PrzeSP-2008-05.pdf

przegląd

ISSN 1897-8444

W JEDNYM

STR. 36

PRZECIWLOTNICZE ZESTAWY RAKIETOWE A ZAGROŻENIA POWIETRZNE str. 4

EDUKACJA PERSONELU INŻYNIERYJNO-LOTNICZEGO str. 30

sił powietrznych

MIESIĘCZNIK | MAJ 2008 | NR 5 (011)

przegląd

TRZY SAMOLOTY

STR. 36

TRENDY

str. | 4

TECHNIKA I EKSPLOATACJA

Edukacja personelu

inżynieryjno-lotniczego

Przeciwlotnicze zestawy rakietowe

a zagrożenia powietrzne

SZTUKA OPERACYJNA I TAKTYKA

Rozpoznanie powietrzne

w terenie zurbanizowanym

str. | 30

Współczesne pole walki cechuje się ogromną

dynamiką działań. Na sposób ich prowadze-

nia znaczący wpływ wywiera środowisko.

Od służby inżynieryjno-lotniczej wymaga się

ciągłego pogłębiania wiedzy teoretycznej

i doskonalenia umiejętności praktycznych.

FORUM SIŁ POWIETRZNYCH

str. | 23

Bezzałogowy AGS

INNE ARMIE

TRZY SAMOLOTY W JEDNYM

str. | 36

Amerykanie rozpoczęli

seryjną produkcję samolotu

piątej generacji – F-35.

Ten naddźwiękowy, trudno wy-

krywalny samolot został opraco-

wany w trzech wersjach: samolot

poziomego startu i lądowania,

samolot skróconego startu

i pionowego lądowania oraz

samolot pokładowy.

¢ trendy

Przeciwlotnicze zestawy rakietowe a zagrożenia powietrzne,

mjr mgr inż. Sebastian Maślanka .......................................................4

Charakterystyka systemów SBAS,

por. mgr inż. Wojciech Wojtyniak .....................................................11

Przedsiębiorstwo sieciocentryczne – dopasowanie do sytuacji,

Tadeusz Węsierski ............................................................................16

przegląd

sił powietrznych

MAJ 2008 | NR 5 (011)

Szanowni

Czytelnicy!

W tym numerze

mjr Sebastian

Maślanka prezen-

tuje rozwój prze-

ciwlotniczych

zestawów rakietowych w świetle nowych

zagrożeń. Szczegółowo przedstawia

zagrożenia powietrzne – nowoczesne

samoloty i śmigłowce, bezzałogowe

statki powietrzne, rakiety balistyczne

i samoloty lotnictwa cywilnego.

Omawia PZR, podając ich zasięg.

Wspomina również o modernizacji

starszych zestawów. Por. Wojciech

Wojtyniak pisze o systemach SBAS,

które udokładniają pozycję wskazywa-

ną przez satelity, zwłaszcza te odpowia-

dające za system GPS. Płk rez. Tadeusz

Węsierski porusza natomiast tematykę

przedsiębiorstwa sieciocentrycznego,

którym może być także organizacja woj-

skowa. Przedstawia metody zarządza-

nia operacją, organizacje sieciowe,

których podstawą funkcjonowania są

strategie rojowe, a także dopasowanie

do sytuacji – przedsiębiorstwa.

Jerzy Grzegorzewski opisuje nad-dźwię-

kowy samolot V generacji –

F-35 Lightninig II. Jest on budowany

w ramach międzynarodowego progra-

mu. Mjr Jacek Klatka porusza problem

programu sojuszniczego rozpoznawa-

nia obiektów naziemnych z powietrza

oraz nowe uzbrojenie dla samolotów

JAS-39 Gripen Republiki Czeskiej.

Kpt. Piotr Szwajkowski i st. chor. sztab.

Piotr Pasternak przedstawiają rolę

dowódców w procesie wychowania

patriotycznego.

¢ sztuka operacyjna i taktyka

Rozpoznanie powietrzne w terenie zurbanizowanym,

ppłk w st. spocz. dr inż. Jerzy Garstka ..............................................23

AKTUALNOŚCI ............................................................................... 26

¢ technika i eksploatacja

Edukacja personelu inżynieryjno-lotniczego,

dr inż. Kazimierz Janusiak ............................................................ 30

¢ ForuM siŁ poWietrznych

Bezzałogowy AGS, mjr mgr Jacek Klatka ..................................... 34

¢ inne arMie

Trzy samoloty w jednym, mgr inż. Jerzy Grzegorzewski .................36

¢ psychologia i pedagogika

Rola dowódcy w wychowaniu patriotycznym,

kpt. Piotr Szwajkowski, st. chor. sztab. Piotr Pasternak ................46

Zespół redakcyjny

Dyrektor Redakcji Wojskowej

redaktor naczelny: Artur Bartkiewicz

tel.: CA MON 845-365, 845-685;

faks: 845-503

Zastępca dyrektora: ppłk Lech Mleczko

tel.: CA MON 845-685,

e-mail: lech.mleczko@redakcjawojskowa.pl

Redaktor prowadzący: dr Roman Szustek

tel.: CA MON 845-186,

e-mail: przeglad-sz@redakcjawojskowa.pl

Redaktor merytoryczny: Paulina Glińska,

dr Jan Brzozowski tel.: CA MON 845-186

Skład i łamanie: Katarzyna Usiądek

Opracowanie stylistyczne: Renata Gromska,

Katarzyna Kocoń, Aleksandra Ogłoza,

Teresa Wieszczeczyńska

Kolportaż i reklamacje: Bellona SA

(0-22) 457-04-37, 687-90-41, CA MON 879-041

Informacje o kolportażu: Elżbieta Toczek

tel.: CA MON 840 400, (022) 684 04 00

Reklama: reklama@redakcjawojskowa.pl

Zdjęcie na okładce: Mariusz Adamski –

Skrzydlata Polska

Projekt graficzny: Łukasz Kaugan, CaStudio

Druk: Drukuj Tanio.com

ul. Ludźmierska 29, 34-400 Nowy Targ

„Przegląd Sił Powietrznych” ukazuje się od listopada 1928 r.

Aleje Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa, tel.: CA MON 845 365, 022 6845365,

022 6845685, www.zolnierz-polski.pl, e-mail: sekretariat@redakcjawojskowa.pl,

ppłk rez. nawig. dr

Roman Szustek,

redaktor prowadzący

Treści numeru są dostępne na stronie internetowej www.redakcjawojskowa.pl

2008/05

przegląd sił powietrznych

TRENDY rozwój zestawów

W najbliższej przyszłości zagrożenie będą stwarzały

głównie rakiety balistyczne, bezzałogowe statki

powietrzne i śmigłowce nowej generacji.

mjr mgr inż.

SebaStian Maślanka

Centrum Operacji Powietrznych

Przeciwlotnicze

a zagrożenia powietrzne

dzonych w wymiarze powietrz-

nym, zwłaszcza w walce o pa-

nowanie w powietrzu (Coun-

ter Air Operations), dużą rolę odgrywają

przeciwlotnicze zestawy rakietowe (PZR).

W związku z tym oczekuje się zwiększenia

zarówno ich możliwości ogniowych, jak i ma-

newrowych.

Klasyczne środki napadu powietrznego,

czyli samoloty i śmigłowce, nadal będą roz-

wijane i modernizowane. Jednak największe

zagrożenie będą stwarzały rakiety balistycz-

ne, bezzałogowe statki powietrzne, rakiety

skrzydlate oraz samoloty lotnictwa cywilne-

go użyte jako środki ataku terrorystycznego

(Renagade) 1 .

Zagrożenia stwarzane

przez samoloty i śmigłowce

Za najbardziej niebezpieczne uważa się

załogowe środki napadu powietrznego ( man-

ned aircraft ), głównie samoloty lotnictwa

uderzeniowego (fot. 1) i śmigłowce bojowe.

Lotnictwo uderzeniowe nowej generacji, wy-

posażone w wyspecjalizowane i inteligent-

ne systemy rażenia, o maksymalnym zasię-

gu do 300 km, oraz w nowoczesne systemy

walki elektronicznej będzie wykonywało

zadania bojowe we wszystkich warunkach

atmosferycznych w dzień i w nocy. Samo-

loty wykonujące loty na optymalnych wy-

sokościach i z optymalnymi parametrami ką-

towymi, uwzględniającymi możliwości

przeciwlotniczych zestawów rakietowych,

oraz wykorzystujące strefy martwe w wy-

krywaniu i zwalczaniu przez PZR, mogą zo-

stać niewykryte lub być wykryte zbyt póź-

no, aby można było podjąć skuteczny ogień.

Śmigłowce bojowe, zwłaszcza wyspecjali-

zowane uderzeniowe i wsparcia bojowego,

wyposażone w kierowane środki rażenia

o zasięgu do 10 km, również będą przysto-

sowane do działań przez całą dobę niezależ-

nie od warunków atmosferycznych. Należy

założyć, że wymienione ŚNP będą konstruk-

cyjnie udoskonalane – zostaną zmniejszone

1 Studium przyszłości sił powietrznych – naziemne systemy

obrony powietrznej. Prognoza rozwoju do 2025 roku . Red.

S. Zajas. AON, Warszawa 2005, s. 11.

Fot. 1. Załogowy samolot bombowy B-2 Spirit

Źródło: http://www.fas.org/.

przegląd sił powietrznych

2008/05

zestawy rakietowe

W działaniach zbrojnych prowa-

ich skuteczne powierzchnie odbicia (SPO 2 )

oraz charakterystyki promieniowania pod-

czerwonego 3 .

bezzałogowe statki powietrzne – bSP

(Unmanned air Vehicles – UaV)

Na przyszłym polu walki BSP będą maso-

wo wykorzystywane ze względu na swoje

walory: małą SPO, długi czas przebywania

w powietrzu oraz możliwość startowania

z każdego miejsca (fot. 2). Aparaty bezza-

łogowe zostaną wyposażone w aktywne

cze zestawy rakietowe. Zostaną one także

użyte do zwalczania perspektywicznych ra-

kiet skrzydlatych (Cruise Missiles – CMs).

Rakiety te, konstruowane w technologii stealth ,

będą miały SPO w granicach 0,01 m²

i mniejszej.

Duże zagrożenie stwarzają samoloty lotnic-

twa cywilnego użyte jako środki ataku terro-

rystycznego z powietrza (renegade). Wiąże się

ono z możliwością wykonania ataku powietrz-

nego na ludność oraz obiekty cywilne państwa

w czasie pokoju i kryzysu.

Wymagania wobec nowoczesnych PZR

Wzrost zagrożenia ŚNP przeciwnika wy-

posażonymi w nowoczesne środki rażenia

oraz urządzenia zakłócające, celownicze

i nawigacyjne, umożliwiające zarówno wy-

konywanie lotu, jak i atakowanie obiektów

z małych wysokości, powoduje, że PZR mu-

szą spełniać wysokie wymagania technicz-

ne i taktyczne. Oprócz możliwości zwalcza-

nia celów powietrznych lecących z dużą

prędkością w całym przedziale wysokości

we wszystkich warunkach atmosferycznych

niezależnie od pory doby, przeciwlotnicze

zestawy rakietowe (rys.) powinny charakte-

ryzować się:

• wysoką manewrowością (mobilnością);

• możliwością jednoczesnego zwalczania

wielu celów (wielokanałowością);

• krótkim czasem reakcji i dużym prawdo-

podobieństwem zniszczenia celu pierwszą

rakietą;

• dużą odpornością na przeciwdziałanie

elektroniczne;

• zdublowaniem zasadniczych elementów

zestawu rakietowego;

• możliwością wykrywania, śledzenia oraz

zwalczania ŚNP o małej SPO;

• modułowością zestawu;

Fot. 2. Wizja naddźwiękowego BSP wykonanego

w technologii stealth

Źródło: Northrop Grumman.

systemy walki elektronicznej oraz, w zależ-

ności od potrzeb, w systemy rażenia służące

do pokonywania elementów obrony powietrz-

nej przeciwnika (Suppression of Enemy Air

Defense – SEAD).

Rakiety i samoloty cywilne

Taktyczne rakiety balistyczne (Tactical Bal-

listic Missiles – TBMs) są zaliczane do tanich

środków bojowych, mogących przenosić broń

masowego rażenia na stosunkowo dużą odle-

głość. Należy spodziewać się wzrostu liczby

TBMs, zwłaszcza w państwach niestabilnych

politycznie. Rakiety balistyczne osiągające du-

że prędkości i wysokości lotu są trudne do

zwalczenia podczas lotu. Do ich niszczenia

głównie będą wykorzystywane przeciwlotni-

2 W literaturze anglojęzycznej skuteczna powierzchnia odbi-

cia (SPO) jest określana jako RCS (Radar Cross Section). Ta

umowna powierzchnia, wyrażana w m², może być traktowana

jako miara ilościowa, pozwalająca określić stosunek mocy sy-

gnału wtórnie promieniowanego przez cel powietrzny w kie-

runku odbiornika do mocy fali elektromagnetycznej opromie-

niowującej obiekt powietrzny.

3 Studium przyszłości sił powietrznych… , s. 12–13.

2008/05

przegląd sił powietrznych

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: