Pedagogika specjalna
Ćw dr Magdalena Wałachowska (dyżury środa 1140-1240, piątek 0940-1040 p.3510), zaliczenie bez oceny.
Aktywność, hospitacje, wejściówki + kolokwium końcowe 25.I, referat (dla chętnych)
26.X, 23.XI, 14.XII, 11.I – sprawdziany. 2.XI, 28.XII, 4.I – nie ma zajęć
Referaty: metody komunikacji alternatywnej, metody terapii oparte o kontakt z ciałem, metody pracy pedagogicznej – ośrodków pracy, instrumentalna, integracji sensorycznej, kinezy terapeutycznej, neuroterapeutyczna (bio feedback), kinezjologia edukacyjna.
Referat o metodzie instrumentalnej 18.I.20minut
Wyk dr hab. prof. APS Grzegorz Szumski. Egzamin testowy, pytania zamknięte z wykładów i 2 książek.
Pedagogika specjalna, podręcznik akademicki – Deborah Deustch Smith, PWN 2008. T1 r3i5, T2 r1,3,4.
Integracyjne kształcenie niepełnosprawnych – Grzegorz Szumski, PWN+APS, 2006 lub 2009, R2i3
Dyżur wt 1040-1140, śr
5.X.2011 ćw
Koncepcja nowego wychowania: XIX i XXw w USA, protest przeciwko szkole tradycyjnej i rygorowi szkolnemu. Naturalizm pedagogiczny: J.J. Rousseau, najistotniejsze są potrzeby i zainteresowania dziecka, wychowawca ma czuwać nad jego rozwojem. Ellen Key: „Stulecie dziecka”, opieka nad matką i dzieckiem, szacunek dla dziecka, poprawa jakości życia, dobre wychowanie, nie każdy może być rodzicem. Dziecko może się dobrze wychować tylko w warunkach rodzinnych, występowanie w obronie sierot, dzieci skrzywdzonych i moralnie zaniedbanych.
Etapy rozwoju pedagogiki specjalnej: 1. Pierwsza połowa XIXw: próby kształcenia i wychowywania dzieci niepełnosprawnych, pierwsze szkoły i zakłady specjalne (Francja), pierwsze prace teoretyczne z zakresu pedagogiki specjalnej. 2. Czas rozwijania praktyk kształcenia specjalnego, metody rewalidacji osób niepełnosprawnych, 1861 pedagogika lecznicza. 3. Lata 60 XXw. Ocena dotychczasowych osiągnięć pedagogiki specjalnej, szukanie środków na integrację niepełnosprawnych z pełnosprawnymi. 1861 początek rozwoju pedagogiki specjalnej, 1891 W.M. Deinhardt „Pedagogika lecznicza. Ze szczegółowym uwzględnieniem idiotyzmu i zakładów dla idiotów.” 1931 pierwsza katedra pedagogiki specjalnej w Zurychu.
Szkolnictwo specjalne w okresie zaborów: szerzył się analfabetyzm, nieliczne placówki specjalne działały dzięki stowarzyszeniom i duchownym, nie rozwijały się tak samo we wszystkich zaborach (najgorzej w pruskim), najwcześniej placówki dla dzieci głuchych, potem dla niewidomych oraz niedostosowanych społecznie i intelektualnie. 1817 Instytut Głuchoniemych w Warszawie, ks. Jakub Falkowski. Pedagogowie po kursach lub Seminarium Nauczycielskim.
Maria Grzegorzewska: 1922 stworzyła Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej, „Nie ma kaleki, jest człowiek”. 1930 Państwowy Instytut Nauczycielski.
Józefa Joteyko: 1866-1928, 1918 Polska Liga Nauczania, polska psycholog, pedagog, fizjolog, organizatorka kształcenia specjalnego dzieci niepełnosprawnych intelektualnie.
Janina Doroszewska: 1900-1979, pedagogika terapeutyczna, kształcenie nauczycieli dla szkół specjalnych.
11.X.2011 wykład
Smith, Dykcik, Leonard i Werner – 3 sposoby podziału niepełnosprawności na kategorie specjalnego kształcenia.
Występowanie niewielkie = nie więcej niż 2,15% populacji
Najrzadszą niepełnosprawnością jest brak wzroku, w klasach 1-6 jest ich w Polsce ok. 200osób. Jest mniej niż 10 szkół dla niewidomych.
Trudności w uczeniu się: bardzo ważna i częsta niepełnosprawność (więcej niż 2% dzieci), wyjątkowo odporna na terapię.
Zaburzenia rozwoju mowy i/lub języka, niepełnosprawność intelektualna (zaburzenia poznawcze), spektrum zaburzeń autystycznych (zaburzenia komunikacji społecznej), niepełnosprawności o bardzo niskiej częstości występowania (sprzężone, więcej niż jedna niepełnosprawność na raz), niepełnosprawności fizyczno-ruchowe i specjalne potrzeby zdrowotne (obwodowe=kończyn, rdzenia kręgowego, mózgowe porażenie dziecięce), niepełnosprawność wzrokowa, niepełnosprawność słuchowa, zaburzenia emocjonalne i/lub zaburzenia zachowania, dzieci ze środowisk wielokulturowych i dwujęzycznych,
12.X.2011 ćw
Twórcy pedagogiki specjalnej:
Maria Grzegorzewska: 1888-1967, z powodu działalności społeczno-oświatowej w ramach młodzieżowych organizacji socjalistycznych musiała wyjechać z Warszawy na Litwę gdzie pracowała jako nauczycielka domowa. Wykładowca na Uniwersytecie Ludowym A. Mickiewicza.
Doroszewska:
Szkolnictwo specjalne w Polsce 1918-1939
1918: odzyskanie niepodległości stworzyło nadzieję na odbudowę systemu oświaty i wychowania, w tym również szkolnictwa specjalnego.
1919: Dekret wprowadzający obowiązek szkolny (7 lat nauki). Z obowiązku zwolnione są dzieci chore fizycznie, niepełnosprawne intelektualnie oraz wszystkie dzieci niepełnosprawne, w miejscu zamieszkania których nie było odpowiedniej placówki kształcenia. Ogólnopolski Zjazd Nauczycielski zaproponował wprowadzenie ustawowego obowiązku szkolnego i szerokiej sieci zakładów specjalnych dla uczniów z różnymi typami niepełnosprawności.
1921: Konstytucja RP gwarantowała prawo do edukacji dla wszystkich dzieci w szkołach publicznych.
Organizatorami szkolnictwa specjalnego w Polsce byli: Maria Grzegorzewska, Józefa Joteyko, Michalina Stefanowska, Jan Hellmann, Stefan Kopciński, Dorota Kłuszy©ska. Polskie szkolnictwo specjalne organizowane było na bazie obcych wzorów (belgijskich) według O. Becroly’ego. Artykuł o charakterze programowym napisał J. Hellmann „Szkoły i zakłady dla dzieci anormalnych jako kwestia społeczna oraz projekt sieci szkół specjalnych na terenach Rzeczypospolitej w związku materiałami statystycznymi. Celami było dokształcanie nauczycieli z zakresu pedagogiki specjalnej, stworzenie Sekcji Szkolnictwa Specjalnego, opieka nad materialnymi i prawnymi potrzebami pedagogów specjalnych oraz doskonalenie metod nauczania i wychowania specjalnego.
Autorzy pierwszych publikacji: M. Grzegorzewska, M. Wawrzynowski, W. Sterling, G. Bychowski.
Przyrost ilości zakładów specjalnych w Polsce w latach 1922-1928 dokonywał się za sprawą samorządów i niektórych organizacji społecznych (z 21 do 50). Okres kryzysu gospodarczego w Polsce 1929-35 zahamował rozwój szkolnictwa, nie było pieniędzy na posłanie dzieci do szkół. W 1932 sejm uchwalił ustawę O ustroju szkolnictwa, która wychowanie i kształcenie dzieci niepełnosprawnych przypisała zakładom i szkołom powszechnym specjalnym lub oddziałom specjalnym, ale nie gwarantowała w pełni realizacji obowiązku szkolnego przez te dzieci (brak odpowiedniej szkoły w pobliży miejsca zamieszkania). 1936-39 poprawa koniunktury gospodarczej w Polsce. W 1939 istniały 104 szkoły dla dzieci niepełnosprawnych fizycznie i umysłowo (11500 uczniów). Akty prawne nie wystarczały do zmiany sytuacji osób niepełnosprawnych. Ok. 90tys dzieci niepełnosprawnych nie miało dostępu do szkół, nie posiadało zawodu ani nie było przygotowanych do samodzielnego życia.
Szkolnictwo specjalne w latach 1939-45
Nie było środków ani ludzi dla podejmowania spraw osób niepełnosprawnych. Naziści chcieli ograniczyć ich ilość poprzez sterylizację czy uśmiercanie. Działania na ich rzecz polegały na ochronie ich zdrowia i życia. Pedagodzy specjalni zajmowali się tajnym nauczaniem dzieci pełnosprawnych, a szkoły specjalne zamykano. W stolicy działało ok. 12 szkół specjalnych, inne ośrodki to Kraków, Lublin, Płock, Poznań, Piotrków Trybunalski.
Po II wojnie światowej:
Wzrost liczby osób przewlekle chorych, rozwój nauk biologicznych (badanie etiologii upośledzeń), psychologicznych (badania nad metodą warunkowania instrumentalnego) i pedagogicznych (dążenie do poprawy jakości życia osób niepełnosprawnych poprzez poszukiwanie metod postępowania dydaktycznego wychowawczego i terapeutycznego). Akty prawne: 1948 Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, 1959 Deklaracja Praw Dziecka (pkt. 5 mówi o dzieciach niepełnosprawnych, które potrzebują szczególnej opieki), 1975 Rezolucja w sprawie zapobiegania inwalidztwu i rehabilitacji inwalidów.
Lata 1945-50:
Polska niezwykle dynamicznie odnawiała szkolnictwo specjalne. Pod koniec roku szkolnego 1944/45 istniały 22 szkoły specjalne dla 1500 wychowanków (Warszawa, Kraków, Lublin, Łódź, Radom, Pruszków, Bydgoszcz). Reaktywowano szkoły istniejące przed wojną, powoływano nowe. W 1945 przy Ministerstwie Oświaty reaktywowano Referat Szkolnictwa Specjalnego (wizytator Henryk Ryll). Jego postulaty podczas pierwszego ogólnopolskiego Zjazdu Oświatowego to: zorganizowanie 8klasowej szkoły dla niewidomych, wprowadzenie obowiązku szkolnego dla niepełnosprawnych intelektualnie, kształcenie kadr dla szkolnictwa specjalnego, podjęcie niezbędnych inwestycji, zorganizowanie systemu kształcenia zawodowego dla niepełnosprawnych, zorganizowanie zakładów dla dzieci przewlekle chorych i kalekich. Ministerstwo Oświaty wydaje Instrukcję w sprawie organizacji roku szkolnego 1944/45 w szkolnictwie specjalnym co ma regulować zasady organizacji szkół, określał kwalifikacje nauczycieli itp.
Centralna Sekcja Szkolnictwa Specjalnego: doskonalenie jakości pracy pedagogów specjalnych, poprawa zabezpieczenia socjalnego kadr, opracowanie programów dla szkól specjalnych, zabieganie o wprowadzenie ustawowej konieczności kształcenia niepełnosprawnych. Wzrost liczby uczniów. W szkole nie tylko nauka, ale i dożywianie, otaczanie opieką, organizowanie zajęć dodatkowych, dodatkowa praca terapeutyczna, zajęcia korekcyjno-wychowawcze.
Lata 1951-56 (okres stalinowski):
Niekorzystne zmiany w pedagogice specjalnej. Niekorzystna reforma selekcji uczniów do szkół specjalnych (wyeliminowano psychologa z procesu diagnostycznego, decyzję podejmuje lekarz, grono pedagogiczne szkoły masowej oraz dyrekcja placówki specjalnej). Z czasem powoływano komisje, które nie miały kontaktu z dzieckiem, a decyzje podejmowały na podstawie dokumentów. Sekcja Szkolnictwa Specjalnego została wykluczona ze Związku Nauczycielstwa Polskiego, pedagodzy specjalni przestali funkcjonować w strukturach zorganizowanych. Dzieci niepełnosprawne stały się wstydliwym problemem. Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej został zdegradowany do rangi Studium z zadaniem jedynie kształcenia i doskonalenia nauczyciel. Negowano dorobek naukowy pracowników.
Okres stagnacji teorii i praktyki pedagogiki specjalnej, biurokratyzacja zarządzania oświatą specjalną, paraliż ruchu nauczycielskiego.
Lata 1956-73:
1958 obrady Komisji Oświaty i Nauki, Otton Lipkowski (dyrektor Departamentu Zakładów Wychowawczych i Szkolnictwa Specjalnego) pesymistyczny obraz szkolnictwa specjalnego (uczęszcza tylko 30% zakwalifikowanych uczniów, nieletni poniżej 13 rż to 1/3 przestępców, po wojnie nie wybudowano żadnego nowego budynku na rzecz szkolnictwa specjalnego).
1961: Ustawa o rozwoju oświaty: potwierdzenie powszechnego prawa do nauki i oświaty, szkolnictwo specjalne dla niepełnosprawnych. Dla dzieci niewidomych, głuchych, niedowidzących, niedosłyszących, upośledzonych umysłowo, niedostosowanych społecznie, przewlekle chorych i kalekich organizowano specjalne przedszkola, szkoły podstawowe i zawodowe, zakłady i ośrodki szkolno wychowawcze, klasy przy szkołach podstawowych masowych, szkoły i filie w szpitalach, indywidualne nauczanie w domu, kursy szkolenia zawodowego. Starano się dostosować naukę do poziomu umysłowego dzieci biorąc pod uwagę głębokość upośledzenia oraz występujące sprzężenia. Podstawą dla tego modelu była ośmioletnia specjalna szkoła podstawowa często połączona z internatem, przedszkolem i szkołą zawodową. Celem kształcenia był wszechstronny rozwój i rewalidacja społeczna uczniów oraz wychowanie ich na świadomych i twórczych obywateli w stopniu dla nich dostępnym.
1962: umożliwiono prowadzenie nauczania indywidualnego w domu upośledzonego dziecka. Uregulowano zasady selekcji uczniów do szkół specjalnych. W przypadku dzieci chorych i kalekich, głęboko upośledzonych umysłowo, niewidomych i niedowidzących orzekali lekarze służby zdrowia. Dzieci głuche, upośledzone umysłowo i moralnie zaniedbane podlegały komisjom selekcyjnym powoływanym przez Ministra Oświaty.
1963: Ewa i Roman Garlicki uruchamiają „szkołę życia” dla głęboko niepełnosprawnych intelektualnie. Zmiany miały wpływ na podwyższenie wskaźników procentowych obrazujących zaspokojenie potrzeb w zakresie edukacji specjalnej.
Szkoły specjalne pracowały na programach szkół masowych z niewielkimi modyfikacjami, które miały je dostosować do możliwości psychofizycznych dzieci. Oddzielne programy miały dzieci niepełnosprawne intelektualnie i niesłyszące. Uczono metodą ośrodków pracy. Nauczanie przedmiotowe (podział na przedmioty). Dopiero w latach 70 pojawiły się w szkołach dla niepełnosprawnych intelektualnie i głuchych podręczniki.
Kształcenie kadr i badania naukowe:
1956: Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej może kształcić pedagogów i prowadzić badania
1958: PIPS przestał mieć monopol, powstanie Katedry Pedagogiki Specjalnej na Wydziale Pedagogicznym UW. Tylko PIPS ma wszystkie kierunki.
1970: PIPS samodzielną placówką naukowo-dydaktyczną z trzyletnim tokiem kształcenia. Wydział rewalidacji (oligofrenopedagogika, surdopedagogika), resocjalizacji (resocjalizacja nieletnich, profilaktyka społeczna).
1973: PIPS może prowadzić studia jednolite magisterskie
1976: PIPS przekształcony w Wyższą Szkołę Pedagogiki Specjalnej
2000: WSPS przekształcony w Akademię Pedagogiki Specjalnej.
M. Grzegorzewska – Pedagogika specjalna 1957, A. Hulek – Teoria i praktyka rehabilitacji 1967, C.Czapow, J.Jedlewski – Pedagogika resocjalizacyjna 1971.
Rozszerzenie oddziaływań szkoły specjalnej na nowe grupy niepełnosprawnych, rozszerzenie szkolnictwa specjalnego o przedszkola, kształcenie zawodowe, klasy specjalne przy szkołach masowych, wiele uniwersytetów prowadzi badania i kształci pedagogów, zauważalna inicjatywa rodziców na rzecz niepełnosprawnych dzieci.
Niedostatki: tylko 78% dzieci uczęszcza do szkół specjalnych, podział na wieś i miasto, wschód i zachód, niedopracowany system wczesnej diagnozy, brak profilaktyki i terapii we wczesnych stadiach niepełnosprawności, brak wykwalifikowanej kadry, brak programów kształcenia i środków dydaktycznych, niezapewnione wykształcenie zawodowe odpowiadające możliwościom i zdolnościom niepełnosprawnych.
S. Mauersberg – Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej, Warszawa PWN 1990
Pedagogika specjalna w systemie nauk – czym jest?
K.Kirejczyk (1981): Pedagogika specjalna wyodrębniona z pedagogiki ogólnej jest nauką o wychowaniu i nauczaniu osób ujemnie lub dodatnio odchylonych od normy w tym stopniu, iż wymagają one specjalnego postępowania, w celu zapewnienia im optymalnego, dostępnego dla nich fizycznego, psychicznego i społecznego rozwoju
W. Dykcik (1997): Pedagogika specjalna jest nauką szczegółową pedagogiki, a jej przedmiotem jest opieka, terapia, kształcenie i wychowanie osób z odchyleniami od normy, najczęściej jednostek mniej sprawnych lub niepełnosprawnych…
Pedagogika specjalna (defektologia, pedagogika rewalidacyjna, deksiopedagogika, ortopedagogika, pedagogika lecznicza, terapia pedagogiczna, pedagogika integracyjna, rehabilitacyjna, psychopedagogika specjalna) jest nauką humanistyczną (dąży do rozwoju i doskonalenia człowieka bez względu na jego ograniczenia), nauką stosowaną o teoretyczno-praktycznym wymiarze (gromadzi wiedzę, rzetelnie ją opisuje, uogólnia i formułuje wnioski dotyczące wychowania specjalnego, stale weryfikuje zasób pojęciowy, dostarcza praktykom wskazówek w zakresie nauczania i wychowania specjalnego), dziedziną o nastawieniu pragmatycznym, silnie związaną z rzeczywistością edukacyjną, dziedziną interdyscyplinarną (czerpie z dorobku wielu dziedzin), nauką korzystającą z bardzo zróżnicowanej metodologii badawczej (najczęściej stosowanymi metodami badawczymi są: obserwacja, wywiad, metoda indywidualnych przypadków, monografia pedagogiczna, pomiar, eksperyment pedagogiczny). Nauki społeczne -> nauki pedagogiczne -> pedagogika ogólna -> pedagogika specjalna.
Nauki ukierunkowane na osobę pełnosprawną: pedagogika, psychologia, socjologia, biologia, medycyna.
Nauki normatywne: etyka, logika, estetyka, prawo. Nauki deskryptywne: patopsychologia, patobiologia, patologia społeczna, cybernetyka, psycholingwistyka, bionika, teoria informacji, semiotyka.
Podmiotem pedagogiki specjalnej są osoby, które znajdują się powyżej lub poniżej normy określanej jako powszechność, masowość, pospolitość, częstość występowania, zgodność z przyjętymi wzorami, nastawieniami, konwencjami, oczekiwaniami czy przepisami. Są to osoby ze wszystkimi rodzajami niepełnosprawności (w sferze somatycznej, fizycznej, psychicznej i społecznej), które spowodowane są przez czynniki (dziedziczne, wrodzone, nabyte), osoby wybitnie zdolne i uzdolnione, we wszystkich przedziałach wiekowych (od urodzenia do późnej starości), z różnych środowisk i sytuacji życiowych (osoby przebywające w domach rodzinnych, instytucjach integracyjnych, segregacyjnych oraz ogólnodostępnych).
Podmiotem pedagogiki specjalnej są ograniczenia somatyczne (fizyczne, uszkodzenia sensoryczne wzroku lub słuchu, uszkodzenia układu kostnego lub mięśniowego, niedowłady kończyn, uszkodzenia mózgu lub ośrodkowego układu nerwowego), psychologiczne (zaburzenia percepcji, myślenia, komunikowania się, motoryki), społeczne (niesamodzielność fizyczna, osłabienie orientacji w otoczeniu, zaburzenia w komunikacji interpersonalnej, utrudnienia w wykonywaniu zadań życiowych, zachowania antyspołeczne). Przedmiotem jest kształcenie, wychowanie, terapia, opieka nad osobami z odchyleniami od normy, najczęściej jednostkami mniej sprawnymi lub niepełnosprawnymi bez względu na rodzaj, stopień i złożoność objawów i przyczyn oraz skutków anomalii i ograniczeń.
Ogólny system pedagogiki specjalnej: naukowa aparatura pojęciowa, historiografia, metodologia (badań, diagnostyka), filozofia wychowania specjalnego, teoria komunikacji upośledzonych (zastępcze systemy komunikacyjne), rehabilitacja wychowawcza (zasady, metody edukacji), nauka o szkołach i instytucjach specjalnych (system, zarządzanie), komparatystyczna pedagogika specjalna (porównanie systemów edukacyjnych, koncepcji teoretycznych), pedeutologia specjalna (kształcenie, zatrudnienie).
Specyficzny system pedagogiki specjalnej (subdyscypliny): kompensacyjne (pedagogika osób z niepełnosprawnością intelektualną, osób niesłyszących i słabo słyszących, niewidomych i słabo widzących, ze sprzężonymi upośledzeniami), lecznicze (pedagogika osób przewlekle chorych, niesprawnych ruchowo, z autyzmem i zespołami psychozo podobnymi), korekcyjne (trudności w uczeniu się, zaburzenia mowy), resocjalizacyjne (niedostosowani społecznie), wzmożonego rozwoju (osoby zdolne).
Oligofrenopedagogika: osoby niepełnosprawne intelektualnie, bada proces rehabilitacji, rozpoznaje prawidłowości w rozwoju psychofizycznym i społecznym osób upośledzonych.
Surdopedagogika: osoby niesłyszące lub słabo słyszące, przywracanie sprawności za pomocą implantów, ćwiczeń, przywracanie sprawności psychicznej poprzez przywracanie procesów poznawczych, przygotowanie do życia.
Tyflopedagogika: niewidomi i słabo widzący, wspomaganie akceptacji sytuacji związanej z utratą wzroku, budzenie motywacji do podejmowania zadań życiowych, nauka pisma dotykowego, nauka technik orientacji przestrzennych, samodzielnego poruszania się, kształtowanie nawyków prozdrowotnych.
Pedagogika osób ze sprzężoną niepełnosprawnością: kluczowe jest opanowanie umiejętności komunikowania się niepełnosprawnego z otoczeniem, rozwijanie umiejętności życiowych.
Pedagogika osób przewlekle chorych: działania edukacyjne i wychowawcze wkomponowane w proces leczenia, dostosowanie do wydolności osoby, przygotowanie do pracy zawodowej oraz niesienie pomocy rodzinie osoby chorej.
Pedagogika osób niesprawnych ruchowo: terapia polegająca na usprawnianiu i usamodzielnianiu osób, psychoterapia, pomoc w pokonywaniu trudności życiowych, towarzyszenie podczas zabiegów, przygotowanie zawodowe.
Pedagogika osób z autyzmem i zespołami psychozo podobnymi: badanie przyczyn powstawania zaburzeń, opracowanie metod diagnozowania i terapii.
Pedagogika osób ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się: problem leży w ograniczeniu percepcji, ważna jest wczesna diagnoza, poszukiwanie przyczyn, organizacja procesu edukacyjnego w sposób przystępny dla niepełnosprawnego oraz taki, by dominowały w nim zajęcia korekcyjne, kompensacyjne i wyrównawcze.
Pedagogika osób z zaburzeniami mowy (logopedia): logopedia wychowawcza (profilaktyka zaburzeń mowy, zajęcia dla dzieci u których język jest w fazie rozwoju), surdologopedia (kształtowaniu mowy u osób z zaburzeniami słyszenia lub niesłyszących), logopedia korekcyjna (korygowanie zaburzeń mowy, głosu, trudności w pisaniu i czytaniu), logopedia artystyczna (kultura mowy w recytacji, śpiewie, środkach masowego przekazu).
Pedagogika osób niedostosowanych społecznie (resocjalizacja): działania opiekuńcze, wychowawcze i terapeutyczne, analiza procesu wykolejenia.
Pedagogika osób zdolnych i uzdolnionych: metody i formy kształcenia osób zdolnych poza głównym nurtem szkoły, przyspieszanie tempa nauki, wspieranie form twórczej pracy.
Nauki pedagogiczne: grupa nauk zajmujących się zagadnieniami wychowania, kształcenia i oświaty. Podstawowa grupa nauk pedagogicznych obejmuje:
Pedagogika ogólna – metodologia pedagogiczna, pedagogika społeczna, pedagogika dorosłych, pedagogika specjalna.
Dydaktyka ogólna – dydaktyka szczegółowa (przedmiotowa), szkoły wyższej, szkoły zawodowej, technologia dydaktyczna
Teoria wychowania – teoria wychowania moralnego, estetycznego, filozoficznego, wychowania w rodzinie
Historia wychowania – oświaty i szkolnictwa
Nauki społeczne: zajmują się problemami człowieka, dostarczają wiedzy potrzebnej dla formowania poglądów, postaw, kształtowania moralności.
Norma = zdrowie
Niepełnosprawność: stan fizyczny lub/i psychiczny trwale lub okresowo utrudniający, ograniczający albo uniemożliwiający wypełnianie zadań życiowych i ról społecznych zgodnie z normami prawnymi i społecznymi.
Pedagogika ogólna: dyscyplina naukowa zajmująca się wychowaniem, strukturą icelami oraz metodami badań.
Pedeutologia: dział pedagogiki zajmujący się nauczycielami, ich osobowością, kształceniem, doborem kandydatów itp.
Pedologia: dział psychologii zajmujący się psychicznym i fizycznym rozwojem dzieci i młodzieży
Rehabilitacja: (nowo sprawny), kompleksowe i skoordynowane stosowanie środków medycznych, psychologicznych, społecznych i zawodowych w celu usprawnienia osób z naruszoną sprawnością organizmu do możliwie najwyższego poziomu. W pedagogice specjalnej służy osiąganiu celów, które wytyczane są w związku z procesem kształcenia.
Rewalidacja: (znów mocny, zdrowy), proces kompleksowych i skoordynowanych działań różnych specjalistów mających na celu wspieranie rozwoju, terapię, usprawnianie i edukację dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. Pedagogiczny zamiennik rehabilitacji.
Integracja: (odnowienie), scalanie, włączanie elementu w całość, zharmonizowanie składników zbiorowości.
Autonomia: (niezależny)
Wsparcie społeczne: zbliżenie osób do rozwiązania problemu
Scharakteryzuj pedagogikę specjalną jako dziedzinę naukową i usytuuj w systemie nauk.
Co jest przedmiotem a co podmiotem pedagogiki specjalnej.
Znane terminy charakterystyczne dla zagadnień pedagogiki specjalnej.
18.X.2011 wykład
Dzieci z innych kultur mają dużo trudniej w szkole, z powodu barier językowych, innej kultury, innych oczekiwań od szkoły.
Dawniej, zamiast określenia pedagogika specjalna używano określenia pedagogika lecznicza. Pierwszy podręcznik do pedagogiki leczniczej napisał Teodor Heller w 1905r. Uważano, że niepełnosprawnych można przywracać lub chociaż przybliżać do normy. Nazwa pedagogika niepełnosprawnych/upośledzonych wyraźnie określa przedmiot zainteresowania, jasno wytyczone granice dyscypliny. Speck wprowadza 2 kategorie: niepełnosprawni i tacy którzy potrzebują pomocy w uczeniu. Pedagogika integracyjna to kolejna nazwa.
19.X.2011 ...
Dodek15