Hawksley Elizabeth - Wieża.pdf - Hawskley Elizabeth - siemiota

Elizabeth Hawksley

WIEŻA

Dla Jenny Haddon, z wyrazami miłości

Kiedyś, mój chłopcze, prości ludzie zyskają prawo głosu - powiedział kamieniarz

Isaac Darke do swojego pięcioletniego synka. Daniela. - Wtedy dopiero nastąpią

wielkie zmiany.

Daniel skinął głową. Był ładnym dzieckiem o ciemnych, kręconych włosach i

brązowych oczach, które w tej chwili z powagą patrzyły na ojca. Prawdę mówiąc, nie

rozumiał jego łów, ale bardzo go podziwiał i wiedział, że ojciec na pewno na rację.

Isaac przywiązywał wielką wagę do wykształcenia. Daniel jego siostra Meg umieli

czytać, pisać i rachować. Nauczyli się tego nie od jakiejś półanalfabetki, najętej do

uczenia dzieci a pensa tygodniowo, tylko w prawdziwej szkole.

- Słowa są ważne - mawiał Isaac. - Nie ma lepszego narzędzia niż słowo.

Zapamiętaj to sobie. - Zwracał baczną wagę na sposób wysławiania się swoich

dzieci.

Sam był znanym w okolicy mówcą i tej niedzieli, pogodnego jesiennego dnia 1770

roku, zabrał ze sobą syna do pobliskiej cioski Airedale, gdzie zamierzał przemawiać

na temat praw wyborczych. Daniel lubił takie wyprawy. Patrzył, jak ludzie zbierają

się wokół ojca, zadają pytania, dyskutują. Potem zwykle ktoś zapraszał ich do siebie

na posiłek. Tym razem jednak było inaczej. Isaac stał na drewnianej skrzynce na

środku wsi, gdy nagle, nie wiadomo skąd, poleciało w jego stronę zgniłe jajo i trafiło

go w podbródek.

Kleiste żółtko spływało po szyi Isaaca, a wokół rozchodziła się woń siarki.

Do tej pory Daniel wierzył, że ojciec to ktoś w rodzaju wędrownego anioła i jak

święty Jerzy walczy o prawa uciskanych. Teraz, widząc, jak go wyśmiano, zrozumiał

z przykrością, że ludzie bywają nieprzewidywalni.

Tego wieczoru Isaac ze śmiechem oznajmił żonie:

- Dziś trafiłem na złych ludzi.

Daniel siedział na stołku i jadł chleb, popijając mlekiem. To było okropne,

pomyślał. Wszyscy się śmiali, zakrywając usta. Nawet dobra kobieta, która pomogła

ojcu doprowadzić się do porządku i poczęstowała ich chlebem z serem, uśmiechała

się skrycie.

Wieczorem, gdy Daniel z siostrą znalazł się już w małym, dziecinnym pokoiku na

poddaszu, Meg zapytała:

- Dan, co się stało? - A gdy nie odpowiadał, rozgniewana, że traktuje ją jak małe

dziecko, powiedziała: - W takim razie spytam mamę.

Daniel podniósł wzrok.

- Ktoś rzucił w tatę zgniłym jajem. - Kiedy to powiedział, ogarnął go taki wstyd, że

aż ukrył twarz w dłoniach.

Meg wyszła z łóżka i podeszła do brata. Daniel objął ją ramieniem. Przez chwilę

trwali przytuleni, pocieszając się nawzajem.

Jako dorastający chłopak Daniel nadal podziwiał ojca za przekonania i odwagę, ale

nie podzielał jego wiary w to, że człowiek może osiągnąć doskonałość. Ludzie dbali

tylko o siebie samych. Isaac był nieskazitelnie uczciwy, ale inni nie przejmowali się

niczym i bez wahania zamieniali droższy kamień na tańszy, zatrzymując dla siebie

nieuczciwie zyskane pieniądze. Daniel nie wierzył, że gdyby ludzie mieli prawo

głosu, staliby się uczciwi.

Matka Daniela była doświadczoną prządką. Nowe maszyny przędzalnicze nie

dostarczały jeszcze wystarczającej ilości przędzy, więc zarabiała dobrze. Daniel i

Meg mieli szczęśliwe dzieciństwo.

Kiedy Daniel skończył jedenaście lat, wydarzyło się nieszczęście. Było piątkowe

popołudnie i rodzeństwo właśnie wróciło ze szkoły. Daniel co chwila zerkał przez

otwarte okno, spodziewając się, że za chwilę wróci ojciec - remontował wieżę

kościelną i obiecał synowi, że pokaże mu zdobiące ją gargulce. Nagle rozległo się

skrzypienie wozu i gwar ludzkich głosów. Gdy wóz zatrzymał się przed domem.

Daniel wybiegł na zewnątrz.

- Chłopcze, zawołaj matkę - powiedział cicho brygadzista. - Zdarzył się wypadek.

Ojciec leżał na wozie, przykryty starym kocem. Miał zamknięte oczy. Daniel od

razu wiedział, że stało się coś strasznego. Zaniepokojona hałasem pani Darke wyszła

z domu. Spojrzała na męża i rozszlochała się.

- Spadł z rusztowania - wyjaśnił brygadzista. - Złamał sobie kręgosłup. Nic nie

możemy poradzić. Przykro nam. - Dał znak towarzyszącym mu ludziom. Zdjęli z

wozu Isaaca i wnieśli go do domu.

- Teraz to wam przykro! - krzyknęła pani Darke. - Przecież mówił, że to

rusztowanie jest niebezpieczne. Wszyscy o tym wiedzieliście. Och, Isaacu! -

Przygarnęła dzieci, a kiedy uniosła głowę, nikogo już nie było. Mężczyźni odjechali.

Isaac zmarł po kilku dniach. Władze gminne dały pieniądze na pogrzeb i pięć

gwinei odszkodowania. Wdowa z dziećmi musiała opuścić dom z warzywnikiem,

który z takim zamiłowaniem uprawiał Isaac, i z jabłoniami, na które lubił się wspinać

Daniel. Zamieszkali w tańszym miejscu.

Następnego roku weszły do użytku nowe maszyny przędzalnicze i spadła cena

przędzy. Daniel i Meg bardzo się starali pomagać matce, ale nie mogli wiele zarobić.

Zimą pani Darke zachorowała na zapalenie płuc i umarła. Dzieci zostały same. Po

powrocie z pogrzebu usiadły, tuląc się do siebie przy dogasającym kominku. Było

zimno, więc Meg okryła ramiona pledem.

- Co się z nami stanie? - zapytała brata, mocno ściskając drewnianą lalkę. - Wszyscy

mówili, że pomogą tacie...

Daniel wrzucił kilka szczap do ognia. Płomienie strzeliły w górę, a potem znów

przygasły. W zamyśleniu pokręcił głową. Ludzie mogli pomóc, zanim ojciec zginął.

Wiedzieli, że rusztowanie jest niebezpieczne. Ojciec zginął niepotrzebnie, z powodu

niedbałości innych.

- Och, Dan! - Meg zaczęła płakać. - Ja chcę do mamy! Daniel otarł oczy rękawem, a

potem uściskał siostrę.

- Ojciec mówił, że trzeba polegać wyłącznie na sobie - powiedział, prostując

szczupłe ramiona. - Mam dwanaście lat, jestem prawie dorosły. Umiem czytać, pisać

i rachować. Znajdę pracę, żebyśmy mogli się utrzymać. Na pewno nam się uda.

- Ale ja mam dopiero dziewięć - chlipała Meg, myśląc o zakupach, sprzątaniu i

gotowaniu. Dotychczas zajmowała się tym mama. Dziewczynka bała się, że sama nie

podoła obowiązkom.

- Musimy być razem - oznajmił zdecydowanie brat. Urzędnik gminny zdecydował

jednak inaczej. Meg była na swój wiek mała i słaba, więc miała pójść do przytułku na

rok lub dwa. Daniel natomiast miał pracować w przędzalni. Widząc, że chce

zaprotestować, urzędnik dodał:

- Możesz widywać siostrę raz w tygodniu, w niedzielę, po nabożeństwie.

- Nie chcę pracować w przędzalni. Chcę czegoś lepszego w życiu - upierał się

Daniel. - Potrafię zadbać o siebie i o siostrę.

- Chłopcze, Wszechmogący sprawił, że jesteś niskiego stanu i nie wolno ci podawać

w wątpliwość Jego mądrości. - Urzędnik popatrzył na Meg. - Pośpiesz się, dziecko,

spakuj swoje rzeczy.

Daniel spojrzał mu prosto w oczy.

- Wszyscy jesteśmy równi wobec Boga. Tak mówił mój ojciec i ja w to wierzę.

Urzędnik wziął mały tobołek Meg, chwycił dziewczynkę za ramię i szorstko

pociągnął za sobą. Daniel pobiegł za siostrą, odepchnął urzędnika i uściskał ją

mocno. Wyczuwał bicie jej serca pod znoszoną bawełnianą bluzką. Obejmowała go

kurczowo szczupłymi ramionami, a jej łzy kapały mu na koszulę.

- Przyjdę po ciebie, Meg. Tak szybko, jak tylko będę mógł. Obiecuję - wyszeptał.

Jego łzy kapały jej na głowę.

Patrzył, jak odchodzą. Urzędnik niósł węzełek. Meg dreptała za nim smutno, co

chwila oglądając się za siebie. To był jeden z najgorszych dni w życiu Daniela.

U rzędnik znalazł Danielowi pracę w tkalni w Skipton. Chłopiec miał robić to, co

akurat było konieczne - wczołgiwać się pod maszyny, biegać na posyłki - dopóki nie

nauczy się wystarczająco dużo, żeby zostać pomocnikiem tkacza. Nawet gdyby

kiedyś został samodzielnym tkaczem, zarobiłby najwyżej dwanaście szylingów

tygodniowo.

Chciał osiągnąć więcej. Pierwszego dnia nie wszedł do tkalni bramą dla robotników,

jak mu kazano, tylko skierował się prosto do biura w bocznym skrzydle budynku.

- Czego tu szukasz? - zapytał odźwierny, zagradzając mu drogę.

- Przyszedłem do pracy - odrzekł Daniel. Mężczyzna wskazał kciukiem bramę do

fabryki.

- Pomyliłeś drogę. To tam.

- Chcę pracować tutaj - nie ustępował chłopiec. - Umiem czytać, mam ładny

charakter pisma i rachuję w pamięci.

- To tam - powtórzył odźwierny i zrobił krok w stronę Daniela.

- Chcę rozmawiać z szefem - upierał się chłopiec.

- Wynocha! - Odźwierny popchnął opierającego się intruza.

- Co się tam dzieje? - Z biura wyszedł mężczyzna w średnim wieku. Miał na sobie

dopasowany surdut, bryczesy i białą perukę. Za ucho zatknął pióro.

Pięć minut później Daniel znalazł się w biurze. Przeczytał kilka fragmentów z

porannej gazety, odpowiedział na szczegółowe pytania, dotyczące przeczytanego

tekstu, i napisał krótkie dyktando. Okazało się, że ma ładny charakter pisma i nie robi

błędów ortograficznych. Mężczyzna z uznaniem mruknął coś pod nosem; wziął z

biurka księgę rachunkową i podał ją Danielowi.

- Popatrz na ostatnią stronę - polecił.

Daniel spełnił polecenie. Po chwili podniósł wzrok.

- Znalazłem błąd. Tu jest napisane czternaście funtów, siedemnaście szylingów i

sześć pensów, a powinno być piętnaście funtów, siedem szylingów i sześć pensów.

Mężczyzna skinął głową.

- Powiedz mi jeszcze raz, jak się nazywasz.

- Daniel Darke.

- Jesteś krewnym Isaaca Darke’a?

- To mój ojciec - oznajmił z dumą chłopiec. Mężczyzna skinął głową.

- Był dobrym człowiekiem. Kiedyś wstawił się za mną, choć nie musiał, i nieźle za

to oberwał. Tak, przyjmę cię do pracy. Przyda mi się pomoc, a widzę, że jesteś bystry.

Nazywam się Moore i będę twoim szefem. Dzień pracy trwa od dziewiątej do szóstej

trzydzieści. Pół godziny przerwy na obiad i piętnaście minut przerwy o czwartej. Na

początek dam ci dwanaście szylingów tygodniowo. Za spóźnienia potrącam z

wypłaty. Masz jakieś pytania?

- Tak, wielmożny panie. Nie mam gdzie mieszkać.

- Nie mów do mnie

wielmożny panie”. Wystarczy panie Moore. - Zastanowił się przez chwilę. - Zajrzyj

do Betsy Collier na River Street. To przyzwoita kobieta. Wynajmuje pokoje.

C o niedziela Daniel przemierzał dziesięć kilometrów, żeby odwiedzić Meg w

przytułku. Kiedy zobaczył ją tam pierwszy raz, miała ogoloną głowę z powodu wszy.

Ubrana była w perkalową sukienkę i za duże buty, więc powłóczyła nogami, żeby nie

zsunęły jej się ze stóp. Wydawała się Jeszcze szczuplejsza niż zwykle, ale twierdziła,

że czuje się dobrze.

- Dobrze cię tu traktują? - spytał Daniel z niepokojem.

- Tak - skłamała dzielnie, chociaż co wieczór usypiała z płaczem. Starsza

dziewczynka ukradła jej lalkę, a dwie inne ciągle ją szczypały, robiąc jej siniaki na

ramionach, tak by nie były widoczne pod rękawami sukienki. Meg przez kilka dni

jakoś to znosiła, aż wreszcie nie wytrzymała i rzuciła się na dręczycielki, gryząc i

drapiąc niczym rozwścieczona kotka. Od tamtej pory jej nie zaczepiały. Starsze

dziewczynki kradły jedzenie młodszym i Meg musiała się nauczyć jeść bardzo

szybko, bo inaczej stale chodziłaby głodna.

Daniel nic nie odrzekł. Wiedział, że siostra kłamie. Dał jej jabłko, a ona zjadła je tak

łapczywie, jakby od tygodnia nic nie miała w ustach.

Położyła mu dłoń na ramieniu i westchnęła.

- Dan, trafiłam na złych ludzi.

Przytulił ją mocno. Przysiągł sobie w duchu, że będzie pracował, ile sił, żeby

pewnego dnia sprowadzić siostrę do siebie. Odwiedzał ją regularnie i za każdym

razem przynosił coś do jedzenia.

Dwa miesiące później, kiedy stanął u bramy przytułku, dowiedział się, że Meg leży

w izbie chorych. Miała wysoką gorączkę. Z początku nie chcieli go do niej wpuścić,

ale w końcu jeden z posługaczy pozwolił mu wejść bocznymi drzwiami.

- Ostatnie łóżko - szepnął, kiwając smutno głową. Meg leżała z zamkniętymi

oczami. Twarz miała skurczoną i bladą, czoło zroszone kroplami potu. Oddychała

płytko. Ukucnął przy jej łóżku i wziął ją za rączkę, chudą jak patyczek.

- Meg - szepnął cicho, łamiącym się głosem. Zmarszczyła brwi, z trudem otworzyła

oczy i spróbowała się uśmiechnąć.

- Meg! Nie zostawiaj mnie! Mam tylko ciebie. Tak ciężko pracuję. Wytrzymaj

jeszcze trochę. Siostra słabo uścisnęła mu dłoń.

- Za późno - szepnęła.

- Nie! Nie! To niemożliwe. Meg, nie odchodź! Dziewczynka zebrała resztki sił.

- Z moim sercem jest coś nie tak. Doktor powiedział... To przez tę chorobę, którą

przeszłam, jak byłam mała.

- Wytrzymaj, proszę! - łkał zrozpaczony Daniel. Tak bardzo chciał być dorosły.

Wierzył, że pewnego dnia będzie go stać na najlepszych lekarzy i najdroższe

lekarstwa.

Meg pokręciła głową.

- Czekałam tylko, żeby ciebie zobaczyć. Jestem taka zmęczona, Dan. - Miała ochotę

zamknąć oczy i odpłynąć w niebyt, ale widząc rozpacz brata, powstrzymała się

jeszcze na chwilę. - Nie zapomnij mnie - szepnęła. - A ja, gdziekolwiek się znajdę,

zawsze będę o tobie pamiętać.

Daniel ukrył twarz w szorstkim kocu. Łzy nie pozwalały mu mówić. Meg zacisnęła

rękę na jego dłoni, zamknęła oczy i odeszła.

W dniu pogrzebu pozwolono mu zwolnić się na kilka godzin z pracy i potrącono

odpowiednią sumę z wypłaty.

Z trudem zniósł śmierć siostry. Wydawało mu się, że wszystkie nieszczęścia, jakie

go w życiu spotkały, bolą go teraz jeszcze dotkliwiej. W ciągu niespełna dwóch lat

stracił całą rodzinę. Żył jak automat, mechanicznie wykonując wszystkie niezbędne

czynności. Jadł posiłki, które stawiała przed nim gospodyni, ale nie czuł żadnego

smaku. Źle sypiał. W snach Meg znów żyła, więc kiedy budził się rano, na nowo

przeżywał jej utratę. Rzucił się w wir pracy, żeby o wszystkim zapomnieć. Tylko w

ten sposób mógł jakoś egzystować.

Hawksley Elizabeth - Wieża.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: