Byron George - Giaur (przekład Adam Mickiewicz).pdf - Nie posegregowane(1) - chomciomania

George Gordon Byron

Giaur 1

Przekład Adam Mickiewicz

JULIANOWI NIEMCEWICZOWI

w dowód głębokiego szacunku

poświęca

TŁUMACZ

PRZEMOWATŁUMACZA

wszystkich utworach późniejszych barwę i piętno tego

wielkiego poety

O zaletach i wadach dzieł jego tyle ksiąg napisano że

;

z nich można by ułożyć małą bibliotekę nie myślimy

- ,

poruszać tej pleśni krytyczno panegirycznej głęboko

, .

już zasypanej innymi ważniejszymi polemikami

Ale tłumacz czuł się obowiązanym powiedzieć zdanie

Ułamki powieści tureckiej z Lorda Byrona

O wpływie Byrona na całą tegoczesną literaturę

przekonywają się co dzień czytelnicy bo widzą na

swoje o dziełach autora pod jednym przynajmniej

—

względem pod względem moralnego ich charakteru

i dążenia Wiadomo iż Byrona oskarżano o

; ,

bezbożność i antysocjalizm zarzucano mu że

występnych ludzi wybierając na bohatyrów swoich

, ;

pieśni robił niejako apoteozę zbrodni Fryderyk

Szlegel nazwał go emisariuszem szatana a wszyscy

, .

zgodzili się że był apostołem sceptycyzmu

krytycy zwykli je odnosić do wieku w którym wzięły

początek porównywać z dziełami spółczesnymi i

późniejszymi należałoby równą zachować metodę

oceniając moralny charakter autorów

Byron był dzieckiem przeszłego wieku wszedł na

człowieka dla poety Właśnie wtenczas spadała

zasłona po pierwszym akcie rewolucji Straszna walka

piśmienna i słowna przecięta została giliotynami i

zagłuszona grzmotem wojny europejskiej

Stronnictwa osłabione wzajemnym mordem ustąpiły z

;

placu boju niedobitków Napoleon rozbroił i wziął na

. .

kagańce Wszystko ucichło Był to czas dziwnego

; ,

otrętwienia o tych wielkich pytaniach które świat

, , .

zaburzyły lękano się już mówić zaprzestano myślić

Dzieła wszystkie ówczesne noszą cechę trwogi

umysłowej i moralnego upadku Są to niby rozmowy

winowajców zamkniętych w więzieniu którzy wstydzą

— ,

się wspominać przeszłość bo haniebna boją się

— , —

pomyśleć o przyszłości bo okropna i bawią się

gawędką

o pogodzie i deszczu

. ,

, ,

Wszakże jeśli sądząc dzieła pod względem sztuki

;

świat w epoce moralnej najnieszczęśliwszej dla

, .

Dusza Byrona nie mogła żyć śród takiej literatury

. ,

gwałtem wyrywała się za jej sferę Młody autor

, ,

prześladowany od krytyków ścigał ich wzajem a z

krytyków sądząc o czytelnikach zaczął lekceważyć

całą publiczność Po tej kłótni autorskiej z literatami

nastąpił rozbrat moralny z ludźmi którego szczegóły

należą do biografii

gniewem

złorzecząc

obłudzie

zapomniał że

są lepsi ludzie

Korsarz

Odtąd zdało się Byronowi że człowiek z sercem nie

może żyć w towarzystwie że musi uciec od świata lub

. ,

mścić się nad nim Odtąd bohatyrów swoich dzieci

duszy swojej wychowywał na pustyni lub w

jaskiniach łotrów

Ale dzieci Byrona nie są to pospolici zbrodniarze nie

zimni egoiści albo szaleni fanatycy zakochani w

swojej przewrotności i głupstwie Poeta zostawia im

, ,

jedną przynajmniej cnotę jedno szlachetne uczucie

które ich mimowolnie z rodzajem ludzkim wiąże

które nie pozwala im pogrążyć się w zupełną moralną

Zalśniony

Choć znał

ciemność i świecąc na dnie sumnienia tym wyraźniej

Ludzie Byrona mają sumnienie I tu jest główna

różnica między naszym autorem i pisarzami

. , —

nie znał różnicy złego i dobrego ćwiczył się tylko w

rozumkowaniu i za cel sobie położył ze wszystkiego

, .

wytłumaczyć się a raczej wygadać Typem

Woltera Ten Panglos

. ,

francuski Hiob w największym spodleniu moralnym

;

nie traci dobrego humoru walając się w śmieciach i

, ,

wypluwając zęby zawsze pyszni się i cieszy się że

był i jest filozofem Ludzie Byrona gardzą taką

, , , ;

sofisterią czują że są winni cierpią duma tylko nie

, ,

dozwala im błagać przebaczenia a czytelnik czuje że

— ,

do poprawy brak im tylko czasu bo wszyscy zbyt

. ,

rychło giną Czytelnik pewny jest że Giaur ani

Korsarz ani nawet Don Juan nie skończyliby jak

Panglos albo Foblas I sceptycyzm Byrona różny jest

od tej obojętności na wszystko co jest wysokie i

, ,

piękne od tej zwierzęcej nieczułości którą sofiści

ochrzcili sceptycyzmem a która jest tylko dobrowolną

— .

głucho ślepotą Cała filozofia przeszłego wieku

dążyła do tego ażeby ludzi już pochlebstwem

odwieść już groźbą i śmiechem odstraszyć od

poszukiwania prawd wyższych i zasadniczych ażeby

wmówić że te prawdy albo są do pojęcia

, .

niepodobne albo niewarte dochodzenia Byron

pierwszy z poetów nie dał się zaspokoić taką

sofistyczną kondemnatą myślenia i uczucia Wielka

, ,

zagadka świata zagadka przeznaczeń rodu ludzkiego

, ,

daje widzieć wszystkie jego szczerby i plamy

przeszłego wieku Przeszły wiek był sofistą a więc

przeszłego wieku jest Panglos

przyszłego życia stała mu zawsze przed oczyma

Poruszył on wszystkie zasadnicze pytania moralne i

filozoficzne pasował się ze wszystkimi trudnościami

dogmatów i tradycyj klął i dąsał się jak tytan

, .

Prometeusz którego cień tak często lubił wywoływać

, ;

Nie rozwiązał sobie zagadnienia nie uspokoił duszy

, — !

ależ mu brakło równie jak jego bohatyrom czasu

Może dlatego tylko nie sprawdziła się przepowiednia

— .

Walter Skota

Nie był tedy Byron kontynuatorem przeszłego wieku

, , ,

owszem powiedzieć można że ruch umysłowy

dążący ku sofisterii on jeden na drodze literatury

zatrzymał i wstecz zawrócił Odgłos powszechny

nazwał Byrona Napoleonem poetów również

Napoleona uznano za jedynego poetę Francji Wiele

, ,

wieków minie nim się znajdzie ręka która by jedno z

tych bereł dźwignąć mogła

Uważano że w dwojakim sposobie sceptycyzm

zimny wróżący noc długą drugi raz jako te chwilowe

ściemnienie porankowe połączone z powiewem

, .

orzeźwiającym które zapowiada dzień Byron

wyobraża tą drugą epokę sceptyków niepewnych w

, .

swoim dążeniu ale pełnych ducha i rzeźwości

* : .

, .

;

ukazuje się na świecie raz jako mrok wilgotny i

, ;

Po polsku Wszystkomowny albo Najjęzyczliwszy

Byron George - Giaur (przekład Adam Mickiewicz).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: