Mity i opowieści Platona.pdf

Mity i opowieści Paltona

Uczta 214 b - 222 a (w: Platon, Uczta, przekład Władysław Witwicki, Państwowe Wydawnictwo

Naukowe, Warszawa 1957)

Obrona Sokratesa 17 a - 42 a (w: Platon, Eutyfron. Obrona Sokratesa. Kriton, przekład Władysław

Witwicki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958)

Kriton 43 a - 54 e (w: Platon, Eutyfron. Obrona Sokratesa. Kriton, przekład Władysław Witwicki,

Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958)

Fedon 115 a - 118 (w: Platon, Fedon, przekład Władysław Witwicki, Państwowe Wydawnictwo

Naukowe, Warszawa 1958)

Timaios 27 b - 52 d (w: Platon, Timaios i Kritias, przekład Władysław Witwicki, Państwowe

Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1960)

przez boga, innym razem samodzielnych i o spowodowanych tym zmianach kierunku upływu

czasu

Polityk 269 c - 274 d (w: Platon, Polityk, przekład Władysław Witwicki, Państwowe Wydawnictwo

Naukowe, Warszawa 1956)

tworzenia państwa

Protagoras 320 c - 323 a (w: Platon, Protagoras, przekład Władysław Witwicki, Państwowe

Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958)

Meneksenos 237 c - 238 b (w: Platon, Meneksenos, przekład Krystyna Tuszyńska-Maciejewska, Zakład

Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, seria: Biblioteka Przekładów z

Literatury Antycznej nr 31)

Państwo 414b-415e (w: Platon, Państwo, tom I, przekład Władysław Witwicki, Państwowe

Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958)

Timaios 20 d - 25 e (w: Platon, Timaios i Kritias, przekład Władysław Witwicki, Państwowe

Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1960)

1. Opowieść Alkibiadesa o Sokratesie na uczcie u Agatona

2. Mowy Sokratesa przed sądem w Atenach

3. Sokrates w celi śmierci w więzieniu

4. Opowieść o śmierci Sokratesa

5. Mit o zbudowaniu przez boga świata i człowieka

6. Mit o boskim pasterzu świata, o naprzemiennych obrotach świata: jednym razem kierowanych

7. Mit o powstaniu ludzi z ziemi i o daniu im przez Zeusa wstydu i poczucia prawa, niezbędnych do

8. Mit o powstaniu ludzi z ziemi

9. Mit o czterech synach ziemi

10. Mit o Atlantydzie

Kritias 108 c - 121 c (w: Platon, Timaios i Kritias, przekład Władysław Witwicki, Państwowe

Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1960)

Fedon 107 b-115 a (w: Platon, Fedon, przekład Władysław Witwicki, Państwowe Wydawnictwo

Naukowe, Warszawa 1958)

Państwo 613 c ? 621 d (w: Platon, Państwo, tom II, przekład Władysław Witwicki, Państwowe

Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958)

Gorgiasz 522 e - 527 b (w: Platon, Gorgiasz, przekład Władysław Witwicki, Państwowe Wydawnictwo

Naukowe, Warszawa 1958)

Państwo 588 b - 589 d (w: Platon, Państwo, tom II, przekład Władysław Witwicki, Państwowe

Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958)

Fajdros 245 c ? 257 a (w: Platon, Fajdros, przekład Władysław Witwicki, Państwowe Wydawnictwo

Naukowe, Warszawa 1958)

Państwo 439 d - 440 a (w: Platon, Państwo, tom I, przekład Władysław Witwicki, Państwowe

Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958)

Uczta 189 c ? 193 d (w: Platon, Uczta, przekład Władysław Witwicki, Państwowe Wydawnictwo

Naukowe, Warszawa 1957)

opowiedziany na uczcie u Agatona przez Sokratesa, który powtarza swoją rozmowę z tajemniczą

Diotymą z Mantinei

Uczta 201 c - 212 c (w: Platon, Uczta, przekład Władysław Witwicki, Państwowe Wydawnictwo

Naukowe, Warszawa 1957)

człowieka

Państwo 514 a- 518 d (w: Platon, Państwo, tom I, przekład Władysław Witwicki, Państwowe

Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958)

Państwo 488 a - 489 c (w: Platon, Państwo, tom I, przekład Władysław Witwicki, Państwowe

Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958)

naturę sprawiedliwości i stawia pod rozwagę tezę, że może sprawiedliwość to nie jest dobro dla

11. Mit o Atlantydzie

12. Mit o sądzie nad duszami po śmierci z opisem świata

13. Mit o sądzie nad duszami po śmierci i o wybieraniu przez nie dla siebie nowych losów

14. Mit o sądzie nad duszami po śmierci

15. Mit o trzech składnikach duszy

16. Mit o naturze duszy i miłości

17. Opowieść o trupach koło domu kata i o sprzecznych dążeniach ludzkiej duszy

18. Mit o Erosie opowiedziany przez Arystofanesa podczas uczty u Agatona

19. Mit o naturze Erosa, dwóch sposobach osiągania nieśmiertelności i o poznawaniu piękna,

20. Mit-alegoria jaskini, czyli o ideach i przedmiotach zmysłowych oraz o poznawaniu przez

21. Metafora demokracji - okręt - a sytuacja filozofów w państwie

22. Mit o pierścieniu Gygesa. Glaukon, brat Platona, przeprowadza eksperyment myślowy, by zbadać

jednostki, bo każdy, gdzie tylko myśli, że będzie mógł krzywdy wyrządzać bezkarnie, tam je

wyrządza

Państwo 358 e - 360 d (w: Platon, Państwo, tom I, przekład Władysław Witwicki, Państwowe

Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958)

Fajdros 274 b - 277 a (w: Platon, Fajdros, przekład Władysław Witwicki, Państwowe Wydawnictwo

Naukowe, Warszawa 1958)

Opowieść Alkibiadesa o Sokratesie na uczcie u Agatona

Uczta

? No, to słuchajże ? powiada Eryksimachos ? myśmy tu, zanimeś przyszedł, postanowili, żeby każdy kolejno w

prawą stronę powiedział coś o Erosie, jak potrafi najładniej, i żeby to była pochwała. Otóż każdy z nas już swoje

powiedział. A ty, skoroś nic nie powiedział, a jużeś wypił, powinieneś też coś powiedzieć, a jak skończysz, zadać

coś Sokratesowi, co tylko zechcesz, a on to poda w prawą stronę i tak dalej.

? Ależ mój Eryksimachu ? powiada Alkibiades ? pięknie mówisz, ale trudno, żeby się pijany człowiek brał na

słowa z trzeźwymi; nierówne siły;

a potem, zacna duszo, ty wierzysz w to, co Sokrates dopiero mówił, czy też wiesz, że jest właśnie na odwrót?

Toż on by mi dopiero dał, gdybym przy nim nie jego chwalił, tylko kogo innego, czy to boga, czy człowieka!

? Nie gadałbyś też od rzeczy ? powiada Sokrates.

? Na Posejdona ? woła Alkibiades ? nie sprzeciwiaj mi się; ja i tak nie będę przy tobie nikogo innego chwalił!

? No, rób już tak, jak chcesz ? powiada Eryksimachos ? już chwal Sokratesa.

? Co mówisz? ? powiada Alkibiades. ? Mam się wziąć do niego i ukarać go wobec całego towarzystwa?

? Masz tego znowu ? powiada Sokrates ? a tobie co znowu strzeliło; będziesz mnie na żarty chwalił, czy co

chcesz robić?

? Nic, powiem prawdę. A może nie pozwolisz?

? Ależ prawdę ? powiada ? pozwolę; proszę cię, mów!

? Poczekaj, zaraz zacznę ? powiada Alkibiades ? a ty tak rób: gdybym się gdzieś mijał z prawdą, zaraz mi

przerwij, jeżeli wola, i powiedz, że to kłamstwo. Umyślnie nie będę wcale kłamał. Ale jeżeli tak sobie będę

przypominał i mówił tu to, a tam owo, to się nie dziw, bo to dla mnie dziś niełatwa rzecz, tak wytrząść i po

porządku wyliczyć wszystkie twoje dziwactwa.

Otóż mam zamiar Sokratesa chwalić, moi panowie, i to chwalić go obrazową metodą. On będzie pewnie myślał,

że to żarty, ale to będą obrazy naprawdę, nie na żarty. Otóż powiadam, że jest najpodobniejszy do tych sylenów

siedzących w kapliczkach, których snycerze robią z pozytywką albo fletem w ręku; sylen się otwiera, a w środku

posążki bogów. I powiadam, że podobny jest do satyra Marsjasza. Żeś do niego z twarzy podobny, Sokratesie, o

to się nawet ty sam sprzeczać nie będziesz. Ale żeś i poza tym do niego podobny, to zaraz usłyszysz. Przede

wszystkim jesteś szelma; może nie? Postawię świadków, jeżeli zaprzeczysz. Tylko na flecie nie grywasz, ale z

ciebie muzyk jeszcze bardziej osobliwy niż tamten. Bo tamten wprawdzie moc miał w ustach, brał jednak

instrument do ręki c i dopiero czarował słuchaczów, i dziś jeszcze czaruje ich każdy, kto jego rzeczy gra. Bo cały

kunszt Olimposa to tylko nauka Marsjasza. A jego rzeczy mają to do siebie, że gdy je gra dobry flecista albo i

marna flecistka, to ludzie w zachwyt wpadają i zaraz widać, komu potrzeba łaski bogów i święceń tajemnych;

takie to są boskie rzeczy. A ty się tym tylko różnisz od niego, że bez instrumentów, samymi tylko słowami, robisz

podobne rzeczy. Bo przecież kiedy kto z nas słucha, jak inny, nawet i dobry mówca, mówi o czym innym, to,

powiem otwarcie, nikogo to nic nie obchodzi. Ale kiedy kto ciebie słucha albo twoje słowa tylko słyszy z drugich

ust, choćby je nawet drugi marnie opowiadał, to czy kobieta słucha, czy mąż, czy młody chłopiec, wszystkich nas

twoja mowa bierze i porywa.

Gdybyście nie myśleli, żem już całkiem pijany, to bym wam przysiągł na to, jak na mnie jego słowa działały i

jeszcze dzisiaj działają. Bo kiedy go słucham, serce mi się tłuc zaczyna silniej niż Korybantom w tańcu i łzy mi

się cisną do oczu, a widzę, że wielu innym tak samo. A przecież ja i Peryklesa słyszałem, i innych tęgich

mówców, a nigdym czegoś takiego nie doznawał, choć uważałem, że dobrze mówili; nigdy mi się dusza nie

szarpała i nie rwała tak, jak się niewolnik z kajdan rwie. Ale ten Marsjasz już mnie tak nieraz nastrajał, już mi się

nieraz zdawało, że żyć nie wart taki jak ja. I o tym, Sokratesie, nie powiesz, że to nieprawda. Ja jeszcze dziś

czuję, że gdybym cię słuchać zaczął, to bym nie zapanował nad sobą, tylko bym na nowo czuł tak samo. Bo on

na mnie wymusza to przeświadczenie, że ja, tyle braków mając, zamiast dbać o swoje własne niedostatki,

sprawami Aten się zajmuję. Tedy sobie uszy gwałtem zatykam, jak przed Syrenami, i uciekam, żebym się tam

przy nim nie zasiedział i nie zestarzał na miejscu.

I ja wobec tego jedynego człowieka doznałem B uczucia, o które by mnie nikt nie posądził, uczucia wstydu. Ja

się jego jednego wstydzę.

Bo ja doskonale wiem i czuję, że go nie potrafię zbić; ja nie potrafię wykazać, że nie należy tak robić, jak on

każe, a kiedy odejdę, wtedy mnie unosi ambicja, wtedy idę na lep uznania i oklasków hołoty. Więc mu znikam z

oczu i uciekam, a kiedy go zobaczę, wstyd mi, żem się był na zasady zgodził. I nieraz mu już śmierci życzą, a

wiem, że gdyby się to stało, byłoby mi jeszcze gorzej; tak że JUŻ całkiem nie wiem, co mam właściwie począć z

23. Mit "egipski" o dziwnej naturze pisma i o mowie żywej

tym człowiekiem.

Już ten "satyr" i mnie, i niejednemu tak samo przygrywał na flecie. Ale posłuchajcie mnie dalej, jak ja go

prawdziwie przyrównałem do tych kaplic i jaka w nim potęga mieszka.

Bądźcie przekonani, że go żaden z was nie zna; ale ja go już odsłonię całego, skórom zaczął. Widzi z was

każdy, jak to Sokrates za pięknościami ugania, jak za nimi przepada, jak on nigdy nic nie wie, jak wszysko

"pierwszy raz słyszy". On też i wygląda na to, zupełnie jak sylen. No, nie? Ale to wszystko jest tylko na wierzchu,

tak jak w tym wydrążonym sylenie; kiedy go otworzyć, to, jak się wam zdaje, towarzysze kielicha, ile tam w

środku panowania nad sobą? Otóż musicie wiedzieć, że jemu na pięknościach nie zależy nic, ani troszkę; nikt E

by nie uwierzył, jak on tym pogardza, a tak samo majątkiem i wszystkim tym, co hołota za wielkie szczęście

zwykła uważać. On to wszystko ma za nic, powiadam wam, on całe życie z ludzi podrwiwa i żartuje z nich sobie.

A nie wiem, czy kto kiedykolwiek, gdy on był poważny i otwarty, popatrzył w niego i czy widział skarby, które w

nim są. Ja je już raz widziałem i takie mi się boskie wydały i złote, i przecudne, żem się po prostu jego

niewolnikiem poczuł od tej chwili.

Zdawało mi się kiedyś, że Sokratesowi serio zależy na mojej piękności, więc sobie myślałem, że to dla mnie jak

znalazł i że mi się szczególne szczęście trafiło, bo jeżeli mu pofolguję, będę mógł za to od niego słyszeć

wszystko, co on tylko wie. A byłem strasznie zarozumiały na swoją piękność. Wiecem w tej myśli nieraz

niewolnika odprawiał, który nam przedtem stale towarzyszył, i zostawaliśmy sami. Powiem wam już całą

prawdę ? zaprzecz, Sokratesie, jeżeli skłamię.

Otóż bywaliśmy, proszę was, sam na sam i ja byłem przekonany, że on mi zaraz zacznie mówić takie rzeczy, jak

to miłośnik oblubieńcowi mawia na osobności, i jużem się z góry cieszył. Tymczasem nic z tego nie było; on ze

mną, bywało, jak zwykle, dzień na rozmowie przepędził, zabrał się i poszedł.

Więc go do siebie na gimnastykę zapraszałem i ćwiczyliśmy się razem, bom znowu i tak próbował. Odbywał ze

mną ćwiczenia i szedł w zapasy nieraz, a nikogo przy tym nie było.

Ani mówić; nic więcej nie wskórałem. Więc kiedym tak w żaden sposób nie mógł do niego trafić, myślę sobie, że

trzeba będzie gwałtem wziąć tego człowieka i nie darować, kiedy się raz postanowiło: niech przynajmniej wiem,

co jest właściwie.

Więc go raz na wieczerzę zapraszam, zupełnie jak miłośnik oblubieńca łapie. Nie chciał przychodzić ? nareszcie

raz dał się uprosić. Kiedy pierwszy raz przyszedł, zjadł i chciał iść do siebie. Wstydziłem się jeszcze wtedy, więc

go puściłem do domu. Ale na drugi raz byłem mądrzejszy: po wieczerzy gadaliśmy zawsze długo w noc; więc

kiedy się chciał zabierać, zatrzymałem go przemocą u siebie, bom uważał, że już późno było wracać. Tedy się

wycią-giiął na kanapie, która tuż przy mojej stała, tam, gdzie jadł kolację, a nikt więcej w domu nie nocował, tylko

my sami.

? Dotąd można by tę historię swobodnie każdemu powiedzieć, ale dalszego ciągu pewnie byście ode mnie nie

usłyszeli, gdyby, jak to mówią, prawda nie leżała na dnie wina i na języku dziecka, chociaż to nie o to idzie, a

potem, myślę, że się nie godzi ukrywać pysznego czynu Sokratesa, kiedy się go chwalić zaczęło.

I jest mi tak, jakby mnie żmija ukąsiła: powiadają, ze kogo żmija ukąsi, ten nikomu nie chce bólów swych

opowiadać, chyba też pokąsanemu, bo ^g tylko ten potrafi przebaczyć i zrozumieć, do jakich słów i czynów ból

się zdoła posunąć. A ja jestem boleśniej ukąszony i w najczulsze miejsce, jakie w ogóle może być ukąszone: w

serce czy w duszę, czy jak się to tam nazywa, ukąszony zębem filozoficznych rozmów, które się gorzej niż żmija

w młoda, zdrową duszę wpijają i człowiek potem gada i robi, sam nie wie, co. ? Ale, ot, widzę tu takich

Fajdrosów, Agatonów, Eryksimachów, Pauzaniaszów, Arystodemów i Arystofanesów ? co mówić o samym

Sokratesie i o tych innych ? wyście wszyscy półobłąkani, jak on, filozof, tedy mnie wszyscy słuchajcie, bo wy mi

przebaczycie to. com wtedy zrobił, a teraz opowiadam! Ale służba i profany, i jaki tam inny ordynarny chłop niech

sobie dobrze uszy pozatyka.

Więc kiedy światła pogasły a służba się wyniosła, pomyślałem, że nie ma co robić z nim zachodów, c ale mu

otwarcie powiem, co myślę. Więc go trącam i powiadam:

? Sokratesie, ty śpisz?

? Jeszcze nie ? odpowiedział.

? Wiesz, co ja myślę?

? No, cóż takiego? ? powiada.

? Ja myślę, że ty jeden godzieneś być moim miłośnikiem i zdaje mi się, żebyś rad ze mną o tym pomówił, ale nie

wiesz, jak. A ja tak uważam: to by było wielkie głupstwo z mojej strony, gdybym ci jeszcze i tego bronił i nie chciał

służyć w ogóle czymkolwiek, czego byś czy od mojej fortuny potrzebował, czy od przyjaciół. Przecież mi na

niczym c tak nie zależy, jak na tym, żebym był możliwie najdzielniejszym człowiekiem, a wiem, że mi nikt do tego

lepiej pomóc nie potrafi jak ty. Toż bym się wstydzić musiał przed ludźmi mądrymi, gdybym takiemu jak ty

człowiekowi nie folgował, a folgował za to tłumowi głupców!

On to usłyszał i powiada, tak po swojemu, tak ironicznie, jak on to zawsze: ? Alkibiadesie miły, toś ty, widać, nie

głupi, jeżeli to prawda, co o mnie mówisz, jeżeli we mnie taka moc siedzi, która ciebie może lepszym zrobić. Toż

to by znaczyło, żeś we mnie niewidzianą piękność odkrył, znacznie wyższą od dobrych linii twojego ciała. Więc

jeśli ci o nią chodzi i chciałbyś ze mną obcować, i piękne za nadobne wymienić, to ładnie chcesz na mnie

zarobić. Bo naprawdę chciałbyś kupić istotę piękna za jego pozory i "miedź za złoto" wymienić. Uważaj lepiej,

zacny chłopcze, żebyś się nie pomylił, bo nużem ja nic nie wart! Dusza ludzka dopiero wtedy jaśniej widzieć

poczyna, kiedy się bystrość młodych oczu zwolna zatraca. A tobie jeszcze daleko do tego.

Ja mu na to: ? Od siebie już ci wszystko powiedziałem; ani słowa inaczej nie mówiłem, tylko tak, jak myślę. Ty

sam się zastanów, co będzie najlepsze, twoim zdaniem, dla ciebie i dla mnie.

? O, to ci się udało ? powiada. ? Trzeba będzie na przyszłość istotnie nad tym pomyśleć i to zrobić, co się nam

najlepsze wyda i w tej sprawie, i w innych.

Kiedym to usłyszał i powiedział, myślałem, że go przecież mój pocisk dosięgną!. Wstałem, nie dawszy mu nawet

przyjść do słowa, wziąłem na siebie te zarzutkę, bo mróz był wtedy ? wsunąłem mu się pod płaszcz, rękami

objąłem tego nadludzkiego doprawdy i niepojętego człowieka i tak całą noc przeleżałem.

I w tym, Sokratesie, znowu mi kłamu nie zadasz. I chociaż to wszystko robiłem, on bezpiecznie przebywał

wszystko i gardził, i obśmiewał moje wdzięki, i urągał mi jeszcze, wysoki sądzie! Tak jest, osądźcie wy tę

Sokratesową dumę. Bo pomyślcież, dla wszystkich bogów i bogiń, że chociażem ja spał całą noc z Sokratesem,

wstałem rano, jak gdybym był przy ojcu leżał albo starszym bracie.

Jak myślicie, co mii się działo potem, kiedym z jednej strony czuł poniżenie, a z drugiej brała mnie ta jego natura,

to panowanie nad sobą, ta moc jego! Nie przypuszczałem, żebym miał kiedykolwiek spotkać człowieka z takim

rozumem i z taką wolą potężną.

Toteż nie wiedziałem, jak się mani gniewać na niego i porzucić jego towarzystwo, ani jak go pozyskać, bo to

doskonaleni rozumiał, że złotem do niego trafić było trudniej niż do Ajaksa żelazem. A zawiodła mnie była jedyna

sieć, której jeszcze ufałem. Wiecem już nic nie wiedział i ten człowiek tak mnie opanował i ujarzmił, jak nikt nigdy

nikogo.

Ale to wszystko dawniej było ? a potem poszliśmy razem na wojnę pod Potidaję i jadaliśmy przy jednym stole.

Nieraz bywało, kiedyśmy odcięci byli, ot, jak to w polu, i głód przyszło znosić, nikt tego tak nie potrafił jak on.

A kiedy przyszły lepsze czasy, on jeden umiał żyć 22 i pić nadzwyczajnie. Nie żeby miał pociąg, ale kiedy go

zmuszono, to wszystkich przy kielichu pokonał i co najdziwniejsze: żadne oko ludzkie nigdy nie widziało

Sokratesa pijanym. Myślę, że się nawet zaraz o tym przekonamy.

A jak on mróz znosić potrafi! Bo tam zimy są strasznie ostre ? a on w ogóle niebywałych rzeczy dokazywał i raz,

kiedy mróz chwycił taki, że to strach, kiedy się nikt z namiotu nie ruszał, a jeżeli się ruszał. to kładł na siebie, co

tylko mógł, i na nogi, i zawijał stopy w pilśń i w futra, on wtedy wychodził w tym, co ma na sobie, w takiej samej

zarzutce, jaką i przedtem zawsze nosił, a boso łatwiej po lodzie chodził niż inni w butach. Toteż n wojsko na

niego krzywo patrzyło, jak gdyby się nad nich chciał wywyższać.

Tak to, tak! Czego wtedy dokazał, co przeszedł lęgi wojownik wtedy tam na tej wyprawie, to przecież warto

usłyszeć. Raz mu coś nad ranem wpadło na' myśl; za-czem stanął i dumał, a że mu jakoś nie szło, nie ruszał się

z miejsca, tylko stał i dumał. A już było i południe i ludzie się patrzyli i dziwili, a jeden drugiemu opowiadał, że

Sokrates tak od rana stoi i myśli o czymś. Nareszcie zrobił się i wieczór. Po wieczerzy kilku młodych wyniosło

pościel na dwór ? bo to było lato wtedy ? i spali na chłodzie, a równocześnie uważali na niego, czy będzie stał i

przez noc. A ten stał aż do rana, dopóki słońce nie wzeszło. Potem się pomodlił do słońca i poszedł.

A jeśli chcecie, w bitwach ? bo to mu trzeba przyznać ? przecież podczas bitwy, za którą mnie wodzowie dali

nagrodę, nikt inny, tylko on właśnie życie mi ocalił; byłem ranny, a on mnie odstąpić nie chciał, tylko ratował i

zbroję, i mnie. Toteż wnosiłem wtedy, żeby wodzowie tobie dali nagrodę; i za to się na mnie nie będziesz chyba

gniewał, i nie powiesz, że kłamię. Wodzowie zważali wtedy na moje wyższe stanowisko i mnie chcieli dać

nagrodę, a tyś jeszcze bardziej niż wodzowie był za tym, żebym ja ją dostał, a nie ty.

A jeszcze warto też było, moi panowie, widzieć Sokratesa, kiedy armia uciekała spod Delion. Wtedy właśnie ja

byłem na koniu, a on był w ciężkiej piechocie. Schodził z Lachesem z pola dopiero kiedy wszystko poszło w

rozsypkę. Ja podjeżdżam, poznałem ich i wołani, żeby się nie bali, bo ich nie opuszczę. Tam się mogłem lepiej

napatrzyć Sokratesowi niż pod Potidają, bom się i sam tak nie bał, choćby dlatego, że byłem na koniu. Naprzód

też uważałem, o ile on był bardziej spokojny i przytomny niż Laches, a potem, wiesz, Arystolanesie, przyszło mi

to twoje na myśl, że on, jak teraz, tak i wtedy: "bociani miał krok i toczył wkoło wzrok dumny" to w prawo, to w

lewo, na swoich i na nieprzyjaciół, a widać było i z daleka, że gdyby kto tego męża zaczepił, niełatwa byłaby z

nim sprawa. Toteż uszedł cało i on, i ten drugi. Bo w wojnie nikt, nie napada takich, tylko się goni za tymi, co t

uciekają na łeb na szyję.

Można by na pochwałę Sokratesa powiedzieć wiele jeszcze innych, niebywałych rzeczy. Ale jeżeli chodzi o te lub

inne czyny, łatwo by można podobne znaleźć i u innego człowieka, a u niego to jest najdziwniejsze, że on nie jest

podobny do nikogo z ludzi, ani dawnych, ani dzisiejszych. Bo taki jak Achilles, mógłby ktoś powiedzieć, był i

Brazidas, i inni, a Perykles znowu był jak Nestor i Antenor. rasą i inni także; każdego można by do kogoś

przyrównać. Ale takiego oryginała, jak ten człowiek i jego mowy, ze światłem nikt nie znajdzie ani pośród

współczesnych, ani dawnych postaci, chyba że go kto zechce przyrównać tak jak ja: do nikogo z ludzi, tylko do

sylenów i satyrów; jego i jego słowa tak samo.

Bo i tom pominął poprzednio, że rozmowy jego; nie są podobne do tych zamykanych sylenów. Bo gdyby kto

chciał się przysłuchać rozmowom Sokratesa, wydałyby mu się śmieszne na pierwszy rzut oka. To, co on mówi, to

ubrane w takie słowa i zwroty, jakby w kosmatą skórę jakiego szelmy satyra. Mówi o osłach objuczonych, o

jakichś kowalach, szewcach, garbarzach i wydaje się, że on zawsze jedno i to samo mówi w ten sam sposób, tak

że każdy, kto go nie zna i nie uważa, musi się śmiać z tego. Ale kiedy kto do wnętrza tych słów zaglądnie, kiedy

kto wejdzie w nie naprawdę, zobaczy, że tylko w takich słowach jest jakiś sens, a potem się przekona, że tam w

nich są skarby dzielności; znajdzie tam prawie wszystko, a raczej wszystko, na co uważać powinien człowiek,

który chce być doskonały.

Mowy Sokratesa przed sądem w Atenach

Obrona Sokratesa

cz. 1

Jakieście wy, obywatele, odebrali wrażenie od moich oskarżycieli, tego nie wiem; bo i ja sam przy n nich omal

żem się nie zapomniał, tak przekonująco mówili. Chociaż znowu prawdziwego, powiem po prostu, nic nie

powiedzieli. A najwięcej mnie u nich jedno zadziwiło z tych wielu kłamstw; jak to mówili, że wyście się powinni

strzec, abym ja was nie oszukał, bo doskonale umiem mówić. To, że się nie wstydzili (toż ja zaraz czynem obalę

ich twierdzenia, kiedy się pokaże, że ja ani trochę mówić nie utniem, to mi się wydało u nich największą

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: