SUPLEMENTACJA.
Suplementacja opiera się na składnikach żywieniowych i metodach wspomagających sport (typu odnowa biologiczna, np. krio).
W suplementacji medycznej najczęściej używa się kreatyny.Szczególnie w wysiłkach beztlenowych, czyli krótkich a intensywnych.
Kreatyna znajduje się mięśni szkieletowych, w wątrobie. Podając kreatynę w kompleksie z HMB, możemy zapobiec zerwaniu tych mięśni.
· Działanie kreatyny:
¬ zwiększa masę i siłę mięsni
¬ powoduje opóźnienie włączenia glikogenu do przemiany ATP w wysiłkach długofalowych
¬ przyśpiesza proces regeneracji przy wysiłku
¬ powoduje blokowanie wydalania wody w organizmie; skutek uboczny tego jest taki, że łatwiej dochodzi do zerwania mięśni pracujących, czyli mięśni poprzecznie-prążkowanych.
Kreatyna nie jest zakazana, gdy nie podajemy jej w formie dożylnej lub domięśniowej (np..NETON).
HMB:
¬ aminokwas, powstaje w wyniku przemiany lecytyny
¬ powoduje zmniejszoną ilość uszkadzanych włókien mięśniowych
¬ wpływa na masę
¬ nie zatrzymuje wody w organizmie
Karnityna:
¬ w postaci sklepowej są to tabletki (L-karnityna):
¬ jest to substancja witamino podobna pochodzenia aminokwasowego
¬ reguluje gospodarkę tłuszczową
¬ bierze udział przy dyfundowaniu tłuszczów między błona komórkową a organizmem
¬ powoduje zmniejszenie wykorzystywania węglowodanów w gospodarce energetycznej
¬ pomocna w odchudzaniu (musi być oparta na diecie tłuszczowej).
Koenzym Q10:
¬ bierze udział w procesach metabolicznych,
¬ w transporcie produktów niezbędnych do syntezy ATP
¬ jest antyoksydantem (zapobiega uszkodzeniu mięśni przez wolne rodniki)
¬ występuje przeważnie z Wit. E, dlatego zwiększa VO2 max
¬ pozytywnie działa na m. sercowy.
Tauryna:
¬ specyficzny aminokwas niewchodzący w skład białek
¬ ma właściwości antykataboliczne, czyli przeciw rozpadowi białek
¬ ułatwia wchłanianie kreatyny
¬ zmniejsza wytwarzanie serotoniny (hormon zmęczenia), przez co hamuje dojście jej do ośrodka zmęczenia w mózgu, dzięki czemu mamy precyzję ruchu, lepszą funkcję układu nerwowego
Węglowodany – powszechnie używanym węglowodanem jest glukoza:
¬ jest bardzo szybko wchłaniana (w ciągu ok. 10 min od momentu podania)
¬ niedobór powoduje brak precyzji ruchów i zmęczenie.
Aminokwasy:
¬ biorą udział w budowie białek ustrojowych
¬ maja właściwości – antykataboliczne
¬ stymulują wydzielanie hormonów anabolicznych (adrenaliny, insuliny, somatropiny)
¬ nazwa handlowa: BCAA.
Proteiny – białka:
¬ podaje się je głównie w koktajlach z węglowodanami, ok. 2h po wysiłku fizycznym, co powoduje zwiększenie wydzielania hormonu wzrostu i przyspiesza regenerację.
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K):
¬ wit. A– antyoksydant, wzmacnia proces budowy kości i warunkuje proces widzenia.
¬ wit. D– gospodarka wapniowo-fosforowa w organizmie. Niedobór: złamania, pęknięcia kości.
¬ wit. E– antyoksydant, reguluje zmęczenie mięśni, bierze udział w produkcji hormonów sterydowych oraz zapewnia prawidłowe funkcjonowanie mięśni.
¬ wit. K– nie ma znaczenia dla sportu.
Witaminy rozpuszczalne w wodzie (B1, B2,B3, B5, B6, B12, C, H, P, PP, kwas foliowy)
¬ wit. B1- wpływa na zmniejszenie produkcji kwasu mlekowego, bierze udział w przemianach energetycznych węglowodanów oraz odpowiada za racjonalizację (usprawnienie) przepływu impulsu nerwowego
¬ wit. B2- przemiany energetyczne węglowodanów, tłuszczów i białek w org. Przyrost masy ciała i siły
¬ wit. B3– bierze udział w procesach tlenowych
¬ wit. B5– odpowiada za zwiększenie odporności organizmu, bierze udział w procesach energetycznych przemiany tłuszczów i węglowodanów.
¬ wit. B6– reguluje czynności układu nerwowego, bierze udział w procesach krwiotwórczych, synteza glikogenu i przekształcenie go w glukozę.
¬ wit. B12– proces krwiotwórczy. Synteza białek. Metabolizm tłuszczów i węglowodanów. B12 często stosuje się przy stanach zapalnych(podawana poprzez zastrzyk)
Razem z B6 stymuluje działanie EPO, wpływa na zmniejszenie napięcia mięśniowego.
¬ wit. C– bierze udział w wchłanianiu żelaza (budowa erytrocytów), w biosyntezie kolagenu, hormonów i enzymów oraz w odtruwaniu organizmu. Przyspiesza usuwanie kwasu mlekowego. Wzmacnia odporność.
¬ kwas foliowy– bierze udział w syntezie DNA, czynny w rozwoju układu nerwowego i krwiotwórczego. Ważny w okresie ciąży dla prawidłowego rozwoju dziecka.
Makroelementy:
¬ wapń– regulacja czynności nerwów obwodowych i kurczliwości mięśni.
¬ fosfor – jako składnik ATP jest niezbędny w przemianie energii. Składnik Hb i mioglobiny w mięśniach. Podnosi sprawność systemu tlenowego.
¬ magnez- bierze udział w metabolizmie węglowodanów, tłuszczów i białek. Zwiększa moc i siłę mięśni.
¬ sód i potas – regulują gospodarkę kwasowo-zasadową i wodno-elektrolityczną oraz pracę układu nerwowego i mięśniowego
¬ selen- antyoksydant, współdziała z Wit. E.
ü Żeby suplementacja była korzystna, skuteczna, musi być poprzedzona kompletnymi badaniami na ilość powyższych składników w org.
ü Pełne badania analityczne u sportowców powinny być wykonywane co 6 tygodni.
ü Pierwsze badania u sportowców – kompleksowe, na wszystko (także na narkotyki).
carollaa