naratunek_artykul_2008_03_21370.pdf

Edukacja

Oparzenie II b i III stopnia z nacięciami odbarczającymi

Ratownictwo w oparzeniach

Marcin Koszowski

ratownik medyczny,

instruktor ITLS, PHTLS

koszmar@mp.pl

Powszechne jest przekonanie, że oparzenie

jest urazem obejmującym jedynie skórę,

tymczasem nawet małe oparzenie w oko-

licy stawów czy twarzy może spowodować

dysfunkcję kończyn bądź narządów.

prowadzą do choroby oparzeniowej charakteryzu-

jącej się postępującą dysfunkcją wielu narządów. Zna-

jomość fizjologii oparzenia, dynamiki postępu choroby

oparzeniowej i zdolność przewidywania na poziomie

przedszpitalnym mogą w znacznym stopniu zmniejszyć

szansę na jej wystąpienie, co przyczynia się w sposób

bezpośredni do przeżycia pacjenta.

Skóra przeciętnego człowieka zajmuje powierzch-

nię 1,5-2 m 2 . Składa się z dwóch warstw: naskórka

(o grubości 0,05 mm na powiekach i do 1 mm na

podeszwie stóp) oraz skóry właściwej (ok. 2-3 mm).

Skóra dzieci i osób starszych jest cieńsza od skóry

osób dorosłych, podobnie jak skóra kobiet jest cień-

sza niż mężczyzn.

Oparzenie możemy podzielić na trzy strefy. W pierw-

szej, najbardziej zewnętrznej strefie martwiczej docho-

dzi do nieodwracalnego uszkodzenia tkanek. Obsza-

rem położonym głębiej jest strefa zastoinowa. Komórki

tej strefy są uszkodzone, ale te skutki nie są nieodwra-

calne. Pozbawienie ich tlenu czy zmniejszenie prze-

pływu krwi (co może mieć miejsce w przypadku dłu-

gotrwałego schładzania, czy też zastosowania płynów

o temperaturze niższej od pokojowej bądź w tempera-

turze otoczenia) prowadzi do ich obumarcia i powięk-

szenia strefy martwiczej. Najbardziej oddaloną od po-

wierzchni oparzenia strefę nazywamy strefą zwiększo-

nego przepływu krwi jako efekt reakcji zapalnej.

Oszacowanie głębokości oparzeń w pierwszym

momencie może być trudne, a końcowa ocena jest

możliwa po 24-48 godzinach od zadziałania czynnika

uszkadzającego.

Pierwszą czynnością na miejscu jest zatrzymanie

procesu pogłębiania się oparzenia. Najskuteczniej-

szą metodą jest krótkie (do 5 min) schłodzenie opa-

rzonego miejsca za pomocą wody o temperaturze

pokojowej. Ma to za zadanie odebrać energię ciepl-

ną, a nie działać przeciwbólowo, co możemy uzyskać

 36  Na ratunek 3/08

O parzenia, które obejmują duże powierzchnie ciała,

Edukacja

za pomocą środków farmakologicznych. Należy rów-

nież zdjąć wszelką biżuterię i odzież z oparzonych

miejsc (w przypadku wtopienia się odzieży w tkanki

delikatnie obcinamy ją wokół rany). Przedmioty te

mogą utrzymywać ciepło i powodować pogłębianie

oparzenia. Najlepszym zabezpieczeniem miejsca opa-

rzonego jest użycie suchego i sterylnego opatrunku.

Opatrunek ten działa przede wszystkim osłaniająco,

minimalizując możliwość przepływu powietrza nad

raną oparzeniową. Poza tym nie zanieczyszcza on

rany i umożliwia wiarygodną jej ocenę w ośrodku

zajmującym się leczeniem oparzeń.

Szybkie wdrożenie płynoterapii odgrywa dużą rolę

w walce z chorobą oparzeniową. Przy oparzeniach po-

wierzchni ciała większej niż 20% należy zabezpieczyć

minimalnie dwa dostępy dożylne. Mimo rozpowszech-

nionej w leczeniu oparzeń reguły Parklanda oraz jej

pochodnych, w ciągu pierwszych sześciu godzin po

oparzeniu możemy używać skróconego wzoru wylicza-

jącego zapotrzebowanie na płyny, a mianowicie pro-

cent powierzchni oparzonej mnożymy przez 1/2 masy

ciała poszkodowanego.

Do oceny powierzchni oparzenia używamy reguły

„dziewiątek” (która ulega modyfikacji w wypadku dzie-

ci) oraz reguły „dłoni”. Przyjmuje się, że powierzchnia

dłoni pacjenta (bez palców) odpowiada 1% powierzch-

ni jego ciała.

Ważnym elementem naszych działań powinno być

również zabezpieczenie pacjenta przed utratą ciepła.

Zawinięcie w folię termiczną oraz utrzymywanie kom-

fortowej dla pacjenta (nie dla zespołu) temperatury

w ambulansie przyczynia się do poprawy komfortu

termicznego poszkodowanego.

Pomimo że oparzenia są często niebezpieczne,

rzadko kończą się szybką śmiercią. Jednak mogą

odwracać uwagę od innych obrażeń, stąd też pra-

widłowo przeprowadzone badanie urazowe pacjen-

ta na miejscu zdarzenia oraz jego uszczegółowienie

w trakcie transportu zmniejszają możliwość prze-

oczenia tych urazów. Nawet małe oparzenie w oko-

licy stawów czy twarzy może spowodować dysfunk-

cje ze względu na tworzące się blizny. Skuteczne

działania na miejscu zdarzenia oraz transport do

odpowiedniego ośrodka mogą zapewnić pacjentom

najlepszą pomoc.

Oparzenie kończyny dolnej II a i II b stopnia

Oparzenie I stopnia



Zdjęcia opublikowane dzięki uprzejmości Centrum

Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich.

Oparzenie II a i II b stopnia

www.naratunek.elamed.pl  37 

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: