NOWOTWORY
1. Nowotwór (guz nowotworowy) - chorobowo wybujała tkanka pochodząca z prawidłowych komórek ustroju, niepodporządkowania prawidłowym czynnościom organizmu.
2. Podział nowotworów:
a) nabłonkowy:
· łagodny – rośnie wolno, nie daje przerzutów, np. tłuszczak, mięśniak, włókniak, torbiela
· półzłośliwy – nowotwór rosnący naciekająco, powoduje wznowy ale nie daje przerzutów, np. rak podstawno komórkowy skóry, brodawczak pęcherza moczowego, guz liściasty gruczołu sutkowego
· złośliwy – rośnie szybko, daje przerzuty, nie leczony prowadzi do wyniszczenia ustroju, np. rak, mięsak
· pierwotny
· przerzutowy
b) mezenchymalny:
· łagodny – włókniak, śluzak, tłuszczak, kostniak
· półzłośliwy
· złośliwy – mięsak, np. włókniakomięsak, śluzakomięsak
c) inny:
· melaninogenny
· neurogenny
· mieszany – potworniak (łagodny, półzłośliwy, złośliwy, pierwotny, przerzutowy)
· chłonny – chłoniak
· barwnikowy – znamię barwnikowe (łagodny), czerniak złośliwy (złośliwy)
· nerwowy – nerwiak zwojowy
· mózgowy – oponiak (łagodny)
· zarodkowy – nowotwór wieku dziecięcego, pochodzi z tkanki zarodkowej, określany jest jako płodowy nowotwór, np. nerczak płodowy, wątrobiak płodowy
3. Nazwy nowotworów pochodzą zazwyczaj od odkrywców:
· guz Pancoasta – rak szczytu płuca
· guz Pageta – rak brodawki sutkowej
· guz Krukenberga – guz przerzutowy z żołądka do jajników
4. Podział TNM – jest to klasyfikacja kliniczna nowotworów uwzględniająca stopień zaawansowania nowotworu w ustroju na podstawie trzech cech:
· T – tumor – wielkość pierwotna guza
· N- noduli – przerzuty do węzłów chłonnych
· M – metastates – obecność przerzutów do innych narządów
5. Podział TNM:
a) T:
· T „0” – nie można znaleźć guza pierwotnego
· T „is” – „in situ”, nowotwór nie naciekający
· T „1234” – nowotwór w postaci guza, którego numer jest zależny od wielkości guza w centymetrach
b) N:
· N „0” – brak przerzutów
· N „1” – przerzut do węzłów chłonnych w pobliżu guza
· N „2” – przerzut do węzłów chłonnych regionalnych
· N „3” – przerzut do węzłów chłonnych odległych
c) M:
· M „0” – brak przerzutów odległych do innych narządów
· M „1” – przerzut odległy do innych narządów
6. Podział Brodersa:
· według stopnia zróżnicowania – od podobieństwa do tkanki macierzystej
· ten podział bierze za podstawę liczbę komórek dojrzałych
· I – 75-100%
· II – 50-75%
· III – 25-50%
· IV – 0-25%
7. Podział nowotworów według głębokości naciekania skóry lub błon śluzowych:
· 0 – rak nie naciekający, tzn. „in situ” – nie przekracza błony podstawnej nabłonka
· 1 – rak, który przekracza błonę podstawną nabłonka
· 2 – rak z naciekami do głębszych warstw błony śluzowej lub skóry
· 3 – rak z naciekiem, który zajmuje przylegające tkanki lub narządy, następują przerzuty w region węzłów chłonnych
· 4 – rak z rozległym naciekaniem do pobliskiego otoczenia tkanek i narządów, przerzuty w węzłach chłonnych i narządach
scared