RYNKI KAPITAŁOWE W UE.pdf

Etapy integracji:

1. Wprowadzenie – instytucjonalne formy integracji:

Û sfera wolnego handlu,

Û unia celna,

Û wspólny rynek,

Û unia gospodarcza i monetarna.

2. Utworzenie wspólnego rynku (cel zapisany w Traktacie Rzymskim).

Swoboda przepływu jest charakterystyczna dla fazy integracji zwanej wspólnym rynkiem.

Wspólny rynek to ta faza integracji, która łączy elementy unii celnej i pewne elementy

unii gospodarczej. Na etapie wspólnego rynku istnieją 4 rodzaje swobody : swoboda

przepływu dóbr, usług, kapitału, ludzi.

Zasadnicze problemy, którymi zajmuje się teoria integracji w odniesieniu do

etapu wspólnego rynku:

1. liberalizacja czynników produkcji tj. kapitału i pracy,

2. wzajemna relacja pomiędzy rynkiem dóbr i rynkiem czynników produkcji.

Teoria integracji próbuje dać odpowiedź na pytanie w jakim stopniu integracja rynków

produkcji pomaga wytworzyć dochody czynników produkcji oraz tworzyć i dystrybuować

dobrobyt.

INTEGRACJA RYNKU CZYNNIKÓW PRODUKCJI PRZY ZAŁOśENIACH:

1. pomijamy kwestię przepływu dóbr,

2. mamy dwa kraje A i B.

Efekty integracji rynków czynników produkcji mogą być analizowane przez porównanie

sytuacji, w której ma miejsce przepływ czynników produkcji i sytuacji bez przepływu

czynników.

Sytuacja na rynku czynników produkcji w kraju A i B jest przedstawiona na rysunku.

Krzywa Sa i Sb reprezentujące podaŜ czynników produkcji i krzywe opadające Da i Db

reprezentujące popyt na czynniki produkcji. Razem wyznaczają one cenę pracy (tzn.

płacę) lub kapitału (%) i liczbę zatrudnionych pracowników lub ilość kapitału

zaangaŜowanego w danej gospodarce.

W przypadku kraju A w sytuacji nieintegracji, którego rynek pracy (kapitału) obu

krajów są oddzielone (bez migracji) warunki podaŜowe i popytowe prowadzą do wysokich

cen czynników produkcji.

W kraju B natomiast warunki popytowo podaŜowe prowadzą do niskich cen czynników

produkcji. W tej sytuacji rynki narodowe, z którymi poziomy stóp procentowych mogą

być utrzymane w separacji tylko poprzez środki kontroli np. zezwolenie na pracę,

kontyngenty, zakaz wywozu kapitału, zezwolenia na inwestowanie.

W sytuacji integracyjnej bariery przepływu czynników produkcji zostają usunięte, praca

i kapitał mogą przemieszczać się swobodnie miedzy krajami. W naszym przypadku

nastąpi przemieszczenie się do kraju A gdzie pracownicy posiadający kapitał zarabiają

więcej. Przepływ ten pociąga za sobą koszty (są to koszty ekonomiczne i psychologiczne

w przypasku pracowników). W przypadku kapitału są to koszty informacji. Z powodu

istnienia tych kosztów nie nastąpi całkowite wyrównanie płac czy teŜ stóp procentowych

od kapitałów.

Skutki przepływów czynników produkcji.

1. w kraju A:

przepływ kapitału lub pracowników do kraju A gdzie płace i stopy procentowe są

wyŜsze co prowadzi do niŜszej podaŜy krajowej ale wyŜszego popytu krajowego.

RóŜnica MN wskazuje na liczby migrantów bądź wielkość kapitału płynących z kraju B

do kraju A.

2. w kraju B:

Odpływ pracowników powoduje presję na zwiększenie płac a odpływ kapitału na

zwiększenie stóp procentowych. WyŜsze ceny czynników produkcji prowadzą do

niŜszego popytu i zwiększonej podaŜy. RóŜnica Pa wskazuje na liczby migrantów lub

na wielkość wywoŜonego kapitału z kraju B do kraju A. Ta liczba migrantów lub

kapitału jest równa popytowi na zagraniczną pracę lub kapitał.

Skutki w zakresie dobrobytu.

Kraje A i B są wyraźnie w innej pozycji w procesie integracji. Kraj przyjmujący ma

korzyści netto KFw. Kraj wysyłający B ma straty netto USI. Jest to róŜnica między stroną

inwestorów a pracodawców z korzyści migracyjnych pracowników. Podział dobrobytu

zaleŜy od alokacji korzyści z przepływów migrantów bądź oszczędzających za granicą.

EFEKTY Z INTEGRACJI RYNKÓW KAPITAŁOWYCH DLA INTEGRUJĄCYCH SIĘ

KRAJÓW.

Przedmiot teorii integracji.

1. liberalizacja czynników produkcji w tym rynku kapitałowego i konsekwencja takiego

przedsięwzięcia w zakresie: dobrobytu społecznego, podziału dobrobytu pomiędzy

poszczególne grupy społeczne, cen czynników produkcji, bilansu płatniczego oraz inne

efekty,

2. wzajemne relacje między rynkiem dóbr i ryzykiem czynników produkcji w fazie

tworzenia wspólnego rynku.

Efekty liberalizacji rynków kapitałowych.

Generalnie integracja czynników produkcji prowadzi do lepszej alokacji kapitału i pracy.

W wyniku tego procesu wzrasta dobrobyt w integrujących się krajach w PNN (produkt

narodowy netto). Podstawowe efekty liberalizacji to:

1. Zmienia się proporcja podziału dochodów między 2 główne kategorie:

Û dochody płacowe,

Û dochody od kapitału w obydwu krajach.

2. MoŜliwość czasowego pogorszenia bilansu płatniczego w wyniku liberalizacji

rynków kapitałowych. Pogorszenie bilansu płatniczego moŜe rekompensować napływ

kapitału w celu tworzenia jednostek produkcyjnych.

3. efekt restrukturyzacyjny tzn., Ŝe integracji rynków czynników produkcji (w tym

kapitału) moŜe ułatwić restrukturyzację towarzyszącą procesom liberalizacji handlu w

unii celnej.

4. efekt kreacji i przesunięcia strumieni kapitału i pracy. Polega to na tym, Ŝe będą

napływały inwestycje z krajów nieczłonkowskich. W efekcie przesunięcia chodzi o

reorganizację produkcji wewnątrz unii celnej.

5. efekty dynamiczne wywołane wzmocnieniem konkurencji między podmiotami i

zwiększeniem korzyści skali.

6. efekt przestrzennej koncentracji – oznacza, Ŝe przy zaawansowanym rynkach

finansowych moŜe nastąpić transfer nie tylko nadwyŜki popytu ale i podaŜy kapitału.

Ale poŜyczający i poŜyczkodawcy przesuną tam całą swoją działalność.

ZaleŜność pomiędzy procesem integracji a przepływem kapitału w formie ZIB

na etapie tworzenia unii celnej.

Eklektyczna teoria Dunninga:

mówi o 3 warunkach, które muszą być jednocześnie spełnione aby miały miejsce ZIB:

1. firma musi posiadać specyficzne przewagi własnościowe (przewagi oparte na wiedzy

posiadanych technologii, marki produktu), które przybierają formę nieuchwytnych

aktywów.

2. dla firmy musi być bardziej opłacalne wykorzystanie tych przewag niŜ sprzedaŜ czy

wydzierŜawianie ich innym firmom zagranicznym (czyli bardziej opłacalne jest

wnoszenie własnej aktywności i prowadzenie transakcji wewnątrz firmy – filie),

3. musi być opłacalne dla firmy zastosowanie tych przewag w połączeniu z nakładem

czynników produkcyjnych poza krajem macierzystym.

Obserwowane tendencje w zakresie inwestycji bezpośrednich w okresie trwania unii

celnej wskazuje, Ŝe proces integracji generuje i wzmacnia przewagi lokalizacyjne i

wpływa na strategie firm w zakresie obsługi rynków zagranicznych. Świadczy o tym

wzrost amerykańskich inwestycji w UE powiązany z ustanowieniem zewnętrznej taryfy

celnej. Były one sposobem pokonania przeszkód celnych i utrzymaniem rynków wcześniej

obsługiwanych za pomocą eksportu. Decyzje o podjęciu ZIB były podejmowane przez

firmy, które oceniały swoje przewagi jako rzeczywiste ale niŜsze od poziomu

wyznaczonego taryfą, jak i te które nie chciały zmniejszać swego zysku z powodu taryfy.

W obszarze handlowym UE następują procesy związane z reorganizacją produkcji

wywołane nasilającą się konkurencją i moŜliwością osiągnięcia korzyści skali. Wtedy firmy

międzynarodowe zaczynają poszukiwać optymalnej lokalizacji np. w celu obliczenia

kosztów pracy, transportu.

Utworzenie Unii Celnej sprzyja wzmocnieniu specyficznych przewag firm ulokowanych na

rynkach integracyjnych. Wynika to z moŜliwości osiągania korzyści skali a w związku z

tym większej akumulacji kapitału, która umoŜliwia rozwijanie działalności w zakresie

B+R, wdraŜanie innowacji będących źródłem przewag własnościowych.

W rejonie ekonomicznie zintegrowanym moŜe zachodzić proces polaryzacji przewag

własnościowych w związku z specjalizacją w zakresie działalności innowacyjnej.

Przedsiębiorstwa międzynarodowe mogą podejmować 2 typy odseparowane lokalizacyjne

tzn. mogą prowadzić: badawczo – intensywną produkcję komponentów powiązaną z

lokalną bazą B+R w krajach posiadających silnie innowacyjne sektory produkcyjne typu

montaŜowego w krajach o słabej innowacyjności.

Typy inwestycji związanych z procesem integracji.

W krajach członkowskich występują 4 typy inwestycji:

1. defensywne inwestycje zastępujące import – ich przyczyną jest generowanie

przewag lokalizacyjnych w wyniku procesu przegrupowania np. zmiana taryf celnych

a motywem jest utrzymanie udziału na rynku.

2. ofensywne inwestycje zastępują import – występują jako rezultat dynamicznych

efektów unii celnej w postaci rosnącej stopy wzrostu gospodarczego i zwiększenia się

rozmiarów rynku a ich motywem jest wykorzystanie rosnącego popytu i otwierania się

nowych rynków.

3. inwestycje reorganizacyjne – wywołane są presją konkurencyjną, które zachęcają

do realokacji zasobów zgodnie z przewagami komparytatywnymi, na ogół oznacza to

geograficzną zmianę lokalizacji czyli przesunięcie do miejsc o korzystniejszych

kosztach oraz zmianę struktury branŜowej, moŜe się z tym wiązać nawet ograniczenie

liczby filii.

4. inwestycje zracjonalizowane – wywołane dynamicznymi efektami unii celnej w

postaci obniŜki kosztów (w średnim i długim okresie) oraz korzyściami z tytułu

wzrostu efektywności. Ten typ inwestycji występuje w przypadku gdy

przedsiębiorstwo transnarodowe zaopatrywało rynek unii celnej drogą eksportu

pochodzącego z filii lub oddziałów ulokowanych wewnątrz Unii.

W przepływach inwestycji z krajów członkowskich do krajów trzecich głównym motywem

jest internalizacja przewag własnościowych oraz czynniki lokalizacyjne czyli firmy

przenoszą się tam gdzie mogą być konkurencyjne.

Rynek kapitałowy w Polsce w procesie integracji z UE.

Û W połowie ’98 r. skumulowana wartość BIZ (inwestycji bezpośrednich) wynosiła 25,6

mld $ do końca roku wyniosła około 30 mld $.

Û pod względem wejścia kapitału zaczynamy wyprzedzać Węgry i Czechy.

Struktura branŜowa inwestycji:

Û ponad 60 % inwestycji w przemyśle (21% w spoŜywczym i 17% w

elektromaszynowym).

Û dalej jest pośrednictwo finansowe.

Û handel.

Wśród inwestorów dominują kraje UE a wśród nich – Niemcy

Udział inwestorów zagr. w akcjach 38 % w obligacjach 24%

PROCES LIBERALIZACJI RYNKU KAPITAŁOFINANSOWEGO W UE.

Podstawowe dyrektywy i postanowienia traktatu z MAASTRICHT.

Etapy integracji:

1. Sfera wolnego handlu,

2. Unia celna,

3. Wspólny rynek (jednolity rynek wewnętrzny),

4. Unia ekonomiczna i monetarna.

Jednolity rynek wewnętrzny definiowany jest jako obszar bez granic, w ramach którego

jest moŜliwy swobodny przepływ towarów, ludzi, usług i kapitału. Lata w jakich

budowano rynek wewnętrzny to 1985 – 1992 (program Europa ’92). Realizacja tego

programu wykraczała poza rok ’92 i praktycznie trwa jeszcze do dziś.

Swobody jakie daje wspólny rynek to:

Û swoboda przepływu dóbr – wyraŜa się w eliminacji ceł i innych podobnych w

skutkach opłat oraz w zniesieniu ograniczeń ilościowych między państwami

członkowskimi.

Û swoboda przepływu usług – jest to zniesienie ograniczeń w wykonywaniu usług

przez obywateli państw członkowskich osiadłych w innym państwie niŜ kraj osoby

korzystającej ze świadczenia.

Û swoboda przepływu osób – oznacza swobodę osiedlania się i podejmowania

pracy przez obywateli jednego państwa członkowskiego na terenie innych państw

członkowskich oraz zmniejszenie dyskryminacji stosowanej ze względu na

obywatelstwo bądź róŜnice w systemie szkolnictwa, w dziedzinie zatrudnienia, płac

lub innych warunków płacy.

Û swoboda przepływu kapitały moŜliwość lokowania kapitału przez obywateli

jednego kraju członkowskiego na terenie innego kraju na tych samych warunkach

co osoby osiadłe kraju.

Aby urzeczywistnić te 4 podstawowe swobody naleŜało usunąć bariery, które

dzieliły Europę:

Û bariery fizyczne – (administracyjne), do których zaliczmy: kontrole i formalności

urzędowe na granicach poszczególnych krajów członkowskich (bariery fizyczne

odnosiły się do towarów i ludzi)

Û bariery techniczne – naleŜały do nich narodowe standardy i normy techniczne

regulujące organizację systemu zamówień rządowych i funkcjonowania sektora

publicznego, ograniczenia w świadczeniu usług bankowych i w swobodnym

przemieszczaniu kapitału.

bariery techniczne usuwalne są dwojako:

przez wzajemne uznawanie norm i standardów,

opracowanie wspólnych jednolitych norm (ma to miejsce wtedy, gdy

chodzi o ochronę Ŝycia, zdrowia, bezpieczeństwo).

Û bariery fiskalne – ujawniają się w zróŜnicowanym poziomie stawek VAT i stawek

podatków akcyzowych.

W Traktacie Rzymskim art. 3 juŜ na samym wstępie wolny transfer kapitału uzyskał

taką samą wagę ja pozostałe swobody. Art. 67 traktatu wprowadził ograniczenie

dotyczące przepływu kapitału: „ W ciągu okresu przejściowego członkowie wspólnoty

zniosą stopniowo w zakresie niezbędnym do sprawnego funkcjonowania rynku,

ograniczenia w ruch kapitału naleŜących do osób zamieszkałych w państwach będących

członkami wspólnoty jak równieŜ dyskryminacyjne traktowanie ze względu na

obywatelstwo lub miejsce zamieszkania stan lub na miejsce lokaty kapitału”. To

ograniczenie wprowadzania wskazywało na to, Ŝe kraje członkowskie nie aspirowały do w

pełni wolnego przepływu kapitału. Wyniknęło to m.in. z niechęci z rezygnacji

oddziaływania na przepływy kapitałowe (art. 68, 73, 108, 109). MoŜliwości obronne gdy

przepływy kapitałowe prowadziły do zakłóceń w funkcjonowaniu rynku dawał art. 73. Art.

108, 109 dawał moŜliwość wprowadzenia restrykcji, gdy występowały problemy w

zakresie równowagi bilansu płatniczego.

Na mocy traktatu zostały wprowadzone przepisy regulujące przepływy kapitału (dwie

podstawowe dyrektywy z lat ’60 na mocy art. 67). Dyrektywy te grupowały przepływy

kapitałowe wg stopnia liberalizacji tj. transakcje w pełni zliberalizowane

(bezwarunkowo zliberalizowane) i transakcje warunkowo zliberalizowane i takie,

wobec których nie było obowiązku liberalizacji.

Do transakcji w pełni zliberalizowanych zaliczamy:

Û bezpośrednie inwestycje zagraniczne,

Û krótko i średnioterminowe kredyty handlowe, poręczenia i gwarancje z nimi

związane,

Û transfery prywatne (osobiste) związane ze swobodnym przepływem osób,

Û nabycie nieruchomości,

Û transfery w związku z ubezpieczeniami.

Do transakcji warunkowo zliberalizowanych zaliczamy:

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: