Części mowy - opracowanie.pdf

(71 KB) Pobierz
25984914 UNPDF
CZĘŚCI MOWY
Podział:
1. Wyrazy znaczące i nieznaczące. Wyrazy nieznaczące to te, które
służą jedynie do ukazywania stanów psychicznych mówiącego: och !,
ach ! - wykrzykniki.
2. Wyrazy samodzielne i niesamodzielne. Wyrazy niesamodzielne to
te, które nie przenoszą znaczenia: w, i, niech - przyimki, spójniki,
partykuły.
3. Wyrazy odmienne i nieodmienne.
RZECZOWNIK
Nazwa przedmiotów (teczka), osób (Ewa), zwierząt (koń), roślin
(kaktus), zjawisk przyrody (burza), czynności (sprzątanie) , cech
(młodość) ...
Odmiana:
kozę - biernik, liczba pojedyncza, rodzaj żeński
KONKRETNE - nazywają "fragmenty" otaczającej nas rzeczywistości,
dające zaobserwować się za pomocą zmysłów (krzesło, pies, Jan).
NIEKONKRETNE - nazwy fikcyjne (krasnoludek, Pegaz).
WŁASNE - imiona ludzi, zwierząt, nazwy rzek, wysp, krajów itp.
POSPOLITE - człowiek, pies, rusałka, mężczyzna.
ŻYWOTNE - nazwy istot żywych. NIEŻYWOTNE - wszelkie inne.
OSOBOWE - nazwy ludzi. NIEOSOBOWE - wszelkie inne.
CZASOWNIK
Czynność (biegać) lub stan (spać).
Odmiana:
przyglądają (się) - 3 osoba, liczba mnoga, rodzaj niemęskoosobowy,
czas teraźniejszy, tryb orzekający, strona zwrotna, aspekt niedokonany.
BEZOKOLICZNIK - nieosobowa forma czasownika zakończona na -ć
(śpiewać) lub -c (piec).
IMIESŁOWY
- PRZYMIOTNIKOWY CZYNNY (WSPÓŁCZESNY)
Oznacza czynność lub stan, które stanowią czyjąś właściwość (piszący,
idąca, kończące).
BUDOWA:
temat czasu teraźniejszego czasowników niedokonanych + -ąc- +
końcówki przymiotnikowe
ODMIANA
czytający - mianownik, liczba pojedyncza, rodzaj męski
- PRZYMIOTNIKOWY BIERNY
Właściwość spowodowana przez czyjąś czynność (bity, otwierane).
BUDOWA
temat czasu przeszłego + -n- , -on-, -t- + końcóowki przymiotnikowe
ODMIANA
zapisany - biernik, liczba pojedyncza, rodzaj męski
- PRZYMIOTNIKOWY PRZESZŁY
Właściwość spowodowana wcześniejszą czynnością (wybuchły,
zbielały).
BUDOWA
Cechuje go przyrostek stały -ł-, -l- + końcówki przymiotnikowe
ODMIANA
dojrzałej - dopełniacz, liczba pojedyncza, rodzaj żeński
- IMIESŁÓW PRZYSŁÓWKOWY WSPÓŁCZESNY
Bezrodzajowa i nieodmienna forma imiesłowu współczesnego
przymiotnikowego, otrzymana przez odjęcie przymiotnikowych
końcówek deklinacyjnych (pisząc, idąc, czytając). Wyraża czynność
równocześnie wykorzystywaną z czynnością zawartą w orzeczeniu.
Szedł kulejąc na lewą nogę.
- IMIESŁÓW PRZYSŁÓWKOWY UPRZEDNI
Nieodmienna forma czasownika tworzona wyłącznie przez czasowniki
dokonane. Wyraża czynność wcześniejszą niż zawartą w orzeczeniu.
Wyszedłszy zamknął drzwi.
Do tematów spółgłoskowych dodajemy -łszy.
Do tematów samogłoskowych dodajemy -wszy (zapomniawszy,
zobaczywszy).
- IMIESŁÓW PRZYSŁÓWKOWY BIERNY
Różni się od im. biernego przymiotnikowego tym, że zamiast końcówek
przymiotnikowych ma końcówkę przysłówkową -o (widziano, wypito).
PRZYMIOTNIK
Określa cechy, właściwości rzeczownika, z którym występuje w związku
zgody.
ODMIANA:
głupi - mianownik, liczba pojedyncza, rodzaj męski
STOPNIOWANIE:
stopień równy, wyższy, najwyższy
ładny, ładniejszy, najładniejszy
Stopień wyższy przyjmuje przyrostek -szy (rzadki - rzadszy).
Stopień najwyższy przyjmuje przedrostek naj- , dodany do stopnia
wyższego (najgorszy).
Niektóre przymiotniki stopniują się nieregularnie.
dobry, lepszy, najlepszy
mały, mniejszy, najmniejszy
Niektóre przymiotniki nie mają form stopniowania, wówczas
zróżnicowanie nasilenia ich treści mogą wyrażać przysłówki: bardziej -
najbardziej; więcej - najwięcej; mniej - najmniej.
pilny - mniej pilny - najmniej pilny
ZAIMEK
Obejmuje wyrazy będące równoważnikami rzeczowników,
przymiotników, liczebników lub przysłówków.
Podział ze względu na funkcję:
- rzeczowne (ja, ty, ktoś, co, coś, nikt), jemu - celownik, liczba
pojedyncza, rodzaj męski;
- przymiotne (taki, jaki, który, inny, ten,twój, czyj, nasz), innego -
dopełniacz, liczba poj., r. męski;
- liczebne (tyle, kilka, ile);
- przysłowne (tak, jak, gdzie, kiedy, tam, wtedy), nieodmienny.
Podział ze względu na znaczenie:

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin