wsie tamty oprócz imperieum i normanów.doc

TEMAT 2 – ARABOWIE WE WCZESNYM ŚREDNIOWIECZU.

1. Półwysep Arabski

- żyli tam Beduini - \"synowie pustyni\", prowadzili koczowniczy tryb życia,

- liczne skrzyżowania szlaków handlowych, na których powstawały miasta m.in. Mekka - \"święte miasto Arabów\" - znajdował się tam czarny kamień, który prorok Abraham (uważany za praojca plemion arabskich) otrzymał od Archanioła Gabriela

2. Mahomet (Muhammad) – urodził się ok. 570 r. n.e. w Mekce:

- stworzył religię monoteistyczną w VII w. - wiara w jedynego Boga Allacha - islam, zawierała się ona w 5 filarach: wyznanie wiary w Boga Allacha i jego ostatniego proroka Mahometa, rytualna modlitwa odmawiana 5 razy dziennie, szczodra jałmużna, post w czasie ramadanu (dziewiąty miesiąc w kalendarzu muzułmańskim, w którym według tradycji Allach miał zesłać na ziemię świętą księgę - Koran), przynajmniej raz w życiu odbyć pielgrzymkę do Mekki,

- walka z niewiernymi, dbałość o dobro religii (dżihad),

- 622r. - hidżra - ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny, początek ery muzułmańskiej, zjednoczenie plemion w Arabii ze stolicą w Mekce, budowa państwa teokratycznego (połączenie władzy duchownej i świeckiej)

- 632r. - śmierć Mahometa

3. Następcami Mahometa byli kalifowie:

- prowadzili \"święte wojny\" podbijając Persję, Syrię, Palestynę, Egipt, Afrykę Północną; w VIII w. zajęli Hiszpanię, próby zdobycia Galii (klęska pod Poitiers w 732r.), na wschodzie dotarli do Indii,

- podział państwa w X w. na trzy kalifaty:

* bagdadzki (Mezopotamia i część Persji)

* kairski (północna Afryka z Egiptem i Syria)

* kordobański (Hiszpania)

4. Pośrednictwo Arabów między Wschodem i Zachodem:

- zastosowanie wzorem Egiptu i Mezopotamii sztucznego nawadniania,

- upowszechnienie hodowli jedwabnika i uprawy drzewa morwowego (wydarcie Chińczykom tajemnicy produkcji),

- upowszechnienie produkcji papieru (z Chin),

- rozpowszechnienie stosowania cyfr arabskich (z Indii),

- uratowanie znacznej części literatury starożytnej (np: dzieł Arystotelesa),

- produkcja broni (Damaszek, Toledo), pachnideł,

- wysoki poziom medycyny,

- rozwój matematyki (algebra, trygonometria),

- rozwój rzemiosła,

6. Sztuka Islamu

- arabeski - ornamenty o układzie symetrycznym stylizowane na motywach roślinnych

i geometrycznych,

- meczety z wieżyczkami (minaretami) np: w Kordobie z XII w. i Al-Azhar w Kairze z X w.

- pałace kalifów zdobione mozaikami i arabeskami, np.: pałac Alhambra w Granadzie z XIII w.

TEMAT 3: NAJWAŻNIEJSZE OŚRODKI POLITYCZNE WCZESNOŚREDNIOWIECZNEJ EUROPY.

BIZANCJUM

1. Jako odrębne państwo powstało w 395 roku (podział Cesarstwa Rzymskiego przez Teodozjusza Wielkiego na wschodnie ze stolicą w Konstantynopolu i zachodnie ze stolicą w Rzymie). W jego skład weszły:

- Półwysep Bałkański, Azja Mniejsza, Syria, Egipt

2. Konstantynopol ważnym ośrodkiem politycznym, religijnym i handlowym.

3. Ustrój polityczny - monarchia despotyczna.

4. Religia - chrześcijaństwo. Na czele Kościoła stał patriarcha czyli biskup Konstantynopola, duża rola cesarza w Kościele (cezaropapizm - władca sprawował władzę świecką i kościelną, rozstrzygał kwestie dogmatów, zasiadał na soborach, mianował biskupów)

- spór ikonoklastyczny w VIII w. dotyczył stosunku do świętych obrazów czyli ikon (ikonoklaści - przeciwnicy czczenia obrazów, ikonodule - zwolennicy ikon przekonani o ich cudownej mocy), który zakończył się zwycięstwem ikonoduli,

- promieniowanie chrześcijaństwa poza granicami Bizancjum, zwłaszcza na tereny Słowian

- 1054r. - schizma wschodnia (rozłam Kościoła chrześcijańskiego na wschodni [prawosławny] i zachodni [rzymskokatolicki])

5. Rozkwit Cesarstwa za Justyniana Wielkiego w VI w.

- podbój Italii przez wodza Belizariusza (wojna z Ostrogotami), północnej Afryki z Kartaginą, południowej Hiszpanii

- kodyfikacja prawa rzymskiego (Corpus iuris civilis) - podstawa kodeksów prawnych średniowiecznej Europy

- akcja kolonizacyjna - nadanie chłopom ziemi w zamian za służbę wojskową

- język grecki językiem urzędowym - wpływ kultury hellenistycznej

- rozwój budownictwa sakralnego w stylu bizantyjskim - Świątynia Mądrości Bożej (Hagia Sophia)

- cezaropapizm - skupienie w ręku władcy władzy świeckiej i kościelnej

6. Kryzys Cesarstwa Bizantyjskiego

- najazdy Słowian i Awarów (pokonali armię bizantyjską nad Dunajem w 680r. i zajęli płw. Bałkański), Persów (zajęli Azję Mniejszą), Arabów (w VII w. zdobyli Syrię, Jerozolimę, Egipt, Cypr, zachodnią Afrykę), Longobardów (zajęli Italię, a zależne od Cesarstwa pozostały: Wenecja, Genua, Rawenna, Neapol, Rzym, z którego powstał Egzarchat Raweński)

- uniezależnienie się patriarchy rzymskiego (w VI w. przyjął tytuł papieża)

7. 1453r. - upadek Cesarstwa Bizantyjskiego, gdy Turcy zdobyli Konstantynopol

MONARCHIA KAROLIŃSKA

1. Początki państwa Franków w Galii (IV i V w.)

2. Panowanie Merowingów

- 496r. przyjęcie chrztu przez Chlodwiga

- VII-VIII w. - nieudolne rządy \"gnuśnych królów\" (faktyczna władza spoczywała w rękach majordomusów - wysokich urzędników dworskich)

3. Panowanie Karolingów

- 732r. - majordomus Karol Młot (od jego imienia nazwa dynastii) pokonał Arabów w bitwie pod Poitiers i wstrzymał ich pochód na Europę

- Pepin Krótki (Mały) pierwszym królem Franków z dynastii Karolingów, wyprawił się dwukrotnie przeciw Longobardom, 756r. - utworzył Państwo Kościelne

- rządy Karola Wielkiego (768-814)

* 772-804 długotrwałe, zaciekłe wojny z Sasami (najliczniejszym plemieniem germańskim) zakończone podbojem aż po rzekę Łabę

* wyprawy przeciw Longobardom zakończone przyłączeniem Longobardii (północna Italia)

* wojna z Saracenami (Arabami) w Hiszpanii (oderwał Akwitanię

i ustanowił granicę na rzece Ebro)

* 800r. - koronacja na cesarza w Rzymie przez papieża Leona III

* dokonał podziału administracyjnego państwa na hrabstwa i marchie

* przeprowadził reformę monetarną (złotego solida zastąpił srebrnym denarem)

* dokonał reformy szkolnictwa - trivium, quadrivium (siedem nauk wyzwolonych)

* zreorganizował armię - obowiązek służby wojskowej spoczywał na ludności wolnej, królewskich i biskupich wasalach, którzy otrzymywali od władzy beneficja (nadania ziemskie)

* uczynił Akwizgran centrum kultury karolińskiej

* rozwój architektury opartej o wzory bizantyjsko-raweńskie (bazylika w Akwizgranie)

* stworzył monarchię patrymonialną (władca uważał państwo za swoją własność, dlatego dzielił je pomiędzy spadkobierców)

4. 834r. - traktat w Verdun - podział państwa Franków po śmierci Ludwika I Pobożnego

- Lotar - uzyskał ziemie między Renem a Rodanem oraz Półwysep Apeniński

- Karol Łysy - otrzymał ziemie zachodniej Europy aż po rzeki: Rodan, Mozę i Skaldę

- Ludwik zwany Niemcem - ziemie na wschód od rzeki Ren aż po Łabę

5. Spośród trzech nowych państw najsilniejszym okazało się państwo niemieckie.

CESARSTWO OTTONÓW.

1. Kształtowanie się Niemiec

- Frankonia Wschodnia (Ludwik Niemiec)

- 911r. - wygaśnięcie dynastii wschodniofrankońskiej linii Karolingów (przejście z monarchii dziedzicznej na elekcyjną)

- Niemcy z czterech księstw (Bawaria, Frankonia, Szwabia, Saksonia) - walka o władzę między książętami

2. Panowanie dynastii saskiej w latach 919-1024

919r. – wybór na króla saskiego księcia Henryka I Ptasznika (919-936), który stał się założycielem dynastii LIUDOLFINGÓW:.

925r. - podbił Lotaryngię

929r. - uzależnił Czechy

929r. - podbił Słowian Połabskich

934r. – w bitwie nad rzeką Unstrut odparł atak Węgrów.

955r. – zwycięstwo drugiego władcy z dynastii Liudolfingów – Ottona I (936-973) , nad Węgrami na Lechowym Polu w Bawarii, co ostatecznie powstrzymało ich ekspansję.

961r. – wyprawa Ottona I do Włoch i koronacja na króla.

2 luty 962r. – koronacja Ottona I na cesarza.

967r. – koronacja Ottona II (973-983) na współcesarza.

980r. – Otton II wybiera się do Włoch by sięgnąć po koronę rzymską.

- walka cesarza z możnymi np. Henrykiem Kłótnikiem, księciem bawarskim, który był przeciwnikiem koncepcji uniwersalistycznej, walki o wpływy w południowych Włoszech zakończone niepowodzeniem (982),

983r. – Otton III (983-1002) staje się współkrólem w wieku zaledwie trzech lat, śmierć Ottona II – został pochowany w Bazylice św. Piotra w Rzymie.

994r. – Otton III obejmuje rządy w cesarstwie, według założenie jego programu, cesarstwo miało składać się z czterech równoprawnych części: Włoch, Francji, Niemiec i Słowiańszczyzny z własnymi królami, wobec których cesarz występowałby w roli mediatora.

1000r. - zjazd w Gnieźnie

1002r. – śmierć Ottona III i jego przyjaciela papieża Sylwestra II, koronacja HENRYKA LIUDOLFINGA na króla niemieckiego.

1014r. - koronacja HENRYKA LIUDOLFINGA na cesarza, jako Henryk II.

- przeciwnik koncepcji uniwersalnej, realizował politykę podbojową \"Drang nach osten\" tj. parcia na wschód

- osłabienie władzy cesarskiej - ustępstwa na rzecz książąt niemieckich

1024r. – śmierć Henryka II i koniec panowania saskich LIUDOLFINGÓW.

TEMAT 4: SPOŁECZEŃSTWO FEUDALNE.

Po upadku podbojów Cesarstwa rzymskiego i państw Germańskich, gdy zaczęły się kształtować zaczątki państw średniowiecznych nastąpiła koncentracja władzy i ziem w rękach nielicznej grupy społecznej.

Liczne rozdawnictwo ziemi królewskiej powodowało gromadzenie ziemi oraz problem możliwości jej uprawy. Stąd wynikła konieczność dwustronnych umów między seniorem i wasalem o wzajemnych powinnościach. W wyniku tego zaczęła się kształtować ZALEŻNOŚĆ FEUDALNA.

FEUDALIZM- ustrój społeczno - polityczno - ekonomiczny opierający się na hierarchicznej zależności (wasalności) jednostek pomiędzy sobą, istnieniu podzielonej własności ziemi i poddaństwa chłopów.

LATYFUNDIUM – ogromna posiadłość ziemska należąca do określonej osoby, jej rodu czy kościoła - zwłaszcza w starożytnym Rzymie i średniowieczu.

KOLON - dzierżawca działki ziemi od właściciela ziemskiego, w okresie cesarstwa chłop zależny od właściciela latyfundium, a z czasem zniewolony rolnik przypisany do ziemi.

KOMENDACJA - akt cywilnoprawny oddania się osób wolnych pod opiekę możnego – tzw. seniora w zamian za dożywotnią, lecz godną służbę jako wasala lub przymusowe osadzenie jeńców wojennych na folwarkach rolnych.

WASAL - wolny oddający się na mocy aktu komendacji w opiekę seniorowi; w zamian za nią i otrzymane lenno zobowiązany do służby wojsk. dla seniora.

LENNO - ziemia nadawana przez seniora w użytkowanie wasalowi; zawiązanie umowy lennej następowało po złożeniu przez wasala hołdu i dokonaniu aktu inwestytury; wasal zobowiązywał się udzielać seniorowi m.in. pomocy zbrojnej lub materialnej oraz rady; rozwiązanie umowy mogło nastąpić za zgodą seniora.

SENIOR - możny przyjmujący obowiązek opieki i protekcji (seniorat) nad swym kontrahentem; później w stosunkach lennych feudał, posiadający wasali;

INWESTYTURA - procedura nadania pewnych urzędów kościelnych lub lenn feudalnych.

OFICJALISTA - dawniej osoba zatrudniona przy zarządzaniu majątkiem ziemskim (ekonom, pisarz prowentowy itp.).

FELONIA - złamanie zobowiązań przez wasala. Karą za nie wywiązanie się z umowy była utrata lenna lub zwierzchnictwa lennego. Występek ten był sądzony przez sąd parów. Parami nazywani byli również wasalowie którzy byli równi pod względem statusu społecznego obu osądzanym stronom.

KOLEGIATA - nazwa używana dla określenia kościoła nie będącego katedrą, przy którym znajduje się zgromadzenie kanoników - kapituła kolegiacka. Również kościół przeznaczony na modlitwy kolegium księży.

PRECARIUM – przekazanie w bezpłatne używanie drugiej osobie jakiejś rzeczy lub prawa do czegoś, z zastrzeżeniem zwrotu na każde wezwanie przekazującego.

1. precaria data - nadanie ziemi przez kościół na prośbę wnioskodawcy,

2. precaria oblata - przekazanie ziemi kościołowi i odzyskanie jej (w takich samych rozmiarach), już pod zwierzchnictwem kościoła,

3. precaria remuneratoria - przekazanie ziemi kościołowi i odzyskanie jej w większym rozmiarze, już pod zwierzchnictwem kościoła.

IMMUNITET - przywilej, zwolnienie dóbr feudała, od świadczeń na rzecz panującego, lub spod sądownictwa władzy.

IMMUNITET EKONOMICZNY - w średniowieczu, całkowite lub częściowe zwolnienie ludności w dobrach feudalnych od powinności na rzecz państwa. Oznaczało również to iż ludność pociągnięta była z odpowiedzialności przyszłej. Nie wolno było zabijać bydła ani innych żywych istot.

IMMUNITET SĄDOWNICZY - przeniesienie z władcy na feudała uprawnień administracyjnych, politycznych i sądowniczych (immunitet sądowniczy);

LABORATORES – pracujący, chłopi,

ORATORES – przedstawiciele dyplomatyczni,

BELLATORES - walczący, rycerze.

WASAL MOJEGO WASALA NIE JEST MOIM WASALEM - wasal miał jednego pana i nie obchodził go ktoś kto jest panem pana.

BENEFICJUM – nadanie ziemi przez władcę, dożywotnie użytkowanie jako wynagrodzenie za sprawowany urząd.

PATRONAT – opieka latyfundysty nad wolnym rolnikiem.

PATROCINIUM – proceder zapobiegania wolnych rolników o patronat latyfundysty.

FEODUM – dobra pożyczone, terytorium odstąpione pod warunkiem pełnienia jakichś służb.

PIRAMIDA FEUDALNA:

władca

SUWEREN

|

WASALE

Możni – seniorzy i świeccy

SENIORZY

|

WASALE

rycerze i niżsi duchowni

PANOWIE FEUDALNI

|

chłopi

a) wolni b) niewolni

TEMAT 5: WIELKA WĘDRÓWKA SŁOWIAN. ZIEMIE POLSKIE OD VI DO IX WIEKU.

ANTOWIE – ludność napływająca ze stepów czarnomorskich.

BAŁTOWIE – grupa plemion indoeuropejskich, które w V-VI w. zajęły obszar wybrzeży Morza Bałtyckiego na wschód od Wisły oraz ziemie nad górną Dźwiną i Dnieprem.

SKLAWINI – ludność na Półwyspie Bałkańskim.

W okresie ekspansji Słowianie (VII-VIII wiek) ulegli zróżnicowaniu językowo-kulturowemu, spowodowało to wykształcenie trzech grup Słowian:

SŁOWIANIE POŁUDNIOWI – grupa, którą tworzyły plemiona Słoweńców, Serbów, Bułgarów i Macedończyków.

SŁOWIANIE ZACHODNI – Do Słowian zachodnich zalicza się: Czechów, Kaszubów, Łużyczan, Polaków i Słowaków. W okresie migracji i ekspansji Słowian (VI-VII wiek) ludność ta zachowywała jedność kulturową i zapewne także w znacznej mierze językową.

SŁOWIANIE WSCHODNI – indoeuropejska grupa ludnościowa Europy, zamieszkująca wschodnią i część środkowej partii tego kontynentu, licząca około 210 mln ludzi. Do Słowian wschodnich zalicza się: Białorusinów, Rosjan, Ukraińców, Łemków, Bojków i Rusinów.

Słowianie żyli z uprawy zboża i warzyw, trudnili się zbieractwem jagód, grzybów, polowaniem. Ludy słowiańskie ciągle podróżowały, zmieniając miejsca. Karczowali lub wypalali lasy pod budowę wiosek i pól uprawnych. Użytkowali dany kawałek ziemi, aż do wyjałowienia, po czym przenosili się na nowe miejsce.

WIERZENIA SŁOWIAN:

- czcili głównie siły przyrody, w których widzieli początek wszelkiego bytu,

- naczelnym bóstwem, panem świata i władcą błyskawicy był bóg PERUN,

- WELES (Wołos) - bóg magii, klątwy i wiecznego natchnienia, być może opiekun zajęć gospodarskich. Wg \"Powieści dorocznej\" z 907 i 971 roku wraz z Perunem wzywany na gwaranta przysiąg strony ruskiej w traktatach z Bizancjum. Weles był również opiekunem zmarłych i świata podziemnego, słowiańskiego raju - Nawii.

- SWARÓG - zapewne słowiański bóg Słońca. Wg pisemnych danych z 1114 roku odpowiednik greckiego boga Hefajstosa. Jego synem był Dadźbog porównywany z greckim Heliosem.

- ŚWIĘTOWIT - bóg wojny i urodzaju. Główny ośrodek kultu mieścił się w Arkonie na Rugii, gdzie w świątyni znajdował się ogromnych rozmiarów czterogłowy, drewniany posąg Świętowita, z rogiem obfitości w dłoniach, corocznie napełnianym nowym winem (w święto Libacji).

- WIT – bóg wiatru i urodzaju.

USTRÓJ SPOŁECZNY I POLITYCZNY SŁOWIAN:

- duża rolę odgrywała organizacja rodowa, ale coraz wyraźniej, w skutek zmieszania różnych rodów w zamęcie wędrówek, zaczęła ją zastępować terytorialna organizacja sąsiedzka, zwana u Słowian OPOLEM.

- OPOLE skupiało całe życie społeczne swych członków: dzieliło ziemię, sprawowało nadzór nad jej uprawą, rozstrzygało spory członków, organizowało obronę przed wrogiem, wreszcie reprezentowało wspólne interesy na zewnątrz przez swych przedstawicieli.

- Podstawową jednostką polityczną było plemię, stanowiące związek kilkunastu lub kilkudziesięciu opoli, oparty na wspólnym pochodzeniu, wspólnym terytorium i wspólnych interesach wobec plemion sąsiedzkich.

- decyzje o polityce plemienia zapadały na wiecu wszystkich mężczyzn (wiec plemienny) zdolnych do noszenia broni, wiec wybierał też władze plemienne, a zwłaszcza księcia (knezia), wodza, sędziego i kapłana w jednej osobie.

- skupiająca się wokół księcia grupa możnych odgrywała rolę decydującą i narzucała swą wolę wiecowi. Książęta dążyli do utrzymania władzy we własnej rodzinie; często też formowali wokół siebie orszak zbrojny - zaczątek drużyny.

TEMAT 6: KULTURA I ŻYCIE CODZIENNE WE WCZESNOŚREDNIOIWECZNEJ EUROPIE.

\"CIEMNE WIEKI\" Europy Zachodniej – okres między 476 a 800r., w którym przywrócono godność cesarską na Zachodzie.

ORGANIZACJA KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO:

- zaczęła kształtować się w okresie późnego cesarstwa,

- podstawową komórką wspólnoty chrześcijańskiej było MIASTO-BISKUPSTWO,

- kilka biskupstw tworzyło PROWINCJĘ, której stolicą było jedno z miast.

- OJCOWIE KOŚCIOŁA – starożytni pisarze, teologowie chrześcijańscy, którzy z biegiem czasu urastali do rangi ogólnokościelnego autorytetu w sprawach wiary i zostali uznani za szczególnych świadków nauki Kościoła.

- Jako leki na wszystkie choroby i zmartwienia osoby duchowne sprzedawały relikwie.

- Również kultura panująca w średniowieczu była bardzo związana z kościołem. Istniejące szkoły były głównie szkołami przy parafialnymi, należącymi do klasztoru, katedry. Tylko tam rozwijało się piśmiennictwo. Kościół jednoczył ludność europy wprowadzając łacinę jako język międzynarodowy, szeroko stosowany w piśmiennictwie i nauce.

- Kościół miał ogromny wpływ również na architekturę i sztukę średniowieczną. Głównymi stylami architektury był styl gotycki oraz romański, które można spotkać głownie w przepięknych średniowiecznych katedrach i klasztorach. Większość budowanych ówcześnie kościołów romańskich posiadało plan w kształcie krzyża, który był najważniejszym symbolem kościoła katolickiego.

Wiele rzeźb miało charakter alegoryczny i przedstawiało motywy biblijne, wyobrażenie Apokalipsy, piekło, potęgę grzechu i zła, monstrualne postaci szatanów.

- W Polsce w epoce średniowiecza powstało wiele zabytków o charakterze religijnym: katedra na Wawelu, kościół św. Andrzeja w Krakowie, katedra w Poznaniu, rzeźby portalu kościoła św. Wincentego we Wrocławiu i drzwi gnieźnieńskie - ilustrujące życie i śmierć św. Wojciecha.

BUDOWLE W STYLU ROMAŃSKIM:

Romańska Katedra w Nawarze, Kościół św. Prokopa w Strzelnie, Kościół św. Mikołaja w Cieszynie, Kolegiaty w Tumie i Kruszwicy, Kościół Norbertanek w Strzelnie.

CECHY STYLU ROMAŃSKIEGO:

• grube mury,

• małe okna,

• wrażenie przysadzistej budowli,

• sklepienia kolebkowe i krzyżowe,

• prostota, surowość, mało dekoracji,

• proporcjonalność,

• portal symbolizuje drogę ku wieczności.

- Styl gotycki powiązany był z duchem scholastycznym i mistycznym dojrzałego średniowiecza. Gotyk stał się architekturą miasta, przede wszystkim wspaniałych katedr, ale także budowli świeckich. W Polsce powstało wiele zabytków gotyckich, które zaprojektowane są z dużym rozmachem: kościół Mariacki w Krakowie, ołtarz Mariacki, katedry w Gdańsku i Wrocławiu.

CECHY STYLU GOTYCKIEGO:

- smukłość, strzelistość budowli,

- sklepienie krzyżowo-żebrowe,

- witraże w oknach,

- rozeta,

- harmonia, proporcjonalność,

- wnętrza lepiej oświetlone,

- trzy portale.

CZTEREJ WIELCY TWÓRCY NOWEGO OBLICZA KULTURY:

1) BEOCJUSZ – żył na przełomie V i VI w., potomek starej, rzymskiej rodziny arystokratycznej, był tłumaczem filozofii greckiej i autorem łacińskich popularyzacji doktryn neoplatońskich i arystotelesowskich. Napisał A POCIESZENIU, JAKIE DAJE FILOZFIA.

2) KASJODOR - Urodzony w Scyllacium w Kalabrii od 506 pełni różne funkcje w administracji króla Gotów Teodoryka Wielkiego i jego następców, od kwestora kancelarii, po prefekta pretorianów - najwyższy urząd w państwie gockim. Na początku lat dwudziestych przyczynia się do wykrycia i zlikwidowania spisku mającego na celu podporządkowanie Italii Cesarstwu Bizantyjskiemu, dużą rolę w tym spisku odgrywał inny pisarz i filozof Boecjusz, który w wyniku działań Kasjodora zostaje skazany na śmierć.

3) IZYDOR – żył na przełomie VI i VII w., był potomkiem hiszpańsko – rzymskiej rodziny katolickiej z Sewilli, współcześni nazywali go \"najbardziej uczonym człowiekiem nowych czasów\", był pierwszym pisarzem chrześcijańskim. W swoim dziele ETYMOLOGIAE zebrał całą ówczesną wiedzę świecką, czerpiąc z dorobku antycznej cywilizacji.

4) BEDA – anglosaski erudyta przełomu VII i VIII w., stał się najczęściej cytowanym pisarzem średniowiecza, jego liczne dzieła stanowiły encyklopedię wiadomości świeckich, religijnych oraz przyrodniczych, uznano go za jednego z OJCÓW KOŚCIOŁA. W dziele HISTORIA ECCLESIASTICA GENTIS ANGLORUM przedstawił dzieje Brytanii od I w. p.n.e. do 731 r. n.e., posługując się w nim konsekwentnie systemem rachuby lat od daty narodzin Chrystusa.

ŻYCIE CODZIENNE.

- religia chrześcijańska stała się czynnikiem regulującym zasady życia codziennego,

- od VIII w. zaczęto na zachodzie chrystianizować związki małżeńskie,

- kościół potępił stary, pogański obyczaj porywania dziewcząt,

- SYNOD W VER – 755r. – zakaz zawierania małżeństw pomiędzy krewnymi, obejmując nim pokrewieństwo do siódmego pokolenia.

SŁOWNICZEK POJĘĆ:

LEX SALICA – prawo zwyczajowe Franków spisane za czasów króla Chlodwiga (rządził w latach 481-511).

IKONOKLAZM – oficjalna doktryna państwa i Kościoła bizantyjskiego, sformowana w VIII w. przeciwko czcicielom świętych obrazów (ikon).

OPAT – przełożony klasztoru, mający część uprawnień biskupich, odbierany dożywotnio lub na określoną kadencję.

788 r. – wyprawa Karola Wielkiego do księstwa Bawarów, zdobycie pałacu książęcego w Ratyzbonie.

799 r. – uwięzienie papieża Leona III.

25 grudnia 800 r. – przywrócony do władzy Leon III ukoronował Karola i nadał mu tytuł cesarza Rzymu

MONARCHIA PATRYMONIALNA – forma państwa, w której władca traktuje podległy mu kraj jako własność i swobodnie nim dysponuje, sprawowaną dożywotnio władzę przekazując potomstwu.

RENESANS KAROLIŃSKI – rozkwit oświaty i kultury w państwie karolińskim, obejmował wszystkie ośrodki dworskie i kościelne.

814 r. – śmierć Karola Wielkiego w Akwizgranie, gdzie został pochowany.

ZASADA PRIMOGENITURY – pierwszeństwo dziedziczenia przez najstarszego z synów władcy.

SIEDEM SZTUK WYZWOLONYCH - podstawa wykształcenia w okresie późnej starożytności oraz średniowiecza. Owe siedem sztuk dzielone było na dwie mniejsze grupy – trivium (gramatyka, retoryka, dialektyka) i quadrivium (arytmetyka, geometria, astronomia, muzyka).

SYNKRETYZM RELIGIJNY – proces łączenia w jedną całość różnych, nieraz sprzecznych światopoglądów czy tradycji kulturowych. Cała kultura średniowieczna była synkretyczna, łącząc w sobie pierwiastki pogańskie z dziedzictwem antyczno – chrześcijańskim.