*01 01,01 Aleksander, syn Filipa Macedo�skiego, wyruszy� z kraju Kittim i po zwyci�skich walkach pokona� Dariusza, kr�la Pers�w i Med�w, i w jego miejsce obj�� panowanie najpierw nad Hellad�. 01,02 Prowadzi� on wiele wojen: zdoby� wiele umocnionych miejscowo�ci i wytraci� kr�l�w rz�dz�cych na swych ziemiach. 01,03 Przeszed� on a� na kra�ce �wiata, a nabra� �up�w od wielu narod�w. Ca�a ziemia przed nim zamilk�a, jego za� serce wbi�o si� w pych�. 01,04 Zebra� bowiem bardzo liczne wojsko i rz�dzi� pa�stwami, narodami i ich w�adcami tak, �e p�acili mu daniny. 01,05 Potem jednak pad� na �o�e i u�wiadomi� sobie, �e b�dzie musia� umrze�. 01,06 Przywo�a� wi�c najdostojniejszych swoich wodz�w, tych, kt�rzy od m�odo�ci z nim razem byli wychowani, i jeszcze za �ycia rozdzieli� swoje kr�lestwo pomi�dzy nich. 01,07 Aleksander zmar� po dwunastoletnim panowaniu, 01,08 a jego wodzowie obj�li w�adz�, ka�dy nad swoim dzia�em. 01,09 Po jego �mierci wszyscy w�o�yli sobie na g�owy diademy kr�lewskie - po nich za� ich synowie przez wiele lat - i dokonali wiele z�ego na ziemi. 01,10 Spomi�dzy nich wyszed� korze� wszelkiego grzechu - Antioch Epifanes, syn kr�la Antiocha. Przebywa� on w Rzymie jako zak�adnik, zacz�� panowa� w sto trzydziestym si�dmym roku panowania greckiego. 01,11 W tym to czasie wyst�pili spo�r�d Izraela synowie wiaro�omni, kt�rzy podburzyli wielu ludzi, m�wi�c: P�jd�my zawrze� przymierze z narodami, kt�re mieszkaj� woko�o nas. Wiele z�ego bowiem spotka�o nas od tego czasu, kiedy�my si� od nich oddalili. 01,12 S�owa te w ich mniemaniu uchodzi�y za dobre. 01,13 Niekt�rzy za� spomi�dzy ludu zapalili si� do tej sprawy i udali si� do kr�la, a on da� im w�adz�, �eby wprowadzili poga�skie obyczaje. 01,14 W Jerozolimie wi�c wybudowali gimnazjum wed�ug poga�skich zwyczaj�w. 01,15 Pozbyli si� te� znaku obrzezania i odpadli od �wi�tego przymierza. Sprz�gli si� te� z poganami i zaprzedali si� im, aby robi� to, co z�e. 01,16 Kiedy Antioch opanowa� kr�lestwo, uzna�, �e mo�e rozci�gn�� swoj� w�adz� na ziemi� egipsk� i �e w ten spos�b b�dzie kr�lem nad dwoma pa�stwami. 01,17 Wkroczy� wi�c do Egiptu z wielkim wojskiem i rydwanami, s�oniami, konnic� i siln� flot� 01,18 i prowadzi� wojn� przeciwko Ptolemeuszowi, kr�lowi Egiptu. Ptolemeusz wycofa� si� przed nim i uciek�, a pad�o wielu zabitych. 01,19 W Egipcie zdobyli obronne miasta, i zabra� Antioch �upy zdobyte w ziemi egipskiej. 01,20 Po zwyci�stwie nad Egiptem w sto czterdziestym trzecim roku Antioch wycofa� si� i z wielkim wojskiem wyruszy� przeciw Izraelowi i przeciwko Jerozolimie. 01,21 W swojej pysze wtargn�� do �wi�tyni i zabra� z�oty o�tarz i �wiecznik razem z tym wszystkim, co do niego nale�a�o, 01,22 st� pok�adny, naczynia do ofiar p�ynnych, czasze, z�ote kadzielnice, zas�on�, wie�ce, z�ote ozdoby �wi�tynnej fasady - i wszystko po�ama�. 01,23 Zabra� srebro, z�oto i kosztowne naczynia; zabra� te� ukryte skarby, kt�re odnalaz�. 01,24 Zabrawszy to wszystko, odszed� do swojego kraju, a w Jerozolimie uczyni� rze� i przemawia� z ogromn� pych�. 01,25 Na Izraela za� spad�a g��boka �a�oba po wszystkich ich siedzibach; 01,26 narzekali prze�o�eni i starsi, dziewcz�ta i m�odzie�cy opadli z si�, a pi�kno�� niewiast znikn�a. 01,27 Ka�dy ma��onek pocz�� lamentowa�, i p�aka�a ta, kt�ra siedzia�a na ma��e�skim �o�u. 01,28 Ziemia wzruszy�a si� nad tymi, kt�rzy na niej mieszkali, a ca�y dom Jakuba okry� si� wstydem. 01,29 Po dw�ch latach kr�l pos�a� do miast judzkich prze�o�onego nad Mizyjczykami, a on przyby� do Jerozolimy w otoczeniu licznego wojska. 01,30 W zdradliwy spos�b zapewnia� ich o pokoju, a oni mu uwierzyli. Wtedy nagle napad� na miasto, zada� im wielk� kl�sk� i spomi�dzy Izraela zgin�o wielu ludzi. 01,31 Zabra� �upy zdobyte w mie�cie, potem za� miasto spali�, a domy jego i otaczaj�ce je mury porozwala�. 01,32 Kobiety i dzieci wzi�li do niewoli, byd�o za� sobie przyw�aszczyli. 01,33 Miasto Dawidowe otoczyli wysokim i mocnym murem i obronnymi wie�ami, tak �e sta�o si� ono dla nich warowni�. 01,34 Tam osadzili grzeszny nar�d, ludzi wiaro�omnych, a ci si� tam obwarowali. 01,35 I nagromadzili sobie broni i �ywno�ci, i z�o�yli tam �upy zdobyte w Jerozolimie, i stali si� gro�n� matni�. 01,36 Zamek sta� si� dla �wi�tyni zasadzk� i z�o�liwym przeciwnikiem Izraela - bez przerwy. 01,37 Woko�o �wi�tyni wylali krew niewinn� i sam� �wi�tyni� zbezcze�cili. 01,38 To przez nich pouciekali mieszka�cy Jeruzalem i sta�o si� ono siedzib� cudzoziemc�w, dla w�asnych obywateli sta�o si� obcym miastem i w�asne dzieci musia�y je opu�ci�. 01,39 �wi�tynia spustoszona, jak gdyby pustynia, uroczysto�ci przemieni�y si� w p�acz, szabaty jej sta�y si� po�miewiskiem, a cze�� jej wniwecz si� obr�ci�a. 01,40 Jak wielka chwa�a kiedy�, tak wielkie teraz sta�o si� jej upokorzenie: wielko�� jej w �a�ob� si� przemieni�a. 01,41 Kr�l wyda� dekret dla ca�ego pa�stwa: Wszyscy maj� by� jednym narodem 01,42 i niech ka�dy zarzuci swoje obyczaje. Wszystkie narody przyj�y ten rozkaz kr�lewski, 01,43 a nawet wielu Izraelitom spodoba� si� ten kult przez niego nakazany. Sk�adali wi�c ofiary bo�kom i zniewa�ali szabat. 01,44 Kr�l pos�a� swoich wys�a�c�w do Jerozolimy i do miast judzkich z pisemnym poleceniem, �eby post�powa�y wed�ug obyczaj�w, kt�re dla kraju by�y obce; 01,45 �eby w �wi�tyni zaprzestano sk�ada� ca�opalenia, ofiary krwawe, a tak�e ofiary p�ynne; �eby zniewa�ano szabat i �wi�ta 01,46 i �eby zbezczeszczono �wi�tyni� i �wi�tych, 01,47 �eby natomiast sporz�dzono o�tarze, �wi�te gaje i pos�gi bo�k�w oraz sk�adano na ofiar� mi�so �wi� i innych nieczystych zwierz�t; 01,48 �eby syn�w swoich pozostawiali bez obrzezania i �eby dusze swoje brukali wszystkim, co jest nieczyste i �wiatowe. 01,49 W ten spos�b mieli zapomnie� o Prawie i zarzuci� wszystkie jego nakazy. 01,50 Kto by za� nie post�pi� zgodnie z kr�lewskim rozporz�dzeniem, mia� by� ukarany �mierci�. 01,51 Podobne do tego rozkazu pismo wystosowa� do ca�ego swego kr�lestwa, a nadto nad ca�ym narodem ustanowi� nadzorc�w. Miastom za� judzkim poleci�, aby jedno po drugim sk�ada�o ofiary bogom. 01,52 Spomi�dzy narodu wielu przy��czy�o si� do nich - mianowicie ci wszyscy, kt�rzy odpadli od Prawa. Oni to wiele z�ego dokonali w kraju 01,53 i byli powodem tego, �e Izraelici musieli si� kry� i chowa� w miejscach dost�pnych tylko dla zbieg�w. 01,54 W dniu pi�tnastym miesi�ca Kislew sto czterdziestego pi�tego roku na o�tarzu ca�opalenia wybudowano "ohyd� spustoszenia", a w okolicznych miastach judzkich pobudowano tak�e o�tarze - 01,55 ofiary kadzielne sk�adano nawet przed drzwiami dom�w i na ulicach. 01,56 Ksi�gi Prawa, kt�re znaleziono, darto w strz�py i palono ogniem. 01,57 Wyrok kr�lewski pozbawia� �ycia tego, u kogo gdziekolwiek znalaz�a si� Ksi�ga Przymierza albo je�eli kto� post�powa� zgodnie z nakazami Prawa. 01,58 Tak z miesi�ca na miesi�c stosowano przemoc przeciw Izraelowi, przeciwko ka�demu, kogokolwiek uda�o im si� pochwyci� w miastach. 01,59 Dnia dwunastego pi�tego miesi�ca Kislew sk�adano ofiary na o�tarzu, kt�ry wzniesiono na o�tarzu ca�opalenia. 01,60 Wtedy to na mocy kr�lewskiego dekretu wymordowano kobiety, kt�re obrzeza�y swoje dzieci. 01,61 I powieszono im niemowl�ta na szyjach. A tak�e zabito domownik�w i tych, kt�rzy dokonywali na nich obrzezania. 01,62 Wielu jednak spomi�dzy Izraelit�w postanowi�o sobie i mocno trzyma�o si� swego postanowienia, �e nie b�d� je�� nieczystych pokarm�w. 01,63 Woleli raczej umrze�, ani�eli skala� si� pokarmem i zbezcze�ci� �wi�te przymierze. Oddali te� swoje �ycie. 01,64 Wielki gniew Bo�y strasznie zaci��y� nad Izraelem. *02 02,01 W tym czasie powsta� Matatiasz, syn Jana, syna Symeona, kap�an z pokolenia Joariba z Jerozolimy, kt�ry mieszka� w Modin. 02,02 Mia� on pi�ciu syn�w: Jana, kt�ry mia� przydomek Gaddi, 02,03 Szymona, kt�ry mia� przydomek Tassi, 02,04 Jud�, kt�ry mia� przydomek Machabeusz, 02,05 Eleazara, kt�ry mia� przydomek Auaran, i Jonatana, kt�ry mia� przydomek Apfus. 02,06 Kiedy zobaczy� on �wi�tokradztwa, kt�re si� dzia�y mi�dzy ludem w Judzie i w Jerozolimie, 02,07 powiedzia�: Biada mi! Dlaczego si� urodzi�em? Czy po to, �eby ogl�da� upadek mego narodu i upadek �wi�tego Miasta? Oto zasiedli tam po to, �eby wyda� je w r�ce nieprzyjaci�, a �wi�tyni� w r�ce cudzoziemc�w. 02,08 �wi�tynia sta�a si� podobna do cz�owieka bez czci, 02,09 a wspania�e jej naczynia zabrano do niewoli. Niemowl�ta jego mordowano na ulicach, a m�odzie�cy padali pod nieprzyjacielskim mieczem. 02,10 Jaki� nar�d nie rozci�ga� nad nim w�adzy i si�� nie zabiera� z niego �up�w! 02,11 Wszystkie jego ozdoby zrabowano: niegdy� wolne - sta�o si� niewolnikiem. 02,12 I oto wniwecz obr�cona jest �wi�to�� nasza, pi�kno�� nasza i chwa�a nasza, a poganie je zbezcze�cili. 02,13 Na c� wi�c nam jeszcze �ycie? 02,14 Matatiasz i jego synowie rozdarli swoje szaty, w�o�yli na siebie wory i gorzko p�akali. 02,15 Wtedy do miasta Modin przybyli kr�lewscy wys�a�cy, kt�rzy zmuszali do odst�pstwa przez uczestnictwo w sk�adaniu ofiary. 02,16 Wielu spomi�dzy Izraelit�w przysz�o do nich. Gdy jednak zebrali si� Matatiasz i jego synowie, 02,17 wtedy kr�lewscy wys�a�cy zwr�cili si� do Matatiasza s�owami: Ty jeste� zwierzchnikiem, s�awnym i wielkim w tym mie�cie, a powag� twoj� umacniaj� synowie i krewni. 02,18 Teraz wi�c ty pierwszy przyst�p i wykonaj to, co jest polecone w kr�lewskim dekrecie, tak jak to uczyni�y ju� wszystkie narody, a nawet mieszka�cy Judy i ci, kt�rzy pozostali w Jerozolimie. Za to ty i synowie twoi b�dziecie nale�eli do kr�lewskich przyjaci�, ty i synowie twoi b�dziecie zaszczytnie obdarzeni srebrem, z�otem i innymi darami. 02,19 Na to jednak Matatiasz odpowiedzia� dono�nym g�osem: Je�eli nawet wszystkie narody, kt�re mieszkaj� w pa�stwie podleg�ym kr�lewskiej w�adzy, na znak pos�usze�stwa swemu kr�lowi odst�pi�y od kultu swych ojc�w i zgodzi�y si� na jego nakazy, 02,20 to jednak ja, moi synowie i moi krewni b�dziemy post�powali zgodnie z przymierzem, kt�re za...
waldiizet