SOCJOLOGIA KULTURY
14. Pojęcie twarzy oraz jej utraty w ujęciu E. Goffmana.
[w:] E. Goffman, Rytuał interakcyjny, tu: Twarz: analiza rytualnych aspektów interakcji społecznej
Twarz – obraz własnego „ja” naszkicowany w ramach kategorii uznanych przez społeczeństwo; tożsama z rolą, jaką odgrywamy w życiu - w tym znaczeniu twarz jest konstruktem społecznym, poprzez nią uczestniczymy w życiu zbiorowości; twarz reprezentuje człowieka w relacjach z ludźmi; twarz można zachowywać – postępować zgodnie z przyjętym schematem (uznawanym społecznie), ale można też utracić – wyjść, wypaść z roli, zawstydzić się;
forma przymusu społecznego – dążenie do utrzymania twarzy; ludzie zobowiązani są do szacunku i dbania o zachowanie twarzy innych (np. stanięcie w obronie kogoś, kto publicznie został ośmieszony) – jest to przejaw ogłady towarzyskiej
próby przewidzenia własnego zachowania, aby nie stracić twarzy; poziomy odpowiedzialności za utratę twarzy przez innych:
- faux pas
- działanie złośliwe, z premedytacją
- nie przewidzenie sutków przez winowajcę, ale bez zamierzonej złośliwości
Twarz jest warunkiem interakcji społecznych. Ma również związek z porządkiem rytualnym (model zachowania). Jeżeli porządek ten zostanie zachwiany (np. A nie powie „cześć” do B), może dojść do utraty twarzy. W takiej sytuacji ma miejsce wymiana interakcyjna – ciąg działań, wywołany uświadomionym zagrożeniem dla twarzy i kończący się ustanowieniem nowej równowagi rytualnej
monnisiaa13