Język dzielimy na:
· prawniczy – język którym się mówi o prawie,
· prawny – język aktów prawnych ( normatywny ),
· potoczny.
Trzy podstawowe podziały prawa.
1. Podstawowe gałęzie prawa:
· prawo cywilne,
· prawo karne,
· prawo administracyjne,
· prawo pracy.
2. Każda z powyższych gałęzi ma dwie strony:
· strona materialna – prawo, które w sposób bezpośredni nakłada prawa i obowiązki,
· strona procesowa ( proceduralna ) – określa procedury wg których dochodzi się uprawnień i egzekwuje się obowiązki.
Wg powyższego schematu poszczególne gałęzie mają:
Prawo cywilne:
· strona materialna: Kodeks Cywilny,
· strona procesowa: Kodeks Postępowania Cywilnego.
Prawo karne:
· strona materialna: Kodeks Karny,
· strona procesowa: Kodeks Postępowania Karnego.
Prawo administracyjne:
· strona materialna: nie jest skodyfikowane i tworzy je szereg ustaw, np. ustawa o powszechnym obowiązku służby wojskowej.
· strona procesowa: Kodeks Postępowania Administracyjnego.
Prawo pracy:
· strona materialna: Prawo Pracy,
3. Prawo dzielimy na:
· prawo podmiotowe:
Prawo przedmiotowe bezwzględnie obowiązujące.
Jest to takie prawo, które wolą stron nie może być ani zmienione, ani wyłączone. Liczy się tylko wola ustawodawcy.
Przykładem jest tutaj przedawnienie roszczeń finansowych:
· 10 lat to podstawowy i najdłuższy termin roszczeń finansowych,
· 3 lata to czas roszczeń w obrocie gospodarczym,
· 3 lata to czas roszczeń p[rzy rozliczeniach finansowych ( czynsze, dzierżawy, alimenty itp. )
Przedawnienie roszczeń nie zamyka drogi do sądu, ale utrudnia uzyskanie korzystnego orzeczenia. Pozwany musi wykazać się szybkością i znajomością przepisów. Sąd może ( choć nie musi ) uwzględnić zarzut przedawnienia podniesiony tylko przez pozwanego.
Prawo przedmiotowe względnie obowiązujące.
Znajduje zastosowanie wówczas, gdy strony w ogóle nie uregulowały swojego stosunku prawnego, lub nie uregulowały go odmiennie niż to prawo.
Przykład 1
Kupujemy na giełdzie lodówkę i ustalamy tylko i wyłącznie cenę, nic poza tym. Pomimo braku uregulowania pozostałych kwestii, zastosowanie maja tutaj przepisy Kodeksu Cywilnego.
Brak uregulowania skutkuje uregulowaniem.
W prawie to co widać to tego nie widać, a to czego nie widać to widać.
Przykład 2
Jeżeli sprzedawca zachęcając nas do zakupu zgodzi się na płatność przelewem i zapisze nam w umowie skrócenie terminu roszczeń do 1 roku, to taki zapis nie mam mocy prawnej, gdyż wiążące jest tutaj prawo bezwzględnie obowiązujące o terminie przedawnienia roszczeń, gdzie wola stron nie może go w żaden sposób zmienić.
Przykład 3
Dziedziczenie ustawowe jest względnie obowiązujące, a dziedziczenie testamentowe bezwzględnie obowiązujące, czyli zapisu testamentowego nie może podważyć żadna ze stron ( w szczególności strona wydziedziczona ). Może to natomiast zrobić sąd.
Stronie wydziedziczonej przysługuje zachowek, którego roszczenie przedawnia się po trzech latach, ale… od zachowku też można wydziedziczyć z bardzo ważnych powodów ( np. znęcanie się itp. ).
Krzysztofbhp