KLASYCZNY RACHUEK ZDAŃ
Schematy zdań.
stałe logicze:
nieprawda, że negacja ~
i koniunkcja ∧
lub alternatywa ∨
jeśli... to implikacja →
wtedy i tylko wtedy równoważność ≡
(są to spójniki logiczne)
zmienne logiczne – zdania proste łączone przez spójniki (oznaczane symbolami p, q, r, s, t...)
człony spójników – zdania wiązane przez spójniki logiczne
człony negacji
człony koniunkcji
człony alternatywy
człony równoważności (ew. strony równoważności)
poprzednik i następnik implikacji
spójnik negacji (jednoargumentowy) – zapisujemy zawsze przed zmienną logiczną (~ p)
Nazwa spójnika
Symbol
Podstawowy odpowiednik w języku naturalnym
Zastosowanie proste
Zastosowanie złożone
Negacja
~
nieprawda, że (nie, nie jest tak, że...)
~ p
~ (p ∨ q)
Koniunkcja
∧
i (oraz, lecz, ale)
p ∧ q
p ∧ (~ q ≡ r)
Alternatywa
∨
lub (albo ... albo, bądź)
p ∨ q
(p → q) ∨ (r ∧ ~ s)
Implikacja
→
jeśli... to (gdyby... to, o ile... to)
p → q
(p ∨ q) → ~ r
Równoważność
≡
wtedy i tylko wtedy (zawsze i tylko wtedy)
p ≡ q
(p ∧ ~ q) ≡ (~ r → ~ s)
spójnik główny – spaja całe zdanie złożone (nawiasy i nawiasy kwadratowe oraz klamrowe)
amfibolia – wyrażenie wieloznaczne, traktowane jako błąd
Przykłady:
I
Wiesław zostanie ministrem kultury lub przemysłu ciężkiego.
p – Wiesław zostanie ministrem kultury
q – Wiesław zostanie ministrem przemysłu ciężkiego
II
Zygmunt jest filozofem, a Grzegorz astronautą.
p – Zygmunt jest filozofem
q – Grzegorz jest astronautą
III
Józef nie przyszedł na zebranie
p – Józef przyszedł na zebranie
IV
Albo Antoni jest ślepy, albo zakochany.
p – Antoni jest ślepy
q – Antoni jest zakochany
V
Jeżeli przeczytam podręcznik lub będę chodził na wykłady, to bez trudu zdam egzamin.
(p ∨ q) → r
p – przeczytam podręcznik
q – będę chodził na wykłady
r – bez trudu zdam egzamin
VI
Nieprawda, że jeśli dopadnę drania to od razu się z nim policzę.
~ (p → q)
p – dopadnę drania
q – od razu się z nim policzę
VII
Jeśli skończę studia, to albo wyjadę za granicę, albo zostanę bezrobotnym.
r → (p ∨ q)
r – skończę studia
p – wyjadę za granicę
q – zostanę bezrobotnym
VIII
Nie jest prawdą, że jeśli skończę studia i prestiżowy kurs to od razu znajdę pracę.
~ [(p ∧ q) → r]
p – skończę studia
q – skończę prestiżowy kurs
r – od razu znajdę pracę
IX
Jeżeli spotkam Wojtka, to o ile nie będzie zbyt późno, to skoczymy na małe piwo.
p → (~ q → r)
p – spotkam Wojtka
q – będzie zbyt późno
r – skoczymy na małe piwo
X
Jeżeli wybory wygra lewica to znów wzrosną podatki i spadnie tempo rozwoju
gospodarczego, ale jeśli wygra prawica lub tak zwana centroprawica, to powstanie bardzo
słaby rząd i albo będziemy przez cztery lata świadkami gorszących skandali, albo za rok będą
nowe wybory.
[p → (q ∧ r)] ∧ {(s ∨ t) → [u ∧ (w ∨ z)]}
p – wybory wygra lewica
q – znów wzrosną podatki
r – spadnie tempo rozwoju gospodarczego
s – wybory wygra prawica
t – wybory wygra tak zwana centroprawica
u – powstanie bardzo słaby rząd
w – przez cztery lata będziemy świadkami gorszących skandali
z – za rok będą nowe wybory
XI
Jeżeli Tadeusz zdąrzy na autobus, to przyjdzie, a gdyby nie zdąrzył na autobus to przełożymy nasze spotkanie.
(p → q) ∨ (~ p → r)
p – Tadeusz zdąrzy na autobus
q – Tadeusz przyjdzie
r – przełożymy nasze spotkanie
XII
Populski przegra wybory, jeśli będzie uczciwy wobec konkurencji i nie będzie obiecywał gruszek na wierzbie.
(p ∧ ~ q) → r
p – Populski będzie uczciwy wobec konkurencji
q – Populski będzie obiecywał gruszki na wierzbie
r – Populski przegra wybory
XIII
Jeśli spotka Wojtka lub Matrusza to pójdziemy na piwo.
q – spotkam Mateusza
r – pójdziemy na piwo
Tabelki zero-jedynkowe i ich zastosowanie.
tabelki zero-jedynkowe – służą do określania prawdziwości lub fałszywości zdania
wartość logiczna zdania – prawdziwość lub fałszywość zdania (0 – zdanie fałszywe; 1 – zdanie prawdziwe)
negacja – zmienia wartość logiczną zdania
laililang