Wykład 3
T: Przeziębienie.
1. - Choroby z przeziębienia „grypopodobne”, infekcje GDO o podłożu wirus (łagodne, nieżytowe);
Zapal gardła, śluzówki nosa, zapal krtani, zapal zatok, zapal tchawicy i oskrzeli
- charakter nawracający; szkody zdrowotne i ekonomiczne
-przyczyna: krótkie wychłodzenie org, zmiana temp→zmiany w strukturze bł śluz, bo zaburz ukrwienie j.ustnej i bardziej podatna na infekcje
2. Fitoterapia: pojedyncze surowce rośl, mieszanki zioł [mieszanina surowców wysuszonych!!!], preparaty roślinne złożone
Mech dział: p/gorączk, p/zapal, napotny
Immunostym, p/drobno, p/kaszl [popr czyn wydzielniczą]
Postacie leku roślinn: napary, odwary – mieszanki ziołowe
Ekstrakty suche, sproszk surowce – tabl
Krople do inhal
Sztyfty do nosa
Syropy – produkty złożone
2. Lecz infek o podłożu wirus: surowce i preparaty rośl o dział napotnym[ usuwanie z potem szkodliw produk przem materii i Moczopędne],oraz osłaniającym, p/zapal, p/gorączk; wykrztuśne
- walka org: wirus szybko się namnaża, org zaczyna działać ok 7 dnia→ rozpocz leczenie na początku, przygotowac org!
3. SUROWCE FLAWONOIDOWE
A) Sambuci flos et fructus
Sambucus nigra
Caprifoliaceae
· Flawonoidy, kw OH-fenylo-karboksylowe, saponiny, triterpeny, rutozyd
· Mech: ham COX1 i 2, ham powst wolnych rodników i zmiata je; blok hialuronidazę (↓ przepuszcz naczyń i rozprzestrz stanu zapal
· Wł: napotne, p/gorączk; wzmaga wydziel oskrzelowe, nieswoiście p/ból
· Zast: przeziębienie w formie naparów: bez, rumianek, miód i cytryna
Kwiat bzu
-b dużo flawonoidów (3%), poch kwercetyny, rutyna; kw triterpenowe: ursolowy,.., α- β-amycyna
-wł: moczopędne, p/utl→flawonoidy [w stanie zapal tworzą się wolne rodniki]
-p/zapal, napotne, moczop
Owoc bzu:
-antocyjany poch cyjanidyny (3-o-gli...), wit C
-wł:-p/zapal (proantocyjanidyny), bo ham COX2!!!
-p/utl silnie
-↑elastyczność naczyń i ↓przepuszczalność, bo ham hialuronidazę (kw hialuronowy w skł naczyń)[antocyjany, flawonoidy]
-napotne, p/gorączk, p/ból nieswoiście (słabe, ale ma),
-p/wirus bo ham hemaglutyninę→blok przyczepiania się wirusa do komórki
*w infekcji, gdy przyczepi się białko do kom, org produkuje interferon, który chroni przez 24 h kom przed atakiem
Antivirin, Sambucol – dla dzieci; ekstrakt z owoców i kw bzu; wyciąg + wit C
Sambucol forte - +Zn
Sambucol kids - ↑3r.ż.; jaka zawartość antocyjanów ważne?
Wit C:
-aktywuje ukł imm, pobudza wzrost i usprawnia kom T i B, i inne białe ciałka kwi, które zwalczają drobnoustroje
-↑ilość interferonu→skrócenie czasu infekcji (ok 3-4 dni!!!)
B) Tiliae inflorescentia - kwiatostan
Tilia cordata – drobnolistna
T. platyphyllos
· Flawonoidy [tilirozyd, kwercetyna, kemferol, 3-o-glukozyd kemferolu], fenolokwasy, garbniki, śluz, olejek [geranol?, linalol, farnezol], kw kawowy, terpeny, proantocyjanidyny
· Wł: napotne [pobudza czynn gruczołów potowych, wzmaga perspirację i transpiracje skóry], p/zapal, ochronnie na bł śluz [bo śluz], uspok [bo olejek]; p/utl [bo flawonoidy]
· Zast: przezięb, kaszel [bo śluz- zmienna ilość; herbatę lipową parzyć 1-2h i wycisnąć śluz z torebki]
***tilirozyd-ochronnie na kom wątroby; uspok, nadciś, migrena
Napary, przetwory galenowe do użytku wew
Agryflos, Bronchial - fix, Infektofen, Gryposon, Tiliros [tabl do ssania – sproszk lipa i róża; stan zapal gardła; ], Termasil [płyn], Lipomal [syrop z lipy – wyciąg suchy, aromat malina; napotny, p/gorączk, od 3 r.ż., dorośli]
4. SUROWCE SALICYLOWE
A) Filipendulae herba (syn. Spiraeae flos ; – spir – aspiryna)
Filipendula ulmaria – wiązówka błotna
Rosaceae
· Flawonoidy [1-3% herba; 6% flos]: poch kwercetyny,jej 4-o-glukozyd; spireozyd, rutyna, hyperozyd
Taniny [20% estry glukozy z kw galusowym i heksa-OH-di-fenowym, rugozuna D]
Glukozydy kw fenolowych – ksyloglukozydy salicylanu metylu, monotropitozyd, aldehydu salicylowego→muszą być uwol z tych połączeń
Olejek: salicylan metylu, aldehyd salicylowy
↓↓ poch kw salicylowego
· Wł: napotne, moczopędne [- flawonoidy]- popr eliminację wody przez nerki
p/gorączk, p/zapal, p/ból
· zast: przezięb, grypa, bóle głowy, zębów, stawów
· doust, miejsc
· p/wsk: dzieci ↓ 12 r.ż.; uważać jeśli depresja [depresyj dział na OUN może]
idiosynkrazja – salicylowe
B) Salicis cortex
Salix alba
Salicaceae
· Poch alkoholu salicylowego: salicyna, salikortyna – jej ester
· Wł: p/gorącz, napot, p/ból, p,zapal
· Zast: przezieb, grypa, bóle głowy, zębów, stawów; doust, miejsc
Gorączka, ch. Reumat,
Metabolizm – powolna degradacja salikortyny – przedłużone w czasie dział w porów do kw salicyl– bo estry wolno uwalniają się
Idiosynkrazja- salicylany
*nie daje uszk bł śluz żołądka
5. SUROWCE OLEJKOWE o dział p/zapal
A) Millefolii herba
Achillea millefolium – krwawnik pospolity
Compositae
· Olejek: laktony seskwiterpenowe – proazuleny (achillicyna), prekursory chamazulenu, kariofylen, α-pinen, β-pinen, *cyneol, chamazulen
· Wł: p/zapal [te laktony, chamazulen, ale też alergizujące], spazmolit [flawonoidy], wykrztuś trochę p.p bo skł olejku wydalane przez płuca→drażni płuca
· *p/bakter, p/grzyb
*zw gorzkie pobudz łaknienie; olejek – wydziel żółci
B) Matricariae flos
Matricaria chamomilla – rumianek pospolity
· Olejek [0.3-1.5%]: bisabolol i jego tlenki A i B, matrycyna – chamazulen
Flawonoidy: apigenina
Kumaryny, śluzy
· Wł: p/zapal [chamazulen], p/obrzęk na bł śluz [↓obrzęk nosa, gardła], spazmolit p.p.[matrycyna], p/bakt [olejek]
· Zast: inhalacja w stan zapal bł śłuz gardła, nosa, GDO
-temp do namnażania wirusa 33 C – taka w nosie, temu ok inhalacja ↑ temp
· Sk ub: alergia na laktony seskwiterpen
*ham uwal endogennej histaminy
6. SUROWCE ANTYCYJANOWE i WITAMINOWE
A) Rubi Idaei Fructus – malina *oraz pędy
Rubus idaeus
· Kw org: wit C,; pektyny, poch kw elagowego: sangwilina C, H6, H10; śluz, antocyjany poch cyjanidyny, sole mineralne
· Wł jak bez: napotne, p/zapal [ham COX – antocyjany, poch kw elag], p/gorączk, p/drobno, p/wirus [poch kw elagowego], p/utl [antocjany i sangwilina]
· Zast: stany gorączkowe,
Napar z suszonych, syrop ze świeżych
Rubus oksymentalis – malina czarna, badania 5 lat; odmiana litacz bogaty w antocyjany
Rutima – wyciąg z malin, czosnek, rutozyd
Immunaron – sok aloesowy,wyciąg z maliny, roży, aronia, żurawiny
-gł antocyjany, wit
-suplem diet: ↑odporność, przezięb
Nussea odporność – suplem, wyciąg z malin
Herbapol z Lublina – wyciąg z malin
Profilaktin
Pyroaktin – wyciąg kora wierzby, lipa, wit C, malina
-antocyjany
-przezieb
B) Ribis nigri fructus – owoc porzeczki czarnej
Ribes nigrum
Saxifragaceae
· Wit C, antocyjany poch cyjanidyny, delfinidyna
Pektyny, sole mineral, kw org, cukry →jak inne owoce
· Wł: wirusobój [sok ze świeżych owoców]; p/zapal, p/utl
C) Rubi fruticosi fructus – owoc jeżyny
Rubus fruticosus
· Antocyjany – napotnie, p/gorączk
WITAMINOWE:
D) Rosae fructus
Rosa sp
· Wit C, A, B, K, E
Flawonoidy, karotenoidy, garbniki, kw org
· Zast: przezieb, gorączka [jako witaminowy]
Pomoc: moczopędnie [w reumatyzmie, dnie, rwie kulszowej]; ch nerek, dróg mocz, wątroby [słabo żółciopęd]
*galaktolipid – p/zapal, częściowo p/reumat
7. TABELKA:
-Gryposon
-Fito-mix I
-Infektofen – miesz zioł: bez, wierzba, wiązówka
-Pyrosan – miesz zioł: rumianek, lipa, wierzba, brzoza, bez, głóg (dorosły)
-Pyrotex Fix – miesz zioł: wierzba, róża, krwawnik, bez, tymianek (tymol, silnie wykrzt, p/bakt)
-Agryflos – mieszanka zioł: bez, rumianek, lipa, wierzba, tymianek
-Termasil – syrop: podbiał, bez, wierzba, porzeczka czarna
-...
karsic