Powiedz nie - molestowanie w pracy.pdf

(400 KB) Pobierz
214861965 UNPDF
8
JESTEŚMY PO TO, ŻEBY CI POMÓC!
NIE !
Fundacja Centrum Praw Kobiet oferuje:
bezpłatne porady prawne i psychologiczne
pomoc w kontaktach z policją, prokuraturą
i sądami
bezpłatne poradniki i ulotki prawne
możliwość pobytu w schronisku dla kobiet
i dzieci oiar przemocy
ul. Wilcza 60, lok. 19
00 – 679 Warszawa
tel./ fax (022) 652 01 17
e-mail: temida@cpk.org.pl
www.cpk.org.pl
Pomoc możesz uzyskać również w oddziałach Fundacji
znajdujących się w kilku miastach, w tym w Łodzi, w Kra-
kowie, w Gdańsku oraz w Grójcu. Mamy również współ-
pracujące z nami rzeczniczki w innych miastach.
Wpłacając na konto Fundacji
pomagasz potrzebującym pomocy kobietom:
59 1020 1156 0000 7102 0059 9241
Druk publikacji możliwy był dzięki
środkom inansowym z Funduszu
Inicjatyw Obywatelskich.
Za jej treść odpowiada Centrum Praw Kobiet.
powiedz
214861965.003.png 214861965.004.png 214861965.005.png
Sprawdź, czy byłaś molestowana
w miejscu pracy
Czym jest molestowanie seksualne?
Molestowanie seksualne to każde nieakceptowane zacho-
wanie odnoszące się do płciowości człowieka, naruszające
jego godność. Obejmuje m.in. takie zachowania jak: dotykanie,
poklepywanie, składanie propozycji seksualnych, wygłaszanie
niestosownych uwag na temat ubioru, wyglądu, wieku, lubież-
ne spojrzenia, gesty, a także przekazywanie i przesyłanie dow-
cipów, fotograii i rysunków o podłożu seksualnym.
Wypełnij poniższy kwestionariusz. Postaw krzyżyk przy
każdym zdaniu, które opisuje relacje między tobą a pracodaw-
cą czy też kolegami z pracy:
podczas rozmów pracodawca pożądliwie patrzy na moje
piersi i interesuje się długością mojej spódnicy, a nie tym co mam
do powiedzenia;
Tam gdzie pracuję, w widocznym miejscu wiszą zdjęcia o tre-
ści pornograicznej;
często słyszę dowcipy o charakterze seksualnym;
koledzy dla żartu zostawiają na moim biurku pornograiczne
gazety i ulotki;
szef/kolega z pracy za pośrednictwem poczty elektronicznej
przesyła mi sprośne dowcipy i zdjęcia;
szef/kolega pozwala sobie na komentarze na temat mojego
stanu cywilnego;
szef/koledzy często twierdzą, że dostałam pracę tylko dlate-
go, że jestem atrakcyjna;
czuję się osaczona, ponieważ szef w sposób natarczywy za-
prasza mnie na kawę i nie zważając na moją odmowę proponuje
podwiezienie do domu po pracy;
pracodawca/kolega z pracy pozwala sobie na upokarzające
komentarze o podtekście seksualnym dotyczące mojego wyglądu;
szef/kolega z pracy zwraca się do mnie per: „laleczka”, „laska”,
„kotek” itp.;
szef składa mi niedwuznaczne propozycje, w zamian obiecu-
jąc awans, skierowanie na atrakcyjne szkolenia;
kolega z pracy klepnął mnie w tyłek, kiedy przechodziłam obok;
pracodawca dotykał moich intymnych części ciała i groził, że
stracę posadę, jeżeli komuś o tym powiem;
straciłam pracę lub też jestem oiarą szykan, gdyż nie zgodzi-
łam się na odbycie stosunku płciowego z szefem;
Typy molestowania seksualnego:
Usługa za usługę
Przykłady: domaganie się współżycia w zamian za za-
trudnienie, podwyżkę, wyjazd na szkolenie, awans
lub wystawienie pozytywnej opinii, domaganie się
współżycia pod groźbą zwolnienia z pracy, domaga-
nie się współżycia pod groźbą przeniesienia na niż-
sze stanowisko, pominięcia przy premii.
Wrogie środowisko
Przykłady: dotykanie z intencją seksualną, komentarze
i dowcipy na temat seksualności, prezentowanie
materiałów pornograicznych takich jak rysunki czy
zdjęcia, niewerbalne zachowania seksualne, uwagi
na temat seksualności kierowane bezpośrednio lub
pośrednio do danej osoby, komentarze na temat wy-
glądu zawierające aluzje do seksualności,
nękanie z powodu płci
Przykłady: poniżające komentarze nt. uzdolnień kobiet
(lub mężczyzn), wrogie komentarze nt. zachowań
kobiet (lub mężczyzn) jako grupy, nie ograniczające
się do sfery seksualnej.
Molestowanie seksualne jest formą dyskryminacji ze wzglę-
du na płeć i jest prawnie zabronione.
Jeżeli postawiłaś krzyżyk przy którymś z powyższych zdań
oznacza to, że jesteś oiarą molestowania seksualnego w miej-
scu pracy. Nie bagatelizuj tego. Nikt nie ma prawa traktować cię
w ten sposób.
Masz prawo do pracy w warunkach wolnych od
molestowania i poszanowania twojej godności osobi-
stej, a pracodawca ma obowiązek ci je zapewnić.
214861965.006.png
Skutki molestowania
Nie musisz się na to godzić
Powinnaś wiedzieć, że molestowanie seksualne może mieć
negatywny wpływ na twoją psychikę i wykonywanie pracy za-
wodowej. Im dłużej pozostawałaś w sytuacji, w której doświad-
czałaś różnych form molestowania seksualnego, tym skutki
mogą być trudniejsze do przezwyciężenia.
Normalną reakcją na zaistniałą sytuację może być złość,
strach, wstyd, niepokój, utrata poczucia bezpieczeństwa. Mo-
żesz mieć także problemy z koncentracją, cierpieć na bezsen-
ność, zaburzenia łaknienia, chroniczne zmęczenie, napięcie
i ból mięśni, dysfunkcje seksualne.
Molestowanie może również spowodować pogorszenie
twoich stosunków rodzinnych i towarzyskich. Z obawy przed
reakcją innych osób, plotkami, niezrozumieniem ze strony oto-
czenia możesz unikać towarzystwa znajomych, rodziny. Silny
stres i związana z tym nerwowość, szczególnie jeśli zataiłaś
swoją sytuację przed najbliższymi, mogą negatywnie odbić się
na twoich relacjach z mężem i dziećmi.
Twój stan psychiczny nie pozostaje bez wpływu na wywią-
zywanie się przez ciebie z obowiązków zawodowych, a to z ko-
lei może sprzyjać osobie molestującej, szczególnie jeśli jest ona
twoim przełożonym lub pracodawcą. Jeżeli pracujesz w stre-
sującej atmosferze, trudniej jest ci się skupić na wykonywaniu
obowiązków służbowych, a to przyczynia się do zmniejszenia
efektywności twojej pracy. Pamiętaj, w sytuacji kiedy osoba mo-
lestująca jest twoim zwierzchnikiem i nie uzyska zamierzonego
efektu (np. nie pójdziesz z nim do łóżka, wykręcisz się od wspól-
nego wyjazdu, lub będziesz unikała sytuacji kiedy jesteś z nim
sam na sam) może robić wszystko, aby się ciebie pozbyć z irmy.
Powinnaś wiedzieć, że z odwetem ze strony pracodawcy
możesz spotkać się niezależnie od jakości wykonywanej przez
ciebie pracy. Pracodawca lub przełożony może, niezależnie od
tego jak się wywiązujesz ze swoich obowiązków źle oceniać
twoją pracę, starać się przesunąć cię na gorsze i mniej korzyst-
ne inansowo stanowisko pracy, pozbawić cię premii i nagród.
Może również starać się skorzystać z okazji aby cię zwolnić.
Dlatego tak ważne jest,. abyś reagowała na wszelkie przejawy
molestowania seksualnego i dokumentowała je podobnie jak
swoją pracę Powinnaś wiedzieć, że jeśli szykany ze strony prze-
łożonego staną się uporczywe i długotrwałe możesz również
wnieść skargę o mobbing (art. 94 3 § 2 kp).
Nie bądź bierna
Jeśli ze strony szefa lub kolegów z pracy spotkałaś się z za-
chowaniem, które twoim zdaniem nosi znamiona molestowania,
przede wszystkim nie uciekaj od problemu, nie udawaj, że nic
się nie stało. Nie musisz znosić sprośnych dowcipów ani uwag
seksualnych wygłaszanych pod twoim adresem, godzić się na
poklepywanie ani na inne formy naruszania twojej nietykalności
cielesnej, czy też pracować w pokoju obwieszonym wizerunkami
roznegliżowanych pań.
Powiedz wyraźnie, że nie godzisz się na takie traktowanie
Osoba molestująca może interpretować brak reakcji jako przy-
zwolenie. Chociaż nie jest to łatwe, okaż stanowczość i domagaj
się, aby molestujący zaprzestał postępowania, które narusza two-
ją godność osobistą. Kiedy molestujący będzie starał się obrócić
wszystko w żart, zapytaj go jakby się poczuł i co by zrobił, jeśli cór-
ka lub żona poskarżyłaby mu się na takie zachowanie.
Nie wstydź się i nie obwiniaj
To nie ty powinnaś się wstydzić, tylko ten, kto dopuszcza się
nieakceptowanych przez ciebie zachowań o podłożu seksualnym.
To nie twoja wina, że stałaś się podmiotem czyjejś pożądliwości.
Krótka spódnica, bluzka z dekoltem czy obcisłe spodnie nie uspra-
wiedliwiają „lepkich” spojrzeń, uwag czy propozycji seksualnych.
Nie zwlekaj
Nie zakładaj, że sprawa przycichnie i sama się rozwiąże. Jasno
zakomunikuj sprawcy swój brak zgody na tego typu zachowania.
Jeśli nie zareagujesz szybko, jego zachowania będą się powta-
rzały, a on może tłumaczyć się tym, że skoro nie reagowałaś, to
mógł sądzić iż akceptujesz jego zaloty. Im szybciej zareagujesz
tym większa szansa, że wyjdziesz z tego obronną ręką – ustaną
nieakceptowane zachowania, a twoja psychika nie dozna skut-
ków długotrwałego stresu.
Nie daj sobie wmówić, że go sprowokowałaś lub że nie
znasz się na żartach
Osoba molestująca może starać się przerzucić na ciebie od-
powiedzialność za to, co się stało, wmawiając ci np. że skoro no-
sisz krótką lub obcisłą spódniczkę, to nie możesz wymagać, aby
mężczyźni pozostali obojętni na twoje wdzięki. Inni z kolei mogą
ci wmawiać, że oni przecież tylko żartowali. Konwencja żartu po-
winna być przez wszystkich akceptowana, a sytuacje naruszające
twoje prawa i godność trudno uznać za zabawne.
214861965.001.png
Jak się bronić i gdzie szukać pomocy
Prawne możliwości działania
1. Powiedz osobie molestującej, że nie się na to nie go-
dzisz – powinnaś to zrobić tak, aby nie miała ona wątpliwości, że
nie akceptujesz tego typu zachowań;
2. Zapisuj w kalendarzu (notatniku) wszystkie incydenty
– ważne jest abyś zapisywała daty, opis zachowania molestujące-
go, swoją własną reakcję, świadków zajścia oraz osoby, którym
opowiedziałaś – co się wydarzyło.
3. Zbieraj inne dowody – postaraj się (o ile to jest możliwe)
udokumentować zachowanie molestującego (zbieraj jego liściki
do ciebie, zachowuj e-maile, ewentualnie nagraj jego propozycje
na dyktafon);
4. Rozmawiaj z innymi pracownikami – istnieje duże praw-
dopodobieństwo, że osoba dopuszczająca się molestowania sek-
sualnego wobec ciebie, robiła to również wobec innych; powiedz
im, co cię spotkało oraz że było to dla ciebie przykre lub nawet
traumatyczne doświadczenie;
5. Złóż skargę – jeśli osobą molestującą jest kolega z pracy
lub klient irmy, powinnaś złożyć skargę na zachowanie osoby
molestującej do swojego przełożonego; jeśli osobą molestują-
cą jest twój zwierzchnik, złóż skargę do jego przełożonego; jeśli
osobą molestującą jest pracodawca musisz poskarżyć się np. do
Państwowej Inspekcji Pracy albo złożyć pozew do sądu.
6. Szukaj wsparcia w strukturach związków zawodo-
wych – poinformuj przedstawiciela związku o tym, co cię spotka-
ło i domagaj się, aby związek wsparł twoje starania o zaprzesta-
nie molestowania.
7. Szukaj pomocy u specjalistów – jeśli twoja skarga nie zo-
stała potraktowana poważnie lub z jakiś względów nie zdecydo-
wałaś się na jej złożenie a potrzebujesz porady i wsparcia zanim
podejmiesz decyzję co do dalszych kroków, zgłoś się do prawni-
ka, psychologa, którzy pomogą ci w podjęciu właściwej decyzji
i poradzą jak skutecznie doprowadzić sprawę do końca.
8. Zaufaj bliskim – nie wstydź się opowiedzieć o swoim kło-
pocie osobom bliskim. Zatajanie sprawy, nie jest dobra taktyką.
Wprowadź je w swoje problemy, przecież mogą być dodatko-
wym źródłem wsparcia. Nie byłoby dobrze, gdyby dowiedzieli
się o sprawie od kogoś innego.
9. Rozważ możliwość skorzystania z drogi sądowej – jeśli
twoje protesty i skarga nie przyniosły oczekiwanych skutków powin-
naś rozważyć dochodzenie należnych ci praw na drodze sądowej.
Prawo zakazuje molestowania seksualnego w miejscu pracy. Ko-
deks pracy w art. 18 3a §6 deiniuje molestowanie seksualne jako każde
nieakceptowane zachowanie o charakterze seksualnym lub odnoszące
się do płci pracownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie
godności lub poniżenie albo upokorzenie pracownika. Może ono obej-
mować zarówno izyczne, werbalne jak i pozawerbalne zachowania.
Molestowanie seksualne w miejscu pracy zostało przez ustawo-
dawcę uznane za formę dyskryminacji ze względu na płeć. Fakt ten
ma istotne znaczenie z punktu widzenia dowodowego. Zgodnie
bowiem z zasadą przyjętą w kodeksie pracy w odniesieniu do spraw
o dyskryminację, to nie osoba dyskryminowana musi udowodnić, że
była dyskryminowana, ale pracodawca, że nie dyskryminował (art.
18 3b §1 pkt. 3 kp). Jeśli pracodawca nie wykaże, że kierował się obiek-
tywnymi przesłankami, masz prawo do odszkodowania w wysokości
nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę (art. 18 3d kp). Po-
winnaś także wiedzieć o tym, że jeśli złożysz skargę na dyskryminację,
jesteś pod ochroną prawa.
Poza roszczeniami wynikającymi z kodeksu pracy masz możli-
wość dochodzenia swoich roszczeń również w oparciu o przepisy do-
tyczące ochrony dóbr osobistych (zdrowie, wolność, cześć, wizerunek
itp.) zawarte w kodeksie cywilnym (art. 23 i 24 kc). Naruszenie dóbr
osobistych może polegać na wyszydzaniu, poniżaniu, wyśmiewaniu,
formułowaniu nieprawdziwych lub krzywdzących ocen, niewłaści-
wych gestach, a także naruszaniu nietykalności cielesnej. W oparciu
o art. 24 kc możesz przed sądem okręgowym w postępowaniu cywil-
nym domagać się:
zaniechania działań zagrażających twoim dobrom osobistym;
usunięcia skutków naruszenia, a także złożenia oświadczenia
o odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie (np. przeproszenia na
piśmie, opublikowania oświadczenia w prasie);
zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 445
i 448 kc);
zapłaty odpowiedniej kwoty pieniężnej na wskazany cel spo-
łeczny (art. 448 kc);
naprawienia szkody (415 kc) jeśli wskutek naruszenia została
wyrządzona szkoda majątkowa (odszkodowanie powinno pokryć
wszelkie szkody).
Niektóre formy molestowania seksualnego w miejscu pracy mogą
być również ścigane na drodze karnej. Może tu mieć zastosowanie:
art. 199 kk odnoszący się do sytuacji, kiedy osoba molestująca przez
nadużycie stosunku zależności lub wykorzystanie krytycznego położe-
nia doprowadza inną osobę do obcowania płciowego lub do poddania
się innej czynności seksualnej, albo do jej wykonania (kara do 3 lat po-
zbawienia wolności ), ściganie następuje po złożeniu wniosku.
214861965.002.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin