AK1-4-09-Dzielenie.pdf
(
518 KB
)
Pobierz
Microsoft Word - AK1-4-09-Dzielenie.doc
Dzielenie
Dzielenie pozycyjne
dzielenie całkowite
: dzielna
X
(
dividend
),
dzielnik
D
¹ 0 (
divisor
)
Iloraz
Q
(
quotient
) i reszta
R
(
remainder
) z dzielenia to liczby takie, e
X = Q
×
D + R, |R| < |D|
• s 2 rozwi zania (
Q
1
,R
1
) oraz (
Q
2
,R
2
) takie, e
X – R
i
= Q
i
×
D
, przy tym
|R
1
–R
2
| = |D| , –|D|< R
1
, R
2
< |D|
oraz
|Q
1
–Q
2
| =
1
X
×
R >
0
– dzielenie znakowane
(
signed division
) – znak reszty = znak dzielnej
R >
0 –
dzielenie modularne
(
modulus division
) – znak reszty dodatni
W systemie stałobazowym (pozycyjnym) o podstawie B i ze zbiorem cyfr
D,
iloraz
X
/
D
mo na obliczy z dokładno ci nie gorsz ni B
–r
jako:
X
@
Q
=
q
q
−
∑
q
=
s
q
B
X
−
Q
<
B
r
q
Î
D
s
s
−
r
B
i
i
D
D
i
=
−
r
© Janusz Biernat
,
AK1-4-09-Dzielenie.doc, 23 wrze
nia 2009
DIV–
1
i
−
Dzielenie
Przybli enia ilorazu w systemie naturalnym (1)
£ ,
okre la pozycj
s
i warto pierwszej cyfry ilorazu
q
s
Î{0, 1, 2, … , B– 1} i reszt
Q
=
q
B
s
takie, e
q
B
s
D
X
<
( +
q
1
B
D
s
,
s
s
s
0
£
R
=
X
−
q
B <
s
D
B
s
D
1
s
Dokładniejsze przybli enie to
{
q
,
q
,...,
0
=
Q
=
Q
+
q
B
s
−
1
takie, e
s
s
−
1
B
s
,
2
s
,
s
−
1
q
B
s
−
1
D
£
R
=
X
−
Q
D
<
(
q
+
1
B
s
−
1
D
,
s
−
1
1
s
,
s
−
1
0
£
R
=
R
−
q
B
s
−
1
D
<
B
s
−
1
D
2
1
s
−
1
Kolejnymi przybli eniami ilorazu s
Q
=
Q
+
q
B
s
−
i
takie, e
s
,
i
+
1
s
,
i
s
−
i
q
B
s
−
i
D
£
R
=
X
−
Q
D
<
(
q
+
1
B
s
−
i
D
,
s
−
i
i
s
,
i
s
−
i
0
£
R
=
R
−
q
B
s
−
i
D
<
B
s
−
i
D
i
+
1
i
s
−
i
co po skalowaniu reszty (
r
i
R
=
B ) prowadzi do nierówno ci parametrycznej
D
i
−
s
−
i
0
£
r
i
+
B
1
=
r
i
−
q
s
−
i
D
<
© Janusz Biernat
,
AK1-4-09-Dzielenie.doc, 23 wrze
nia 2009
DIV–
2
Pierwsze przybli enie ilorazu
s
Dzielenie
Zbie no procedury dzielenia
W systemie stałobazowym kolejne przybli enie ilorazu
Q
s,i
+1
jest dokładniejsze
od poprzedniego, je li spełniony jest warunek
X
−
Q
<
X
−
Q
,
D
s
i
+
D
s
i
St d wynika, e to kolejna reszta (znormalizowana) musi spełnia nierówno
r
p
+
=
B
r
p
−
q
s
−
p
D
<
D
,
Je li warunek ten nie jest spełniony, czyli
D
r
p
+
³
, to kolejna nierówno
r
(
p
+
2
)
=
B
r
(
p
+
1
−
q
s
−
(
p
+
1
D
<
D
,
nie ma rozwi zania w zbiorze dozwolonych warto ci cyfr (
q
).
<
B
Na przykład przy dodatnich
r
#
oraz
D
,
je li
r
p
+
=
D
+
D
, to
r
p
+
2
)
=
B
(
D
+
D
−
q
s
−
(
p
+
1
D
=
(
B
−
q
s
−
(
p
+
1
)
D
+
BD
³
D
+
BD
>
r
(
p
+
a wi c kolejne reszt s nie tylko wi ksze od dzielnika ale te coraz wi ksze.
© Janusz Biernat
,
AK1-4-09-Dzielenie.doc, 23 wrze
nia 2009
DIV–
3
)
(
1
Dzielenie
Procedura dzielenia sekwencyjnego w systemie naturalnym
Warunek zbie no ci procedury
– wybór takiej cyfry
q
#
, aby reszta była <
D
•
r
<
D
⇒
$
0
£
q
s
−
i
<
B 0
)
:
£
B
r
i
−
q
s
−
i
D
<
D
r
³
D
⇒
"
(
0
£
q
s
−
i
<
B :
)
B
r
i
−
q
s
−
i
D
³
D
Graficzny schemat dzielenia
B= 4
r
i
+1
q
s–i
= 0
q
s–i
= 3
D
4
r
i
4
r
i
+1
4
D
2
D
(0,0)
(0,0)
2
D
4
D
q
s–i
= 3
q
s–i
= 0
r
i
+2
r
i
<
D
0 £
q
< B
(zbie ne)
r
i
³
D
?
q
=B–1
rozbie ne
r
i
+2
>
r
i
+1
© Janusz Biernat
,
AK1-4-09-Dzielenie.doc, 23 wrze
nia 2009
DIV–
4
( ,
w przeciwnym razie wszystkie kolejne reszty b d coraz wi ksze
•
i
i
Dzielenie
Schemat dzielenia w systemie dwójkowym
a)
r
i
+1
b)
r
i
+1
D
D
q
s–i
= 0
q
s
–
i
= 1
q
s–i
= 0
q
s–i
= 1
(2)
(1)
...(2)
(2)
(1)
...(2)
2
r
i
2
r
i
a) wyznaczanie cyfry ilorazu (1) i reszty cz ciowej (2), b) skalowanie reszty (3)
(0,0)
D
2
D
(0,0)
(3)
D
(3)
2
D
B= 2
r
i
+1
r
i
+1
q
s–i
= 0
q
s–i
= 1
D
D
2
r
i
2
r
i
+1
2
D
D
(0,0)
(0,0)
D
2
D
D
r
i
<
D
0 £
q
£ 1
(zbie ne)
r
i
³
D
q
= 1 !
rozbie ne
q
s–i
= 1
q
s–i
= 0
r
i
+2
>
r
i
+1
© Janusz Biernat
,
AK1-4-09-Dzielenie.doc, 23 wrze
nia 2009
DIV–
5
Plik z chomika:
comp.prog1
Inne pliki z tego folderu:
AK1-1-09- Architektura.pdf
(672 KB)
AK1-0-09- intro-PWr.pdf
(198 KB)
AK1-2-09- Liczby i konwersje.pdf
(582 KB)
AK1-4-09-Dzielenie.pdf
(518 KB)
AK1-3-09- Dodawanie i mnozenie.pdf
(546 KB)
Inne foldery tego chomika:
AK
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin