· poemat francuski
o w innych krajach powstawały podobne utwory:
§ Rosja – Słowo o wyprawie Igora
§ Hiszpania – Pieśń o Cydzie
§ Niemcy – Pieśń o Nibelungach
· dla ówczesnych ludzi utwór miał wartość historyczną
· wywodzi się z poezji starofrancuskiej:
o chançon de geste
o romanse rycerskie
§ O królu Arturze i rycerzach okrągłego stołu
§ O miłości Tristana i Izoldy
o gesta romanorum – tematyka antyczna
§ O Aleksandrze Wielkim i jego wyprawie do Indii
§ O zdobyciu i zburzeniu Troi
§ O założeniu państwa rzymskiego
§ O Eneaszu
o zdarzenia historyczne
§ 776 – wyprawa Karola Wielkiego
§ Karol Wielki zamierzał podbić Hiszpanię
§ powracająca armia francuska została zaskoczona
§ zginął wtedy kwiat rycerstwa
o Saraceni – północna Afryka, wyznawcy islamu, Arabowie (à w Europie pisma antyczne)
o autor – raczej nieznany, być może:
§ Turold z Fécamp?
§ Turold z Envermeux?
o wątki:
§ uczuciowy – przyjaźń rycerska Rolanda i Oliviera, śmierć narzeczonej Rolanda
§ dramatyczny –
§ ideologiczny –
§ walka wewnętrzna Rolanda
o postacie:
§ pary przyjaciół, np. Roland i Olivier
§ Karol Wielki
· główna postać
· król + kapłan – vicarius dei
§ Roland
· hrabia
· rycerz
· odważny
· męski
· mężny
· gwałtowny
· nieumiarkowany
· pyszny
· etos rycerski (normy moralne) – idea, ma niewiele wspólnego z rzeczywistością
§ Olivier
· nieustraszony rycerz
· rozważny
· wzór przyjaciela
o oliwka – symbol umiarkowanego taktu
§ Turpin
· biskup
· potrafił znaleźć się na polu bitwy
· pocieszyciel
§ postaci utworu są nadnaturalne
o dwa poziomy narracyjne
§ dziesiątki scen – obrazki narracyjne
§ podział na laisy
o akcja
§ dwie płaszczyzny: ziemska i niebiańska
§ wydarzenia ziemskie na planie Bożym
§ cudowność ma zawsze odniesienie w państwowości
§ wyolbrzymienie postaci i zdarzeń
o 2 x katharsis
§ pro praetento – pocieszenie
§ pro futuro – nadzieja
o Akwizgran – tu: stolica chrześcijaństwa, jakby nowa Jerozolima
o Saragossa – miasto pogan
o środki stylistyczne:
§ pytania retoryczne
§ stałe epitety
· słodka Francja
· dzielny Olivier
· stary cesarz Karol
§ apostrofy
o lasisy 58-60 – paralelne
§ 58 – Ganelon proponował, żeby Roland był dowódcą przedniej straży, cesarz nie mógł się nie zgodzić, bo zhańbiłby Rolanda
§ 59 – jak powinien był zachować się Roland – etykieta dworska
· amplifikacja à dzielność Rolanda
§ 60 – jak było naprawdę
o laisa 172:
§ powtarzalność, amplifikacja
§ topos „ubi sunt?” – refleksja nad tym, co przeminęło
§ śmierć Rolanda i kwiatu rycerstwa
o laisy 168-176
§ śmierć Rolanda – sztuka umierania
Antybebok