KPC reprezentacja stron w procesie cywilnym.doc

REPREZENTACJA STRON W POSTĘPOWANIU CYWILNYM

O reprezentacji stron w procesie mówi kpc w art. 86.

Art. 86. Strony i ich organy lub przedstawiciele ustawowi mogą działać przed sądem osobiście lub przez pełnomocników.

W przypadku braku zdolności procesowej strony, działa za nią przedstawiciel ustawowy, którego umocowanie wynika z ustawy (np. rodzice) lub orzeczenia sądu (np. kurator, opiekun).

Organy w/w działają za osoby prawne, Skarb Państwa i inne organizacje mające zdolność sądową. Pełnomocnictwa w imieniu osoby prawnej udzielają osoby wchodzące w skład jej organu,niezależnie od tego czy jest to organ jednoosobowy czy kolegialny, zaś osoby te określają odpowiednie przepisy.

Pełnomocnikiem może być:

Art. 87. § 1. (51) Pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny, a w sprawach własności przemysłowej także rzecznik patentowy, a ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia, współuczestnik sporu, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia.

§ 2. (52) Pełnomocnikiem osoby prawnej lub przedsiębiorcy, w tym nie posiadającego osobowości prawnej, może być również pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzędnego. Osoba prawna prowadząca, na podstawie odrębnych przepisów, obsługę prawną przedsiębiorcy, osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej może udzielić pełnomocnictwa procesowego - w imieniu podmiotu, którego obsługę prawną prowadzi - adwokatowi lub radcy prawnemu, jeżeli została do tego upoważniona przez ten podmiot.

§ 3. (53) W sprawach o ustalenie ojcostwa i o roszczenia alimentacyjne pełnomocnikiem może być również przedstawiciel właściwego w sprawach z zakresu pomocy społecznej organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacji społecznej, mającej na celu udzielanie pomocy rodzinie. Minister Sprawiedliwości określa, w drodze rozporządzenia, wykaz tych organizacji społecznych.

§ 4. (54) W sprawach związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego pełnomocnikiem rolnika może być również przedstawiciel organizacji zrzeszającej rolników indywidualnych, której rolnik jest członkiem.

§ 5. (55) W sprawach związanych z ochroną praw konsumentów pełnomocnikiem może być przedstawiciel organizacji, do której zadań statutowych należy ochrona konsumentów.

§ 6. (56) W sprawach związanych z ochroną własności przemysłowej pełnomocnikiem twórcy projektu wynalazczego może być również przedstawiciel organizacji, do której zadań statutowych należą sprawy popierania własności przemysłowej i udzielania pomocy twórcom projektów wynalazczych.

Nadto Prokuratoria Generalna może powierzyć zastępstwo procesowe w drodze umowy cywilno – prawnej adwokatowi, radcy prawnemu lub innej osobie uprawnionej do występowania w charakterze pełnomocnika procesowego, jeżeli zachodzi konieczność wykonywania tego zastępstwa w sprawach wymagających znajomości języka obcego albo procedur lub instytucji międzynarodowych przed sądami, trybunałami lub innymi organami orzekającymi.

Na podstawie przepisów szczególnych pełnomocnikami mogą także być:

-                     art. 465§1 kpc - Art. 465. § 1. (301) Pełnomocnikiem pracownika lub ubezpieczonego może być również przedstawiciel związku zawodowego lub inspektor pracy albo pracownik zakładu pracy, w którym mocodawca jest lub był zatrudniony, a ubezpieczonego - także przedstawiciel organizacji zrzeszającej emerytów i rencistów.

§ 2. Do odbioru należności zasądzonych na rzecz pracownika lub ubezpieczonego jest wymagane pełnomocnictwo szczególne, udzielone po powstaniu tytułu egzekucyjnego.

-                     art. 4798 kpc - Art. 4798. (343) Pełnomocnikiem zagranicznego przedsiębiorcy może być również pełnomocnik ustanowiony do reprezentowania tego przedsiębiorcy wobec polskich organów administracji publicznej, na podstawie przepisów o zasadach prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne, a także banki.

-                     art. 47929§3 kpc - § 3. Pełnomocnikiem Prezesa Urzędu może być pracownik Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

-                     art. 47951 kpc - Art. 47951. Pełnomocnikiem Prezesa Urzędu może być pracownik Urzędu Regulacji Energetyki.

-                     art. 47962 kpc - Art. 47962. (407) Pełnomocnikiem Prezesa Urzędu może być pracownik Urzędu Komunikacji Elektronicznej.

-                     art. 47973 kpc - Art. 47973. Pełnomocnikiem Prezesa Urzędu może być pracownik Urzędu Transportu Kolejowego.

-                    art. 1091§1 kc – prokura

Rodzaje pełnomocnictwa (art. 88 kpc):

-                    procesowe:

-                                 ogólne

-                                 do prowadzenia poszczególnych spraw

-                    do niektórych czynności procesowych

Wymogi rodzaju pełnomocnictwa w postępowaniu odrębnym:

-                    w sprawach małżeńskich i ze stosunków między rodzicami a dziećmi – konieczne jest pełnomocnictwo  udzielone do prowadzenia danej , konkretnej sprawy (art. 426 kpc i art. 458§1 kpc)

-                    w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych – do odbioru na rzecz pracownika lub ubezpieczonego jest wymagane pełnomocnictwo szczególne,udzielone po powstaniu tytułu egzekucyjnego (art. 465§2 kpc)

Art. 89. § 1. (58) Pełnomocnik obowiązany jest przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa. Adwokat i radca prawny, a także rzecznik patentowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa. Sąd może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony.

§ 2. W toku sprawy pełnomocnictwo może być udzielone ustnie na posiedzeniu sądu przez oświadczenie złożone przez stronę i wciągnięte do protokołu.

§ 3. (59) Pełnomocnictwo udzielone przez osobę fizyczną składane przez radcę prawnego powinno zawierać oświadczenie pełnomocnika, że nie pozostaje on w stosunku pracy. W wypadku udzielenia pełnomocnictwa w sposób określony w § 2 oświadczenie radcy prawnego złożone wobec sądu zostaje wciągnięte do protokołu.

FALSUS PROKURATOR – art. 97 kpc:

Art. 97. § 1. Po wniesieniu pozwu sąd może dopuścić tymczasowo do podjęcia naglącej czynności procesowej osobę nie mogącą na razie przedstawić pełnomocnictwa. Zarządzenie to sąd może uzależnić od zabezpieczenia kosztów.

§ 2. Sąd wyznaczy równocześnie termin, w ciągu którego osoba działająca bez pełnomocnictwa powinna je złożyć albo przedstawić zatwierdzenie swej czynności przez stronę. Jeżeli termin upłynął bezskutecznie, sąd pominie czynności procesowe tej osoby. W tym wypadku przeciwnik może żądać od działającego bez umocowania zwrotu kosztów spowodowanych jego tymczasowym dopuszczeniem.

Zakres pełnomocnictwa może być zgodnie z wolą stron ograniczony tylko do niektórych czynności bądź też rozszerzony. Z mocy prawa obejmuje ono – art. 91 kpc:

Art. 91. Pełnomocnictwo procesowe obejmuje z samego prawa umocowanie do:

  1)   (60) wszystkich łączących się ze sprawą czynności procesowych, nie wyłączając powództwa wzajemnego, skargi o wznowienie postępowania i postępowania wywołanego ich wniesieniem, jako też wniesieniem interwencji głównej przeciwko mocodawcy;

  2)   wszelkich czynności dotyczących zabezpieczenia i egzekucji;

  3)   udzielenia dalszego pełnomocnictwa procesowego adwokatowi lub radcy prawnemu;

  4)   zawarcia ugody, zrzeczenia się roszczenia albo uznania powództwa, jeżeli czynności te nie zostały wyłączone w danym pełnomocnictwie;

  5)   odbioru kosztów procesu od strony przeciwnej.

Ilość pełnomocników:

-                    kpc nie reguluje kwestii liczby pełnomocników – jest dowolna i zależy od stron;

-                    kierując się racjonalnością oraz kwestią obciążania ponadto strony – uregulowano, iż zwrot kosztów procesu od strony przegrywającej obejmuje wydatki związane z reprezentowaniem strony przez jednego adwokata – art. 98§3 kpc

Zgodnie z art. 95§2 kc czynność dokonana przez pełnomocnika w granicach umocowania wywołuje skutki  bezpośrednio dla reprezentowanego, nawet te niekorzystne i ewentualne zaniedbania, jednak Art. 93. Mocodawca stawający jednocześnie z pełnomocnikiem może niezwłocznie prostować lub odwoływać oświadczenia pełnomocnika.

Wygaśnięcie pełnomocnictwa:

-                    po upływie czasu, na które zostało udzielone;

-                    w razie spełnienia celu, do którego powołano pełnomocnika;

-                    w chwili wypowiedzenia pełnomocnictwa przez mocodawcę lub pełnomocnika – art. 94 kpc

-                    w razie śmierci strony;

-                    wskutek utraty przez osobę prawną zdolności sądowej;

-                    w razie śmierci pełnomocnika lub utraty przez niego zdolności procesowej lub zdolności do zastępowania strony;

-                    wskutek cofnięcia stronie udzielonego przez sąd zwolnienia od kosztów sądowych w stosunku do adwokata ustanowionego z urzędu;

-                    w razie zwolnienia pełnomocnika przez radę adwokacką lub okręgową izbę radców prawnych od obowiązku zastępowania strony w procesie.

Wystąpienie skutków prawnych wypowiedzenia reguluje art. 94 kpc:

Art. 94. § 1. Wypowiedzenie pełnomocnictwa procesowego przez mocodawcę odnosi skutek prawny w stosunku do sądu z chwilą zawiadomienia go o tym, w stosunku zaś do przeciwnika i innych uczestników - z chwilą doręczenia im tego zawiadomienia przez sąd.

§ 2. (61) Adwokat lub radca prawny, który wypowiedział pełnomocnictwo, obowiązany jest działać za stronę jeszcze przez dwa tygodnie, chyba że mocodawca zwolni go od tego obowiązku. Każdy inny pełnomocnik powinien, mimo wypowiedzenia, działać za mocodawcę przez ten sam czas, jeżeli jest to konieczne do uchronienia mocodawcy od niekorzystnych skutków prawnych.

W razie śmierci pełnomocnika postępowanie może toczyć się dalej dopiero po wezwaniu strony niestawającej – art. 175 zd I kpc)

Art. 1751. (133) Jeżeli zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych jest obowiązkowe, w razie śmierci adwokata lub radcy prawnego, skreślenia z listy adwokatów lub radców prawnych, utraty możliwości wykonywania zawodu albo utraty zdolności procesowej, sąd zawiesza postępowanie z urzędu, wyznaczając odpowiedni termin do wskazania innego adwokata lub radcy prawnego, i po upływie tego terminu podejmuje postępowanie. Przepis art. 175 stosuje się odpowiednio.

Sąd ma obowiązek sprawdzania w każdym stanie sprawy, czy pełnomocnik był należycie umocowany – brak takowego powoduje nieważność postępowania (art. 379 pkt 2 kpc) – sąd apelacyjny i Sąd Najwyższy bierze to pod uwagę z urzędu.

3