Wiesław Wernic - Płomień w Oklahomie.pdf - Wiesław Wernic - danamat1

WIESŁAW WERNIC

PŁOMIEŃ

OKLAHOMIE

Zastępca szeryfa

Czy możecie sobie wyobrazić?

Izba dość przestronna, bardziej szeroka niż długa, z dwoma oknami, w których umocowano

kraty. Pod ścianą — zbite z ledwo obłupanych belek dwa stoły. Jeden bliżej, drugi dalej od wejścia.

A za tym dalszym — właśnie ja.

Siedzę za tym stołem i szczypię się w policzek. Podobno znakomity sposób na

przebudzenie. Ale nie budzę się. Widocznie to jednak nie sen!

Przede mną, na przybrudzonym blacie spoczywa sześcioramienna gwiazda szeryfa. To jest

właśnie najtrudniejsze do zrozumienia. Gwiazda niby moja, a przecież nie moja.

Na progu, w otwartych, wąskich drzwiach siedzi — z długą rusznicą położoną na kolanach

— wuj Jonathan. Nie, to nie mój wuj! Nawet nie wiem, czy jest czyimkolwiek wujem. Ale tak go tu

powszechnie nazywają. Prawdopodobnie dlatego, że uchodzi za najstarszego osadnika w tym

miasteczku. Jednakże to tylko domysł. W tej chwili nie mógłbym odpowiedzieć nawet na pytanie,

jak się nazywa ta miejscowość. Wyleciało mi z głowy. Aż wstyd się przyznać.

Muszę wyjaśnić, że na kilka godzin, a może nawet na cały dzień obarczony zostałem

funkcjami szeryfa, a “prawdziwy” szeryf akurat znajduje się w areszcie, skąd poprzez kraty

spogląda na mnie wzrokiem pełnym wyrzutu. Wcale mu się nie dziwię. Natomiast dziwię się sobie i

wszystko ciągle jeszcze wygląda mi bardziej na sen niż na rzeczywistość.

Dlatego siedzę bezczynnie za stołem i staram się uporządkować wypadki według kolejności,

w jakiej następowały w ciągu ostatniego tygodnia, a przede wszystkim podczas wczorajszego

ranka.

Żeby wytłumaczyć wszystko dokładnie, muszę się cofnąć w czasie. Aż do ostatnich dni

marca 1885 roku.

Zima wówczas wydawała swe gasnące, mroźne oddechy, a ja systematycznie spełniałem

funkcje lekarza w rodzinnym mieście Milwaukee nad jeziorem Michigan.

Jeśli nie orientujecie się, weźcie mapę i zobaczcie, jak wielkie odległości dzielą tamto

miasto od południowych krańców stanu Kansas, na terenie którego obecnie przebywam.

Ale do rzeczy.

Któregoś wieczoru, właśnie w Milwaukee, odwiedził mnie, a raczej wpadł, bo to lepiej

określa sytuację, Karol Gordon. Ongiś mój pacjent, później, przez lata całe, serdeczny przyjaciel.

Niegdyś farmer w jednym z południowo-wschodnich stanów, następnie — zrządzeniem losu —

łowca skórek, traper, myśliwy, który przemierzył w swych wędrówkach setki mil wiodących przez

bezdroża Gór Skalistych i równin Północnej Ameryki.

Wrzasnęliśmy obaj z radości, spoglądając jeden na drugiego tak, jakbyśmy się nie widzieli

od wieków. A przecież były to tylko miesiące.

Bałem się, że cię nie zastanę, Janie — powiedział

Karol opadłszy na najwygodniejszy z moich foteli.

Skąd ta obawa? — zapytałem rozbawiony.

Kto jak kto, ale Karol doskonale wiedział, że zimą przebywałem zawsze w mieście, nie

wysuwając nosa poza ostatnie zabudowania Milwaukee.

Uwierzyłem w złą gwiazdę — odparł. — Twoja

nieobecność pasowałaby do serii moich niepowodzeń jak

kołek do kołka w płocie. Ach, nie masz pojęcia...

Nie mam pojęcia — przytaknąłem. — Ale może

mnie wtajemniczysz.

Okazało się, że “seria nieszczęść” nie była wcale tak bardzo katastrofalna.Poza

zwichnięciem nogi podczas zimowego polowania w północnych rejonach Kanady najbardziej

dopiekło Karolowi zniszczenie, a raczej samozniszczenie się jego ulubionej broni. Ten wypadek

skrócił, i to znacznie, okres łowieckiej wyprawy. Przypuszczam, że Gordon musiał być bardzo

zmęczony tamtego zimowego dnia, jeśli nie zauważył, że lufa jego sztucera zapchana jest śniegiem.

Jaki był skutek tego przeoczenia — łatwo odgadnąć. Przy wystrzale broń została po prostu

rozsadzona, ale Karolowi nic się nie stało. Znajdował się wówczas daleko od wszelkich siedzib

ludzkich, więc o nabyciu jakiejkolwiek innej strzelby mógł tylko marzyć.

Gdyby to było lato — opowiadał z nieukrywaną

goryczą — mógłbym karmić się korzonkami traw, leśnymi jagodami, w ostateczności... żabami.

Nie miałeś sideł?

Spojrzał na mnie jednym okiem.

— Nie. Wiesz, jak nie lubię tego rodzaju łowów. Trzeba dawać zwierzętom jakąś szansę, a

poza tym ja poluję na upatrzonego i nie zadowala mnie to, co przypadkowo wpadnie we wnyki.

Tak więc Karol w połowie zimy musiał wracać. Nie miał czym polować i nie bardzo miał co

jeść. Wlókł się aż gdzieś znad rzeki Pokoju i jeziora Athabaska[1] na południe najprostszą drogą,

jaką mógł obrać. Z jedzeniem zresztą sprawa nie przedstawiała się tak tragicznie. Miał suchary i

nieco sproszkowanego mięsa, a po kilku dniach spotkał grupę Indian z plemienia Kri polującą jak

on, tyle że z lepszym skutkiem, i mógł uzupełnić żywnościowe zapasy. Drugie spotkanie wydarzyło

mu się znacznie dalej, na południu. Zetknął się z samotnie polującym traperem. Spędzili razem dwa

dni, podczas których mój przyjaciel dobrze przyjrzał się łowieckim sukcesom towarzysza.

Zanim go opuściłem, wiele rozmawialiśmy o Oklahomie — dodał.

Przecież nigdy tam nie byłeś — zauważyłem.

Ja nie, ale ten traper. Opowiadał mi mnóstwo szczegółów. Nie masz pojęcia, Janie, ile tam

zwierzyny. Cudowny kraj!

Spojrzałem podejrzliwie na Karola. Co miało oznaczać nagłe wychwalanie Oklahomy?

Widocznie spostrzegł to i natychmiast zmienił temat. Opowiadał, w jaki sposób dotarł na tereny

swych przyjaciół, Czarnych Stóp (od których przed laty otrzymał zaszczytny przydomek Wielkiego

Bobra), jak powitany został przez ich wodza, Wysokiego Orła, i czarownika plemiennego,

Czerwoną Chmurę, i jak na samym progu obozowiska czerwonoskórych, zahaczywszy o jakiś

korzeń tkwiący pod śniegiem, zwichnął nogę. To unieruchomiło go na dwa tygodnie. I tak do reszty

zmarnował sezon zimowych polowań.Wyraziłem mu z tego powodu ubolewanie, proponując

jednocześnie pożyczkę pieniężną aż do następnej zimy. Odmówił. Natomiast zaproponował mi

wyjazd... do Oklahomy. Roześmiałem się:

Tak cię zaagitował tamten traper?

Nie tylko on. Przepytywałem innych. Wszystko się zgadza. To wspaniały teren łowiecki!

— Może — powiedziałem beznamiętnie. — Jeśli jednak się nie mylę, jest to ziemia

zamknięta dla białych.[2]

Prawda.

I każdy, kto tam się udaje, łamie prawo i ryzykuje własną skórą.

No... niezupełnie tak. Nie wolno się osiedlać, ale przecież nie w takim celu tam się udamy.

A co się tyczy ryzyka... Jak rozpakuję swój tobołek, to ci coś pokażę.

Ciągle nie bardzo rozumiem, Karolu, dlaczego ci tak zależy właśnie na Oklahomie? Chyba

coś przede mną ukrywasz...

Nic, a nic. Po prostu wiem, że żyje tam borsuk, piżmowiec, szary i czerwony lis, wilk, kojot,

bóbr, antylopa, łoś, bażant, kura preriowa i... soból! Pomyśl tylko, Janie, jak cenne jest futerko

sobola!

W lecie? Chyba żartujesz.

Oczywiście, że nie w lecie, ale ja chcę dokładnie zbadać teren przed zimową wyprawą.

— Obawiam się, że czerwonoskórzy nie będą zbyt zadowoleni z twoich łowów.

— Już ci mówiłem, że w tobołku mam coś, co pomoże nam zjednać przychylność

czerwonych plemion. Jedziemy, Janie?

I tak oto, po raz pierwszy w życiu miałem zwiedzić Oklahomę. Dlaczego ustąpiłem? Po

prostu dlatego, że corocznie wiosną właśnie w towarzystwie Karola opuszczałem na kilka miesięcy

Milwaukee, aby odpocząć po zimowych trudach z dala od ludzi, z którymi na co dzień się stykałem,

w warunkach zupełnie odmiennego życia. W ten sposób zwiedziłem część Kanady, Arizonę, Nowy

Meksyk... Oklahoma w gruncie rzeczy była dla mnie tak samo dobra, jak każda inna część kraju, a

jeżeli miałem co do niej pewne zastrzeżenia, to tylko z powodu Indian. O czym już wspomniałem.

Mój upór został złamany, gdy Karol po wieczornym posiłku wyjął z tobołka zdumiewająco piękny,

wąski i długi pas wyprawionej mistrzowską ręką skóry antylopy. Była miękka i delikatna w

dotknięciu, różnokolorowa, a do tego przetykana perłami. Znam się coś niecoś na takich

przedmiotach. Jeden rzut oka wystarczył: to był indiański wam-pum.Przebywając z Karolem wśród

plemion Czarnych Stóp, Nawajów czy Apaczów niejeden już raz oglądałem wampumy, ale tak

pięknego chyba nigdy nie widziałem.Wampum — to coś w rodzaju glejtu gwarantującego

posiadaczowi bezpieczeństwo osobiste; może być również dowodem, że jego okaziciel przemawia

w imieniu osoby, która mu wampum wręczyła.Karol otrzymał go od wodza Czarnych Stóp w

Kanadzie. Było to zaszczytne wyróżnienie, dowód specjalnego zaufania. Wypadek niesłychanie

rzadki w stosunkach między Indianami a Fałymi. Jednakże nie zdziwiło mnie to — Karol Gordon

cieszył się sławą przyjaciela “czerwonych mężów”, a zwłaszcza Czarnych Stóp.

Komu chcesz to wręczyć? — zapytałem patrząc na mieniący się kolorami pas.

Jeszcze nie wiem. Zobaczymy w Oklahomie. Najchętniej skorzystałbym z gościny

Komanczów. Łatwiej się porozumieć. Ich mowa podobna jest do języka Czarnych Stóp.[3] Ale

równie dobrze możemy przypadkowo natrafić na Czejenów, Apaczów, Kiowa, Seminolów... Na

tamtejszych obszarach mieszka chyba z tuzin rozmaitych plemion.

Tak właśnie wyglądał początek historii, której ciąg dalszy doprowadził mnie do wnętrza

szeryfowskiego budynku.Dodam, że przed wyruszeniem w drogę z naciskiem oświadczyłem

Karolowi:— Ale pamiętaj, tym razem jadę dla przyjemności, tylko po to, by odpocząć; będę się

kąpać w dziewiczych strumieniach, będę opalać się na złocistych plażach, może czasem zechce mi

się upolować antylopę albo złowić trochę ryb, których w wodach Oklahomy żyje podobno aż

sześćdziesiąt gatunków...Stawiałem sprawę jasno, mając w pamięci odbytą przed dwu laty podróż

do Arizony. Wówczas dopiero na miejscu dowiedziałem się, że mój towarzysz obarczony został

przez władze państwowe specjalną misją, której ciężar dźwigania przypadł mnie w —

nieproszonym — udziale. Wywiązaliśmy się z zadania znakomicie, ale niewiele brakowało, a

ziemia arizońska przytuliłaby nas raz na zawsze! Nie życzyłem sobie, by coś podobnego miało się

powtórzyć.Jednakże Karol energicznie zaprzeczył istnieniu jakichkolwiek ukrytych przede mną

zamiarów.

Odpoczywamy, Janie, i tylko odpoczywamy!

Właśnie to mi odpowiada. I tylko to!

Więc do Oklahomy?

Niech będzie Oklahoma!

Decyzja zapadła. Przez kilka tygodni, gdy obowiązki zawodowe nie dawały mi chwili

wytchnienia, Karol przesiadywał w bibliotekach i czytelniach, wyszukując wszelkich wiadomości

związanych z Oklahoma. Dziwne, jak na trapera. Ale trzeba wiedzieć, że Karol Gordon nie był

pospolitym łowcą skórek. Jego umiejętności i wiedza nie ograniczały się do rozpoznawania tropów

zwierzęcych i do celnych strzałów. Sądzę, że w swym zawodzie (jeśli to wolno nazwać zawodem)

należał do wyjątków. Był miłośnikiem książki, poświęcał jej wiele czasu, gdy przebywał w mieście.

Poznałem go przed paru laty i od pierwszych chwil zaskoczył mnie swym oczytaniem. Nade

wszystko przedkładał tematykę geograficzną, co było zresztą zrozumiałe. Znał się na mapach i sam

w razie potrzeby potrafił sporządzać podręczne szkice. A jego znajomość czerwonoskórych

pozwoliłaby mu pisać dzieła o nieprzeciętnej wartości, gdyby... chciało mu się tym zająć.Na długo

więc przed wyjazdem głowę miałem nabitą Oklahoma, o której Karol wciąż mi opowiadał podczas

długich godzin wieczornych, udzielając szczegółowych informacji. Kraj to rzekomo bajeczny,

klimat doskonały. Nawet w zimie rtęć termometru nie spada poniżej zera, a latem nie wznosi się

powyżej stu stopni[4]. Dwie trzecie powierzchni zajmują łąki i lasy. Żadnych osad, żadnych

miasteczek, żadnych saloonów ani białych włóczęgów spod ciemnej gwiazdy. Pierwotna przyroda i

pierwotni mieszkańcy tej ziemi.— Czego jeszcze wymagać? — kończył triumfalnie Karol każdą

swą informację.Szybko uporaliśmy się z koniecznym ekwipunkiem. I ja, i Karol posiadaliśmy

niezłą kolekcję myśliwskiej broni, zebraną w moim domowym “arsenale”, więc tylko wysłuchałem

narzekań (raz jeszcze!) na nieszczęsny pech kanadyjskiej zimowej wyprawy i ą mój przyjaciel

zdecydował się na inny sztucer. W końcu zaopatrzyliśmy się w potrzebną odzież i zapas lekkich,

trwałych konserw. Konie mieliśmy zakupić — jak zwykle — u osadników, by móc bez kłopotu

część podróży odbyć koleją, wioząc ze sobą tylko uprząż i siodła.Żelazny szlak miał nas

doprowadzić z Milwaukee przez Chicago, Saint Louis, Kansas City aż ku południowej linii

granicznej, oddzielającej stan Kansas od terytorium Oklahomy. Od tej bowiem strony

postanowiliśmy przekroczyć granicę nie znanego nam kraju, już konno i zbrojno, zasięgnąwszy, ile

się da, informacji od osadników kansaskiego pogranicza.I tak, zgodnie z planem, dotarliśmy do

końca kolejowej drogi.O tym to właśnie teraz myślałem (z braku innego zajęcia) siedząc za stołem i

patrząc jak sroka w gnat w chudą postać wuja Jonathana.Tak wyglądał początek naszej wyprawy do

Oklahomy, do której — koniecznie muszę to dodać — wciąż jeszcze nie zdołaliśmy wjechać,

zatrzymały nas bowiem na samym wstępie nieprzewidziane trudności.Od dawna mówiłem

Karolowi, że minął się z powołaniem, że powinien był zostać szeryfem i wprowadzać na ziemiach

Dzikiego Zachodu poszanowanie prawa, porządek i sprawiedliwość. Odpowiadał na to, że jego

znajomość przepisów prawa równa się zeru i że nie znosi siedzącego trybu życia.— Raczej

pasowałoby to do ciebie, Janie. Taki jesteś roztropny, zrównoważony i przecież trochę otrzaskany z

warunkami życia na Dalekim Zachodzie.Nic na to nie odpowiedziałem traktując tego rodzaju

rozważania jako oczywisty żart. Teraz się okazało, że Karol w jakąś złą dla mnie godzinę

wypowiedział swe uwagi. Jego słowa nabrały cech przepowiedni. Spełnionej, niestety. Tkwiłem

przecież za szeryfowskim stołem, w szeryfowskim budynku, z szeryfowską sześcioramienną

gwiazdą spoczywającą w zasięgu mojej ręki.Wiem, że wszystko, co dotąd opowiedziałem, nie

wyjaśniło jeszcze najważniejszej sprawy: w jaki sposób znalazłem się w tej zapomnianej dziurze na

pograniczu południowego Kansasu. Ażeby to wytłumaczyć, muszę znowu cofnąć się w przeszłość.

Tym razem nieco mniej odległą.

Na granicy

Leżałem wśród traw, zwrócony twarzą ku słońcu. Pachniały zioła, pachniał dym, który

wąską strużką wił się nad dogasającym ogniskiem. Odwróciłem głowę, aby ujrzeć szerokie

rozlewisko płytkiej rzeczki, sączącej się wśród krzewów i szuwarów. Na małej, złocistej plaży

klęczał Karol i piachem szorował okopcony garnek.Ciągnęliśmy losy i na niego przypadła kolej. Po

obfitym śniadaniu czułem się nieco ociężale, nieco sennie wśród porannej ciszy, pod

niebieszczejącą kopułą nieba. Minęła pierwsza noc spędzona przez nas na otwartej przestrzeni, a

teraz oto pierwszy biwak rozbity tuż nad strumieniem stanowiącym granicę Kansasu i Oklahomy, w

głąb której za chwilę mieliśmy ruszyć.Ostatniego wieczoru, kiedy rzeczka błyszczała różowo

odbiciem zachodu, a konie piły wodę parskając i potrząsając łbami, Karol wskazał przeciwległy

brzeg.— Opisano mi dokładnie ten strumień. Jesteśmy na krok od celu, Janie. Za tą wodą zaczyna

się kraina czerwonego ludu...[5]Co nas tam czeka? — rozmyślałem leniwie obserwując niebo i

słysząc, jak Karol, pobrzękując blaszanką,wolno zbliża się ku mnie. Jak przyjemnie! Możesz leżeć,

możesz wstać, chodzić na czworakach lub skakać. Nikt ci w tym nie przeszkodzi. Nie potrzebujesz

spoglądać na zegarek i martwić się, że na nic nie starcza ci czasu. Począłem mówić półgłosem:

...Twarz jego wykrzywił potworny skurcz. Ręka opadła niepokojącym ruchem na kolbę

rewolweru, ale zanim go wyszarpnął, lewą dłonią obtarł pot występujący mu na czoło...

Janie, czyś ty nie chory?

Nie — odparłem przerywając swój monolog — czuję się znakomicie.

Myślałem, że majaczysz...

Obmyślam pierwszy rozdział mojej książki.

Blaszany garnek stuknął o ziemię.

Chyba nie mówisz poważnie?

Jak najpoważniej. Ostatecznie dość dobrze poznałem Dziki Zachód i na pewno popełnię

mniej błędów od autorów różnych powieścideł o Indianach.

Wiesław Wernic - Płomień w Oklahomie.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: