Szkodoń_Jan_bp_-_Odpowiedzi_na_101_pytań_o_kapłaństwo.pdf

ODPOWIEDZI NA PYTANIA

O KAPŁAŃSTWO

Autor Bp. Jan Szkodoń Wydawnictwo OO.

Franciszkanów „Bratni Zew”

SPIS TREŚCI

1. Czym jest sakrament święceń?

2. Kapłaństwo Starego Testamentu

3. Co to jest kapłaństwo wiernych?

4. Kapłan

5. Co to znaczy, że kapłaństwo jest służbą?

6. Co to znaczy, że kapłan reprezentuje cały Kościół w modlitwie do Boga?

7. Kim jest kapłan?

8. Diakon a prezbiter

9. Obowiązki kapłanów i biskupów

10. Co to znaczy, że biskup pełni misję uświęcenia?

11. „Władza" biskupa

12. Jak wygląda obrzęd święceń biskupich?

13. Symbole zadań biskupich

14. Ordynariusz, arcybiskup, metropolita - co to znaczy?

15. Biskup, ksiądz i diakon

16. Kapłaństwo jako wybór

17. Eucharystia i spowiedź – najważniejsze posługi sakramentu kapłaństwa

18. Modlitwa prezbitera

19. Czym jest posłuszeństwo w kapłaństwie?

20. Na czym polega posłuszeństwo kapłana wobec biskupa?

21. Co oznacza „leżenie krzyżem" kapłana podczas obrzędu święceń?

22. „Wkładanie rąk"

23. „Modlitwa święceń"

24. Co oznacza namaszczenie rąk kapłana podczas sakramentu święceń?

25. „Chleb i wino"

26. Godność kapłańska

27. Co jest ważniejsze - być człowiekiem, czy być księdzem?

28. Kapłaństwo a miłość

29. Wolność kapłana

30. Sumienie kapłana

31. „Zagrożenie sumienia"

32. Czy kapłan potrzebuje formacji duchowej?

33. Słowo Boże w życiu kapłana

34. Eucharystia - centrum życia kapłana

35. Zanik poczucia grzechu?

36. Szukanie Chrystusa w kapłaństwie

37. Życie duchowe kapłana

38. Rozwój intelektualny kapłana

39. Teologia - czy tylko dla księży?

40. Formacja duszpasterska kapłana

41. Kim jest diakon?

42. Obowiązki diakona

43. Celibat – odpowiedzialność

44. Włożenie rąk i modlitwa nad diakonem

45. Dalmatyka i stuła – symbole szat liturgicznych diakona

46. Powołanie do kapłaństwa

1. Czym jest sakrament święceń?

Kapłaństwo jest sakramentem, dzięki „któremu posłanie, powierzone przez Chrystusa

Apostołom, nadal jest spełniane w Kościele aż do końca czasów (Katechizm Kościoła

Katolickiego, p. 1536).

Chrzest, bierzmowanie i Eucharystia są sakramentami wtajemniczenia chrześcijańskiego. Na

nich opiera się powołanie do świętości i do apostolstwa. Te sakramenty udzielają Ducha do

życia według powołania, aby po zakończeniu ziemskiej pielgrzymki osiągnąć niebo.

„Dwa inne sakramenty: święcenia (kapłaństwo) i małżeństwo są nastawione na zbawienie

innych ludzi" (p. 1534). Służą do budowania Królestwa Bożego na ziemi. Przez służbę innym

uświęcają tego, kto przyjmuje te sakramenty.

Chrzest i bierzmowanie konsekrują do kapłaństwa wspólnego. Ci, którzy zostają wyświęceni,

konsekrowani, w imieniu Chrystusa karmią Kościół słowem i łaską Bożą (por. p. 1535).

Katechizm tak definiuje udział w Chrystusowym kapłaństwie przez święcenia; kapłaństwo

wspólne jest udziałem tych, którzy zostali ochrzczeni i bierzmowani: „Sakrament święceń jest

sakramentem, dzięki któremu posłanie, powierzone przez Chrystusa Apostołom, nadal jest

spełniane w Kościele aż do końca czasów. Jest to więc sakrament posługi apostolskiej.

Obejmuje on trzy stopnie: episkopat, prezbiterat i diakonat" (p. 1536).

Święcenia biskupie i święcenia prezbiteriatu są dwoma stopniami uczestnictwa w kapłaństwie

Chrystusa, natomiast święcenia diakonatu nie dają udziału w służebnym (hierarchicznym)

kapłaństwie, ale są to święcenia „dla posługi" (p. 1569).

Chrystus jest Jedynym, Najwyższym Kapłanem Nowego i Wiecznego Przymierza, który -

przyjmując ludzką naturę - stał się Pośrednikiem między Ojcem niebieskim a ludźmi i złożył

na Krzyżu ofiarę pojednania za zbawienie świata.

2. Kapłaństwo Starego Testamentu

Przez sakrament święceń ochrzczony zostaje włączony do stanu biskupów, prezbiterów i

diakonów. Nie jest to wybór, delegacja, ustanowienie przez wspólnotę wierzących, lecz akt

sakramentalny, który udziela Ducha Świętego, dla wykonywania „świętej władzy". Ta władza

pochodzi od samego Chrystusa, udzielana przez pośrednictwo Kościoła. Ten sakrament

określany jest też słowem „konsekracja", ponieważ w pewien sposób wyłącza chrześcijanina,

a zarazem w nowy sposób wiąże z Chrystusem i Kościołem. Widzialnym znakiem

konsekracji jest włożenie rąk biskupa na głowę kandydata.

Zapowiedzią kapłaństwa Nowego Testamentu było kapłaństwo Aarona i posługa lewitów.

Bóg wybrał jedno z dwunastu pokoleń, pokolenie Lewiego, i przeznaczył je do służby

liturgicznej. Kapłani zostali ustanowieni „dla ludzi... w sprawach odnoszących się do Boga,

aby składali dary i ofiary za grzechy" (Hbr 5,1). Lewici głosili słowo Boże, prowadzili

Izraelitów do Boga przez modlitwę i ofiary. Nie mogli jednak dokonać ostatecznego

uświęcenia

(por. Hbr 5,3); tego mogła dokonać jedynie ofiara Chrystusa, Syna Bożego, który stał się

człowiekiem i umarł na krzyżu dla naszego zbawienia.

Wszystkie zapowiedzi Starego Testamentu wypełniły się w Jezusie Chrystusie, „jedynym

pośredniku między Bogiem a ludźmi" (1 Tm 2,5). Tradycja chrześcijańska uważa

Melchizedeka - kapłana Boga Najwyższego (por. Rdz 14,18) za zapowiedź kapłaństwa Jezusa

Chrystusa. On jest arcykapłanem na wzór Melchizedeka (por. Hbr 5,10), święty, niewinny,

nieskalany (por. Hbr 7,26), który jedną ... ofiarą udoskonalił na wieki tych, którzy są

uświęcani" (Hbr 10,14).

Ofiara, jaką Chrystus złożył na krzyżu, jest jedyna, dokonana raz na zawsze. Ta jedyna ofiara

uobecnia się we Mszy świętej. Tak samo jedyne kapłaństwo Chrystusa uobecnia się w

kapłaństwie służebnym (w biskupstwie i w prezbiteracie). „Sam Chrystus jest prawdziwym

Kapłanem, a inni są tylko Jego sługami" (św. Tomasz z Akwinu).

3. Co to jest kapłaństwo wiernych?

Chrystus, Najwyższy Kapłan i jedyny Pośrednik, uczynił Kościół „królestwem - kapłanami

dla Boga i Ojca swojego" (Ap 1,6). Cały Kościół, duchowni i świeccy, uczestniczy w

Kapłaństwie Chrystusa.

Uczestnictwo ochrzczonych w Kapłaństwie Chrystusa nazywa się kapłaństwem wiernych,

natomiast kapłaństwo prezbiterów (księży) i biskupów nazywa się hierarchicznym lub słu-

żebnym.

Kapłaństwo wiernych i kapłaństwo hierarchiczne różnią się „co do istoty", będąc sobie

„wzajemnie przyporządkowane" (Katechizm, p. 1547). Kapłaństwo wspólne wiernych

„urzeczywistnia się przez rozwój łaski chrztu, przez życie wiarą, nadzieją i miłością, przez

życie według Ducha" (p. 1547). Ochrzczeni realizują swoje kapłaństwo przez to, że wraz z

Ofiarą Chrystusa i przez Chrystusa składają Ojcu niebieskiemu siebie samych i wszystko, co

wypełnia ich życie. Ofiarują modlitwy i apostolstwo, życie rodzinne, pracę, samotność i

cierpienie, odpoczynek, pokutę i umartwienie. Przez tę ofiarę uświęcają nie tylko siebie, ale i

innych. Stają

się więc kapłanami przez ofiarę i pośrednictwo w uświęcaniu i zbawieniu świata. W

szczególny sposób ofiarowanie siebie i świata Ojcu, wraz z Ofiarą Chrystusa, dokonuje się w

czasie Eucharystii. Kapłaństwo wiernych wyraża się też w tym, że świeccy czytają w czasie

liturgii Pismo Święte, prowadzą niektóre modlitwy i - za pozwoleniem biskupa - mogą

rozdawać Komunię świętą.

Chrystus pełni przez świeckich misję prorocką. Nie tylko hierarchia, ale wszyscy ochrzczeni, a

tym bardziej bierzmowani, są uzdolnieni i zobowiązani, aby słowem i całym życiem głosić

Ewangelię. Niektórzy świeccy przekazują naukę Chrystusa katechizując, pracując w

duszpasterstwie rodzin, w środkach społecznego przekazu.

Świeccy uczestniczą także w posłannictwie królewskim i pasterskim Chrystusa. Jeśli uczeń

Chrystusa nie poddaje się skłonnościom do grzechu, można go nazwać królem, bowiem swoją

wolność poddaje prawdzie Bożej, aby służyć innym przez ofiarną miłość. Świeccy

współdziałają ze swymi pasterzami „w służbie dla wspólnoty kościelnej, dla jej wzrostu i

żywotności, wybierając rozmaite posługi, według łaski i charyzmatów, jakich im Pan udzieli"

(p. 910).

4. Kapłan

„Kapłaństwo służebne służy kapłaństwu wspólnemu i przyczynia się do rozwoju łaski chrztu

wszystkich chrześcijan" (Katechizm, p. 1547).

Kapłaństwo służebne, hierarchiczne, jest jednym ze środków, przez które „Chrystus

nieustannie buduje i prowadzi swój Kościół" (p. 1547).

W wyświęconym kapłanie, który pełni służbę w Kościele, jest obecny i działa sam Jezus

Chrystus „jako Głowa swojego Ciała, jako Pasterz swojej owczarni, Arcykapłan odkupieńczej

ofiary, Nauczyciel prawdy" (p. 1548). Dokumenty Kościoła podkreślają, że kapłan działa

„w osobie Chrystusa - Głowy" (łac. in persona Christi). Znaczy to, że działa nie tylko w

zastępstwie, nie tylko w imieniu Chrystusa, ale w utożsamieniu z Najwyższym, Jedynym

Kapłanem. Gdy wyświęcony kapłan sprawuje sakramenty, sam Chrystus działa przez niego. W

posłudze wyświęconych, a zwłaszcza w posłudze biskupów i prezbiterów, staje się „widzialna

obecność Chrystusa jako Głowy Kościoła" (p. 1549). Katechizm przypomina wyrażenie św.

Ignacego Antiocheńskiego: biskup jest „figurą Ojca", jakby żywym obrazem Boga Ojca.

Każdy, kto został wyświęcony, a więc diakon, prezbiter czy biskup, każdego dnia winien

sobie uświadomić wielkość otrzymanej łaski. Nikt nie jest godzien tak wielkiego daru.

Chrystus wybiera tych, których chce i posyła ich, aby pełnili służbę kapłańską wobec uczniów

Chrystusa. Święcenia wyciskają na duszy niezatarty, duchowy znak, upodabniają do

Chrystusa - Kapłana, na nowo jednoczą z Kościołem. Obdarowanie łaską święceń

zobowiązuje nie tylko do pełnienia służby kapłańskiej, ale zobowiązuje także do realizacji

powołania do świętości. Łaska święceń nie zabezpiecza człowieka przed słabościami, wadami

i grzechami. Święcenia są pomocą i wezwaniem, ale po święceniach w dalszym ciągu

człowiek jest słaby, poddany pokusom szatana, ulegający złym wpływom świata. Chrystus

działa także przez grzesznego szafarza, który ważnie sprawuje sakramenty, ale niezwykle

ważne jest świadectwo życia, osobista świętość kapłana, co ujawnia się w czasie sprawowania

sakramentów, w głoszeniu Ewangelii, w całej posłudze duszpasterskiej i w każdej dziedzinie

życia. Wierni słusznie domagają się, aby w życiu kapłana była jedność tego, co głosi, tego, co

sprawuje, z tym, co czyni.

5. Co to znaczy, że kapłaństwo jest służbą?

„Kapłaństwo ma charakter służebny... jest całkowicie skierowane ku Chrystusowi i ludziom.

Zależy całkowicie od Chrystusa i Jego jedynego kapłaństwa" (Katechizm, p. 1551). Jezus

Chrystus, Syn Boży i prawdziwy człowiek, jest Kapłanem, czyli Pośrednikiem pomiędzy

Ojcem i ludzkością (por. Hbr 8-9). Stał się pośrednikiem przez całe ziemskie życie, ale

szczególnie przez ofiarę na krzyżu. „Nie przyszedł, aby Mu służono, lecz aby służyć" (Mt

20,28). Jest Pasterzem, który daje życie za owce, jest Barankiem ofiarującym siebie dla

naszego odkupienia (por. J 1,36).

Cały lud Nowego Przymierza stanowi „święte kapłaństwo dla składania duchowych ofiar,

przyjemnych Bogu przez Jezusa Chrystusa" (1 P 2,5).

Jezus wybiera i ustanawia Dwunastu, „aby Mu towarzyszyli, by mógł wysyłać ich na

głoszenie nauki, i by mieli władzę wypędzać złe duchy" (Mk 3,14-15). Jezus daje Apostołom

władzę, która pochodzi od Ojca, a która została dana Mu i która objawiła się po

zmartwychwstaniu: „Dana Mi jest wszelka władza w niebie i na ziemi. Idźcie więc i

nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego" (Mt

28,18-20).

Jedyny, Najwyższy Kapłan utożsamia się z tymi, których ustanawia kapłanami: „Kto was

przyjmuje, Mnie przyjmuje; a kto Mnie przyjmuje, przyjmuje Tego, który Mnie posłał" (Mt

10,40). „Kto was słucha, Mnie słucha, a kto wami gardzi, Mną gardzi" (Łk 10,16). „Jak Ojciec

Mnie posłał, tak i Ja was posyłam" (J 20,21). Jezus pełni misję zleconą przez Ojca.

Apostołom przekazał misję sam Chrystus. Podkreśla: „Beze Mnie nic nie możecie uczynić" (J

15,5). Apostołowie pełnią posłannictwo dzięki łasce Chrystusa i mocy Ducha Świętego:

„Weźmijcie Ducha Świętego" (J 20,22); „To czyńcie na moją pamiątkę" (Łk 22,19).

Apostołowie kontynuują w historii zbawczą misję Jezusa dzięki Jego łasce.

Od początku Kościoła przekazywane jest kapłaństwo służebne przez włożenie rąk (por. Dz

6,6); 1 Tm 4,14). Kapłani otrzymują dar Ducha, są powołani i uzdolnieni do kontynuowania

posługi jednania, troszczenia się o Bożą owczarnię i nauczania (por. Dz 20,28).

Biskupi, prezbiterzy i diakoni są sługami Chrystusa. Pełnią Jego misję, głoszą Jego

Ewangelię, sprawują Jego sakramenty, uobecniają Jego pasterską troskę. Św. Piotr wzywa:

„Starszych więc (prezbiterów)... proszę, ja również starszy (prezbiter)... paście stado Boże...

nie ze względu na niegodziwe zyski, ale z oddaniem" (1 P 5,1-4).

6. Co to znaczy, że kapłan reprezentuje cały Kościół w modlitwie do Boga?

Kapłan nie tylko reprezentuje Chrystusa wobec Kościoła, ale także działa „w imieniu całego

Kościoła, gdy zanosi do Boga modlitwę Kościoła, a zwłaszcza gdy składa Ofiarę

eucharystyczną" (Katechizm, p. 1552). Wyświęcony kapłan jest sługą Chrystusa obecnego w

Kościele.

Ojciec Święty Jan Paweł II podkreśla, że kapłan jest sługą Kościoła-tajemnicy,

Kościoła-komunii, Kościoła-misji (adh. Pastores dabo vobis, 16).

Kościół jest tajemnicą to znaczy znakiem i pamiątką obecności Chrystusa pośród nas i dla

nas. Kościół jest Ciałem Chrystusa i Jego Oblubienicą. Kapłan dokonuje sakramentalnych

znaków obecności Chrystusa zmartwychwstałego w Kościele.

Kościół jest komunią wspólnotą wciąż gromadzoną przez Boże słowo, sakramenty, a

szczególnie Eucharystię. Komunia ochrzczonych jest dziełem Chrystusa, który przyciąga

wszystkich do siebie. Lud odkupiony obdarza Duchem Świętym, Duchem jedności i miłości.

Kapłan jest sługą komunii, sprawuje Eucharystię, sakrament miłości i jedności, w spowiedzi

pomaga wiernym przezwyciężać grzech, który dzieli ludzi.

Kościół jest misją. „Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam" (J 20,21). „Idźcie więc i

nauczajcie wszystkie narody ... a oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia

świata" (Mt 28,18-20). Cały Lud Boży jest posłany, aby nieść Ewangelię światu. Ale w

szczególny sposób misję Chrystusa kontynuują w historii kapłani. Warunkiem owocności

misji jest zjednoczenie kapłanów z Jezusem, a „w Nim jedność ich samych między sobą oraz

z Ojcem, jak świadczy modlitwa arcykapłańska Pana, zawierająca syntezę Jego misji

(por. J 17,20-23)". (Pastores..., p. 14).

„W imieniu całego Kościoła" - nie oznacza to, że kapłani są delegatami wspólnoty. Powołanie

do kapłaństwa jest darem Bożym. Chrystus wybiera tych, których chce. „Ja was wybrałem"

(J 15,16). Kapłan jest „z ludu i dla ludu", ale to nie wierni ochrzczeni wybierają kogoś, by był

dla nich pasterzem. Tym, który wybiera, jest Zbawiciel. W Kościele odczytanie powołania

dokonuje się zarówno w sercu, jak i przez papieża, biskupa czy jego reprezentantów, którzy

podejmują decyzję, kto zostanie wyświęcony.

O kapłaństwie, które jest darem i tajemnicą tak czytamy w Orędziu na zakończenie Synodu

w 1990 r.: „Ostatecznym źródłem naszej tożsamości jest miłość Ojca. Z posłanym przez

Niego Synem, Najwyższym Kapłanem i Dobrym Pasterzem, jesteśmy sakramentalnie

złączeni w kapłaństwie służebnym dzięki działaniu Ducha Świętego. Życie i posługa kapłana

są kontynuacją życia i działalności Chrystusa. Na tym zasadza się nasza tożsamość, nasza

prawdziwa godność i to jest źródłem radości i pewności w naszym życiu".

7. Kim jest kapłan?

Kapłaństwo można przyjąć i poznać tylko w wierze. Odnosi się to do samego kapłana i do

każdego ucznia Chrystusa.

Kapłan „powinien ... podtrzymywać i rozwijać w wierze świadomość pełnej i zdumiewającej

prawdy o tym, kim jest: sługą Chrystusa i szafarzem tajemnic Bożych (por. 1 Kor 4,1) ... Są

oni powołani, aby coraz głębiej uświadamiać sobie dar Boży i zawsze o nim pamiętać" - pisze

Ojciec Święty w adhortacji Pastores dobo uobis, p. 73. Jan Paweł II przypomina słowa

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: