1. Zuchowe znaki, zwyczaje, obrzędy i tajemnice
2. Gawęda i jej formy wymienne
3. Gry i ćwiczenia
4. Piosenki i pląsy
5. Zuchowa majsterka
6. Teatr zuchowy
7. Zabawa tematyczna
8. Zwiad
9. Pożyteczne prace
phm. Grzegorz Trzebunia
ZUCHOWE TUPTANIE
Formy pracy
Materiał metodyczny
opracowany
w ramach próby
harcmistrzowskiej
Zuchowe znaki, zwyczaje, obrzędy i tajemnice
„Zuchowe Tuptanie” jako impreza, wypracowało sobie swoje zwyczaje, obrzędy i tajemnice, ale umożliwia także prezentację swoich przez gromady.
I tak, w piątkowe popołudnie, Miś Tuptuś bohater imprezy radośnie wita na progu szkoły wszystkich przybywających. Gromady pięknie meldują mu kto przyjechał i w jakim składzie. Prezentują swoje totemy i okrzyki.
To właśnie teraz Miś powierza im w tajemnicy swoje kłopoty (związane tematycznie z fabułą imprezy). W ten sposób zuchy zostają wplątane w fabułę.
Ustalają w kręgu rady, że Tuptusiowi trzeba pomóc.
Każde Tuptanie prezentuje odmienną grupę zawodową. Pokazując to, co ona ma najciekawszego. Tak więc zuchy poznawały już:
1. lotnisko sportowe, lotników (p. Makulę – szybowcowego mistrza świata), skoczków spadochronowych.
2. las, leśników i myśliwych
3. policjantów
Zwyczajowo imprezę kończy msza święta.
Gawęda i jej formy wymienne
Gawęda w różnych formach pojawia się na Zuchowym Tuptaniu kilkakrotnie.
Po raz pierwszy wtedy, kiedy zmartwiony Miś wprowadza dzieci w fabułę zabawy, opowiadając im o swoich kłopotach i zmartwieniach.
Po raz drugi pojawia się wieczorem kiedy zuchy usypiają. Słuchają opowieści do snu tematycznie związanej z fabułą.
I wreszcie najważniejsza z gawęd na Tuptaniu to gawęda na kominku. Opowiada ją zaproszony gość. Przedstawiciel poznawanej grupy zawodowej opowiada o tajnikach pracy. Prezentuje ubiór i urządzenia pomocne w pracy. Ale to nie wyczerpuje możliwości gawędy bo przecież na wielu punktach podczas biegu zuchowego zuchy słuchają opowieści, dopiero potem wykonują działania.
Gry i ćwiczenia
Cała impreza jest sporym wysiłkiem dla zuchów – jest to wszak dla nich wyprawa z plecakiem.
A w sobotę – cel główny: zuchowy bieg. Zuchy pokonują trasę ok. 4 km. (zawsze inna). Na trasie rozstawionych jest tyle punków ile gromad bierze udział w zabawie. Bieg odbywa się „po kole”. Na każdym z punktów zuchy ćwiczą swoją sprawność lub doskonalą się w umiejętnościach. Cały bieg zamyka się w czasie ok. 4 – 4,5 godziny. Poza tym w sobotni i niedzielny poranek w poszczególnych gromadach drużynowa organizuje zaprawę.
Piosenki i pląsy
Zuchowe Tuptanie posiada „swoją” piosenkę. Powstała ona na II edycji. Wymyśliła ją drużynowa jastrzębskich zuchów biorących udział w imprezie:
„Gdzie jest słonko, kiedy śpi
Czy wilk zawsze bywa zły
Dokąd tupta nocą jeż
Możesz wiedzie kiedy chcesz
Zuchowe Tuptanie wszystkie dzieci kocha
Chce byśmy także kochali trochę
Zuchowe Tuptanie czy słońce czy deszcz
Przyjść możesz i tuptać jeśli tylko chcesz”
Oprócz tego zuchy uczą się piosenki tematycznej związanej z poznawanym zawodem. Pląsają gdzie się da i ile się da. Także podczas samego biegu zawsze jest punkt „plątowisko” a na nim pląsy, które wiążą się z fabułą.
Zuchowa majsterka
To ulubiona forma pracy zuchów – wykorzystujemy ją zatem często.
Zanim się spotkamy na imprezie zuchy:
· wykonują meldunek o tym, że chcą wziąć udział w Zuchowym Tuptaniu. Meldunek przysyłają do organizatorów.
· Poza tym (już na samym Tuptaniu) pomagają w szykowaniu posiłków.
· Na samym biegu wykonują majsterkę związaną z tematem. A więc były to: latawiec, szałas, znaki drogowe do miasteczka ruchu drogowego.
· Także na biegu, w trakcie wykonywania zadań pojawia się majsterka (robiły spadochrony z chusteczek na lotnisku, diadem darów lasu, gipsowe odlewy śladów). W ten sposób poznają czynności związane z poznawanym zawodem..
· Przy pomocy harcerzy przyszywają plakietkę imprezy (bywa nią guziczek w kształcie misia, czy buzi, haftowana naszywka itp.)
· wykonują elementy potrzebne do form teatralnych na sobotni kominek lub niedzielną mszę.
Teatr zuchowy
Ta forma pracy wykorzystywana jest podczas kominka. Zuchy wcielają się w postaci tematycznie związane z fabułą imprezy. Raz są to scenki rodzajowe, raz teatrzyk cieni ale zawsze jest to forma dramowa od początku do końca przygotowana przez dzieci. Od kostiumów począwszy na tekście skończywszy. Ta forma wykorzystywana przez nas jako sprawdzenie wiedzy nabytej podczas Zuchowego Tuptania pozwala dzieciom wczuć się w rolę odgrywanych postaci, poczuć „klimat” tematu.
Zabawa tematyczna
Tę rolę spełnia bieg zuchowy, gdzie zuchy wcielają się w poznawaną grupą zawodową. Podążając śladami Tuptusia poznają tajniki poszczególnych zawodów wykonując proste czynności charakterystyczne dla nich. Przygotowują scenki tematyczne.
W trakcie marszu pomiędzy punktami toczą rozmowy – wymusza je konieczność wykonania majsterki i kartki do kroniki – to także wchodzi w skład zabawy tematycznej, umożliwiając lepsze poznanie omawianego tematu. Ukoronowaniem jest zdobycie sprawności np. lotnika, leśnika czy policjanta.
Zwiad
Zuchy podejmują w kręgu rady decyzję o udziale w Zuchowym Tuptaniu zbierają informacje o imprezie i miejscu jej organizowania.
Przyjeżdżając na miejsce poznają nową okolicę, jej tereny i historię,
W czasie trwania turnieju rozmawiają z napotkanymi ludźmi, często dopytują o szczegóły. Poznają historię bohaterów Szczepu czytając pamiątkową tablicę na korytarzu szkolnym, odwiedzają ich pomnik.
Aby zdobyć sprawność zbierają informacje o tematyce Tuptania.
Pożyteczne prace
Tu nic nie jest gotowe. Wszyscy tworzymy tą imprezę.
Zuchy same szykują sobie miejsce noclegowe, pomagają w przygotowaniu posiłków ale także sprzątają po sobie.
Wiedzą, że każdy musi pracować aby wszyscy mogli dobrze się bawić i wywieźć z Gotartowic miłe wspomnienia.
Pozostawiają także „ślad” po sobie w postaci np.. karmnika dla ptaków, posadzonego drzewka czy zasygnalizowaniu kierowcom potrzeby przestrzegania przepisów ( kontrola pojazdów – kierowcom jadącym prawidłowo wręczały jabłko z napisem: „zuchy dziękują za bezpieczną jazdę, a tym z prawem na bakier: „zuchy p[roszą o bezpieczną jazdę”.
2
marzi81