Zagadnienia na kolokwium.doc

Zagadnienia na kolokwium:

1.      Pojęcie andragogiki.

Andragogika to nauka o kształceniu dorosłych, celowym kierowaniu rozwojem osoby dorosłej, kształtowaniem jej osobowości oraz włączeniem człowieka dorosłego w życie społeczne

2.      Pojęcie kształcenia dorosłych – edukacji dorosłych.

Kształcenie dorosłych to stwarzanie warunków i sytuacji dla zdobywania określonej wiedzy i umiejętności przez osobę uczącą się, a także dla dokonywania określonych zdolności poznawczych.

EDUKACJA DOROSŁYCH

według Lucjana Turosa – wychowanie ludzi dorosłych to „proces kształtowania u nich tych cech intelektu i charakteru, zdolności i inteligencji, które umożliwiają im lepsze, społecznie bardziej wartościowe wykonywanie zawodowych, społecznych i rodzinnych obowiązków i zadań, ułatwiając im indywidualny awans” Edukacja dorosłych jest więc:

a)      funkcją i przejawem procesów aktywności życiowej, podejmowanych i realizowanych różnorodnych zadań (...);

b)     procesem intencjonalnego, obliczonego na urzeczywistnienie celów edukacyjnych, planowego, intensywnego i długofalowego oddziaływania jednych ludzi (lub ich zbiorów, np. zawodowych wychowawców) na drugich (wychowywanych lub wspieranych wychowawczo), a także procesem formalnych oddziaływań edukacyjnych instytucji specjalnie dla tych celów tworzonych.

Kształcenie dorosłych - działalność wych.- dydakt. w środ. ludzi dorosłych, prowadzona przez placówki i instytucje oświatowe, wieczorowe i korespondencyjne szkoły, uniwersytety, towarzystwa, czytelnie, kursy... Celem kształcenia dorosłych jest : -tworzenie warunków do uzyskania pożądanego wykształcenia, -zdobycie kwalifikacji zawodowych lub zawodu, przekwalifikowanie, -przysposobienie do życia społ. i rodzinnego, -rozwijanie zainteresowań, zamiłowań, twórczości, -rozwijanie poglądu na świat, -teorią kształcenia dorosłych zajmuje się andragogika.

3.      Pojęcie procesu kształcenia dorosłych

(z łac. processus- zaplanowany, dziejący się w czasie) zespół zdarzeń w rezultacie których dochodzi

u podmiotu do określonych zmian w jego szeroko rozumianej wiedzy.

Elementy pr.kszt.: *nauczyciel- treści (zasady nauczania, metody i formy kształcenia),

*uczeń- cele kształcenia (uczeń- środowisko materialne prosecu, środki dydaktyczne).

Cele kszt.dorosłych- świadomie założone skutki,

które zamierza osiągnąć kierujący danym procesem kszt.wobec jego podmiotu ucznia.

Obszary celów:

a)cele operacyjne- jakie przedsięwziąć środki,

b)wyrabianie umiejętności samodzielnego uczenia się i samodzielnego zdobywania wiedzy,

c)cel merytoryczny- specyficzny dla danego kursu  czy danej formy dokształcania,

ich źródłem jest uwzględnianie procesu poznania; poznawanie:

*zmysłowe (wyobraźnia, analiza, porównywanie, synteza, wiedza konkretna),

*abstrakcyjne (analiza, porównywanie, synteza, abstrahowanie, uogólnienia, analogie, wiedza teoretyczna.

Kształcenie formalne - cel ustawiony z zewnatrz,aby osiagnac poziom wyzszy musimy miec dyplom z niszego szczebla, minimum programowe, metody, środki, treści

Kształcenie nieformalne - spontaniczne, wynika z wew potrzeby, jest to odpowiedz na zaspokojenie potrzeb, różnorodnosc form, programow, wielopoziomowość, otwartosc, kadra, organizuja instytucje oswiatowe,nie potrzeba dyplomu, wielośc organizatorów, otwartosć, np.kursy, kluby dyskusyjne, koła oswiatowe

Kształcenie incydentalne - trwający przez całe życie, nie zorganizowany i niesystematyczny proces nabywania przez jednostke sprawnosci, umiejstnosci, wiadomosci, przekonan i postaw opartych na wlasnych, codziennych doswiadczeniach oraz oddzialywaniu srodowiska:rodziny, rowisnikow, sasiadow, otoczenia spolecznego, a takze publikacji, dziel sztuki i komunikatów przekazyanych przez srodki masowego przekazu. Nie można utożsamiać z samoksztalceniem, ktore jest procesem swidaomym, to jest przypadkowe, nieswiadome.

4.      Pojęcia: kształcenie, samokształcenie, nauczanie, wychowanie, samowychowanie, dokształcanie, doskonalenie, socjalizacja.

·        WYCHOWANIE – jako termin wiąże się z rozwojem człowieka, głównie rozwojem psychicznym,

jest interpretowane jako:

-          „całkowity proces rozwojowy jednostki”,

-          „fragmentaryczny proces rozwojowy, związany głównie z kształtowaniem w psychice człowieka sfery społeczno-moralnej, empatycznej, wolicjonalnej i estetycznej”;

-          „osiągnięty w danej fazie rozwojowej poziom tego rozwoju”;

„proces intencjonalnego oddziaływania zmierzający do zintensyfikowania, ukierunkowania, wsparcia lub skorygowania całościowego rozwoju jednostki, ewentualnie rozwoju jakiegoś fragmentu jej osobowości (np. światopoglądu, woli, sprawności)”

Kształcenie- świadome oddziaływania, które mają na celu zapewnić komuś (lub sobie) zdobycie określonego systemu wartości, umiejętności, nawyków; jest to także ukształtowanie poglądu  na świat oraz rozwinięcie zdolności poznawczych i zainteresowań. (W. Okoń)

Samokształcenie- „samokształcenie jest wtedy gdy uczeń bierze we własne ręce sprawę swojego kształcenia, sam wyznacza sobie cele, metodę pracy i kontroluje ją pracując o własnych siłach” (F. Urbańczyk)

Nauczanie- działalność nauczyciela, o charakterze planowej, celowej pracy, ukierunkowanej na wyposażenie uczniów w wiadomości, umiejętności i nawyki oraz rozwijanie ich uzdolnień.

Wychowanie- to jedna z form działalności społecznej; na działalność wychowawczą składa się wiele zabiegów i procesów, mających na celu wpływanie na fizyczny, umysłowy i moralny rozwój młodych pokoleń

Samowychowanie- samorzutne kształtowanie i doskonalenie własnych postaw, charakteru, poglądu na świat, zdolności, zazwyczaj zgodne z przyjętymi wzorcami osobowości.

Dokształcanie- forma kształcenia osób w wieku produkcyjnym w celu zdobycia wykształcenia umożliwiającego wykonywanie określonego zawodu. Dokształcanie realizowane jest najczęściej drogą kształcenia kursowego lub w szkołach zaocznych i wieczorowych.

5.      Pojecie oraz rodzaje treści kształcenia dorosłych.

Na treść kształcenia składa się całokształt podstawowych umiejętności i wiadomości dziedziny nauki, techniki, kultury, sztuki, praktyki przewidzianego do opanowania przez uczniów podczas ich pobytu w szkole. (Kupisiewicz)

Układy treści kształcenia:

Liniowy - treści są kolejno ułożone i nie pojawiają się ponownie, to spotkanie ucznia z treściami tylko raz, części tworzą ciąg, są ze sobą powiązane, są nierozerwalne.

Koncentryczny- te same treści powtarzają się co pewien czas, pogłębia się związki, zależności, przerwa może liczyć nawet kilka lat.

Spiralny- uczniowie stopniowo wzbogacają zakres informacji, pogłębiają treść, nie ma przerw kilkuletnich, możliwość powtórnej ekspozycji poszczególnych tematów.

6.      Zasady organizacji kształcenia dorosłych.

7.      Pojęcie oraz rodzaje środków dydaktycznych.

8.      Zadania środków dydaktycznych.

9.      Formy edukacji dorosłych.

10.  Pojęcie i rodzaje funkcji edukacji dorosłych.

11.  Pojęcie i rodzaje metod edukacji dorosłych.

Metody kształcenia:

Metody podające:

- wyklad, odmiana formy wykladowej odczyt i pretekcja

- zblizone do wykladu opis, pokaz i pogadanka

- dyskusja - podobna do pogadanki, wiąże się z uczeniem problemowym

Metody poszukujące:

- konsultacje indywidualne

- konsultacje zbiorowe

- metoda instruktażu - bliska kons. indywidualnym

Meotdy laboratoryjne:

Występuja w dwóch odmianach:

- tradycyjnej (należy do metod podających jak i opartych na działaniu praktycznym)

- problemowej (samodzielne rozwiazywanie problemow)

- metoda zajęc praktycznych - odmiana metody laborat.

Metody kształcenia:

Są to tzw. gry dydaktyczne, a wśród nich:

- inscenizacja

- meoda sytuacyjna

- metoda przypadku

- tzw. "burza mózgów"

- tzw. mikronauczanie

Metoda nauczania-uczenia się programowanego.

12.  Pojęcie i rodzaje strategii edukacji dorosłych.

13.  Modele edukacji dorosłych.