Wykład 1
Integracja europejska
Integracja- scalanie gospodarki w jeden organizm proces (dynamicznego powstawanie nowego organizmu) jako stan- wytworzony organizm.
Korzyści i koszty integracji-
kolonializm-(jest przykładem nie korzystnym scalania się gospodarki) by czerpać korzyści z krajów lub zdobywać nowe rynki zbytu,- korzyści osiągają wszyscy z integracji.
Integracja musi być dobrowolna dla wspólnych korzyści.
Procesy integracji zaczęły się25 wieków temu(od rodziny, plemiona, państwa.)
Starożytna Grecja obopólna zgoda, porozumiewanie się i tworzenie się państwa, dużą rolę odgrywa kościół katolicki, przyczynił się do zintegrowania Europy. Zmiana XVIIIw.i XIXw. rewolucja przemysłowa zaczyna panować kapitalizm. Przedsiębiorstwa produkują produkty coraz lepsze, tańsze i coraz więcej, przedsiębiorstwa starają się o nowe uregulowania na rynku przede wszystkim do zasobów. Potrzebny dostęp do zasobów w XVIII i XIXw. zniesienie barier idea integracji, bogate państwa podbijały państwa biedniejsze i XXw. zmienia się sposób integracji. Celem integracji były nowe rynki zbytu, pokojowe rozwiązywanie punktów spornych.
Integracja od dolna- powstająca (od samodzielnych podmiotów gospodarczych).
Integracja przymusowa odgórna –ZSRR skupiły kraje (integracja narzucona)
Przedsiębiorstwa i przedsiębiorcy nie widzieli sensu, produkcja była narzucona odgórnie i nie przyczyniła się do rozwoju.
Głównym celem integracji:
Wzrost efektywności gospodarczej, wzrost rozwoju narodowego, poszerzenie rynku zbytu, dostęp do nowych zasobów dostęp do wiedzy, wzrost dochodu.
Przesłanki polityczne- jednolity ustrój, zbieżność celów polityki zagranicznej
Przesłanki społeczno- ekonomiczne- konkurencja ze strony gospodarki światowej, ograniczoność zasobów ekonomicznych, wzrost poziomu dobrobytu, przyspieszenie tempa wzrostu dochodu narodowego, poprawa efektywności gospodarowania (poprawa warunków rozwoju produkcji-efekt skali- możliwości, poprawa warunków rozwoju techniki, poprawa warunków rozwoju nauki)
Inne przesłanki- infrastruktura, ochrona środowiska
Komplementarność gospodarki między gałęziowa
Model integracji międzynarodowej (folia nr 5)
Model integracji ponadnarodowej to taki, któremu odpowiada mechanizm rynkowy sprzężony z interwencjonizmem państwowym, tz instytucje międzynarodowe mogą wpływać na decyzje państw narodowych, przedsiębiorstwa same podejmują decyzje, państwo koordynuje politykę gospodarczą.
Model integracji międzynarodowej: integracja nieregulowana, czy też liberalna wszystkie decyzje są podejmowane bezpośrednio przez przedsiębiorstwa w krajach integrujących się, rola państwa jest ograniczona, państwo pełni role stróża.
Etapy integracji:(folia nr. 6)
1. strefa wolnego handlu: likwidowane cła między krajami wchodzące w skład strefy, polityka z innymi krajami jest sprawą indywidualną każdego kraju.
2. unia celna: strefa wolnego handlu, ujednolicone cła zewnętrzne, pojawiają się dwa efekty:
-przesunięcie handlu- likwidacja cła
- efekt kreacji handlu, zwiększenie się handlu, zwiększa się na całym świecie i
z innymi krajami.
3.wspólny rynek: strefa wolnego handlu, unia celna ,swobodny przepływ kapitału i siły roboczej.
4.unia walutowa- wspólna waluta, wspólna polityka pieniężna
5. unia ekonomiczna- wszystkie dziedziny polityki ekonomicznej są unifikowane
6.unia polityczna-koordynacja polityki zewnętrznej i wewnętrznej organy ponadnarodowe będą decydowały o naszej polityce wewnętrznej i zewnętrznej.
Integracja w krajach rozwijających się:(folia nr.7)
-brak odpowiedniej infrastruktury
- słabo rozwinięta komplementarność gospodarcza (kraje konkurują a nie uzupełniają się)
- brak stabilności politycznej (konflikt zbrojny)
Integracja w Europie (folia8)
1. Europejska Wspólnota Węgla i Stali- pierwsza instytucja była zaczątkiem, założenie tej organizacji 1951- Traktat paryski pierwszy Traktat Europejski –pomysłodawcą był Joann Monet- wymyślił sektorową metodę integracji europejskiej.
Szybkiego wzrostu gospodarki, stworzenie wspólnego rynku węgla i stali na 50 lat została wcielona w skład Unii Europejskiej. W skład weszło sześć państw: Belgia, Francja, Włochy, Luksemburg, Holandia, Niemcy.
2. Europejska Wspólnota Energii Atomowej- EUROATOM w skład wchodzą te same sześć państw. Nadzorowanie przemysłu energii jądrowej w celach militarnych, rozwijane badania. Euroatom wraz z inną organizacją EWG 1957 na podstawie Traktatów Rzymskich one zostają w marcu 1957 wchodzą w życie1stycznia 1958 Euroatom wchodzi w skład Unii Europejskiej i Traktaty Rzymskie.
3. EWG te same państwa początkowo, mamy trzy rozszerzenia 1973 Wielka Brytania i w 1981 Grecja, 1986 Hiszpania i Portugalia.
EWG i EUROATOM zostaje przekształcone - powstaje Wspólnota Europejska i włączone w Unie Europejską jako pierwszy filar.
Głównym celem EWG było: budowa wspólnego rynku i zbliżanie polityki gospodarczej krajów członkowskich.
4.RWPG- organizacja integracyjna charakteryzująca się centralnie planowana przypadek integracji międzynarodowej a nie ponadnarodowej. Próba stworzenia narzędzi wspólna polityka gospodarcza Europy Środkowej i Wschodniej.
Integracja europejska regionalna:
5.Unia Ekonomiczna Beneluksu: Belgia Holandia, Luksemburg, integracja w czasie II wojny światowej, scalony ściśle organizm strefa wolnego handlu, wspólny rynek, likwidacja granic.
6. Rada Nordycka- integracja krajów skandynawskich 1950 integracja sektorowa aktualnie zunifikowane prawo finansowe, prawo cywilne, karne, rodzinne, jedno obywatelstwo, identyczne ubezpieczenie socjalne, wspólny system bezpłatnych usług lekarskich, wspólne emerytury, wspólny program nauczania.
Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu – EFTA 1959 powstała początkowo jako odpowiedź krajów zachodnio europejskich na stworzenie EWG, w skład EFTY weszły taki kraje jak Austria, Dania, Norwegia, Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania i Portugalia.
Następnie przystępowały do tej organizacji Finlandia, Islandia, Lichtenstein.
Cel: było zniesienie ograniczeń w handlu między tymi krajami.
Kraje, które obecnie należą do EFTA to Islandia, Szwajcaria, Lichtenstein, Norwegia.
CEFTA 21grudziń 1992 tzw. grupa Wyszehradzka Polska, Czechy, Słowacja, Węgry w Krakowie podpisały układ stowarzyszeniowy tzw. Środkowo Europejskie Porozumienie o Wolnym Handlu.
Integracja Europejska
Idea a Integracja Europejska XX w- I wojna światowa zrodziła idee zorganizowania Europy na kształt Stanów Zjednoczonych. Państwa Europy nawoływały do większej struktury. W latach 20-tych powstała idea Pan Europy (przeciwko ponownemu zabijaniu się). Plan opracowany przez ministra Fransa Brianda proponował utworzenie unii federalnej z zachowaniem suwerenności państw opartej na wspólnym rynku. II wojna światowa zatrzymała. Po II wojnie światowej wystąpiło parę elementów, które przyczyniło się, że idee wspólnej Europy powróciły: po pierwsze II wojna światowa strach przed Niemcami kraje chcą się zintegrować, po II wojnie światowej liderem były Stany Zjednoczone. Kolejna to siła Związku Radzieckiego wprowadzenie gospodarki centralnej. Bardzo silne komunistyczne partie polityczne.
Potrzeba zbudowania gospodarek europejskiej. Marszal stworzył dyrektywę pod warunkiem że Europejczycy sami napiszą plan odbudowy.
Pojawia się 1951 Mone i Schumana tworzą plan odbudowy i integracji Europy, obok Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali miały powstać Europejska wspólnota Obronna, Europejska Wspólnota Polityczna,1951 Traktat Paryski, 1957 Euroatom, Wspólnoty Gospodarczej, Traktaty Rzymskie włączone są w Traktat o Unii Europejskiej, są zreformowane, traktaty ustanowiły cele stworzenie warunków swobodnego przepływu kapitału, osób, towarów i usług, pomiędzy krajami członkowskimi.
Ustalono cele pierwszorzędne: Unii celnej, zniesienie ograniczeń w handlu
Cele drugorzędne: rozwój procesów integracji unii gospodarczej, unia walutowa, unifikacja polityk ekonomicznych i społecznych
Unia rozwijała się w IV etapach
Etap I- w latach 60-tych przejściowy budowa Unii Celnej
Etap II- w latach 70-tych budowa Europejski System Walutowy
Etap III- w latach 80-tych budowa Jednolitego Rynku Europejskiego
Etap IV- w latach 90-tych Budowa Monetarnej i Ekonomicznego systemu gospodarczego
Ad,1. Likwidacja ceł, wspólna polityka rolna, system interwencjonistyczny, rolnictwo- wspólna polityka rolna, subsydia, cła, dotacje.
Liberalizacja bezwarunkowa dotyczyła kapitału produkcyjnego, kredytów handlowych i operacji giełdowych, liberalizacja warunkowa średnio i długo terminowe pożyczki, obrót papierami wartościowymi nie giełdowymi restrykcje zniesione warunkowo 1988r.
Ad.II. Dotyczy Europejskiego Systemu Walutowego- szersza wspólna polityka gospodarcza ściślejsza koordynacje polityki społeczno- ekonomicznej po latach 70-tych pojawia się dylemat integracji gospodarczej a później monetarna,
Plan Wermmena zakłada jednoczesne działania integracji gospodarczej i walutowej.
Powstaje Zachodnio Europejski wąż walutowy w tunelu sztywny kurs walutowy nie mogą się wahać więcej niż 2.25% w stosunku do dolara 1972-73 pierwszy kryzys walutowy.
Europejskiego Funduszu Współpracy Walutowej 1973-miał pomagać krajom utrzymać ich waluty określonych granicach przez udzielanie krótko terminowych kredytów.
Europejski System Walutowy 1979 który opiera się że waluty nie były przypisane do dolara.
Wykład 2 18.03.2005
Ad.III. EtapIII- lata 80-te budowa Jednolitego Rynku Europejskiego.
Rozszerzenie unii o kraje południowe- Grecja 1981r. 1986r.-Hiszpania i Portugalia
W latach 80-tych przewodniczącym komisji Wspólnot Gospodarczych został J.Delors, jest twórcą koncepcji Unii Monetarnej, on przedstawił program budowy Jednolitego Rynku który został opublikowany w formie Białej Księgi- 1985r.- zawiera liczne propozycje zmiany(282) które należy wprowadzić na rynku europejskim. Podstawą do wprowadzenia tych zmian został kolejny akt prawny nazwany Jednolitym Aktem Europejskim (JAE)- zaczął obowiązywać od 1 lipca 1987r.składa się z czterech części, które miały doprowadzić do powstania wspólnego rynku, wspólny rynek miał powstać do końca 1992r.Wolny rynek- to taki obszar na, którym występują cztery swobody: swoboda przepływu dóbr, osób, kapitału i usług. Do realizacji tych celów miało służyć:
-usunięcie barier fizycznych, barier technicznych (kontrola graniczna) i barier fiskalnych(różny system podatków).
- Rozbudowa niektórych organów wspólnoty, rozbudowa kompetencji parlamentu europejskiego.
- Usprawnienie procesu decyzyjnego
folia nr3
Ad4. Etap IV- Budowa Monetarnej i Ekonomicznego systemu gospodarczego7 lutego 1992r Traktat z Maastricht
Postanowienia traktatu:
- wprowadzenie wspólnej waluty nie później niż do 1999r.
- rozszerzenie uprawnień instytucji europejskich
- rozszerzenie uprawnień Parlamentu Europejskiego,- wprowadzenie wspólnej polityki zagranicznej i wspólnej polityki bezpieczeństwa
- nadanie obywatelstwa Unii obywatelom państw członkowskich
folia nr5
folia nr6
traktat dzieli się na siedem części, pier...
lestan