najlepszymi formata-

mi do zapisu pliku są JPG ( JPEG ) oraz PNG ,

czyli formaty graiki rastrowej. Kliknij na

menu Plik , a z niego wybierz polecenie

Export , w tym momencie zobaczysz okno

takie samo jak przy zapisie pliku, tylko

z niego należy wybrać inny format. W gór-

nym polu wybierz katalog, gdzie chcesz

zapisać swój plik, możesz także skorzystać

z ikon znajdujących się po prawej stronie

okna, które przeniosą do najczęściej używa-

nych katalogów. W polu Lokalizacja wpisz

nazwę pliku, a z pola Filtr wybierz odpo-

wiednie rozszerzenie pliku, gdzie w przy-

padku eksportu pliku na zewnątrz będzie

to Obrazek PNG . Zaznacz także pole Auto-

matycznie wybierz rozszerzenie nazwy pli-

ku ( .png ), następnie kliknij na przycisk

Zapisz . W tym momencie twój plik zos-

tał wyeksportowany w odpowiednim for-

macie.

zniszczeniu. Powinieneś zapisywać utwo-

rzony plik co jakiś czas, aby temu zapobiec.

W celu zapisania pliku kliknij na menu Plik ,

a z niego wybierz opcję Zapisz . Otworzy się

okno, w którego w górnym polu wybierz

katalog gdzie chcesz zapisać swój plik. Mo-

żesz także skorzystać z ikon znajdujących

się po prawej stronie okna, które przenio-

są do najczęściej używanych katalogów.

W polu Lokalizacja wpisz nazwę pliku. Z pola

Filtr wybierz odpowiednie rozszerzenie pli-

ku, w tym przypadku będzie to Dokument

Kivio . Zaznacz również pole Automatycz-

nie wybierz rozszerzenie nazwy pliku ( .lw ),

aby umożliwić odczyt pliku aplikacjom nie

rozpoznającym rodzaju dokumentu po je-

go nagłówku i dopiero wówczas będziesz

mógł zawsze otworzyć dokument. Na koń-

cu kliknij na przycisk Zapisz . W tym mo-

mencie twój plik został zapisany.

Rysunek 2. Okno zapisu pliku na dysk

Rysunek 3. Otwieranie pliku

Rysunek 4. Eksport pliku do innego formatu

www.lpmagazine.org

praktyka

Kivio

Rysunek 7. Menu służące do formatowania szablo-

nu i łącza

Rysunek 5. Wygląd edytora Kivio

Następnym elementem będzie narysowa-

nie łącza od prostokąta do koła, które utwo-

rzyłeś przed chwilą. Kliknij w menu Narzędzia

i wybierz opcję Prosta linia łącząca , następnie

przejedź kursorem na fragment kartki papieru

i przyciśnij oraz przytrzymaj lewy przycisk

myszy, przeciągnij kursor po przekątnej, a na-

stępnie puść lewy klawisz myszy. W tym mo-

mencie masz narysowaną prostą linię. Przejedź

nad zakończenie linii (którejkolwiek) i w mo-

mencie, gdy kursor zmieni się na cztery strzałki,

przyciśnij i przytrzymaj lewy klawisz myszy.

Potem najedź na bok prostokąta, który nary-

sowałeś poprzednio. Jak za pewne zauważyłeś,

na bokach zrobiły się znaki krzyżyków. Jeżeli

najedziesz kursorem na którykolwiek z nich,

wówczas koniec linii zmieni kolor na czerwony.

W tym momencie puść przycisk. Teraz masz

już połączony jeden kształt do linii.

Następnie zrób dokładnie to samo z dru-

gim końcem linii. Najedź na jej końcówkę,

a kiedy zmieni się kursor w kształt czterech

strzałek, kliknij i przytrzymaj lewy klawisz

muszy. Następnie najedź nim na znak koła.

W tym momencie w obrysie kształtu pojawią

się krzyżyki co oznacza, że możesz najechać

na którykolwiek z nich. Teraz koniec linii ma

czerwony kolor. Puść przycisk myszy. W tym

momencie masz już połączone dwa kształty.

Trzeba także sformatować strzałkę tak,

aby miała grot wskazujący, na któryś z elemen-

tów, jakie narysowałeś. Kliknij więc prawym

klawiszem myszy na strzałce i z menu kon-

tekstowego wybierz opcję Strzałki , w otwar-

tym oknie, które jest podzielone na dwie czę-

Wstawianie elementów

do edytora

Edytor składa się z trzech części, którymi są:

podgląd elementów, kartka papieru, na kto-

rej rysujesz oraz palety, gdzie możesz edyto-

wać swoje wstawione kształty.

Pierwszym elementem, który narysujesz

będzie prostokąt, więc kliknij na menu Na-

rzędzia , a z niego wybierz Dodaj zestaw sza-

blonów . Z podmenu, które się rozwinie wy-

bierz Zestawy przepływów , a w tym menu klik-

nij na Znaki diagramu przepływów . Wówczas

po lewej stronie edytora pojawi się okno wła-

śnie z tymi znakami. Wśród znaków wybierz

element, nazywający się Źródło lub Ujście

i kliknij na niego jeden raz, następie przejedź

nad kartkę papieru i przyciśnij i przytrzy-

maj lewy klawisz myszy, przejedź po prze-

kątnej, następnie puść klawisz myszy. W tym

momencie masz narysowany kształt.

W celu zmodyikowania właściwości klik-

nij na elemencie prawym przyciskiem my-

szy, a z menu kontekstowego wybierz ele-

ment nazywający się Szablony i łącza. Wtedy

pojawi się nowe okno, gdzie możesz w po-

lu Szerokość linii zmodyikować grubość linii

kształtu. Pole Kolor linii służy do wybrania

koloru. Z pola Styl linii wybierz jaki chcesz

mieć styl linii, użytych do narysowania

kształtu. Pole Styl końca linii pozwala na wy-

branie stylu zakończenia linii. W polu Kolor

wypełnienia kliknij i wybierz kolor, w jakim

chcesz, aby został narysowany kształt. Z pola

Styl wypełnienia wybierz, jakim stylem chcesz

wypełnić kształt, czy ma to być pełny kolor,

czy też jakieś odmiany w kształcie punktów

lub kresek. Na zakończenie kliknij przy-

cisk OK . W tym momencie kształt zostanie

sformatowany, zgodnie z wybranymi przez

ciebie ustawieniami.

Następnie narysujemy koło, które będzie

połączone ze znakiem prostokąta, jaki naryso-

waliśmy poprzednio. Z menu Narzędzia wybierz

Dodaj zestaw szablonów , a z podmenu, które się

rozwinie wybierz Zestawy przepływów , a z ko-

lejnego menu Podstawowe znaki przepływów .

W lewej części okna pojawią się kształty, z któ-

rych wybierz Odnośnik na stronie , następnie

przejedź kursorem w dowolne miejsce kartki

papieru, lecz nie w to samo co poprzednim ra-

zem, tak aby móc narysować nowy kształt

i kliknij, a następnie przytrzymaj lewy klawisz

myszy, przejedź po przekątnej i puść lewy

klawisz myszy. W tym momencie kształt koła

został narysowany.

Po tym wszystkim należy skonigurować

właściwości elementu, który narysowałeś.

W tym celu naprowadź kursor na element

i kliknij na nim prawym klawiszem. Z menu

kontekstowego wybierz pozycję Szablony i łą-

cza , natomiast w polu Szerokość linii możesz

zdeiniować, jakiej grubości będą linie użyte

do narysowania kształtu. Pole Kolor linii służy

do zdeiniowania koloru, a z pola Styl linii wy-

bierz rodzaj linii, który chcesz zastosować do

twojego kształtu. W polu Styl końca linii wy-

bierz jak chciałbyś, aby zostały zakończone li-

nie. Z pola Kolor wypełnienia wybierz kolor, ja-

kim chcesz wypełnić narysowany przez ciebie

obiekt. Pozostało jeszcze pole Styl wypełnienia ,

w którym możesz zdecydować o jego stylu,

czy chcesz, aby znajdował się tam sam kolor,

czy też w polu ma być kolor w różnych waria-

cjach. Na zakończenie kliknij na przycisk OK .

W tym momencie nadane przez ciebie forma-

towanie zostało zastosowane.

Rysunek 6. Właściwości narysowanego kształtu

październik 2007

praktyka

Kivio

Przenoszenie elementów w osi Z, czyli

w tak zwanej graice trójwymiarowej, na

pierwszy, dalszy lub ostatni plan. Zapewne

nie raz czytałeś o edytorach graiki trójwy-

miarowej. Również w edytorze Kivio można

przenosić elementy w ten sposób.

Pierwszą rzeczą, jaką musisz zrobić, bę-

dzie zaznaczenie elementu, czyli kliknięcie

na niego jeden raz lewym przyciskiem my-

szy. Wówczas na jego rogach i bokach poja-

wią się zielone kwadraty. Oznacza to, iż teraz

będziesz operował na tym elemencie. Kliknij

na menu Format , a z niego wybierz element

Przenieś na spód – aby przenieść element głę-

biej, czyli dalej od ciebie lub na opcji Przenieś

na wierz – aby przenieść element wyżej, czy-

li bliżej ciebie.

Rysunek 10. Przenoszenie elementów

wstawianiu tekstu. Po zakończeniu edycji klik-

nij na przycisk OK , a w tym momencie tekst zo-

stanie zaktualizowany.

Powiększanie i pomniejszanie

diagramu

Podczas edycji różnych elementów będziesz

także potrzebował narzędzia do powiększania

lub pomniejszenia fragmentu „kartki”, na któ-

rej pracujesz. Pomocne będą opcje z menu Wi-

dok , a więc kliknij na to menu i wybierz Powięk-

szenie . W kolejnym menu masz możliwość wy-

brania skali, w jakiej chcesz widzieć swój dia-

gram. Możesz także kliknąć na menu Widok ,

a następnie wybrać element Narzędzia powięk-

szenia , w którym są dostępne różne opcje: Po-

większ – służy do powiększenia elementu, Po-

mniejsz – używane do pomniejszenia elementu,

Dopasuj szerokość – obraz zostanie powiększo-

ny, ale do maksymalnej szerokości okna, Do-

pasuj wysokość – obraz zostanie powiększony,

ale dostosowany do maksymalnej wysokości

okna, Dopasuj stronę – obraz zostanie powięk-

szony, ale dopasowany do obecnej szerokości i

wysokości okna, Powiększ wybrany obiekt – opcja

stanie się aktywna, gdy w edytorze mamy za-

znaczony jakiś obiekt; na koniec opcja Powiększ

wszystkie obiekty – spowoduje powiększenie

wszystkich dostępnych obiektów w oknie.

Rysunek 8. Wybieranie grotu dla strzałki

Dodawanie tekstu

Na koniec chciałbym jeszcze przedstawić

jak dodać tekst do twojego diagramu, dzięki

czemu uczynisz go bardziej czytelnym. Cóż

to za diagram, z którego nie wiadomo co jest

jakim elementem? W celu dodania tekstu

kliknij na element menu Narzędzia , z którego

wybierz Narzędzie tekstowe . Kursor zmienił się

na mały znak plusa i dużą literę A. Kliknij

myszką jeden raz w dowolnym fragmencie

diagramu. Otworzy się okno, w którym mo-

żesz wybrać kolejno: rodzinę czcionek uży-

tych do napisania tekstu, rozmiar czcionki,

pogrubienie, kursywę, podkreślenie, wyrów-

nanie poziome, wyrównanie pionowe i ko-

lor. Po skonigurowaniu opcji kliknij w naj-

większym polu tekstowym przeznaczonym

do wpisywania tekstu i wprowadź jakiś wy-

raz. Następnie kliknij na przycisk OK .

W tym momencie w oknie z diagramem poja-

wi się tekst, zgodnie z twoim formatowaniem

na „kartce” papieru.

Jeżeli będziesz chciał przenieść tekst w po-

ziomie lub pionie, zrób to dokładnie w taki

sam sposób jak przy przenoszeniu innych ele-

mentów. W celu edycji tekstu najedź na niego

kursorem, a następnie kliknij lewym klawi-

szem, potem kliknij prawym klawiszem my-

szy na pole z tekstem, a z menu kontekstowe-

go wybierz opcję Edytuj tekst . Pojawi się okno

identyczne jak to, które już widziałeś przy

ści: Strzałka na początku i Strzałka na końcu mo-

żesz sformatować strzałkę. Najpierw zajmij się

pozycjami pod napisem Strzałka na począt-

ku. W polu Rodzaj wybierz, jaki chcesz mieć

wygląd grotu, pole Szerokość oraz pole Wyso-

kość decydują o jego rozmiarach. Teraz przej-

dźmy do elementów pod napisem Strzałka na

końcu. W pozycji Rodzaj możesz wybrać ro-

dzaj grotu, jaki ma mieć strzałka na swoim

końcu. Pola Szerokość i Wysokość decydują o roz-

miarach grotu. Po zakończeniu konigurowa-

nia kliknij na przycisk OK . W tym momencie

strzałka została zaktualizowana.

Przesuwanie i przenoszenie

elementów

Każdy z narysowanych poprzednio elemen-

tów możesz przesunąć na odpowiednie miej-

sce, w którym będzie pasował ten element.

W tym celu należy najechać kursorem myszy

na dany kształt i kliknąć oraz przytrzymać le-

wy przycisk. Następnie przejedź nim w miej-

sce, w którym chcesz, aby znalazł się dany

element, puść lewy przycisk myszy. W tym

momencie element został przeniesiony zgod-

nie z twoimi wytycznymi.

Podsumowanie

W artykule przestawiłem program Kivio część

pakietu Kofice, który służy do tworzenia dia-

gramów. Pokazałem także, jak narysować pod-

stawowe kształty i połączyć je za pomocą linii

oraz jak wpisać tekst do diagramu. Mam na-

dzieję, że wzbudziłem zainteresowanie na tyle,

abyś teraz sam spróbował zrobić bardziej za-

awansowany rysunek, wykorzystując ogrom-

ne możliwości, które daje ten program.

O autorze

Łukasz Sosna od 4 lat zajmuje się infor-

matyką, dzięki czemu napisał kilkanaście

książek oraz kilka artykułów, między in-

nymi: phpMyAdmin – proste zarządzanie

bazą MySQL, Sekrety pozycjonowania

w Google oraz bestseller wydawnictwa

Helion jakim jest książka Linux . Komendy

i polecenia .

Kontakt z autorem: lukasz.bluedragon@

gmail.com

Rysunek 11. Wstawianie tekstu do edytora

www.lpmagazine.org

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: