Antropometria w ergonomii
Nazwa antropometria wywodzi się od greckich słów
anthropos – człowiek, metron – miara.
Znany francuski antropolog J. Papillault (1863-1934) zadania antropometrii określił jako „przetłumaczenie rozmiarów i kształtów ciała ludzkiego na liczby i określone stosunki ilościowe”.
Osiągnięcia XX wieku w zakresie antropometrii:
• Pomiary czaszki ( podstawy kranioskopii),
• Ustanowienie pierwszych wskaźników antropometrycznych,
• Budowa licznych przyrządów pomiarowych,
• Zastosowanie metod statystycznych
Płaszczyzna pozioma frankfurcka - PHF
Płaszczyzna strzałkowa pośrodkowa – PSM
Płaszczyzna czołowa – PF
Płaszczyzna pozioma – planum transferum
Antropometr – stosowany głównie do pomiarów wysokościowych
Cyrkiel kabłąkowy mały służy do pomiarów odległości między dwoma punktami na powierzchniach sferycznych, głównie głowy lub czaszki.
Goniometr ortopedyczny służy do pomiarów zakresu ruchów różnych stawów.
Atlas antropometryczny jako narzędzie projektowania stanowisk pracy
l Zawiera charakterystyki centylowe dorosłej ludności Polski dla obu płci ( 200 cech):
§ cechy somatyczne (wysokości, szerokości, długości, obwody),
§ cechy funkcjonalne (zakresy kątowe i dystanse ruchów),
l Centyle oblicza się z próbki losowej, przy czym 5 i 95 centyl, nazywa się odpowiednio dolnym C5 i górnym C95 a 50 centyl medianą C50 ,
l C5 , C95 – wymiary progowe
Wykorzystanie antropometrii w kształtowaniu struktury przestrzennej stanowisk pracy:
q Biomechanika – kątowe zakresy ruchu, siły, masa ciała;
q Przestrzeń pracy – przestrzeń widzenia, przestrzeń pracy rąk, pozycje robocze,
q Wymiary bezpieczeństwa – wymiary dostępu, ochrony oczu i twarzy, ochrony głowy, ochrony słuchu, ochrony układu oddechowego, ochrony rąk, stóp oraz całego ciała
Znaczenie wiedzy antropometrycznej w projektowaniu ergonomicznym układu człowiek – maszyna:
Metoda fantomów ( manekinów)
Metoda makiet
Metoda schematów obszaru pracy
Metoda fantomów komputerowych
Metoda bezpośrednia
ewibary1