r03_t.pdf

Rozdział 3

Zaprzęgamy PHP do pracy

W niniejszym rozdziale omówimy następujące tematy:

• Wprowadzenie do funkcji – esencji dobrego kodu PHP wielokrotnego użytku.

• Przekazywanie danych do i z, do wewnątrz i na zewnątrz funkcji.

• Tworzenie odwołań kodu do funkcji; dołączanie plików zewnętrznych.

• Aplikacja wielokrotnego użytku Tell-a-Friend .

Dotychczas pisaliśmy nasze skrypty w sposób monolityczny. Mówiąc najkrócej, oznacza to, że całość kodu była

umieszczana wewnątrz tej samej sekcji, tego samego skryptu. Rozwiązanie takie jest wystarczające w przypadku

niewielkich skryptów, jakimi zajmowaliśmy się dotychczas, ale gdy zaczniemy opracowywać większe skrypty,

czy nawet tworzyć całe witryny, powstające w ten sposób kody byłyby rozwlekłe, trudne w obsłudze i

nadawałyby się jedynie do jednorazowego użycia.

Unikanie za wszelką cenę tych trzech pułapek jest cechą dobrego programisty PHP; rozpoczynając więc

niniejszy rozdział poświęćmy chwilę czasu na wyjaśnienie, dlaczego.

• Rozwlekły kod. Słowo „rozwlekły” (ang. redundant ) jest często używane w stosunku do

niewłaściwych praktyk programistycznych i stosuje się je w wielu różnych znaczeniach, przekazując

różnego typu uwagi. W naszych rozważaniach odnosi się ono do niepotrzebnego powtarzania

fragmentów kodu w skrypcie.

• Kod niesterowalny. Inną przesłanką przemawiającą przeciw rozwlekaniu kodu jest możliwość

uczynienia go niemożliwym do sterowania. Odwołując się do poprzedniego przykładu skryptu, którego

działanie polegało na zatwierdzaniu nazw i haseł użytkowników w kilku punktach, wyobraźmy sobie

sytuację, w której konieczna stałaby się zmiana sposobu zatwierdzania hasła – należałoby wówczas

przejrzeć cały kod, modyfikując każde wystąpienie kodu weryfikacyjnego. Kod niesterowalny jest

kodem niemożliwym do konserwacji i należy się takiego kodu wystrzegać!

• Kod jednorazowego użytku. Posługując się nadal ostatnim przykładem, wyobraźmy sobie, że musimy

nasza witryna składa się z kilku skryptów, które wymagają przeprowadzenia takiej samej weryfikacji

nazwy i hasła użytkownika. Każdy z nich musiałby wykonać więc kod weryfikacyjny, czyniąc go

zarówno rozwlekłym, jak i niesterowalnym.

My oczywiście chcemy trzymać się jak najdalej od tych koszmarów programistycznych. Na szczęście, PHP

umożliwia użytkownikowi definiowanie własnych funkcji, dzięki czemu musi on jedynie napisać kod dla

określonego zadania, tworząc w skrypcie odwołania. PHP pozwala także na umieszczanie kodu w plikach

zewnętrznych, co oznacza możliwość przechowywania kodu wspólnego dla wielu skryptów w pojedynczym,

osobnym pliku.

Skoro już omówiliśmy i zrozumieliśmy trio największych błędów w pisaniu kodu, należy zająć się tym, co

stanowi naszą najlepszą metodą przed nimi – funkcjami. Mówiąc najprościej, funkcje to niewielkie fragmenty

kodu, które raz zdefiniowane, mogą być wywoływane w każdej chwili, gdy tylko są potrzebne.

Funkcje w PHP działają tak samo, jak ich kuzynki w ActionScript – podobna jest również składnia

obowiązująca podczas ich tworzenia i wywoływania. Podobieństwa te wynikają, wierzmy lub nie, ze wspólnych

korzeni PHP i ActionScript — tkwiących w języku C!

Na wypadek, gdyby ktoś z nas nie miał dotychczas do czynienia z funkcjami w ActionScript, czy jakimkolwiek

innym języku programowania, poświęcimy jeden lub dwa akapity na omówienie istoty funkcji i sposobów, w

jakie możemy je wykorzystać.

Wprowadzenie do funkcji

Funkcje umożliwiają dzielenie monolitycznych skryptów na części, których zrozumienie i modyfikowanie jest

łatwiejsze, rozkładając tym samym duże problemy na mniejsze. W ten sposób skrypty stają się klarowniejsze,

unika się duplikowania kodu, a edycja skryptów jest łatwiejsza.

To jest podstawa dobrego projektu. Po rozłożeniu głównego zagadnienia na mniejsze, łatwiej jest wskazać

powtarzające się fragmenty, które można przekształcić w funkcje.

No dobrze, wiemy już czym funkcje są w teorii, aby jednak wyjaśnić powody, dla których są one tak użyteczne,

odwołajmy się jeszcze raz do osobistych doświadczeń i opowieści o skuterach, żółtych karteczkach i

zapominalstwie...

Jestem posiadaczem motocykla. Jest to jedynie Peugeot Speedfight 100, ale wystarcza by przejechać z miejsca

A do miejsca B (czasem objazdem przez C). Doprowadzam nim kierowców stojących w korkach do

wściekłości, gdy przemykam pomiędzy ich samochodami – co sprawia mi największą satysfakcję! W każdym

razie, wciąż gubię kluczyki do mojego skutera, co kończy się zazwyczaj całodziennym ich poszukiwaniem.

Mógłbym rozwiązać ten problem, zamawiając 20 kopii kluczyków i rozwieszając je w różnych miejscach domu

– miałbym wówczas pewność, że po kilku minutach poszukiwań znajdę którąś z nich. Jeśli jednak musiałbym

zmienić kluczyki (na przykład, zakupując piękny nowy skuter Ducatti 1100), konieczne byłoby sporządzenie 20

nowych kopii.

Lepszym rozwiązaniem byłoby pozostanie przy jednym komplecie kluczyków i regularne pozostawianie ich na

haczyku przy drzwiach wyjściowych. Wtedy, wystarczyłoby porozklejać w całym domu karteczki,

przypominające o tym, gdzie wiszą kluczyki. Tym sposobem, znajdując jedną z karteczek, mógłbym skierować

się bezpośrednio do drzwi, gdzie z pewnością znalazłbym kluczyki. Nawet gdybym zmienił kluczyki, nie

musiałbym zmieniać karteczek, ponieważ zapisana na nich informacja o miejscu pozostawienia kluczyków

byłaby wciąż aktualna!

Podstawową ideą zastosowania funkcji jest przechowywanie fragmentów kodu o określonych zadaniach

(kluczyki), w jednym miejscu i odwoływanie się do nich z wewnątrz skryptu (przyklejane karteczki).

Skoro wiemy już, co robią funkcje (a także, jaki skuter posiadam), przyjrzyjmy się jak działają. Oto procedura

tworzenia funkcji w PHP:

function functionName([parameters]) {

statements

}

Podobnie, jak w przypadku wielu innych elementów języka PHP, z którymi spotykaliśmy się do tej pory,

składnia obowiązująca podczas tworzenia funkcji jest taka sama, jak w ActionScript i dlatego użytkownikom

Flasha powinna być znana.

Prosta funkcja w PHP może mieć następującą postać:

function outputName() {

echo „My name is Steve Webster.”;

}

echo „I’ll tell you my name. \n”;

outputName();

Funkcja ta nie jest, oczywiście, zbyt użyteczna, gdyż wszystko co potrafi, to wyświetlenie nazwiska. Niemniej

jednak daje nam uproszczony obraz rzeczywistej funkcji PHP. Ostatni wiersz powyższego kodu jest przykładem

wywołania funkcji. Następuje ono poprzez nazwę nadaną funkcji we wcześniejszej części skryptu, uzupełnioną

parą nawiasów i średnikiem umieszczonym na końcu wiersza.

Po wywołaniu funkcji, wykonanie jej rozpoczyna się od pierwszej instrukcji. Instrukcje zawarte wewnątrz

funkcji wykonywane są w typowy sposób, do końca funkcji lub napotkania słowa kluczowego return . W tym

punkcie skrypt powraca do pierwszej instrukcji za wywołaniem funkcji.

Można to porównać do objazdu poprzez punkt C, na drodze pomiędzy punktami A i B kodu skryptu czy strony.

Gdy interpreter PHP napotyka funkcję, kieruje się okrężną drogą, wykonując instrukcje zawarte w funkcji, po

czym, po ich wykonaniu powraca na stare szlaki, zajmując się resztą strony.

Mechanizm ten można zilustrować poniższym diagramem.

Zasięg zmiennych

Wprowadzając funkcje do skryptów, napotykamy kwestię zasięgu zmiennych. Zasięg zmiennej decyduje o tym,

które części skryptu mają do niej dostęp.

Do chwili obecnej, wszystkie zmienne, z jakich korzystaliśmy, były zmiennymi globalnymi, co oznacza ich

dostępność z dowolnego punktu skryptu. Jednakże zmienne tworzone wewnątrz funkcji mają zasięg

ograniczony i dostęp do nich można uzyskać jedynie w obrębie funkcji, a w związku z tym zmienne te określa

się jako lokalne.

Co więcej – choć mogłoby się tak wydawać – zmienne egzystujące na zewnątrz funkcji (zmienne globalne) nie

są udostępniane naszym funkcjom. Ma to na celu zapobieżenie komplikacjom, jakie niesie automatyczne

tworzenie zmiennych globalnych z danych przekazywanych metodami GET i POST .

Nie-globalną postać zmiennych globalnych można przedstawić na przykładzie poniższego kodu:

function increment() {

$number++;

}

$number = 1;

echo $number . " "; // Will print 1

increment();

echo $number . " "; // Will print 1

Ponieważ zmienna $number nie jest widoczna z wewnątrz funkcji increment , nie ulega inkrementacji, jak

można byłoby się spodziewać. Zamiast tego, wewnątrz funkcji increment tworzona jest nowa, lokalna

zmienna $number i to ona jest inkrementowana, podczas gdy zmienna globalna pozostaje bez zmian!

Jednak nie wszystko stracone, a dostęp do zmiennych globalnych z funkcji można uzyskać poprzez

zdefiniowanie ich wewnątrz funkcji, poprzedzając nazwy słowem kluczowym global . Aby skorzystać z takiej

możliwości, moglibyśmy użyć poprzedniego kodu, poddając go modyfikacjom:

function increment() {

global $number;

$number++;

}

$number = 1;

echo $number . „ ”;

// Will print 1

increment();

echo $number . “ ”;

// Will print 2

Dostęp do zmiennej globalnej można uzyskać także za pomocą wbudowanej tablicy $GLOBALS . Tablica ta

przechowuje wszystkie zmienne globalne skryptu i umożliwia manipulowanie nimi, bez konieczności używania

słowa kluczowego global .

function increment() {

$GLOBALS[‘number’]++;

}

$number = 1;

echo $number . „ ”;

// Will print 1

increment();

echo $number . “ ”;

// Will print 2

Oczywiście, te przykładowe funkcje nie muszą być użyteczne, ale ich zadaniem jest wyłącznie zilustrowanie

technik, które musimy poznać jako programiści PHP.

Czas życia zmiennych

Jak wszystkie rzeczy na naszej wspaniałej planecie, tak i zmienne mają swój czas życia, a gdy dobiega on końca,

zmienne przestają istnieć. Jednakże, w przeciwieństwie do mieszkańców Ziemi, o długości życia zmiennej

decyduje nie upływ czasu, ale to kiedy znajdzie się ona poza zasięgiem.

Zrozumienie tej zasady będzie łatwiejsze, jeśli przyjrzymy się poniższemu kodowi:

function updateCount() {

$count++;

print „Count: $count \n”;

}

updateCount(); // Will print “Count: 1”

Przyglądając się powyższemu kodowi widzimy, że bez względu na to, ile razy wywołamy funkcję

updateCount , wynik będzie zawsze taki sam. Może nam się to wydać nieco dziwne, ale tylko do momentu,

gdy zwrócimy uwagę na lokalną zmienną $count , która na końcu funkcji updateCount traci zasięg i ginie.

Wraz z ponownym wywołaniem funkcji, powstaje nowa zmienna $count .

Możliwe jest wymuszenie zapamiętania przez PHP wartości określonych zmiennych, poprzez zdefiniowanie ich

nazw z dodanym słowem kluczowym static .

function updateCount() {

static $count = 0;

$count++;

print „Count: $count \n”;

}

updateCount(); // Will print “Count: 1”

updateCount(); // Will print “Count: 2”

W powyższym kodzie widać, że tym razem $count zachowuje swoją wartość pomiędzy kolejnymi

wywołaniami funkcji (mimo, iż wciąż pozostaje ona zmienną lokalną, niedostępną z zewnątrz funkcji). Podczas

pierwszego wywołania updateCount następuje inicjalizacja $count z początkową wartością 0, ale w

kolejnych wywołaniach inicjalizacja ta umiera. Jednakże musimy pamiętać, że statyczna obecnie zmienna

$count zachowuje swą wartość jedynie na czas działania całego skryptu. Jeśli skrypt zostanie uruchomiony

ponownie, wówczas zmienna $count znów zostanie zainicjalizowana z wartością 0.

Przekazywanie danych do funkcji

Powyższy przykład zaprezentował prostą funkcję, nie pobierającą żadnych argumentów. Choć funkcja taka

może być użyteczna, właściwy użytek z funkcji można zrobić dopiero wtedy, gdy istnieje możliwość

przekazania jej informacji.

Przekazywanie argumentów, to nic innego, jak przekazywanie informacji. Zmienne wymienione w definicji

funkcji określane są jako parametry i informują one PHP, jakiego rodzaju informacji dana funkcja oczekuje.

Podczas wywołania funkcji w skrypcie, dane są jej przekazywane w postaci argumentów (jest to inne określenie

fragmentów kodu ujętych w nawiasy).

Do przekazywania informacji korzystamy z sekcji parametrów definicji funkcji. Tutaj, podobnie jak w

ActionScript, należy jedynie wylistować informacje, jakie chcemy przekazać w formie nazw zmiennych. Nazw

tych możemy używać wewnątrz funkcji do odwoływania się do przykazywanych informacji.

function outputDetails($name, $jobTitle, $age) {

print "Your name is $name, you are a $jobTitle and you are $age years old \n";

}

outputDetails("Steve Webster", "PHP Guru", 22);

outputDetails("Alan McCann", "Content Architect", 23);

Korzyści z możliwości przekazywania funkcjom danych możemy zauważyć, przyglądając się uważnie

powyższemu kodowi. Poprzez uzależnienie wyniku wyjściowego od argumentów funkcji, możemy zmieniać ów

wynik, modyfikując argumenty przekazywane funkcji podczas jej wywoływania.

Zwracanie danych przez funkcje

Podobnie, jak możliwe jest przekazywanie funkcjom danych, również możliwe jest ich pobieranie z funkcji.

Służy do tego słowo kluczowe return , po którym określa się wartość (lub nazwę przechowującej ją

zmiennej), którą chcemy otrzymać.

Na przykład, funkcja obliczająca kwadrat liczb mógłby wyglądać następująco:

function square($number) {

return $number * $number;

}

echo “4 squared = “ . square(4) . “ \n”; // 16

echo “10 squared = “ . square(10) . “ \n”; // 100

Funkcja square pobiera dane przekazywane za pośrednictwem parametru $number , oblicz kwadrat liczby,

mnożąc ją przez nią samą, po czym zwraca rezultat. Oznacza to możliwość przekazania tej funkcji dowolnej

liczby, dla której obliczona zostanie druga potęga.

Słowo kluczowe return można zastosować w dowolnym miejscu funkcji, powodując jej przerwanie w danym

miejscu. Ponadto, funkcja może zawierać wiele instrukcji return i możliwość ta jest często wykorzystywana

wraz z instrukcją selekcji, w celu określenia, czy operacja zakończyła się sukcesem czy też niepowodzeniem.

Jednak z uwagi na fakt, że wykonywanie funkcji ulega przerwaniu w chwili napotkania słowa kluczowego

return , liczba aktywnych instrukcji return w funkcjach ograniczona jest do jednej, w związku z czym

zwracana jest tylko jedna wartość. Aby obejść to ograniczenie, w charakterze wartości zwracanej możemy użyć

tablicy, co pozwala uzyskiwać więcej wartości zwrotnych niż tylko jedną. Na przykład, funkcja podwajająca i

obliczająca kwadrat argumentu mogłaby mieć następującą postać:

function doubleAndSquare($number) {

$returnArray['double'] = $number * 2;

$returnArray['squared'] = $number * $number;

}

$values = doubleAndSquare(5);

print "Doubled: " . $values['double'] . "\n"; // 10

print "Squared: " . $values['squared'] . "\n"; // 25

Za pomocą tej techniki możemy z funkcji uzyskać tyle wartości, ile tylko będzie możliwe. Jednakże, zwracanie

danych w formie tablicy nie zawsze bywa praktyczne. W kolejnym podrozdziale omówimy sposób

zewnętrznego udostępniania danych pochodzących z wewnątrz funkcji.

Przekazywanie danych poprzez odwołania

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: