Krzywe przejściowe
Krzywą przejściową wykorzystuje się w celu:
Krzywa przejściowa stosowana przy projektowaniu dróg winna spełniać następujące warunki:
· warunek dynamiczny ustalający dopuszczalny przyrost przyspieszenia dośrodkowego na długości krzywej przejściowej zależnie od Vp:
· k = 0,9 m/s3 dla Vp =40 km/h,
· k = 0,8 m/s3 dla Vp = 50 km/h,
· k = 0,7 m/s3 dla Vp = 60 km/h,
· k = 0,6 m/s3 dla Vp = 70 km/h,
· k £ 0,5 m/s3 dla Vp £ 100 ¸ 80 km/h,
· k £ 0,3 m/s3 dla Vp = 120 ¸ 100 km/h.
· warunki estetyki dotyczące przyrostu krzywizny na długości krzywej przejściowej; parametr klotoidy powinien mieścić się w granicach R/3 £ A £ R tj. kąt zwrotu stycznej do łuku w punkcie początkowym klotoidy powinien mieścić się w granicach 3o £ t £ 29o.[30o]
t ³ 3o t £ 29o [30o]
· warunek estetyki dotyczący przesunięcia łuku kołowego w stosunku do stycznej głównej. Odsunięcie łuku kołowego od głównej stycznej po wprowadzeniu krzywej przejściowej powinno zawierać się w granicach H = 0,3 (zal. 0,5) ¸ 2,5 m.
· warunek konstrukcyjny; zmianie przekroju daszkowego na prostej do przekroju jednostronnego na łuku kołowym towarzyszy dodatkowe pochylenie zewnętrznej krawędzi jezdni; aby zapobiec zbyt dużym pochyleniom podłużnym tej krawędzi zakłada się, że przyrost pochylenia podłużnego zewnętrznej krawędzi jezdni na krzywej przejściowej powinien się mieścić w granicach id = 0,3 ¸ 0,75 %. Dopuszczalne wartości dodatkowych pochyleń podłużnych krawędzi jezdni zależnie od prędkości projektowej zestawiono w tablicy
Prędkość projektowa [km/h]
Dopuszczalne dodatkowe pochylenie krawędzi jezdni [%]
największe id max
[%]
najmniejsze id min na odcinku o pochyleniu poprzecznym £ 2 %
120 ¸ 100
0,9
0,1 ´ a
a – odległość krawędzi jezdni od osi obrotu [m]
80
1,0
70, 60
1,6
£ 50
2,0
· przy obrocie płaszczyzny jezdni dookoła krawędzi wewnętrznej
· przy obrocie wokół osi jezdni
· warunek geometryczny zapobiega sytuacji przecięcia się dwóch gałęzi krzywych przejściowych; ogranicza długość projektowanego odcinka klotoidy;
a[o]
a[rad]
· warunek poszerzenia pasa ruchu; ustala minimalną długość klotoidy gwarantującą takie kształtowanie poszerzenia po stronie zewnętrznej jezdni, aby zapobiec wrażeniu łuku odwrotnego.
Zalecane wartości parametru A krzywej przejściowej dla dróg klasy A i S zależnie od prędkości projektowej Vp zestawiono w tablicy:
Prędkość projektowa Vp [km/h]
120
100
Parametr klotoidy Amin zal
500
350
200
Parametr klotoidy Amin
300
Zaleca się stosowanie krzywej przejściowej niezależnie od wartości R promienia łuku poziomego.
Jeżeli nie można uzyskać wymaganego odsunięcia H, można nie stosować krzywej przejściowej jeżeli:
· R > 2000 m dla Vp = 100 i 120 km/h, R > 1000 m dla Vp = 80 km/h.
· Najmniejsza długość łuku kołowego między krzywymi przejściowymi powinna odpowiadać długości odcinka jaki przejedzie pojazd w czasie 2 s z prędkością projektową, co wynosi odpowiednio:
· » 70 m dla Vp = 120 km/h (L = v´t = 33,33 ´ 2 = 66,66 m),
· » 60 m dla Vp = 100 km/h (L = 27,78 ´ 2 = 55,56 m),
· » 45 ÷ 50 m dla Vp = 80 km/h (L = 22,22 ´ 2 =44,44 m).
· » 40 m dla Vp = 70 km/h (L = 19,44 ´ 2 = 38,89 m).
· » 30 m dla Vp = 60 km/h (L = 16,67 ´ 2 = 33,33 m).
Warunek proporcji długości krzywych (klotoid i łuku). Aby zachować płynność trasy między długością klotoid L i długością łuku kołowego K` powinny zachodzić odpowiednie proporcje:
L : K` : L = 1 : n : 1 gdzie nzal = 1 ÷ 2; ndop = 0,5 ÷ 4
n1 = 0,5 ÷ 1; n2 = 2 ÷ 4
n1, n2 – wartości graniczne dla przyjętych wartości zalecanych i dopuszczalnych
(K – długość łuku przed wprowadzeniem krzywych przejściowych)
Przyjęta wartość parametru A powinna spełniać warunek
gdzie:
Amin – minimalne wartości parametru ustalone z warunków: dynamiki ruchu, konstrukcyjnego, estetyki (t ³ 3o) i odsunięcia łuku kołowego H,
Amax – maksymalne wartości parametru ustalone z warunków: estetyki (t £ 29o) i geometrycznego
Przy projektowaniu i ustalaniu zależności między poszczególnymi parametrami krzywej przejściowej uwzględniono następujące związki:
v[m/s] V[km/h]
IKPN