1
Mikroekonomia
1. Wprowadzenie do ekonomii.
1.1. Rozwój myśli ekonomicznej.
Termin ekonomia został wprowadzony w VI w p.n.e. przez Ksenofonta – greckiego filozofa pochodzącego z Efezu. Słowo ekonomia z greckiego „Oikosnomikos” – nauka o gospodarstwie domowym. Ojkos – dom, Nomos – nauka. W IV w p.n.e. ekonomią zajmował się Arystoteles.
Merkantylizm – (Montchretien – XVII w) pierwsi nowożytni badacze ekonomii, utożsamiali gromadzenie bogactwa z gromadzeniem pieniądza pełnowartościowego.
Fizjokratyzm – (Quesnay, Keney – XVIII w) podstawową dziedziną gospodarki jest rolnictwo.
Ekonomia była nazywana społeczną, polityczną ale od czasu Marshalla mamy samą ekonomię.
Funkcje ekonomii:
2. Aplikacyjna – próba formułowania wskazówek dla gospodarki.
· Monetaryzm – Milton Friedman,
· Teoria racjonalnych oczekiwań.
1.2. Przedmiot ekonomii.
Ekonomia – nauka o gospodarowaniu dobrami rzadkimi (Mc Kenzy).
Mikroekonomia – ta część badań ekonomicznych, która skupia się na badaniu poszczególnych podmiotów gospodarczych lub poszczególnych rynków. Narzędzia: cena, popyt, podaż, zysk.
Makroekonomia – badanie i interpretacja zjawisk zachodzących między podmiotami. Badanie zależności całej gospodarki.
Ekonomia pozytywna – wypracowanie uniwersalnych narzędzi, polega na dokonywaniu bezstronnych uogólnień systemów, obiektywizm, brak wartościowania.
Ekonomia normatywna – sądy wartościujące, umożliwiające budowę ideologii.
1.3. Kategorie, prawa i modele ekonomiczne.
Kategorie ekonomiczne to: pieniądz, rynek, towar, wartość, płaca, popyt, podaż, kapitał, inflacja.
Prawa ekonomiczne to podstawowe, ustalone zależności między cechami zjawisk ekonomicznych. Powinno się je formułować: zazwyczaj, na ogół, w większości przypadków i mają swój specyficzny charakter:
- obiektywne – działają niezależnie od naszej woli i świadomości,
- żywiołowe – ich przebieg nie musi zgodny z naszym oczekiwaniem, często nas zaskakuje.
- statyczne – ujawniają się w czasowym działaniu,
- historyczne – mają swoje źródła w historii i razem z nią się zmieniają.
Teorie ekonomiczne to tworzenie ze sobą praw ekonomicznych w jakiejś postaci i są one punktem wyjścia dla polityki ekonomicznej kraju.
Model ekonomiczny to uproszczony obraz rzeczywistości gospodarczej.
1.4. Potrzeby ludzkie i formy ich zaspokajania.
Potrzeba – uczucie braku połączone z chęcią jego zaspokojenia .
POTRZEBA
podstawowe jednorazowe wyższego rzędu powtarzalne
fizyczne duchowe społeczne egzystencjonalne
potrzeby
samorealizacji
(praca nad sobą)
potrzeby szacunku i poważania (poczucie własnej wartości)
potrzeby społeczne (poczucie przynależności)
potrzeby bezpieczeństwa (pewność ochrona)
potrzeby fizjologiczne (głód, pragnienie, seks)
Geneza powstania potrzeb:
· pierwotne (instynktowne),
· społeczne (nabyte, wyuczone w procesie rozwoju).
Prawo powtarzania potrzeb (Jevons):
1. Powietrze (oddychanie).
2. Pożywienie.
3. Ubranie.
4. Mieszkanie.
5. Szeroko pojmowana rozrywka.
6. Przedmioty zbytku luksus.
Zasady Marshalla:
Cech potrzeb:
Historycznie zmienny charakter – wraz ze zmianą ustroju potrzeby ulegają modyfikacji.
Nienasyconość człowieka przewyższa tempo możliwości .
Dobra – wszystkie rzeczy służące do zaspokajania potrzeb .
Dobra gospodarcze – wytworzone przez człowieka .
Dobra konsumpcyjne – służą zaspokajaniu potrzeb bieżących .
Dobra inwestycyjne – konsumpcja na przyszłość .
1.4. Produkcja i czynniki produkcji.
Produkcja oddziaływanie człowieka na przyrodę w celu uzyskania dobra gospodarczego
W aspekcie ekonomicznym proces produkcji polega na zastosowaniu czynników produkcji i przetwarzaniu ich w produkt.
Czynniki produkcji – są to wszystkie środki użyte w produkcji:
Podstawowe czynniki produkcji - ziemia, kapitał, praca (zdolności fizyczne i umysłowe człowieka które może on dać).
1.6. pojęcie rzadkości i kosztu alternatywnego.
Ograniczoność zasobu – dynamiczna teoria zasobów mówi o tym, że zasobów w gospodarce nie brakuje, brakuje naszych zdolności do ich wykorzystania.
Rzadkość jest czasowa, a zasoby dynamiczne się odnawiają.
Alokacja – rozdysponowanie rzadkich zasobów między konkurencyjne cele .
Koszt alternatywny – koszt zaniechanych możliwości, korzyści wynikających z najlepszego niezastosowanego zasobu.
Aspekt gospodarowania:
· pozytywny – osiąganie korzyści,
· negatywny – (konieczność) – straty.
Koszty:
· alternatywne – to co utraciliśmy,
· rzeczywiste – wyłożenie pewnej ilości kapitału po to aby uzyskać korzyści.
Cel naszej pracy – realizacja ma być najlepsza, racjonalna - najlepsze rozwiązanie w danych warunkach, z punktu widzenie celu ekonomicznego.
1.7. Granica możliwości produkcyjnych.
Krzywa możliwości produkcyjnych
Dobra A
C
Dobro B
B
1.8. Zasady racjonalnego gospodarowania.
Gospodarowanie - jest procesem w którym wykorzystujemy w sposób racjonalny ograniczone zasoby.
Dwie zasady racjonalnego gospodarowania:
najmniejszych środków.
Racjonalność:
· rzeczywista – jest to wybór maksymalizujący wynik (korzyści) – jedno rozwiązanie,
· proceduralna – dochodzenie do najlepszego rozwiązania, każde lepsze od poprzedniego jest racjonalne (wiele rozwiązań)
Rachunek ekonomiczny – zespół rachunków symulacyjnych pozwalających nam na wybór rozwiązania optymalnego czyli najlepszego w danych warunkach.
· tylko w jednostkach wartościowych,
· musi być celowy,
· musi być dualny (tylko jedna z zasad racjonalnego działania),
· musi być wariantowy – im więcej symulacji tym większe prawdopodobieństwo że wybierzemy najlepiej,
· kompletność –musimy uwzględnić jak najwięcej czynników wpływających na dane zjawisko (nigdy nie mamy wszystkich czynników).
Konkretyzacja – zbliżenie teoretycznej formuły do rzeczywistości.
Weryfikacja – sprawdzanie czy formuła jest prawdziwa czy nie.
a) statystyczna (badania),
b) historyczne odnoszenie się do przeszłości,
Falsyfikacja - (odwrotna do weryfikacji) – obalenie hipotezy poprzez wykazanie że w jakimś przypadku ona nie zachodzi.
1.9. Proces wymiany w ujęciu historycznym.
Wymiana jest skutkiem specjalizacji i podziału i służy alokacji dóbr zgodnej z zapotrzebowaniem na nie. W sensie subiektywnym wymiana dochodzi do skutku, ponieważ obie strony wymieniają to, co jest dla nich mniej korzystne, na to, co przynosi im większe korzyści. Zrealizowanie wymiany polega na przeniesieniu wszelkich praw własności do danego towaru od osoby sprzedawcy do osoby nabywcy w zamian za dobrowolnie ustalony ekwiwalent tego towaru, będący własnością nabywcy.
Typy wymian:
- wymiana barterowa – towar za towar (xA=yB) – gospodarka towarowa,
- wymiana pieniężna – towar za ekwiwalent (ogólnym ekwiwalentem stały się kruszce) – gospodarka towarowo – pieniężna.
1.10. Towar i jego cechy.
Towar to produkt pracy ludzkiej przeznaczony do wymiany i posiada dwie cechy: wymierną i użytkową. Użytecznością towarów zajmują się towaroznawcy.
Fetyszyzm – nadawanie rzeczom wartości których nie posiadają. Fetyszyzm towarowo – pieniężny – producent sądzi, że jego towar znajduje uznanie na rynku pomimo bezwartościowości jego towaru.
1.11. Pojęcie i rodzaje rynku.
Rynek – podstawowy mechanizm gospodarki rynkowej.
gospodarczymi.
TRANZAKCJA
ma procesy negocjacyjne może dotyczyć czasowego jako forma działalności to
dysponowania własnością zmiana formy własności
kredyty
Rodzaje rynków :
· lokalne,
· krajowe,
· międzynarodowe,
· światowe (ostateczny weryfikator).
RYNEK DÓBR
konsumpcyjnych – nabywca nabywa inwestycyjnych – kupuje dobro by
coś do skonsumowania poddać je obróbce i stworzyć
dobro finalne
RYNEK
otwarty (raczej ograniczony) zamknięty
przetarg
formalny - instytucjonalny nieformalny
w ramach swojego rozwoju doprowadziły sprzedawcy na targu gdzie nie ma
do tego, że mają swoją siedzibę (giełda) legalizacji (czarny rynek)
biały szary czarny
...
marcing096