histologia.1.doc

Skóra. Histologia 4.05.2009

powłoki skórne ,włosy , paznokcie.

Powloki ciala

skora zewnetrzna powloka ciala. ;naskórek(nablonek) , skora wlasciwa

grubosc skory 0,3 do 4 mm

tkanka podskorna -tkanka laczna wlasciwa luzna

wytwory skory: paznokcie, wlosy, gruczoly (potowe,łojowe,gruczoł mlekowy)

funkcja:

• protekcyjna (mechaniczna, przed zewnętrznymi czynnikami uszkadzającymi)
• bariera zabezpieczajaca przed ubytkiem wody
• bariera przed mikroorganizmami
• termoregulacja
• wydalanie soli
• synteza wit. D
• zmysłowa (dotyk ciepło ucisk ból )
• wydzielanie ochronne dzialajacych lipidów.

Skora gruba >5mm grubosci – ma bardzo gruba warstwę rogowaciejącą .

listewki naskorkowe – wpuklenia naskorka – linie papilarne

skora cienka 1-2 mm grubosci

naskorek

nabłonek wielowarstwowy plaski rogowaciejący

wastwy :

• podstawna
• kolczysta
• ziarnista
• jasna ( w skorze grubej)
• zrogowaciala

komorki naskorka :

• keranocyty – komorki nablonkowe
• melanocyty – naskorkowa jednostka melaniny )
• komorki Langerhanska – makrofagi skorne
• komorki Merkla- receptory dotyku
• limfocyty T.

warstwa podstawna:

komorki mają ksztalt walcowaty lezace na blonie podstawnej

polaczenia :

• desmosomy – pomiedzy komorkami
• hemidesmosomy – pomiedzy komorkami i blona podstawna.

Komorki macierzyste – zapewniają ciągła odnowę tkanki

• podziały asymetryczne
• średni czas migracji komórki z warstwy podstawnej do zrogowaciałej wynosi 20-30 dni

Zmiany struktury i funkcji komórek

• zagęszczenie pęczków filamentów cytokeratyny w cytoplazmie
• wewnatrz komotkowa synteza bialek:

1. profilagryna
2. lorykryna
3. SPR -bialko zawierajace PROLINE (aminokwas)
4. kornifina
5. inwolukryna

• pojawienie się w cytoplazmie ziaren keratohialiny – pecherzyki zawierajace ww. bialka
• synteza glikolipidow tworzących cienkie blaszki, które są otaczane blona – cialka blaszkowate.

warstwa kolczysta

komorki plaskie ,wieloboczne

Desmosomy – odpornosc mechaniczna naskorka

Po raz pierwszy pojawiają się ciałka wieloblaszkowate

Warstwa Ziarnista

Inwolukryna, lorykryna i SPR są uwalniane do przestrzeni miedzykomorkowych

Pomiedzy uwolnionymi bialkami tworza się wiazania krzyzowe, poprzez co powstaje gesta, rogowa warstw na powierzchni komorek

Bariera dla wody

w poblizu zewnetrznre powierzchni warstwy ziarnistej gromadzone są liczne pecherzyki – cialka blaszkowate, zawierajace glikolipidy – ACYLOGLIKOZYLOCERAMID

zawartosc pecherzykow jest wydzielona na zewnatrz warstwy ziarnistej – powstaje warstwa blaszek glikolipidu.

Warstwa jasna

·                     wystepuje tylko w grubych naskorkach

·                     cienka warstwa keranocytow

·                     keranocyty nie mają jader, wypelnione są masami zrogowacialymi filamentow cytokeratyny.

Warstwa zrogowaciala

·                     Prolilagryna przeksztalca się w w filagryne – wiazanie filamentow cytokeratyny w gesta masę rogowa

·                     LUSECZKI ROGOWE:

·         scisle upakowane

·         zrogowaciale cialkowicie

·         brak jades komorkowych

·         cytoplazma zawiera zagregowane filamenty keratynowe polaczone z filagryna

·         otoczka luseczki : inwolukryna ,SPR, lorykryna

Czas przejscia  keratynocytow – z warstwy podstawne do warstwy rogowej to 20 dni

Bariera naskorkowa – wystepuje w warstwie rogowej

1.                   filament-matrix kompleks

2.                   koperta -inwolukryna, lorikryna

3.                   'cement' uwolniona do przestrzeni międzykomorkowej zawartosc cial wieloblaszkowatych- substancje lipidowe

Chroni przed utrata wody , wnikaniem patogenow.

MELANOCYTY

·                     między keratynocytami warstwy podstawnej naskorka

·                     syntetyzuja i wydzielaja melanine

Melanosomy – pecherzyki, w których zachodzi synteza melaniny

od liczby ziaren melaniny w keratynocytach zależny barwa skory.

Ziarna są uwalniane również do fibroblastow, badz przechodza do komorek naskórka. Powodowane to jest UV(opalanie).

NASKORKOWA JEDNOSTKA MELANINY = melanocyt + 36 'obsługiwanych' przez niego keratynocytow.

Komorki Langerhansa – pochodzenie szpikowe.

Skóra właściwa

zbudowana z tkanki łącznej włóknistej :

·                     warstw brodawkowa

·                     warstwa siateczkowa.

Warstwa brodawkowa

·                     tkanka łączna właściwa luźna,

·                     brodawki skórne

·                     naczynia krwionośne , włosowate, włókna nerwowe, zakończenia nerwowe, mięśnie przywłośne

·                     włókna kolagenowe , sprężyste , siateczkowe

·                     fibroblasty, histiocyty, komórki tuczne, komórki krwi.

Warstwa siateczkowa

·                     tkanka łączna zbita o utkaniu nie regularnym

·                     pęczki włókien kolagenowych (typu I) ,splatające się z włóknami sprężystymi

Tkanka podskórna:

·                     zbudowana ze zrazikow tkanki tluszczowej otoczonych pasmami tkanki lacznej

·                     może zawierac : dolne odcinki mieszkow wlosowych, odcinki wydzielnicze gruczolow, zakonczenia nerwowe,

·                     funkcja podporowa, izolacja i odżywcza.

Gruczoly potowe :

czesci wydzielnicze znajduja się w warstwie siateczkowatej .

male:

·                     cewkowe proste

·                     wydzielanie merokrynowe

·                     występują w prawie całej skórze , szczególnie w grubej warstwie( nie występują w skórze warg ,wewnętrznej powierzchni napletka, żołędzi prącia, łechtaczki i warg sromowych mniejszych )

·                     funkcjonują od urodzenia

część wydzielnicza – nabłonek 1warstwowy sześcienny

część wyprowadzająca – nabłonek 2warstwowy sześcienny.

Male gruczoły potowe uchodzą na powierzchnie skory.

Duze:

·                     funkcjonuja od okresu pokwitania (regulowane są przez hormony plciowe)

·                     część wydzielnicza szeroka

·                     uchodza na powierzchnie skory lub do mieszka wlosowego

·                     cewki  rozgalezione

·                     wydzielanie merokrynowe

·                     doly pachowe, pachwiny, okolice narzadow plciowych, otoczka grodawki sutkowej, przewod sluchowy zewnetrzny

Gruczoly lojowe

·                     w całej skórze , oprócz skory dłoni i stop.

·                     przewód wyprowadzający uchodzi do mieszka włosowatego i pokryty jest nablonkiem wielowarstwowym płaskim

·                     budowa pęcherzykowa

·                     wydzielanie holokrynowe – cala komórka się rozpada.

Włosy

·                     wytwór naskórka

·                     mieszek włosa – rurkowate wgłębienie(wgłobienie) naskórka do skóry właściwej

·                     korzeń włosa (w mieszku włosowym)

·                     cebulka włosa

·                     brodawka włosa

·                     łodyga włosa (część śródskórna, i ponad skórna)

powłoczka włosa

warstwa korowa

warstwa rdzenna

·                     mięsień przywłośny

Budowa pochewki włosa :

1.                   pochewka zewnętrzna (nabłonek wielowarstwowy) , przechodzi  w warstwę rozrodcza

2.                   trojwarstwowa pochewka wewnętrzna

Budowa paznokcia :

Plytka paznokciowa :

-spoczywa na lozysku paznokcia

-otoczona walem paznokciowym

Macierz paznokcia :

-jest dosiebna czescia paznokcia ukryta pod faldem skornym

-jest wpukleniem naskorka pozabwionym warstwy ZIARNISTEJ

Lozysko paznokcia

-tkanka laczna wloknista pokryta naskorkiem

Obrabek naskorkowy

podpaznokciowy ( hyponychium) i nadpaznokciowy(eponychium)