Owoc (fructus)

·                     Powstaje z zalążka (ovarium), czasem pomaga szyjka słupka, dno kwiatowe i kielich

·                     Ściana zalążni przekształca się w owocnie (perycarpium, parykarp). Zbudowana jest z:

·           owocnie zewnętrzną (exocarpium, exokarp)

·           śródowocnie (mesocarpium, mezokarp)

·           owocnie wewnętrzną (endocarpium, endokarp)

Ziarniak (caryopsis)

Ziarniak parzenicy zwyczajnej – Triticum aestivum rodz. Trawy – Poaceae, Żyto – Secale, Jęczmień – Hordeum, Owies – Avena, Ryż - Oryza

·                     Owoc 1-nasienny

·                     Zrasta się z łupiną nasienną na całej powierzchni

·                     Kształt eliptyczny, płasko-wypukły

·                     U nasady strony wypukłej zarodek (embro) zbudowany z:

·           pojedynczy liścień (cotyledo), przekształcony w tarcze (scutellum), pobiera substancje odżywcze z bielma.

·           pączuszek (plumula) – stożek wzrostu łodygi i liście okryte pochwiastym koleoptylem (coleoptyle)

·           korzonek (radicula), pochewka korzonkowa (coleoptyle)

·                     Po stronie spłaszczonej bruzda

·                     Cześć wierzchołkowa pokryta włoskami (broda)

·                     Kształt sercowaty w przekroju poprzecznym

·                     Wąski pas martwych komórek owocni i łupiny nasiennej (testa seminis)

·                     Wewnątrz głównie bielmo (endospermum) zbudowane z:

·        pojedynczej warstwy aleuronowej

·        tkanki spichrzowej =- durze cienkościenne komórki z przestworami

·                     Epiderma – grubościenna, światło stycznie wydłużone + zgniecione komórki (pod)=OWOCNIA

Niełupka (achaenium)

Owoc słonecznika zwyczajnego – Helianthus annuus rodz. Astrowate - Asteraceae

·                     Powstaje z 1 lub 2 owocolistków

Orzech (nux)

·                     Jednonasienny

·                     2-3 owocolistków otoczonych miseczką (capula) – z listków przykwiatowych

Orzeszek (nucula)

Poziomka pospolita – Fragaria vesca, Truskawka – Fragaria x ananssa, Róża dzika – Rosa canina, leszczyna pospolita – Corylus avellana, rodz Brzozowate – Betulaceae, buk zwyczajny – Fagus sylvatica, dąb – Quercus sp. rodz. Bukowate - Fagaceae

·                     podobny do orzecha ale z 1 owocolistka

Skrzydlak (samara)

Owoc jesionu – Fraxinus sp. rodz. Oliwkowate – Oleaceae, wiązu – Ulmus sp. rodz. Wiązowate – Ulmaceae, klonu – Acear sp. rodz. Klonowate - Aceraceae

·                     1 lub 2 nasienna

·                     Niełupka oskrzydlona

Mieszek (folliculus)

Ostrózka polna – Consolida regalis lub tojad mocny – Aconitum napellus rodz Jaskrowate - Ranunculaceae

·                     Owoc jednoowocolistkowy

·                     Pęka po stronie brzusznej, w miejscu zrastania się brzegów owocolistka

·                     Owoce często występują w zbiorach

Strąk (legumen)

Fasola – Phaseolus sp., groch – Pisum sp. rodz. Motylkowate - Fabaceaae

·                     Owoc jednoowocolistkowy

·                     Pęka po stronie grzbietowej

Łuszczyna (siliqua) i łuszczynka (silicula)

Łuszczyna: kapusta rzepaku – Brassica napus, Łuszczynka: tobołów polny – Thlaspi arvense rodz. Krzyżowe - Brassicaceae

·                     Dwuowocolistkowe

·                     Dodatkowa przegroda, na której osadzone są nasiona

·                     Pęka dwustronie

·                     Łuszczyna: długa i wąska, łuszczynka: równie długa co szeroka

Torebka (capsula) – powstaje z dwóch lub wielu owocolistków, pęka na różny sposób

·                     bieluń dziędzierzawa – Datura stramonium rodz. Psiankowate – Solanaceae – pęka wzdłuż

·                     mak – Papaver sp. Rodz. Makowate – Papaveraveae – otwiera się porami na szczycie

·                     lulka – Hyoscyamus sp. rodz Solanaceae

·                     kurzyślad – Anagallis sp. rodz. Pierwiosnkowate – Primulaceae

·                     babki – Plantago sp. rodz. Babkowate – Plantaginaceae – otwierające się wieczko

·                     fiołek trójbarwny – Viola tricolor rodz. Fiołkowate – Violaceae – pęka wzdłuż

·                     kąkol polny – Agrostemma githago rodz. Gożdzikowate – Coryophyllaceae – otwiera się na szczycie ząbkami

Rozłupnia (schizocarpium)

Rodz. Baldaszkowate – Apiaceae, prawoślaz – Althaea sp. rodz. Ślazowate – Malvaceae i rodziny Lamiaceae i Boraginaceae, strąk seradeli – Orinithpus rodz Fabaceae, łuszczyna rzodkwi – Raphanus rodz. Brassicaceae

Rozłupnia kminku – Carum rodz. Apiaceae:

·                     Owoc rozpada się na 2 rozłupki (mericarpia):

·           w przekroju poprzecznym kształt 5-kątny

·           w okolicy bruzd pojedyncze przewody olejkowe typu schizogenicznego, otoczony komórkami epitelu wydzielniczego, 2 po stronie płaskiej (w bielmie)

·           skórka – silnie zgrubiałe ściany zewnętrzne, są aparaty szparkowe, kuktykula

·           pod skórą miękisz owocni – duże przestwory

·           w żeberku, bliżej wierzchołka mały przewód olejkowy (charakterystyczne dla kminku)

·           poniżej (w żeberku) wiązka naczyniowa, otoczona włóknami o ścianach zgrubiałych ale nie zdrewniałych (zajmuje większość żeberka)

·           peryferycznie wobec włókien występuje wiązka sitowa

·           trudno znaleźć granice między owocnią a łupiną

·           bielmo – komórki prostokątne, grubościenne, promieniowe szeregi, małe przestwory, wywnętrz krople tłuszczu i ziarna aleuronowe, półksiężycowaty zbiór komórek ubogich w substancje magazynowane

·                     Rozłupka jest jednonasienna

·                     Dwuowocolistkowa zalażnia à 4 rozłupki

·                     Rozłupki zawieszone na karpoforze (carpophor), od którego gdy dojrzeją odpadają

·                     Kształt lekko sierpowaty zgięty, wysmukły

·                     Na powierzchni widać 5 żeber, pomiędzy bruzdami

Pestkowiec (drupa) – z 1 owocolistka, endokarp zdrewniały, razem z nasieniem tworzy pestkę

Drzewa i krzewy:

·                     Prunus: śliwa domowa – P. domestica, morela zwyczajna – P. armeniaca, brzoskwinia zwyczajna – P. persica Stokes, wiśni i czereśni – Cerasus sp. Rodz. Rosaceae podrodz. Śliwowe – Prunoideae

·                     Orzech właoski – Juglans regia rodz. Orzechowate – Juglandaceae

·                     Oliwki europejskiej – Olea europaea rodz. Oliwkowate – Oleaceae

·                     Głogu – Crataegus sp. rodz Rosaceae rpd rodz. Jabłkowate - Pomoideae

·                     Palmy kokosowej – Cocos nucifera rodz Żuwniowate (palmy) – Arecaceae (Palmae)

Jagoda (bacca) – cała owocnia zmięśniała jedynie egzokarp bywa skórzasty, po dojrzeniu owoc zabarwia się, z wielu owocolistków i wielonasienny

·                     Winorośl właściwa – Vitis vinifera rodz. Winoroślowate – Vitaceae

·                     Convallaria majalis rodz. Convallariaceae

·                     Porzeczki – Ribes sp. rodz. Skalnicowate – Saxifragaceae

·                     Borówki – Vaccinium sp. Wrzosowate – Ericaceae

·                     Pomidor – Solanum lycopersicum rodz. Piankowate – Solanaceae

·                     Banan – Musa sp. rodz. Bananowate – Musaceae

·                     Ogórka – Cucumis sp. oraz Cucrbita sp. rodz. Cucurbitaceae

·                     Actinidia deliciosa rodz. Aktinidiowate – Actinidaceae (kiwi)

Pomarańcza (hesperidium) – jest to owocostan typu jagodowego, lecz okryty grubym skórzastym egzokarpem i mezokarpem, zbudowanej z:

·                     Flavedo – zewnętrznej ze zbiornikami olejkowymi

·                     Albedo – wewnętrzna biała

Z endokarpu wyrastają do komór z sokiem wielokomórkowe kosmyki stanowiące jadalny miąższ

Każda komora reprezentuje owocolistek

·                     Pomarańcza – Citrus aurantium rodz. Rutowate – Rutaceae

·                     Rodzaj Citrus: cytruna właściwa -  C. limon, grejfrut – C. paradisi, mandarynka C. nobilis

Do jagód należą daktyle

Palma daktylowa – Phoenix dactylifera rodz. Żuwniowate - Arecaceae

·                     Jednonasienne

·                     Trójowocolistkowe

Bananowce tworzą owoce bez zapłodnienia

Owoc jabłkowy (pomum)

Jabłko – Malus sp., grusza – Pyrus sp., pigwy – Cydonia sp. rodz. Rosaceae podrodz. Jabłkowate - Pomoideae

·                     Powstają z zalążni dolnej

·                     Na biegunie przeciwnym do szypułki resztki kielicha

·                     Część jadalna zmięśniałe dno kwiatowe, barwna skórka

·                     Egzokarp – cienka zielona linia

·                     Pod nim mezokarp

·                     Endokarp – skórzasty niejadalny, wyściela wnętrze 5 komór z nasonami

Niełupki złożone

·                     Z licznych zalążkni tego samego kwiatu

·                     Mięsiste dno kwiatowe

·...