15
Propozycje warsztatów teatralnych
dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym, część 2
Krąg tematyczny: Jesienne szarugi
SPACERUJĘ PO PARKU
Materiały: pacynka psa Reksia, liście różnych gatunków drzew, pędzle, farby, plastelina, gumki recepturki, tasiemki, wstążki, CD. Entliczek, pentliczek. Utwory do słuchania i zabawy, cz. 1, nr 1 („Jesień” z cyklu Pory roku cz. I Allegro – A. Vivaldi); CD sześciolatka „Już w szkole”, semestr pierwszy, nr 15 –„Malowała jesień”.
Przebieg zajęć
1. Utrwalenie kształtu poznanej litery.
● Układanie kształtu litery „Ł” z odciętych ogonków liści.
● Pokazywanie kształtu litery „Ł” przy użyciu ramienia i przedramienia, palców dłoni; układanie kształtu litery z plasteliny.
2. Swobodne wypowiedzi – dzieci opowiadają Reksiowi innych czworonogach, także własnych, o tym jakie mają potrzeby i upodobania.
3. Scenki improwizowane.
Dzieci w parach improwizują scenkę, w której jedno dziecko prosi o wyjście na spacer, naśladując zachowanie psa.
4. Praca plastyczna – tworzenie sukienki „Pani Jesieni” z zebranych liści (np. bukiet liści połączonych ze sobą gumką recepturką lub tasiemką czy wstążką). Podczas pracy dzieci słuchają piosenki „Malowała jesień”.
5. Improwizowany dialog – nauczyciel improwizuje dialog z Reksiem, przekazując informacje o potrzebach psa i zwracając uwagę dzieci na urodę jesiennych liści.
Przykład dialogu:
NAUCZYCIEL: Reksiu, dlaczego tak się wiercisz?
REKSIO: Bo bardzo chcę wyjść na spacer. My, psy jesteśmy szczęśliwe, kiedy możemy biegać, ścigać się, przynosić w zębach rzucane nam patyki, wskakiwać do wody, pływać!
NAUCZYCIEL: To zupełnie tak samo jak dzieci. No, może tylko z tą różnicą, że dzieci nie biegają z patykami w buzi.
REKSIO: I uwielbiamy, jak ludzie troszczą się o nas. Ja mogę godzinami leżeć, kiedy ktoś mnie drapie za uchem albo głaszcze po sierści. Po takich pieszczotach skaczę z radości i merdam ogonkiem. Niestety, nie wszyscy ludzie potrafią troszczyć się o zwierzęta. Jeden z moich przyjaciół, który mieszka na wsi, ma porządną, ciepłą budę, a właściciele bardzo go kochają. Ale drugi przyjaciel, którego poznałem podczas wakacji, nie ma dobrych opiekunów. Trzymają go uwiązanego na krótkim łańcuchu, często jest głodny, a jego buda przecieka, kiedy pada deszcz.
NAUCZYCIEL (zwraca się do dzieci): A jak wy troszczycie się o wasze pieski? Dzieci opowiadają o swoich czworonogach.
NAUCZYCIEL: Nasz Reksio, jak każdy pies, bardzo lubi pieszczoty. Proponuję pogłaskać go i podrapać za uchem. Co wy na to?
Dzieci okazują czułość pacynce, nauczyciel, animując psa, daje wyraz jego zadowoleniu.
REKSIO: Dziękuję wam bardzo! Mam dla was niespodziankę. Przyniosłem wam w prezencie bukiet jesiennych liści. Gawędzę sobie z liśćmi, kiedy biegam po parku. Lubią szeptać mi do ucha różne historie, które wiatr opowiadał drzewom.
NAUCZYCIEL: A może namalujemy listkom buzie i porozmawiamy o urokach parku jesienią?
6. Praca plastyczna – dzieci malują na liściach oczy, nos, usta – w trakcie pracy słuchają muzyki Vivaldiego. Następnie łączą liście z suknią „Pani Jesieni”.
7. Improwizowane dialogi w parach.
Temat dialogów może dotyczyć potrzeb psów, sposobów okazywania przez nich przyjaźni wobec dzieci i dorosłych lub uroków jesiennego parku. Ważna jest stymulacja wyobraźni dzieci i stworzenie warunków do pełnej improwizacji, która poruszy wyobraźnię dziecka. Improwizowane dialogi początkowo mogą sprawiać niektórym dzieciom trudność, po pewnym czasie widać jednak bardzo wyraźny postęp w ich tworzeniu.
Krąg tematyczny: Zwierzęta wokół nas
POMAGAM PTAKOM
Materiały: gazety, papier ksero w różnych kolorach.
1. Praca plastyczna – dzieci, inspirowane przez nauczyciela, wykonują z gazet papierowe ptaki.
2. Improwizacje jesienno-zimowe – podział dzieci na dwie grupy. Pierwsza grupa improwizuje odgłosy deszczu, szarugi jesiennej, a następnie zamieci zimowej. Druga grupa animuje papierowe ptaki: zmarznięte, szukające pokarmu, walczące w przestworzach z silnymi podmuchami wiatru.
3. „Sąsiedzkie rozmowy” – dzieci w parach animują papierowe ptaki, improwizując między ptakami dialogi o ich trudnym losie zimą.
Przykład:
WRÓBEL: Pani sójko, co słychać u pani? Bo u mnie zimno i… głodno. Pusto w żołądku, pogoda taka, że nie chce się latać. A tu muszę poszukać jedzenia, chociaż z głodu nie mam już sił…
SÓJKA: Oj, marnie pan wygląda, panie sąsiedzie. A ja dzisiaj jestem w znakomitym nastroju. Trafiłam do ptasiej stołówki, którą zaopatrują dzieci. Porządnie najadłam się i od razu zrobiło mi się ciepło. Lećmy razem, pokażę panu gdzie jest stołówka! Ma pan siłę, aby polecieć?
WRÓBEL: Pani sójko! Z nieba chyba pani mi zleciała! Gdyby nie dzieci i dorośli, to pewnie umarlibyśmy z głodu. Lecimy!
4. Utrwalenie kształtu poznanej litery – tworzenie kształtu litery „G” z gazety zwiniętej w rulon.
5. Improwizowane dialogi (jedno dziecko w podwójnej roli) – dzieci w trakcie tworzenia gawrona z gazet, prowadzą z nim dialogi o sytuacji ptaków zimą i o pomocy, którą ptaki otrzymują od dzieci i dorosłych.
Krąg tematyczny: Nasze zajęcia
WIEM, JAK SIĘ UBIERAĆ
Materiały: pacynka Reksia, szalik dla Reksia, instrumenty perkusyjne (grzechotka, tamburyn).
1. Zabawa „Wiatr”.
Nauczyciel improwizuje zmienny dynamicznie akompaniament (grzechotka, tamburyn), naśladując szum wiatru. Dzieci pełnią rolę drzew, fal, flag na wietrze.
[Źródło: Ewa Skowrońska-Lebecka, „ Dźwięk i gest. Ćwiczenia muzyczno-ruchowe dla dzieci i młodzieży”, Wydawnictwo „Żak” 1995, ćw. 1, s. 27]
2. Zabawa „Wichura”.
Dzieci dobierają się w pary. Jedno dziecko naśladuje odgłosy wichury (szszsz…, ffff…), a drugie reaguje ruchem na to, co słyszy (stojąc w małym rozkroku, kołysze się całym ciałem).
[Źródło: jw., ćw.2, s. 27]
3. Improwizowane dialogi.
Nauczyciel improwizuje rozmowę z przemarzniętym Reksiem, który ma objawy przeziębienia, spowodowane niewłaściwym ubiorem. Reksio, powołując się na własne błędy, udziela dzieciom rad na temat właściwego stroju, dopasowanego do pory roku i pogody.
REKSIO: A psik!
NAUCZYCIEL: Reksiu, co się stało, że tak kichasz? Zakrywaj nos chusteczką, żeby nie zarazić dzieci.
REKSIO: Oj, przepraszam. Już będę zakrywał nos. Chciałem pobiegać z kolegami. Śpieszyłem się i wybiegłem bez czapki i kurtki. Przeziębiłem się i teraz pewnie długo nie będę mógł wyjść z domu.
NAUCZYCIEL: Wszyscy uczymy się na błędach. Reksiu. Co poradziłbyś dzieciom po tym przykrym doświadczeniu?
REKSIO: Dzieciaki, ubierajcie się ciepło, żebyście nie byli przeziębieni, tak jak ja. Czapki, szaliki i kurtki! Ko-nie-cznie! A! I nie wolno moczyć nóg w kałużach! Muszę się z wami pożegnać. Boli mnie gardło i głowa, mam temperaturę. Idę położyć się do łóżka.
4. Swobodne wypowiedzi.
Dzieci zawiązują Reksiowi szalik i udzielają porad, w jaki sposób ma się kurować, aby jak najszybciej mógł do nich wrócić.
PIELĘGNUJĘ ROŚLINY
Materiały: karton do malowania, kredki, CD. Entliczek, pentliczek. Utwory do słuchania i zabawy, cz. 1 nr 13 („Walc kwiatów” P. Czajkowskiego).
1. Zabawa pantomimiczna.
Dzieci w trakcie opowiadania nauczyciela ilustrują dłonią etapy wzrostu rośliny – od ziarenka do okazałej rośliny.
Przykładowe opowiadanie:
Wasza dłoń to malutkie ziarenko, które drzemie w ziemi. Ziarenko jest podlewane, wypuszcza pierwszy listek, powoli wzrasta łodyżka, która staje się z coraz dłuższa i grubsza, wyrastają kolejne listki, pokazuje się pierwszy pączek, rozchylają się płatki. Kwiatek kwitnie, pięknie pachnie, płatki opadają i po pewnym czasie na ziemię wysypują się nasiona.
2. Ilustracja pantomimiczna.
Podział dzieci na pary. Jedno dziecko komentuje wzrost rośliny, a drugie ilustruje pantomimicznie jej wzrost.
3. Zabawa w parach „Nieufny kwiatek”.
Jedno dziecko pantomimicznie pokazuje kwiat ze zwiniętymi płatkami: ciało zwinięte w kłębek lub pozycja przykucnięta, głowa schowana w dłoniach. Drugie dziecko jest opiekuńczym ogrodnikiem, który z czułością przemawia do kwiatka, prosząc go o zaufanie i rozłożenie płatków. Następnie zamiana ról.
4. Niezwykłe rośliny – dzieci malują w parach czarodziejski kwiat lub dowolną roślinę (przy muzyce P. Czajkowskiego „Walc kwiatów”). Następnie wspólnie nadają roślinie nazwę i komentują jej niezwykłe właściwości. Przykłady niezwykłych właściwości: porusza płatkami, kiedy ktoś kłamie, potrafi śpiewać czarodziejską pieśń, która rozwesela smutne dzieci, spełnia marzenia, rozsiewa złote ziarenka, które leczą choroby, itp.
Krąg tematyczny: Z życia owadów
KTO SIĘ BOI CIEMNOŚCI?
Materiały: pozytywka lub muzyka relaksacyjna z płyty CD cz. 2 „Utwory do słuchania i zabawy, entliczek… pentliczek…”, utwory nr 25 lub 26 (muzyka relaksacyjna), paski materiału lub chustki do zawiązywania oczu.
1. „Ślepiec” – zabawa w parach.
Jedno dziecko ma zawiązane oczy, a drugie trzymając je za dłoń, oprowadza ostrożnie po klasie; uważa, żeby towarzyszowi nie stała się krzywda. Dziecko przewodnik informuje „ślepca” o napotkanych przeszkodach (w tle muzyka relaksacyjna). Zamiana ról. Dzieci komentują, w jakiej roli czuły się lepiej. Jeżeli dziecko nie chce wejść w rolę „ślepca”, nauczyciel akceptuje odmowę.
2. „Oswajanie strachów” .
● Dzieci rysują na kartkach, niedużego formatu, swoje nocne strachy lub zły sen, który pamiętają. W tle rozbrzmiewa muzyka relaksacyjna.
● Następnie dzieci komentują swoje rysunki i nauczyciel proponuje, aby włożyły je do „odlotowego buta” (może to być inny przedmiot, np. „kuferek na kłopoty-zgryzoty”).
● Potem dzieci wykonują „strachy” z plasteliny. Po zakończeniu pracy, na sygnał nauczyciela, „strachy” zgniatane są w kulkę i również włożone do odlotowego buta.
Krąg tematyczny: Dbamy o swoje ciało
DOSKONALĘ SWOJE ZMYSŁY
Materiały: ręczny dzwonek, opaski do przewiązywania oczu, różne przedmioty, np. gumka, jabłko, linijka, plastelina, korektor, zakładka do książki, okazy przyrodnicze zgromadzone w klasie.
1. Zabawa „Wiązanie koła po ciemku”.
Uczniowie z zasłoniętymi oczami, podzieleni na dwa rzędy, stoją pod przeciwległymi ścianami sali. Na sygnał nauczyciela cała grupa stara się dojść w miarę równomiernie do środka sali i utworzyć koło z wzajemnie złączonych rąk.
2. „Dźwięk dzwonka”.
Dzieci zamykają oczy i koncentrują się na dźwięku dzwonka, którym posługuje się nauczyciel. Dźwięk powinien być czysty i wyraźny, ćwiczenie wykonywane jest w zupełnej ciszy. Dzieci w trakcie słuchania mają ręce rozłożone na wysokości żeber, dłonie otwarte, palec wskazujący i kciuk złączone ze sobą. Koncentrują się na słyszanym dźwięku i w miarę jak cichnie, przybliżają do siebie dłonie, aż do połączenia zetkniętych palców, prawej i lewej dłoni. Po serii takich ćwiczeń, powtarzanych w miarę systematycznie, dzwonek ten może służyć jako bardzo skuteczny sposób do koncentracji dzieci i przywołania ich porządku, w momencie rozgardiaszu.
3. „Co to jest?” – zabawa w parach.
Jedno dziecko ma zamknięte oczy, drugie podaje mu różne przedmioty. Dziecko z zamkniętymi oczami bada palcami podane przedmioty i podaje ich nazwę. Zamiana ról.
Krąg tematyczny: Zima wokół nas
UROKI KULIGU
Materiały: gazety, CD. Entliczek, pentliczek. Utwory do słuchania i zabawy, cz. 1 nr 22 („Muzyka do marszu i biegu”) lub rytm wybijany na dowolnym instrumencie przez nauczyciela, CD sześciolatka „Już w szkole”, semestr pierwszy, nr 66 („Mróz, mróz”).
1. Zabawy ruchowe.
● Każde dziecko wkłada między kolana gazetę i mocno ją zaciska, w taki sposób porusza się po sali w rytm muzyki.
● Podział na pary. Zadanie każdej pary polega na „transportowaniu” gazety po sali, bez pomocy rąk.
● Z dwóch gazet dzieci tworzą dwa zwinięte rulony – „lejce”. Jedno dziecko z pary jest koniem, trzyma ręce z tyłu, w każdej dłoni ma jedną końcówkę zwiniętego rulonu z gazety. Drugie dziecko, przy muzyce, powozi koniem, trzymając za „lejce”, czyli drugą końcówkę zwiniętego rulonu z gazety.
● Każda para staje na gazecie podwójnie złożonej i próbuje – bez jej rozdarcia – wspólnie poruszać się do przodu.
2. Utrwalenie kształtu poznanej litery z rulonów utworzonych z gazet, dzieci indywidualnie lub w parach modelują wyrazy „koń” i „sanie”.
Krąg tematyczny: Nasze uczucia, przyjaźnie, zainteresowania
DOWODY PRZYJAŹNI
...
paolka_pl